Καλώς ήρθατε

Καλωσορίσατε στο Μαθηματικό Διαδικτυακό Μάθημα (MOOC) μας για τους αγριόχοιρους! Αυτή η περιπετειώδης εκπαιδευτική εμπειρία σας προσκαλεί να εξερευνήσετε τον συναρπαστικό κόσμο των αγριόχοιρων, γνωρίζοντας τους βιολογικούς τους μηχανισμούς, την ιστορία τους στην Ελλάδα και τους τρόπους αναγνώρισης των ίχνων τους.

Μεσω μιας εύκολης προς μέτριας δυσκολίας δομής, αυτό το μάθημα θα σας οδηγήσει σε ένα ταξίδι εκπαίδευσης, προσφέροντας συναρπαστικές πληροφορίες για την ταξινομία, τη βιολογία και τη διατήρηση των αγριόχοιρων. Κατανοήστε τη σημασία της σωστής διαχείρισης του είδους (conservation) και ανακαλύψτε πώς μπορείτε να συνεισφέρετε στη διατήρηση αυτών των σημαντικών πλασμάτων.

Ετοιμαστείτε να εμβαθύνετε στον κόσμο των αγριόχοιρων, αναπτύσσοντας γνώσεις που θα σας επιτρέψουν να αντιληφθείτε και να συμβάλετε στην προστασία αυτών των φυσικών θησαυρών. Είμαστε σίγουροι ότι αυτό το μάθημα θα αναζωογονήσει το πάθος σας για την άγρια ζωή και θα σας προετοιμάσει για μια εμβληματική εμπειρία εκπαίδευσης. Είμαστε εδώ για να ξεκινήσουμε αυτό το αναπτυξιακό ταξίδι μαζί σας. Καλή αρχή!

Ενότητα 1: Βιολογία

​ΤαξινομΙΑ

​Ταξινομία

​Η συστηματική ταξινόμηση είναι η θεωρία και η πρακτική που χρησιμοποιούν οι βιολόγοι για την κατάταξη των έμβιων όντων. Η χρησιμότητά της έγκειται στην ανάγκη διαχωρισμού των ζωντανών οργανισμών που συναντάμε σε τεράστια ποικιλία στο φυσικό κόσμο. Η εφαρμογή αυτή της ταξινόμησης προσφέρει μια ονοματολογία η οποία χρησιμοποιείται διεθνώς.
Οι επιστημονικές ονομασίες στη Ζωολογία είναι κατ' εξοχήν ελληνικές και λατινικές. Οι ελληνικές ή ελληνογενείς λέξεις εμφανίζονται στη λατινοποιημένη τους μορφή, δηλαδή αποδιδόμενες με λατινικούς χαρακτήρες και σύμφωνα με την ερασμιακή αντιστοίχηση των φθόγγων. Εκ των δύο ονομάτων της επιστημονικής ονομασίας το πρώτο προσδιορίζει το γένος και είναι ουσιαστικό. Βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική της ελληνικής ή λατινικής γλώσσας. Το δεύτερο όνομα αναφέρεται στο είδος, είναι επιθετικός προσδιορισμός και μπορεί να βρίσκεται και σε πτώση γενική, πάντα της λατινικής.

Κατάσταση διατήρησης

Ελαχίστης Ανησυχίας (IUCN 3.1) [1]
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla)
Οικογένεια: Συίδες (Suidae)
Γένος: Συς (Sus)
Είδος: S. scrofa
Διώνυμο
Sus scrofa (Συς η σκρόφα)
Linnaeus, 1758
Γεωγραφικη εξαπλωση

Γεωγραφική εξάπλωση

​Τον αγριόχοιρο μπορούμε να τον βρούμε σε όλη την Ηπειρωτική Ελλάδα.

Το αγριογούρουνο ζει και αναπαράγεται σε όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο, κάτω από τον 58ο βόρειο παράλληλο, στην βόρεια Αφρική, στην κεντρική και νότια Ασία. Έχει εισαχθεί επίσης με επιτυχία στη βόρεια Αμερική και την Αυστραλία.

Στην Ελλάδα υπήρχε σχεδόν παντού από χιλιάδες χρόνια, ενώ σήμερα συναντάται στη Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρο, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα και στη νήσο Σάμο.

​Στον χάρτη (εικόνα παρακάτω) φαίνεται η εξάπλωση του πληθυσμού βάση σε μελέτη που έγινε το 2004 και δημοσιεύθηκε το 2009.
Current distribution and population status of wild boar (Sus scrofa L.) in Greece  [2009]
TSACHALIDIS, Efstathios P.; HADJISTERKOTIS, Eleftherios;
​Ο μέσος πληθυσμός σε όλη την Ελλάδα βάση της έρευνας του 2004 εκτιμήθηκε στα 19.033 άτομα με μέγιστο πληθυσμό στα στα 23.030 ζώα και μίνιμουμ στα 16.536.

Έχει επίσης επανεισαχθεί από τις Κυνηγετικές Οργανώσεις με μεγάλη επιτυχία στην Πελοπόννησο, στο Πήλιο και σε άλλες περιοχές όπου πρωτίστως είχε εξαφανιστεί το είδος από τις περιοχές αυτές και πολύ πρόσφατα έγινε εισαγωγή του στη νήσο Λέσβο, συγκεκριμένα στο όρος Όλυμπος του νησιού.
Εντός 2021, η εξάπλωση του αγριόχοιρου είναι ραγδαία και τον εντοπίζουμε σχεδόν όλη την Ηπειρωτική Ελλάδα. Και λόγω της μεγάλης αύξησης του πληθυσμού έχει διαταχθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος σχέδιο απομείωσης του πληθυσμού (θα μιλήσουμε για αυτό στην ενότητα διαχείρισης του είδους).
​
Παρακάτω στην εικόνα φαίνεται η πυκνότητα του πληθυσμού αγριόχοιρων στην Ελλάδα για το 2019. Ο χάρτης εκδόθηκε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την ετοιμότητα της Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων (ασθένεια που θα μιλήσουμε αργότερα στην κατάλληλη ενότητα).
Βιοτοποσ

Βιότοπος

​Ως νυχτερινά θηλαστικά, οι αγριόχοιροι είναι ενεργοί κατά τη διάρκεια της νύχτας, όταν αφήνουν το καταφύγιο τους για να βρουν τροφή.

Αυτό το ζώο ξοδεύει έως και 12 ώρες την ημέρα να κοιμάται σε μια φωλιά, κατασκευασμένη από φύλλα.

Το αγριογούρουνο είναι είδος δασόβιο.

Προϋπόθεση για να είναι ένα ενδιαίτημά κατάλληλο για τον αγριόχοιρο είναι η ύπαρξη άφθονου νερού και λασπόλουτρων τα οποία τα χρειάζεται για να προστατεύεται από τα εξωπαράσιτα.

Ζει στα πυκνά θαμνώδη δάση πλατύφυλλων, δρυός, καστανιάς και οξιάς.

Συχνά όμως μετακινείται για αναζήτηση τροφής σε ελώδεις εκτάσεις, σε γεωργικές καλλιέργειες που συνορεύουν με δάση ή ακόμα σε μεγάλα υψόμετρα το καλοκαίρι στην αλπική ζώνη.

Τα μεσογειακά δάση, οι δασικές εκτάσεις και τα βιολογικά δάση, όπως ορίζονται από το Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Ζωής, χαρακτηρίζονται γενικά από ξηρά καλοκαίρια και βροχερούς χειμώνες.

Τα καλοκαίρια είναι συνήθως ζεστά σε χαμηλές περιοχές της ενδοχώρας αλλά μπορεί να είναι δροσερά κοντά σε ψυχρότερες θάλασσες.

​Οι χειμώνες είναι συνήθως ήπιοι έως κρύοι σε χαμηλές περιοχές αλλά μπορεί να είναι κρύοι στην ενδοχώρα και σε υψηλότερες τοποθεσίες. Όλες αυτές οι οικολογικές περιοχές είναι ιδιαίτερα διακριτικές, φιλοξενούν συλλογικά το 10% των φυτικών ειδών της Γης.
Μορφολογια

​Μορφολογία

  • Είναι ο άγριος πρόγονος των εξημερωμένων χοίρων.
  • Ζει 10-12 χρόνια, (μπορεί να φτάσει πάνω από 15).
  • Έχει μήκος σώματος 110-180 εκ, ύψος 85-115 εκ, ουρά 15-20 εκ.
  • Τα αρσενικά είναι μεγαλύτερα των θηλυκών και μπορούν να φτάσουν μέχρι 170-200 κιλά.
  • Πολλές φορές όμως ξεπερνά τα 250 κιλά.
  • Έχει ογκώδες, μακρύ κεφάλι (1/3 του σώματος),  μεγάλη μουσούδα και αυτιά.
  • Οι 4 κυνόδοντες του εξέχουν του στόματος.
  • Στο πάνω μέρος και στο μέσο του ρύγχους σχηματίζεται μικρή κύρτωση, η οποία αυξάνει με την ηλικία του ζώου.
  • Τα άκρα των δακτύλων καλύπτονται από οπλές.
  • Έχει αυτιά μεγάλα και όρθια, μάτια μικρά καφέ χρώματος, σκέλη κοντά και ισχυρά.
  • Η ουρά του είναι μετρίου μεγέθους και στο άκρο της σχηματίζεται μία τούφα από μακριές τρίχες.
  • Ο χρωματισμός του ποικίλλει ανάλογα τις εποχές, τις τοπικές γενιές και τον τόπο διατροφής του, από καφεκόκκινος, γκρι έως μαύρος.
  • Το αγριογούρουνο αλλάζει δύο φορές το χρόνο το τρίχωμα του , μία φορά τον Μάη και την άλλη τον Οκτώβρη .
  • Το καλοκαιρινό του τρίχωμα είναι από τρίχες λεπτές και πιο ανοικτόχρωμες. Αντίθετα τον Χειμώνα είναι πιο πυκνό και σκούρο.
  • Έχει πολύ ανεπτυγμένη όσφρηση και ακοή, περιορισμένη όραση.
  • Είναι πολύ δυνατό, ανθεκτικό και ευπροσάρμοστο  ζώο και μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα μέχρι και 40 km/h.
  • Είναι είδος παμφάγο.
Picture
Νεαρό άτομο
Picture
Λίγων εβδομάδων
Picture
Νεογέννητα
​Γεννιούνται με κοκκινωπό χρώμα με τις χαρακτηριστικές ανοικτοκίτρινες ραβδώσεις που τους δίνουν κάποια προσαρμογή με τον χρωματισμό του περιβάλλοντος. Οι ραβδώσεις διατηρούνται έως την ηλικία των 6 μηνών, (απαγορεύεται η θήρα τέτοιων μικρών) μετά την παρέλευση των οποίων, το χρώμα τους γίνεται καφέ, ενώ με την συμπλήρωση του πρώτου έτους αποκτούν τον χρωματισμό της ομάδας των ενηλίκων και ανεξαρτητοποιούνται. 
Τροφη

​Τροφή

​Ο αγριόχοιρος είναι παμφάγο ζώο. Τρέφεται κυρίως με βελανίδια, κάστανα, διάφορα φρούτα και καρπούς, ρίζες και βολβούς τα οποία βγάζει σκάβοντας το έδαφος.

Οι επιδρομές του είναι συχνές σε καλλιέργειες με πατάτες, παντζάρια και καλαμπόκια, ιδίως όταν οι καρποί είναι σε γαλακτώδη ακόμα μορφή.

Το διαιτολόγιο συμπληρώνεται με μύκητες (μανιτάρια), σκουλήκια, σαλιγκάρια, προνύμφες εντόμων, έντομα, αμφίβια, ερπετά, τρωκτικά, αυγά εδαφόβιων πτηνών αλλά και ψοφίμια.

Τα ψοφίμια είναι όμως συχνά πτώματα ζώων φορέων της τριχινιάσεως, ασθένειας που μεταδίδεται στον άνθρωπο, γι' αυτό το κρέας του αγριόχοιρου πρέπει να βράζεται καλά.

​Δείτε παρακάτω στο βίντεο πως σκάβει το έδαφος ο αγριόχοιρος.
Κοινωνικη δομη

Κοινωνική Δομή

​Οι αγριόχοιροι διαβιούν σε ομάδες οι οποίες αποτελούνται από την μητέρα και τα μικρά των τελευταίων δύο ετών. Συχνά ενώνονται δύο ή περισσότερες ομάδες και σχηματίζουν κοπάδι. Αρχηγός της ομάδας ή του κοπαδιού είναι το γηραιότερο θηλυκό. Τα μικρά του κοπαδιού σχηματίζουν μια ομάδα επιτηρούμενη από τα θηλυκά από μια απόσταση,ενώ σε περίπτωση κινδύνου ειδοποιούνται από τους βρυχηθμούς του θηλυκού που τα επιτηρεί. Τα αρσενικά που είναι μεγαλύτερα των δύο ετών, σχηματίζουν μικρές ομόφυλες ομάδες ενώ τα γηραιότερα ζουν μόνα τους (μονιάδες). Επίσης συχνά γύρω από την ομάδα ειδικότερα την περίοδο αναπαραγωγής βρίσκονται ενήλικα αρσενικά τα οποία την ακολουθούν από μία σχετική απόσταση.

Οι ομάδες διατηρούν περιοχές επικράτειας και δεν τις εγκαταλείπουν όσο υπάρχει αρκετή τροφή εκεί. Οι περιοχές αυτές εκτείνονται ανάλογα με την επάρκεια τροφής για την συγκεκριμένη ομάδα και συχνά επικαλύπτονται με άλλες γειτονικής ομάδας. Η "σήμανση" της περιοχής επικράτειας γίνεται με το ξύσιμο ή την αποφλοίωση των κορμών των δέντρων. Η μετακίνηση της ομάδας για την τροφή γίνεται σε όλες σχεδόν της ώρες της ημέρας όταν δεν ενοχλείται, με συχνά διαλείμματα τις μεσημεριανές ώρες κυρίως. Όταν όμως ενοχλείται έντονα όπως στην περίοδο του κυνηγίου, γίνεται κατά την διάρκεια της νύχτας. Σε περιόδους με έλλειψη τροφής, η ομάδα μπορεί να διανύσει έως και 80 χιλ. Κατά την μακρά αυτή μετακίνηση η ομάδα σχηματίζει φάλαγγα, το ένα ζώο πίσω απ' το άλλο και είναι δύσκολη η καταμέτρησή τους από τα ίχνη.

​Ο αγριόχοιρος λατρεύει τα λασπόλουτρα, τα οποία τον απαλάσσουν από τα παράσιτα ενώ συγχρόνως το δέρμα του λαμβάνει διάφορα ορυκτά άλατα και ιχνοστοιχεία. Αυτή του η δραστηριότητα τον αναγκάζει συχνά να διανύει μεγάλες αποστάσεις για να βρει κατάλληλο τόπο. Μετά το λασπόλουτρο τρίβεται στους κορμούς των δέντρων ώστε να καθαρίσει την ξεραμένη λάσπη η οποία απομακρύνεται μαζί με τα παράσιτα.
Αναπαραγωγη

Αναπαραγωγή

​Είναι είδος πολυγαμικό. Ο οίστρος του δεν παρουσιάζει ετήσια περιοδικότητα, αλλά εμφανίζεται περισσότερες από μια φορά το χρόνο. Ο κύκλος αυτός έχει περίοδο 21 ημέρες, από τις οποίες μόνο οι 2 είναι «γόνιμες». Αυτός ο κύκλος διακόπτεται όταν το ζώο κυοφορεί, όταν βρίσκεται σε γαλουχία και στη διάρκεια του καλοκαιριού (Ιούνιος – Αύγουστος). Ανάλογα λοιπόν με τις συνθήκες του περιβάλλοντος και κυρίως με την διαθεσιμότητα της τροφής, μπορεί ζευγαρώσει από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάϊο και να γεννήσει από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Μετά τον θερινό άνοιστρο, οι κυρίαρχες θηλυκές (αρχηγοί), κρίνοντας από την διαθεσιμότητα της τροφής, έρχονται σε οίστρο και συμπαρασύρουν και τις υπόλοιπες και ιδιαίτερα τις «πρωτάρες». Πολύ σημαντικό στοιχείο στην αναπαραγωγή του αγριόχοιρου είναι το ότι οι «πρωτάρες» αν δεν συμπαρασυρθούν από έμπειρες θηλυκές δεν έρχονται ποτέ σε οίστρο και παραμένουν στείρες εφόρου ζωής. Τις ημέρες που αρχίζει ο οίστρος του κοπαδιού οι θηλυκές σημαδεύουν τον ζωτικό τους χώρο με οσμές που αφήνουν τρίβοντας τους αδένες τους στα δέντρα, στο έδαφος κ.α. για να προσελκύσουν κάποιον κάπρο της περιοχής. Πολλοί κάπροι θα πλησιάσουν, αλλά μετά από αιματηρές μάχες μεταξύ τους, ένας θα καταφέρει να φθάσει στο κοπάδι και αφού τον εγκρίνει η αρχηγός θα ζευγαρώσει διαδοχικά με όλες.

Η κυοφορία διαρκεί 115 ημέρες (3 μήνες, 3 εβδομάδες και 3 μέρες). Όσο πιο μεγάλο είναι το ζώο τόσα πιο πολλά έμβρυα θα φέρει. Συνήθως γεννά από 2 έως 8 νεογνά. Ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος μια γουρούνα μπορεί να μπει στην αναπαραγωγική διαδικασία από 8 μηνών, ενώ μια άλλη στα 2 της χρόνια. Γενικά ισχύει:
​
  • Στα θηλυκά ηλικίας μικρότερης του ενός έτους κυοφορεί το 1 στα 3.
  • Στα θηλυκά μεταξύ 1 και 2 ετών το 80%
  • Και στα θηλυκά ηλικίας μεγαλύτερης των 2 ετών το 90%

Βέβαια εδώ πρόκειται για μέσους όρους, οπότε κατά τόπους και χρόνους τα παραπάνω ποσοστά μπορεί να αλλάξουν πολύ. Συνοψίζοντας, ο αριθμός των εμβρύων εξαρτάται από το βάρος και την ηλικία της θηλυκιάς και από την διαθεσιμότητα της τροφής.

Αριθμός κυοφοριών ανά έτος

Αφού η περίοδος του οργασμού του αγριόχοιρου είναι 21 ημέρες, θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι μια θηλυκιά θεωρητικά μπορεί να κυοφορήσει οποιαδήποτε εποχή του χρόνου.

Στην πραγματικότητα όμως μεταξύ δύο διαδοχικών ετών:
  • Μια θηλυκιά ζευγαρώνει τον Ιανουάριο και είναι έγκυος μέχρι τα τέλη Απριλίου: 4 μήνες
  • Τον Μάϊο και τον Ιούνιο βρίσκεται σε γαλουχία: 2 μήνες περίπου
  • Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο βρίσκεται σε άνοιστρο λόγω καλοκαιρινής περιόδου: 2 μήνες
  • Από τον Σεπτέμβριο και μετά μπορεί να έρθει η νέα περίοδος οργασμού η οποία διαρκεί 21 ημέρες. Ακριβώς το πότε θα έρθει η ώρα του οργασμού δηλ. αρχές Σεπτεμβρίου, τέλη Σεπτεμβρίου, Οκτώβριο; εξαρτάται από την διαθέσιμη τροφή και τις επικρατούσες κλιματικές συνθήκες.
  • Το φθινόπωρο και τον χειμώνα κυοφορεί: 4 μήνες
  • Tον Μάρτιο και τον Απρίλιο βρίσκεται σε γαλουχία: 2 μήνες
  • Τον Μάϊο ξαναμπαίνει σε οργασμό και κυοφορεί μέχρι τον Σεπτέμβριο: 4μήνες
  • Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο βρίσκεται σε γαλουχία: 2 μήνες
  • Από τον Νοέμβριο έως τον Ιανουάριο του τρίτου έτους ξαναμπαίνει σε οίστρο.

Τον πρώτο χρόνο λοιπόν η γουρούνα έκανε μια γέννα και τον δεύτερο δύο. Αυτό βέβαια συμβαίνει υπό την προϋπόθεση ότι και στα δύο διαδοχικά χρόνια οι συνθήκες τροφής είναι πολύ καλές, οι καιρικές συνθήκες ήπιες και η ηλικιακή δομή των κοπαδιών πυραμιδοειδής. Πιο σωστό λοιπόν είναι να λέμε ότι ο ώριμος θηλυκός αγριόχοιρος κυοφορεί τρεις φορές στα δύο χρόνια.

Τα μικρά γεννιούνται με ανοιχτά μάτια και είναι σε θέση μετά από λίγες  ώρες να στέκονται στα πόδια τους. Το τρίχωμά τους είναι κοκκινωπό και κατά μήκος των πλευρών σχηματίζονται επιμήκεις στενές λωρίδες ανοιχτού χρώματος με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία τέλεια χρωματική προσαρμογή με το περιβάλλον.

Λόγω του ότι το σώμα των μικρών είναι καλυμμένο με αραιό τρίχωμα τις πρώτες μέρες, αυτά απαιτούν ιδιαίτερη φροντίδα. Αυτή εξασφαλίζεται με τη συνεχή παραμονή τους στη φωλιά και το πλάγιασμα με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι το ένα δίπλα στο άλλο και κοντά στη μητέρα, η οποία κατά τις πρώτες μέρες παραμένει συνεχώς στη φωλιά.

Μετά την έβδομη μέρα, η μητέρα και τα μικρά βγαίνουν για λίγο, πάντα όμως διανυκτερεύουν στη φωλιά τους. Μετά την δεύτερη – τρίτη εβδομάδα αρχίζουν την αναζήτηση τροφής, αν και ο θηλασμός διαρκεί μέχρι 2-3 μήνες περίπου.

Στην ηλικία των 6 μηνών το χρώμα των μικρών γίνεται καφέ και οι ραβδώσεις ατονούν. Με τη συμπλήρωση του πρώτου χρόνου αποκτούν το χρωματισμό του ενήλικου. Κατά την ηλικία αυτή τα άτομα γίνονται ανεξάρτητα. Η σεξουαλική τους ωριμότητα επέρχεται σε ηλικία 9-18 μηνών.

Αυτή εξαρτάται κυρίως από τη διαθεσιμότητα της τροφής. Σε χρόνια με ευνοϊκές συνθήκες διατροφής  το 50% των θηλυκών ηλικίας κάτω του ενός έτους αναπαράγεται. Σε μέσες συνθήκες το ποσοστό αυτό είναι 10%. Όταν όμως υπάρχει έλλειψη τροφής τα άτομα ηλικίας κάτω του ενός έτους δεν αναπαράγονται.

​Η θνησιμότητα των νεογνών είναι μεγάλη ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών μηνών της ζωής τους. Κυριότερες αιτίες θνησιμότητας είναι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες και οι άρπαγες. Κατά μέσο όρο το ποσοστό θνησιμότητας τους φτάνει το 40-50%. Σε πολύ ευνοϊκά χρόνια μπορεί να έχουμε δύο γέννες το χρόνο, μία τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο και μία κατά το δεύτερο μισό του Ιουλίου με αρχές Αυγούστου. Διασταυρώνεται με το οικιακό είδος. Ζει 15-20 χρόνια.
Συμπεριφορα

Συμπεριφορά

​Ο αγριόχοιρος είναι ένα πανέξυπνο ζώο αλλά και παρεξηγήσιμο.

Πολλές άσχημες φήμες τον ακολουθούν, όπως ότι μπορεί να σου βγάλει τα έντερα από το στομάχι, ότι θα σου επιτεθεί για να σε σκοτώσει έτσι και τον πλησιάσεις και πολλά άλλα. Κάποιες φήμες είναι αληθινές και άλλες ιστορίες για παιδιά.

Η κοινωνική συμπεριφορά ενός αγριόχοιρου δεν διαφέρει από οποιοδήποτε άλλο ζώο.

Ναι μεν είναι άγριο ζώο και πρέπει να είμαστε διπλά προσεχτικοί έτσι και βρεθεί στον δρόμο μας, αλλά μελετώντας την συμπεριφορά του μπορούμε να καταλάβουμε τα σήματα που μας δίνει και να αντιδράσουμε εγκαίρως.

Παραδείγματα:
  • Όταν είναι ενοχλημένο γιατί το πλησιάζεις θα γρυλίσει.
  • Αν νιώσει απειλή ή θα φύγει τρέχοντας ή θα σου επιτεθεί.
  • Αν έχει μικρά μαζί του είναι πάντα σε επιφυλακή για να επιτεθεί για να τα προστατέψει.
  • Αν είναι μικρό μόνο του και το ακουμπήσεις ή πας να το πιάσεις θα αρχίσει να τρέχει και να ουρλιάζει στο κλάμα.

Η συμπεριφορά ενός αγριόχοιρου διαφέρει σε κάθε περίπτωση που θα το αντικρίσουμε.

Αν είναι εντός κυνηγετικής περιόδου και εντός κυνηγετικής περιοχής οι αγριόχοιροι είναι πολύ πιο επιθετικοί, με στρες και αλλάζουν την συμπεριφορά μετακίνησης για τροφή (από μέρα σε βράδυ) αλλά και την συμπεριφορά τους για αναπαραγωγή.

Αν αντικρίσετε αγριόχοιρους σε περίοδο που δεν είναι κυνηγετική ή σε περιοχή που δεν κυνηγάνε (λίγο δύσκολο) τότε μπορείτε να δείτε τους αγριόχοιρους να συμπεριφέρονται χωρίς στρες σαν να κάνουν μια απλή βόλτα.

​Παρακάτω στο ακόλουθο βίντεο βλέπετε τους αγριόχοιρους να κάνουν απλώς την βόλτα τους σε περιοχή γεμάτη κυνηγούς αλλά η διαφορά με άλλα βίντεο στην ίδια περιοχή είναι ότι ο ένας κυνηγός που ήταν το σπίτι του δίπλα και κυνηγούσε από την αυλή του πέθανε (άρα μειωμένη πίεση προς τους αγριόχοιρους), και από την άλλη η απαγόρευση μετακίνησης για κυνήγι που έδωσε το θάρρος να κάνουν βόλτες και να μην τρέχουν σαν τρελά κάθε φορά.
​Ενώ παρακάτω στο ακόλουθο βίντεο μπορείτε να δείτε την συμπεριφορά των αγριόχοιρων όταν έρχονται αντιμέτωπα με αυτοκίνητα.
Τα δυνατά φώτα τυφλώνουν τους αγριόχοιρους για λίγα δευτερόλεπτα και αυτός είναι και ο κύριος λόγος που γίνονται τόσα τροχαία με αγριόχοιρους.
​
Η σωστή συμπεριφορά μας είναι να πηγαίνουμε με χαμηλές ταχύτητες και μόλις δούμε έναν αγριόχοιρο να σταματήσουμε όσο πιο ομαλά αλλά και γρήγορα γίνεται το αμάξι μας (ή ότι όχημα οδηγάμε) και να τα βάλουμε στην χαμηλότερη σκάλα που έχει το όχημα μας.

Τότε θα μπορέσετε να διακρίνετε στην συμπεριφορά του ζώου ότι θα προσπαθήσει να προσπεράσει τον δρόμο όσο πιο γρήγορα γίνεται και άμα είναι μεγάλη αγέλη μπορεί και να χωριστεί.

Ενώ αν κρατήσετε αναμμένα τα δυνατά φώτα τότε θα δείτε τους αγριόχοιρους που έχουν τυφλωθεί από τα φώτα να επιτίθονται ακόμα και στο όχημα σας.

Ενότητα 2: Ιστορία & Μυθολογία στην Ελλάδα

Μυθολογια

​Μυθολογία

​Καθώς κάποιοι μπορεί να μην τους αρέσει η ιδέα του κυνηγιού και να αρχίζει να αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν ειδικά από τους νέους σήμερα, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το κυνήγι αποτελεί μέρος του ελληνικού πολιτισμού από την αρχαιότητα, ουσιαστικά όλοι οι ήρωες στην ελληνική μυθολογία πολεμούν ή σκοτώνουν έναν κάπρο σε ένα σημείο.

Η τρίτη δουλειά του ημίθεου Ηρακλή περιλάμβανε τη σύλληψη του Ερυμάνθου Κάπρου, ο Θησέας σκοτώνει επίσης την άγρια ​​χοιρομητέρα Φαία και ένας μεταμφιεσμένος Οδυσσέας αναγνωρίζεται από την υπηρέτρια του Ευρυκία από τις ουλές που του προκάλεσε ένας κάπρος κατά τη διάρκεια ενός κυνηγιού στη νεολαία του.

Για τους μυθικούς Υπερβορείους, ο κάπρος αντιπροσώπευε την πνευματική εξουσία. Αρκετοί ελληνικοί μύθοι χρησιμοποιούν τον κάπρο ως σύμβολο του σκοταδιού, του θανάτου και του χειμώνα.

Ένα παράδειγμα είναι η ιστορία του νεανικού Άδωνη, ο οποίος σκοτώνεται από ένα αγριογούρουνο και επιτρέπεται από τον Δία να αναχωρήσει από τον Άδη μόνο κατά την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού.

Αυτό το θέμα εμφανίζεται επίσης στην ιρλανδική και αιγυπτιακή μυθολογία, όπου το ζώο συνδέεται ρητά με τον μήνα Οκτώβριο, επομένως το φθινόπωρο.

Ο θεμελιώδης μύθος της Εφέσου έχει χτίσει την πόλη πάνω από την τοποθεσία όπου ο πρίγκιπας Ανδρόκλος της Αθήνας σκότωσε έναν αγριόχοιρο. Οι κάπροι απεικονίζονταν συχνά σε ελληνικά ταφικά μνημεία δίπλα σε λιοντάρια, που αντιπροσωπεύουν γενναίοι ηττημένοι που τελικά γνώρισαν τον αγώνα τους, σε αντίθεση με τους νικηφόρους κυνηγούς όπως τα λιοντάρια.
Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Καλυδώνιος Κάπρος είναι γνωστό ένα φοβερό στο μέγεθος και στη δύναμη αγριογούρουνο, το οποίο έστειλε η θεά Άρτεμις για να τιμωρήσει τον βασιλιά της πόλεως Καλυδώνας στην Αιτωλία.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο βασιλιάς της Καλυδώνας Οινέας προσέφερε τους πρώτους ετήσιους καρπούς της χώρας προς όλους τους θεούς εκτός από την Άρτεμη. Η θεά τότε από την οργή της έστειλε τον Κάπρο, που σκότωνε τους γεωργούς όταν πήγαιναν να σπείρουν και προκαλούσε καταστροφές γενικώς στα υπάρχοντα των χωρικών.

Τότε ο Μελέαγρος, γιος του Οινέα και της Αλθέας, για να απαλλάξει τη χώρα από το θηρίο, κάλεσε τους περισσότερους από τους ήρωες της Ελλάδας και τους υποσχέθηκε ότι όποιος κατόρθωνε να το σκοτώσει θα έπαιρνε ως έπαθλο το τομάρι και το κεφάλι του θηρίου.​
Σύμφωνα με τον Αρτέμωνα (Κλαζομένιος συγγραφέας αγνώστου εποχής), ένας πτερωτός αγριόχοιρος / κάπρος (ένα τέρας;) κατέστρεψε κάποτε την επικράτεια της πόλεως των Κλαζομενίων - νυν Βουρλά Μικράς Ασίας! Γι’ αυτό και πολλά αρχαία ελληνικά νομίσματα των Κλαζομενών έχουν συχνά στην εμπρόσθια όψη τους έναν φτερωτό αγριόχοιρο...​​
Οι μύθοι για τους αγριόχοιρους στην αρχαία Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο θα μπορούσαν από μόνοι τους να γράψουν τόμους μιας ολόκληρης εγκυκλοπαίδειας.
Αποτελούσε σημαντική πηγή ανδρείας και για αυτό έχουν επικρατήσει τόσοι μύθοι και θρύλοι. ​
Συνεισφορα στους πολεμουσ

Συνεισφορά στους πολέμους

Στην παρούσα ενότητα, εξερευνούμε τη σχέση του κυνηγού αγριόχοιρου με τη σύγχρονη ιστορία, αποκαλύπτοντας την εξέλιξη των πρακτικών κυνηγίου και τον αντίκτυπό του στις οικογένειες.

Στις δεκαετίες που μας προηγούνται, οι οικογένειες εξασφάλιζαν το φαγητό τους μέσω του κυνηγιού. Ωστόσο, τα τελευταία 50+ χρόνια, η πρακτική αυτή έχει σχεδόν εξαφανιστεί, με τις οικογένειες να βασίζονται σε άλλες πηγές τροφής.

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι το κυνήγι αγριόχοιρου κατά τη διάρκεια πολέμων είχε διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σύγκριση με το σύγχρονο κυνήγι. Κατά τους πολέμους, οι κυνηγοί δεν μπορούσαν να χρησιμοποιούν τα όπλα τους με τον ίδιο τρόπο με σήμερα, καθώς έπρεπε να δρουν αθόρυβα για να μην προδίδουν τη θέση τους στον εχθρό. Έτσι, το κυνήγι συνίστατο στη χρήση τόξων, μαχαιριών και παγίδων.

Ιδιαίτερα κατά τον ανταρτοπόλεμο, το κυνήγι αγριόχοιρου ήταν σχεδόν καθημερινή δραστηριότητα για τους αντάρτες, οι οποίοι το πραγματοποιούσαν όχι μόνο για τη διασφάλιση της διατροφής τους στα βουνά αλλά και για να παρέχουν κρέας στις οικογένειές τους.

Δυστυχώς, λείπουν ιστορικές καταγραφές που θα αναφέρουν αναλυτικά τους τρόπους κυνηγιού των ανταρτών. Σύμφωνα με γενικές περιγραφές, όμως, οι αντάρτες προτιμούσαν τη χρήση παγίδων και μαχαιριών αντί για τα όπλα τους, διατηρώντας έναν χαρακτήρα πιο αθόρυβου και αποτελεσματικού κυνηγιού.

Ενότητα 3: Ίχνη

Πως ειναι τα ιχνη του αγριοχοιρου;

​Πως είναι τα ίχνη του αγριόχοιρου;

Τα ίχνη του αγριόχοιρου αποτελούν μια συναρπαστική πτυχή της άγριας ζωής, ειδικά όσον αφορά την αναγνώριση τους. Τα ίχνη αυτά, ιδιαίτερα οι πατημασιές, μπορούν να είναι παραπλανητικά, μοιάζοντας με τα ίχνη άλλων ζώων. Στην περίπτωση αυτή, εστιάζουμε σε δύο κατηγορίες ζώων που μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση.
​
  1. Είδη Ελαφιών (Ελάφια, Αγριόγουρουνα): Οι πατημασιές του αγριόχοιρου μπορεί να μοιάζουν με εκείνες των ελαφιών, επειδή και τα δύο ζώα έχουν ορθοπεδιακές πατημασιές. Η διάκριση μεταξύ τους γίνεται με την προσεκτική παρατήρηση των λεπτομερειών, όπως το σχήμα των δακτύλων και η απόσταση μεταξύ τους.

  2. Μικρότερα Θηλαστικά: Επίσης, τα ίχνη του αγριόχοιρου μπορεί να θυμίζουν αυτά των μικρότερων θηλαστικών όπως τα ιπποειδή, σκίουροι και κατσίκια. Σε αυτή την περίπτωση, η διάκριση απαιτεί την προσεκτική μελέτη των λεπτομερειών, όπως το μέγεθος και η δομή των ίχνων.

​Η ικανότητα αναγνώρισης των ίχνων απαιτεί εμπειρία και προσοχή στη λεπτομέρεια, καθώς και τη χρήση εργαλείων όπως οι οδηγοί επιδρομής και βιβλία που ασχολούνται με τα ίχνη και τα αποτυπώματα των ζώων.
Ιχνηλασια

​Ιχνηλασία

Η ιχνηλασία αντιπροσωπεύει τη διαδικασία της αναζήτησης των ίχνων ενός ζώου, κυρίως μέσω της αναγνώρισης των πατημάτων του.
​
Σήμερα, η ιχνηλασία αποτελεί κύριο εργαλείο των κυνηγών, οι οποίοι τη χρησιμοποιούν για να εντοπίσουν το θήραμά τους. Ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτούς, αφού εξίσου χρήσιμη αποδεικνύεται και για φωτογράφους άγριας ζωής που επιθυμούν να παρακολουθήσουν και να απαθανατίσουν τη φυσική συμπεριφορά των ζώων.

Για μια οπτική αναφορά στην ιχνηλασία, μπορείτε να παρακολουθήσετε το παρακάτω βίντεο:​
​Η ιχνηλάτηση αποτελεί μια πολύτιμη δεξιότητα που απαιτεί διαρκή εκπαίδευση και εξάσκηση. Οι περισσότεροι ιχνηλάτες σήμερα εξοικειώνονται με τα πρώτα τρία από τα τέσσερα βήματα που απαιτούνται για μια ολοκληρωμένη ιχνηλάτηση:

Το πρώτο βήμα επικεντρώνεται στην αναγνώριση των ειδών, έτσι ώστε, βλέποντας ένα ίχνος, να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν αν ανήκει σε αγριόχοιρο, ελάφι, τσακάλι, αλεπού, κ.ά. Εδώ, βοηθούν πολύ τα εξειδικευμένα βιβλία οδηγοί που περιγράφουν τα χαρακτηριστικά των ίχνων κάθε ζώου.

Το δεύτερο βήμα αφορά την ικανότητα να αξιολογεί κάποιος εάν το ίχνος είναι φρέσκο ή παλιό, γεγονός που συχνά συνδέεται με τις μετεωρολογικές συνθήκες της περιοχής, όπως η υγρασία ή ο χρόνος από την τελευταία βροχή.

Το τρίτο βήμα επικεντρώνεται στη διάκριση μεταξύ ίχνων νεαρών ατόμων και ενηλίκων, μια σχετικά πιο εύκολη διαδικασία.

Το τέταρτο και πιο προηγμένο βήμα εμπλουτίζει τη δεξιότητα, αφορώντας τη δυνατότητα υπολογισμού του βάρους του ζώου με βάση το ίχνος. Αυτό απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και πρακτική εμπειρία.
Picture
Photo: openroadoutdoors.com
Τα ίχνη των ελαφιών και των αγριόχοιρων αποτελούν αντικείμενο παρατηρησιακής διάκρισης, με το συνολικό σχήμα και τις λεπτομέρειες των ποδιών να αποτελούν κλειδία στον εντοπισμό του είδους. Τα ίχνη του αγριόχοιρου εκφράζονται με πιο στρογγυλεμένο συνολικό σχήμα, σε σύγκριση με τα ίχνη των ελαφιών που παρουσιάζουν περισσότερο οβάλ ή ακόμα και σχήμα καρδιάς. Οι άκρες των ποδιών του αγριόχοιρου εμφανίζονται πιο στρογγυλεμένες, σε αντίθεση με τις ελαφίδες, όπου φτάνουν σε ένα ευδιάκριτο σημείο. Επιπλέον, τα νύχια των αγριογούρουνων παρουσιάζουν μεγαλύτερο πλάτος σε σχέση με αυτά των ελαφιών, αντανακλώντας το συνολικό πλάτος των ίχνων.

Ωστόσο, η πρόκληση εντοπισμού εντός του πεδίου μπορεί να αυξάνεται, ειδικά όταν τα ίχνη είναι λιγότερο εμφανή, όπως συμβαίνει σε περιβάλλοντα όπως κοίτες με πέτρες.

Νερόλακους - Λασπόλουτρα

​Δεδομένου ότι οι χοίροι δεν έχουν λειτουργικούς αδένες ιδρώτα, δημιουργούν ρηχές, λασπώδεις λάκους για να καλύψουν το δέρμα τους με λάσπη. Αυτό βοηθά στη θερμορύθμιση και διώχνει τα έντομα και τα εξωτερικά παράσιτα. Στη συνέχεια τρίβουν την περίσσεια λάσπης χρησιμοποιώντας κοντινά δέντρα ή πόλους ηλεκτροφόρων καλωδίων.
Picture
Photo: MDWFP

Φωλιές

Μια έγκυος χοιρομητέρα (αναφέρεται και σαν σκρόφα) θα αφήσει την αγέλη για να γεννήσει μόνη της. Κατασκευάζει μια φωλιά από γρασίδι και φύλλωμα για να παραμείνει με τα νεογνά της έως ότου μπορούν να ταξιδέψουν μαζί της. Αυτές οι φωλιές βρίσκονται σε πυκνή βλάστηση και σε απομονωμένες περιοχές.
Picture
Photo: wildpiginfo.com

Κόπρανα

Τα κόπρανα από ελάφια (δεξιά στην παρακάτω εικόνα) είναι συνήθως ευκρινώς διακριτικά με τα μικρά, στρογγυλά κομμάτια που παρουσιάζουν σχήμα σφαίρας. Αντίθετα, τα κόπρανα του αγριόχοιρου (αριστερά στην παρακάτω εικόνα) είναι συνήθως μεγαλύτερα και χαρακτηρίζονται από ένα ακανόνιστο σχήμα.
Picture
Photo: Chris Jaworoski; bear-tracker.com

​Ριζοβολία και Ποδοπάτημα

​Τα αγριογούρουνα είναι πιο γνωστά για τις συμπεριφορές σίτισης που περιλαμβάνουν ριζοβολία και ανατροπή του εδάφους για πρόσβαση σε τρόφιμα. Αυτή η ριζοβολία μπορεί να έχει βάθος αρκετά εκατοστά. Η συμπεριφορά της ποδοπάτησης από αγριόχοιρους μπορεί επίσης να προκαλέσει καταστροφή των καλλιεργειών και απώλεια ενδιαιτημάτων.
Picture
Photo: Clay Gibson

Ενότητα 4: Διαχείριση του είδους (Conservation)

Κυνηγι

Κυνήγι

​Το κυνήγι, ή θήρα, αποτελεί μια δραστηριότητα που ριζώνει βαθιά στην ιστορία της Ελλάδας, όπως αναδεικνύεται μέσα από τα ιστορικά και μυθολογικά κείμενα που περιλαμβάνονται στην αντίστοιχη ενότητα. Η παράδοση του κυνηγιού αγριόχοιρου είναι ελεύθερη σε όλη την επικράτεια της χώρας, παρουσιάζοντας περιορισμένους κανόνες.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς, η θήρα του αγριόχοιρου επιτρέπεται από τις 15 Σεπτεμβρίου έως τις 20 Ιανουαρίου κατά τη διάρκεια κυνηγετικής περιόδου, με την ημερομηνία μερικές φορές να μεταβάλλεται ετησίως με υπουργική απόφαση, και με δυνατότητα εξάσκησης μόνο τις Τετάρτες και τα Σαββατοκύριακα. Επίσης, η θήρα επιτρέπεται σε παρέες με έως 10 κυνηγούς, χωρίς άνω του ημερήσιου ορίου κάρπωσης ανά παρέα.

Ενώ στο παρελθόν επιτρεπόταν η καρπώση μέχρι 4 αγριόχοιρων ανά παρέα, από το 2018 το κυνήγι υιοθετήθηκε ως μέσο περιβαλλοντικής διαχείρισης. Παρ' όλα αυτά, στην Ελλάδα η κατάσταση διαφέρει από άλλες χώρες, καθώς αυτή η δραστηριότητα διεξάγεται χωρίς τους αναγκαίους ελέγχους και περιορισμούς που ισχύουν παγκοσμίως. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υπερκατανάλωση και τη μη τήρηση των κανόνων, ενώ η χρήση μολύβδινων σκαγιών αποτελεί πρόκληση για τη δημόσια υγεία.
Εξαφανιση του ειδουσ απο περιοχεσ

​Εξαφάνιση του είδους από περιοχές

​Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, κατά καιρούς, οι αγριόχοιροι βίωναν την απειλή της εξαφάνισης, ιδίως λόγω της έντονης θήρας, κυρίως από κτηνοτρόφους και κυνηγούς. Ωστόσο, κατά τις δύο δεκαετίες από το 1980 έως το 2000, παρατηρήθηκε μια περίοδος εμπλουτισμού του αγριόχοιρου στην ηπειρωτική Ελλάδα. Κυνηγετικοί σύλλογοι αγοράζαν αγριόχοιρους από εκτροφεία και τους απελευθερώναν σε διάφορες περιοχές.

Ωστόσο, υπήρχαν περιοχές όπου η εξαφάνιση των αγριόχοιρων ήταν πλήρης. Δύο παραδείγματα αυτών των περιπτώσεων είναι:

1. Κέρκυρα: Οι αγριόχοιροι εξολοθρεύτηκαν μετά το 2000 Κ.Ε., καθώς αντιμετωπίστηκαν με διαμαρτυρίες αγροτών λόγω καταστροφών στις καλλιέργειες τους.

2. Πελοπόννησος: Το είδος εξαφανίστηκε κατά τους τελευταίους αιώνες από την Πελοπόννησο, λόγω επέκτασης των καλλιεργειών, έντονης θήρας και πυρκαγιών. Το 1989, κυνηγετικός σύλλογος στη Μεγαλόπολη εισήγαγε οκτώ αγριόχοιρους από εκτροφείο στο Αγρίνιο για αναπαραγωγή.

Πέραν αυτών των δύο πιο γνωστών περιπτώσεων πλήρους εξαφάνισης, σημειώθηκαν και άλλες περιοχές όπου παρόμοιες καταστάσεις εκδηλώθηκαν, όπως στο Πήλιο, όπου οι αγριόχοιροι εκρίζωσαν και αντικαταστάθηκαν από εισαγόμενα από την Ιταλία για σκοπούς κυνηγίου.
πως γινεται σωστη διαχειριση του αγριοχοιρου;

Πως γίνεται σωστή διαχείριση του αγριόχοιρου;

​Διαχείριση ενός είδους γίνεται μόνο εφ' όσον υπάρχουν στοιχεία για το είδος. Δεν υπάρχει μόνο μία μαγική λύση, αλλά αντιθέτως πολλές φορές πρέπει να χρησιμοποιούνται διάφοροι μέθοδοι ανάλογα με την περιοχή και το πρόβλημα της αύξησης ή της μείωσης του είδους σε μια περιοχή.
Η διαχείριση μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, από συνεργεία δίωξης αγριόχοιρων με σκύλους, παγίδες ή και νάρκωση για να μεταφερθούν ζωντανοί σε άλλες περιοχές που δεν θα δημιουργούν πρόβλημα ή και τελική λύση το κυνήγι!

Η αποτελεσματικότητα ενός προγράμματος ελέγχου διαχείρισης εξαρτάται από την δυναμική του πληθυσμού των αγριόχοιρων στην εκάστοτε περιοχή.

ΜΕΙΩΣΗ ή και ΥΠΕΡΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΓΡΙΟΧΟΙΡΩΝ

Το κύριο πρόβλημα όταν έχει μειωθεί ο πληθυσμός αγριόχοιρου είναι ο εμπλουτισμός περιοχών από τους κυνηγετικούς συλλόγους. Αυτό συμβαίνει διότι οι κυνηγοί αρνούνται να σταματήσουν την θήρα αγριόχοιρου σε μια περιοχή μέχρι να επανακάμψει φυσιολογικά ο πληθυσμός αγριόχοιρων.

Αλλά η συστηματική απελευθέρωση αγριόχοιρων που έγινε ειδικά την δεκαετία του '90, χωρίς γονιδιακό έλεγχο, προκάλεσε εν μέρη* τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα από τον υπερπληθυσμό αγριόχοιρων.

* Εν μέρη, διότι το μεγαλύτερο πρόβλημα το προκάλεσε η ελεύθερη εκτροφή και βόσκηση οικόσιτων χοίρων χωρίς έλεγχο κοντά σε δασικές περιοχές με αγριόχοιρους.

Σε αυτή την περίπτωση έχουμε αρχίσει να έχουμε ημίαιμους χοίρους, οι οποίοι είναι μίξη του καθαρού αγριόχοιρου με τους οικόσιτους και συμπεριφέρονται διαφορετικά, όπως και η αναπαραγωγή τους διαφέρει.

Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να υπάρχει κάποιο εθνικό σχέδιο για να μειωθούν αυτοί οι ημίαιμοι χοίροι. Για να μειωθούν αυτοί οι ημίαιμοι χοίροι μπορεί να γίνει επιτυχώς μόνο αν υπάρχει στοχευμένη θήρα στους θηλυκούς ημίαιμους αγριόχοιρους πριν γεννήσουν. Αλλά πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει και θήρα των αρσενικών ειδών για να μην υπάρχει μίξη με γνήσιους αγριόχοιρους.

Όταν έχουμε υπερπληθυσμό, και αυτό δεν το καταλαβαίνουμε από τα λόγια του καφενείου ότι κάποιος είδε πολλούς αγριόχοιρους, αλλά μετά από σοβαρές μελέτες, τότε χωρίζουμε τις περιοχές σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το πρόβλημα:
  1. Περιοχή κτηνοτροφίας, όπου οι αγριόχοιροι καταστρέφουν καλλιέργειες.
  2. Περιοχή όπου υπάρχει πρόβλημα υγείας ή είτε για τα ζώα ή είτε για τους ανθρώπους.
  3. Κατοικήσιμη περιοχή, όπου μπορούν να προκληθούν ζημιές σε ανθρώπινες περιουσίες ή τραυματισμούς ανθρώπων.
  4. Άλλες προβληματικές περιοχές.

Ανάλογα με την περιοχή εξαρτάται και τι μέτρο διαχείρισης θα ληφθεί υπόψιν.

Δεν γίνεται π.χ. εντός κατοικημένης περιοχής να υπάρχουν πυροβολισμοί διότι τότε σίγουρα θα υπάρχει και τραυματισμός κάποιου πολίτη ή καταστροφή κάποιας περιουσίας (π.χ. αυτοκίνητα) από τα σκάγια.

Ή δεν γίνεται σε περιοχή όπου επικρατεί ζωονόσος όπως π.χ. η Αφρικανική Πανώλη, να μην μειωθεί ο πληθυσμός στην περιοχή αναγκαστικά με την θήρα ή εκδίωξη του πληθυσμού των αγριόχοιρων με σκυλιά.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΓΡΙΟΧΟΙΡΟΥ ΣΕ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ

Εξαρτάται πάντα με τι μέθοδος χρησιμοποιείται για την διαχείριση του αγριόχοιρου, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε άλλα είδη που ζουν στην περιοχή.

Παράδειγμα: όταν υπάρχει δίωξη αγριόχοιρων από μια περιοχή με σκύλους, έτσι και είναι για μεγάλη χρονική περίοδο είτε σε ημέρες ή είτε σε ώρες, δημιουργεί πίεση σε άλλα είδη όπως στις αλεπούδες.

Ενώ άμα υπάρχει κυνήγι αγριόχοιρου, οι πυροβολισμοί φοβίζουν από τα πουλιά μέχρι και τα τσακάλια. Ενώ ταυτόχρονα κάνουν τους αγριόχοιρους να βρίσκονται πάντα σε επιφυλακή και σε λειτουργία θηρευτή (predator mode) όπου σημαίνει ότι η συμπεριφορά των αγριόχοιρων είναι επιθετική και μπορεί να προκαλέσει ατυχήματα ειδικά όταν είναι περίοδος που κανονικά απαγορεύεται το κυνήγι και στην περιοχή υπάρχουν πολίτες ή τουρίστες που κάνουν την βόλτα τους. 
​

​ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ;

Καταγραφη αγριοχοιρων

Καταγραφή αγριόχοιρων

Η χρήση καμερών παγίδευσης (trap cameras) αποτελεί αποτελεσματικό εργαλείο για τη μελέτη της εξάπλωσης και του πληθυσμού των αγριόχοιρων. Η εγκατάσταση τέτοιων καμερών επιτρέπει την αντίληψη της δραστηριότητας των ζώων χωρίς την παρουσία του ανθρώπου και παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τον τρόπο ζωής, τα κινητήρια προτιμήσεων, και τα ενδιαφέροντα τους.

Οι trap cameras είναι ειδικά σχεδιασμένες για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του περιβάλλοντος, καθώς αντέχουν σε αντίξοες καιρικές συνθήκες και διαθέτουν μεγάλη διάρκεια ζωής των μπαταριών τους. Η επιλογή του σωστού τύπου trap camera εξαρτάται από τους στόχους της μελέτης και τις ειδικές ανάγκες της περιοχής.

Αντίθετα, οι θερμικές κάμερες απαιτούν την παρουσία ανθρώπων για τη λήψη εικόνων και αντιμετωπίζουν περιορισμούς στην αντίληψη σε πυκνά δάση ή σε αντίξοες καιρικές συνθήκες. Παρόλα αυτά, μπορούν να παρέχουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την τοποθεσία και την κίνηση των αγριόχοιρων.
​
Και οι δύο μέθοδοι, σε συνδυασμό με ανάλυση γεωχωρικών δεδομένων, μπορούν να παρέχουν πληροφορίες που είναι κρίσιμες για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών διαχείρισης του πληθυσμού των αγριόχοιρων. Επιπλέον, η εκπαίδευση επαγγελματιών για τη χρήση αυτών των τεχνολογιών είναι σημαντική για τη συλλογή αξιόπιστων δεδομένων.

Χρήση Trap Cameras

Μέχρι στιγμής, έχετε παρακολουθήσει ορισμένα βίντεο που καταγράφηκαν με τη χρήση trap cameras. Όπως και το παρακάτω βίντεο, η καταγραφή δεν μας παρουσιάζει μόνο την παρουσία του είδους στην περιοχή όπου έχουμε τοποθετήσει τις κάμερες, αλλά μας βοηθάει επίσης στον υπολογισμό του πλήθους (πόσα είδαμε, πότε τα είδαμε, κλπ) και στην καταγραφή της συμπεριφοράς τους.

Στο παρακάτω βίντεο, η κάμερα τοποθετήθηκε σε χαμηλό ύψος (περίπου 1 μέτρο), δεμένη σε ένα δέντρο κοντά σε ένα ποτάμι, όπου υπήρχαν πολλά ίχνη άγριας ζωής (αλεπού, κουναβιού, αγριόχοιρου, ζαρκαδιού, κλπ). Το χαμηλό ύψος, χωρίς κάλυψη από κλαδιά το βράδυ, επιτρέπει στις trap cameras να διαθέτουν νυχτερινό LED φωτισμό (ανάλογα με την κάμερα, κάποιες έχουν λευκό ή κόκκινο LED, που μπορεί να λάμπει ή όχι) και μπορούν να τρομάξουν κάποια ζώα.

Για την ακριβή καταγραφή, πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψιν όλους τους παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν την άγρια ζωή γύρω από ένα σημείο. Κατά τον πρώτο τοποθετημένο εξοπλισμό, είναι σημαντικό να ελέγχουμε τις κάμερες μετά από 2-3 ημέρες για να διασφαλίσουμε ότι δεν προκαλούν φόβο στα ζώα.

Ενότητα 5: Υλικό

Επιστημονικη βιβλιογραφια

Επιστημονική Βιβλιογραφία

  • Tsachalidis, Efstathios & Hadjisterkotis, E.. (2009). Current distribution and population status of wild boar (Sus scrofa L.) in Greece. Acta Silvatica et Lignaria Hungarica. 5. 153-157.
  • Tsachalidis, Efstathios & Hadjisterkotis, E.. (2008). Wild boar hunting and socioeconomic trends in Northern Greece, 1993–2002. European Journal of Wildlife Research. 54. 643-649. 10.1007/s10344-008-0190-y.
  • KARAMPATZAKIS, TH. (2005): [Research on recording on hunting game and the observation of game population. 6th Hunting Federation of Macedonia - Trace, Thessaloniki.] Panthiras magazine pp 122-127 (in Greek).
  • PAPAGEORGIOU, N. – TSACHALIDIS, E.P. – PARALIKIDIS, N. – KONSTANTOPOULOS, P. (2006): Food habits of wild boar (Sus scrofa L.) in Peloponnesus (South Greece). Proceedings VIth International Symposium on wild boar and sub-order Suiformes. Monaster of Kikkos, October 25-29, 2006. Cyprus.
  • PARALIKIDIS, N. – TSACHALIDIS, E.P. – KONSTANTOPOULOS, P.(2006): Food habits of wild boar (Sus scrofa L.) in Macedonia, North-eastern Greece. Proceedings VIth International Symposium on wild boar and sub-order Suiformes. Monaster of Kikkos, October 25-29, 2006. Cyprus.
  • SFOUGARIS, A. – GIANNAKOPOULOS, A. – PARDALIDIS, T. – TSACHALIDIS, E. P. – ANNI, A .(1999): Research on the ecology and management of the Wild Boar (Sus scrofa), Roe deer (Capreolus capreolus), Red deer (Cervus elaphus) and Balkan chamois (Rupicapra rupicapra balkanika) in Epirus, Greece. XXIVth International Congress of the Union of Game Biologist (ICGB). Thessaloniki September 20-24, 1999.
  • THOMAIDES, CHR. – KARAMPATZAKIS, TH. – LOGOTHETIS, G. – CHRISTOPHORIDOU, G. (2001): Program ”Artemis”: The study and record of hunting success and observation of game populations. In: Skordas K., Birtsas P. and Maslarinou O. (eds) PAN-THIRAS, Hunting Federation of Macedonia -Thrace, Thesalloniki, Greece, pp 26-39.
  • TSACHALIDIS, E.P. – KONSTANTOPΟULOS, P. (2004): Reintroduction of the species Sus scrofa L. (wild boar) in Peloponnesus, Southern Greece. Proceedings (abstracts) Vth International wild Boar and Suidae Symposium. Jagiellovian University, September 1-6, 2004. Krakow, Poland. The Journal of Wildl. Res., 3(1): (in press).
  • TSACHALIDIS, E. P. – PARALIKIDIS, N. – PAPAGEORGIOU, N. – HADJISTERKOTIS, E. (2004): Food habit of wild boar (Sus scrofa L.) in Northeastern Greece. Proceedings (abstracts) of Vth International wild Boar and Suidae Symposium. Jagiellovian University, September 1-6, 2004. Krakow, Poland. The Journal of Wildl. Res., 3(1): (in press).
  • TSACHALIDIS, E. P. – KONSTANTOPOULOS, P. (2005): Population demography of the species wild boar (Sus scrofa, L., 1758) in Peloponnesus and Sterea Hellas, South Greece. Proceedings (extend abstract) XXVIIth International Union of Game Biologist Hanover, 28 August - 6 September, 2005. Hannover, Germany. pp 502-503.
  • TSACHALIDIS, E. P. (2008): Reintroduction and hunting harvest of the wild boar (Sus scrofa L. 1758) (Mammalia, Suidae) in the Peloponnesus, southern Greece. Journal of Biological Research, 10: 215 – 219
  • TSACHALIDIS, E. P. (2008a): [The hunting in Hellas. Scient. Annals of the Department of Forestry and Environmental Management and Natural Resources, DUTh.] Vol. I : 207-220 (in Greek)
  • TSACHALIDIS, E.P. – KONSTANTOPOULOS, P. – GIANNAKOPOULOS, A. (2008a): Personal characteristic and hunting behavior of wild boar hunters in Peloponnesus, South Greece. Proceedings VΙIth International Symposium on wild boar and sub-order Suiformes. Sopron, August 28-30, 2008. Hungary. (Extended abstract), pp 112-114.
  • TSACHALIDIS, E.P. – GIANNAKOPOULOS, A. – BIRTSAS, P. (2008b): Wild boar (Sus scrofa L.) distribution and habitat use in Grevena, Western Macedonia, Greece. Proceedings VΙIth International Symposium on wild boar and sub-order Suiformes. Sopron, August 28-30, 2008. Hungary. (Extended abstract), pp 115-117.
  • Haritakis Papaioannou (2009). Ungulates and their management in Greece
​
Συλλογη PDF Εγγραφων

Αγριόχοιροι [Πιστοποιητικό Παρακολούθησης Μαθήματος]

€5.00

Το πιστοποιητικό θα σας αποσταλθεί εντός 5 εργάσιμων ημερών στο email σας.
Αγορά