Η Ώρα της Γης είναι μια ετήσια παγκόσμια εκδήλωση που έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη ανάληψης δράσης για την προστασία του πλανήτη μας. Κατά τη διάρκεια αυτής της εκδήλωσης, άτομα και οργανισμοί σε όλο τον κόσμο σβήνουν τα φώτα τους για μία ώρα ως σύμβολο της δέσμευσής τους να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα και να λάβουν μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Ενώ η Ώρα της Γης μπορεί να φαίνεται σαν μια μικρή χειρονομία, μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη θαλάσσια ζωή. Η φωτορύπανση αποτελεί μείζον πρόβλημα για πολλά θαλάσσια είδη, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων χελωνών, οι οποίες χρησιμοποιούν το φυσικό φως του φεγγαριού για να πλοηγηθούν από και προς τις θέσεις φωλεοποίησής τους. Τα τεχνητά φώτα από κτίρια, σκάφη και άλλες πηγές μπορούν να αποπροσανατολίσουν τις θαλάσσιες χελώνες και να τις οδηγήσουν μακριά από τις θέσεις φωλεοποίησής τους, καθιστώντας δύσκολο για αυτές να γεννήσουν τα αυγά τους και για τα νεογέννητα να φτάσουν στον ωκεανό.

Εκτός από τις θαλάσσιες χελώνες, πολλά άλλα θαλάσσια είδη επηρεάζονται επίσης από τη φωτορύπανση. Για παράδειγμα, ορισμένα είδη πλαγκτόν, τα οποία αποτελούν τη βάση της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας, προσελκύονται από τα τεχνητά φώτα και ενδέχεται να καταναλωθούν από αρπακτικά πριν προλάβουν να αναπαραχθούν.

Σβήνοντας τα φώτα μας κατά τη διάρκεια της Ώρας της Γης, μπορούμε να συμβάλουμε στη μείωση της φωτορύπανσης και να ελαχιστοποιήσουμε τις επιπτώσεις της στη θαλάσσια ζωή. Αυτή η μικρή χειρονομία μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των θαλάσσιων χελωνών, του πλαγκτόν και άλλων ειδών που είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία των ωκεανών μας και του πλανήτη στο σύνολό του. Εκτός από τη συμμετοχή στην Ώρα της Γης, μπορούμε επίσης να λάβουμε μέτρα για τη μείωση της φωτορύπανσης στην καθημερινή μας ζωή, χρησιμοποιώντας ενεργειακά αποδοτικό φωτισμό, κατευθύνοντας τα φώτα προς τα κάτω αντί προς τα πάνω και ελαχιστοποιώντας τον εξωτερικό φωτισμό όπου είναι δυνατόν.

Συνολικά, η Ώρα της Γης είναι ένα σημαντικό γεγονός που μας υπενθυμίζει την ευθύνη μας για την προστασία του περιβάλλοντος και των πολλών ειδών που το αποκαλούν σπίτι τους. Συνεργαζόμενοι, μπορούμε να συμβάλουμε στη δημιουργία ενός πιο φωτεινού και βιώσιμου μέλλοντος για εμάς και τις μελλοντικές γενιές.​

Σήμερα 18 Φεβρουαρίου 2023, λίγα άτομα πήγαμε και καθαρίσαμε τον περιστασιακό (ή και εποχιακό) υγρότοπο της παραλίας Θεοτόκου Νοτίου Πηλίου. Ένας υγρότοπος ο οποίος μπορεί να είναι εποχιακός, δηλαδή το καλοκαίρι να είναι στεγνός ή και ακόμα πολύ μικρός σε διάσταση (μια νερολακούβα να δημιουργεί), αλλά η σημασία του μέγιστη για την βιοποικιλότητα της περιοχής.

Από το καλοκαίρι του 2022 τον έχουμε ενσωματώσει στους βιότοπους που παρακολουθούμε συχνά και τα ευρήματα μεγάλα. Ποτέ δεν περιμέναμε ένας τέτοιος μικρός υγρότοπος να έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο και να συγκεντρώνει τόσο μεγάλη ποικιλία άγριων ζώων.

Έχουμε καταγράψει 3 είδη βατράχων και τις επόμενες εβδομάδες περιμένουμε τα πρώτα βατράχια να γεννηθούν, ενώ περιμένουμε και τα χελιδόνια τις επόμενες ημέρες, έχουμε καταγράψει 4 είδη χελιδονιών ταυτόχρονα σε αυτό τον υγρότοπο, δεκάδες άλλα πτηνά, διάφορα αρθρόποδα όπως πεταλούδες, λιβελλούλες, σκαθάρια, ακρίδες, και πολλά άλλα είδη, ενώ στάσεις κάνουν και διάφορα θηλαστικά από αγριόχοιρους, αλεπούδες, κ.α.

Δυστυχώς τις προηγούμενες ημέρες ένα μέρος του υγρότοπου καθαρίστηκε από βαρέα μηχανήματα, όπως εκσκαφέα ή τρακτέρ. Με το μεγαλύτερο μέρος να καθαρίστηκε από τους καλαμιώνες, αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την άγρια ζωή και για αυτό δεν κάναμε δημόσιο κάλεσμα εθελοντών για να βοηθήσει.

Ένας περιστασιακός υγρότοπος είναι ένα πολύ πιο ευαίσθητο οικοσύστημα και ο καθαρισμός του έχει διαφορετική μεθοδολογία από έναν καθαρισμό παραλίας ή άλλου βιότοπου. Αντί να σπαταλήσουμε πολλές ώρες εκπαίδευσης στα είδη που υπάρχουν στην περιοχή και τι πρέπει να προσέξουν οι εθελοντές για να μην καταστρέψουν κάποια φωλιά (σκαθαριών, εδάφιων πτηνών, εντόμων στο χώμα, και πάει λέγοντας), προτιμήσαμε να το καθαρίσουμε μόνο άτομα που ξέραμε τι πρέπει να κάνουμε. 

Σε 3 ώρες καταφέραμε να καθαρίσουμε πλήρως σε μια εμβέλεια περίπου 10*6 μέτρα (10 μέτρα πλάτος παράλληλα με τον υγρότοπο και 6 μέτρα μήκος από εκεί που άρχιζε το νερό του υγρότοπου), μαζεύοντας όλα τα είδη σκουπιδιών, τα οποία τα περισσότερα ήταν μισοθαμμένα. Ο υγρότοπος ενώνεται με την παραλία χωρίζοντας το περίπου 2 μέτρα δρόμος, αλλά εκεί είναι δυνατόν να μαζευτούν και από εθελοντές σαν οποιαδήποτε άλλη παραλία. Ο κίνδυνος παραμένει τεράστιος όμως αυτών των εκατοντάδων σκουπιδιών όπου από την παραλία μπορούν να μεταφερθούν στον υγρότοπο τις επόμενες ημέρες. 

Μέσα στα 8 χρόνια εμπειρίας και μετά από 9 επιτυχημένα projects, είμαστε σε θέση να θέσουμε και για φέτος ποια projects θα συνεχίσουμε να τρέχουμε και ποια τερματίσαμε.

Τα projects που θα τρέξουμε μέσα στο 2019:

• Καταγραφή των καρχαριών στην Ελλάδα, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. (το οποίο όμως οι καταγραφές θα ανεβαίνουν πια άμεσα στο inaturalist για εύκολη πρόσβαση απ' όλους τους ερευνητές, επιστήμονες και ενδιαφερομένους.)
• Καταγραφή των μεδουσών στην Ελλάδα. (όπου συνεχίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως έγινε και πέρσι, αλλά βελτιώνουμε λίγο καλύτερα την βάση δεδομένων και την μετατρέπουμε στα Αγγλικά ώστε τα δεδομένα να είναι διαθέσιμα σε κάθε ερευνητή, επιστήμονα και ενδιαφερόμενο παγκοσμίως)
• Καλοκαιρινό πρόγραμμα καταγραφής θαλάσσιας βιοποικιλότητας. (εκτός απροόπτου θα τρέξει όπως και πέρσι)
• National Moth Week 2019 (όπως και κάθε χρονιά)

Μέχρις στιγμής αυτά τα projects είναι διαθέσιμα, αλλά πάντα μπορεί να προκύψουν νέα projects. Ανάλογα βεβαίως την διαθεσιμότητα των εθελοντών.

Τα projects που τερματίστηκαν:
​

• Red admiral Migration. Το 2018 θα ήταν η τελευταία χρονιά που το πανεπιστήμιο του Bern θα έτρεχε το πρόγραμμα. (Αυτό σημαίνει πως το πρόγραμμα έληξε και η συνεργασία μας έλαβε τέλος)
• Καταγραφή βατοειδών. (Διότι δεν υπήρχε η όρεξη να τρέξει όπως το πρόγραμμα με την καταγραφή των καρχαριών)
• Παρατήρηση θήρας. (Μη αρκετή συμμετοχή εθελοντών. Βεβαίως οι καταγγελίες για λαθροθηρία προς τα δασαρχεία θα συνεχιστούν κανονικά)
• Θαλάσσια ξενικά είδη. (Δεν έχει νόημα να τρέχουμε ίδιο πρόγραμμα που έχει και άλλη οργάνωση. Οπότε ότι στοιχεία μας δίνονται θα τα παραδίδουμε άμεσα στην iSea που τρέχει το πρόγραμμα Σε ξενίζει .... Μοιράσου το μαζί μας-Is it Alien to you? Share it!!!)

Και ότι άλλα micro-projects που τρέχαμε τα προηγούμενα χρόνια τερματίζονται άμεσα με σκοπό την εύρεση και δημιουργία νέων projects.

Το Καλοκαιρινό Θαλάσσιο Πρόγραμμα Citizen Science τελείωσε με επιτυχία.

Ο καιρός στάθηκε σύμμαχος μας και είχαμε πολλές εκπλήξεις που δεν τις περιμέναμε. Σύντομα θα αναρτήσουμε και διάφορα βίντεο από τις δράσεις μας και τις καταγραφές μας.

Οι συμμετέχοντες επισκέφτηκαν παραλίες και σπηλιές της περιοχής, εξερεύνησαν την τοπική βιοποικιλότητα, γνώρισαν πλατφόρμες αναζήτησης ειδών και παρατήρησαν οργανισμούς σε ψηφιακό μικροσκόπιο και έμαθαν να στέλνουν τις καταγραφές τους σε προγράμματα Επιστήμης των πολιτών.

Επίσης έμαθαν για διάφορα προγράμματα επιστήμης του πολίτη που τρέχουν στην Ελλάδα και πως μπορούν να βοηθήσουν, όπως τα προγράμματα καταγραφής καρχαρίων και σελαχιών στην Ελλάδα, το πρόγραμμα καταγραφής μεδουσών, τι να κάνουν έτσι και βρουν εκβρασμένα είδη χελώνας και δελφινιών αλλά και πως να κάνουν μετρήσεις και να βάζουν τα δεδομένα.

Έμαθαν οι συμμετέχοντες για το μεγάλο πρόβλημα των πλαστικών απορριμάτων και πως καταστρέφει το περιβάλλον και πως αυτά τα πλαστικά διασπάζονται σε μικρόπλαστικά και νανοπλαστικά και περνάνε στα ψάρια και σε εμάς. Όπου και να πηγαίναμε βλέπαμε παντού σε παραλίες και βυθό πλαστικά σκουπίδια.

Επίσης οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν για την κατάσταση στην αλίεια και για ποιοι οργανισμοί απειλούνται περισσότερο.

Καταφέραμε να βάλουμε μια ενημερωτική πινακίδα στον οικισμό "Κατηγιώργη", όπου έχει και τον περισσότερο τουρισμό, ώστε οι κάτοικοι και οι τουρίστες να μπορούν να ενημερωθούν για ποια είδη βλέπουν περισσότερο εκεί που κολυμπάνε!

Και το πιο σημαντικό απ' όλα είναι ότι μάθανε να κάνουν πιο εύκολα θαλάσσιες καταγραφές και να ξέρουν που να ψάχνουν για θαλάσσιους οργανισμούς.

Στις 16 Απρίλη υπογράψαμε σαν Ελληνικό Παρατηρητήριο την Πρωτοβουλία για τη μη ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα. Διότι πιστεύουμε ακράδαχτα ότι η ιδιωτικοποιήση νερού στην Ελλάδα μόνο κέρδος δεν θα αποφέρει στην προστασία του περιβάλλοντος αλλά μόνο για τις ίδιες εταιρίες που ο μόνος σκοπός τους είναι το χρήμα και τίποτα άλλο.

Η ιδιωτικοποιήση θα είναι εις βάρος του περιβάλλοντος και της Άγριας Ζωής. Επίσης μην ξεχνάμε πως το νερό είναι φυσικό αγαθό και δικαίωμα χρήσης πρέπει να υπάρχει ισόνομα από κάθε οργανισμό για την επιβίωση του είτε είναι άνθρωπος, φυτό ή ζώο.