​Η αλιεία είναι μια κρίσιμη πτυχή της ανθρώπινης επιβίωσης για χιλιάδες χρόνια, αλλά τα τελευταία χρόνια, η υπεραλίευση έχει γίνει μια σημαντική ανησυχία που έχει οδηγήσει στην εξάντληση των ιχθυαποθεμάτων και την υποβάθμιση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Σε απάντηση σε αυτό, πολλές αλιευτικές κοινότητες σε όλο τον κόσμο έχουν αρχίσει να αγκαλιάζουν την αλιεία οικοτουρισμού, μετατρέποντας τα σκάφη τους σε σκάφη που υποστηρίζουν βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές και προωθούν τη διατήρηση των ωκεανών του κόσμου και των ειδών που φιλοξενούν.

Ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της αλιείας στον οικοτουρισμό είναι ότι βοηθά στην προστασία και διατήρηση των πληθυσμών των ψαριών. Οι παραδοσιακές μέθοδοι αλιείας συχνά περιλαμβάνουν τη χρήση μεγάλων διχτυών ψαρέματος που πιάνουν αδιακρίτως οτιδήποτε στο πέρασμά τους, με αποτέλεσμα τη σύλληψη ειδών που δεν αποτελούν στόχο και το θάνατο αμέτρητων θαλάσσιων πλασμάτων. Αντίθετα, η αλιεία στον οικοτουρισμό χρησιμοποιεί μικρότερα αλιευτικά εργαλεία και τα αλιεύματα είναι πιο επιλεκτικά, μειώνοντας τις επιπτώσεις στα μη στοχευόμενα είδη και επιτρέποντας στους πληθυσμούς των ψαριών να ανακάμψουν.

Η υπεραλίευση και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν διαταράξει την ευαίσθητη ισορροπία των τροφικών αλυσίδων του ωκεανού, οδηγώντας στην παρακμή των ζωτικών ειδών και στην υποβάθμιση των κρίσιμων οικοτόπων. Με την αλιεία οικοτουρισμού, η εστίαση είναι στην επιστροφή των αλιευμένων ψαριών στον ωκεανό με βιώσιμο τρόπο, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις στο οικοσύστημα και επιτρέποντάς του να ανακάμψει με την πάροδο του χρόνου.

Εκτός από τα περιβαλλοντικά της οφέλη, η οικοτουριστική αλιεία προσφέρει και οικονομικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες που το ασπάζονται. Πολλές αλιευτικές κοινότητες έχουν δυσκολευτεί τα τελευταία χρόνια λόγω της μείωσης των ιχθυαποθεμάτων, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να βγάλουν τα προς το ζην. Μετατρέποντας τα σκάφη τους σε αλιευτικά σκάφη οικοτουρισμού και προσφέροντας βιώσιμες αλιευτικές περιηγήσεις, αυτές οι κοινότητες μπορούν να προσελκύσουν τουρίστες και να δημιουργήσουν νέες πηγές εισοδήματος, στηρίζοντας τα προς το ζην και βοηθώντας να εξασφαλίσουν το μέλλον τους.

Ένας από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να διατηρηθεί η οικοτουριστική αλιεία είναι μέσω της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης. Παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με τις βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές και τη σημασία της διατήρησης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, η αλιεία οικοτουρισμού μπορεί να συμβάλει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες στον ωκεανό και τους κατοίκους του. Επιπλέον, προσφέροντας πρακτικές εμπειρίες στο νερό, η αλιεία οικοτουρισμού μπορεί να προσφέρει στους τουρίστες μια βαθύτερη κατανόηση του ωκεανού και των θεμάτων που αντιμετωπίζει, ενθαρρύνοντάς τους να υποστηρίξουν βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές και προσπάθειες διατήρησης της θάλασσας.

Συμπερασματικά, η αλιεία με οικοτουρισμό είναι ένας καινοτόμος και αποτελεσματικός τρόπος για την υποστήριξη βιώσιμων αλιευτικών πρακτικών και τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Υιοθετώντας αυτήν την προσέγγιση, οι αλιευτικές κοινότητες σε όλο τον κόσμο μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία και τη διατήρηση των ωκεανών του κόσμου και των κατοίκων τους, ενώ παράλληλα δημιουργούν νέες πηγές εισοδήματος και υποστηρίζοντας τα προς το ζην. Δουλεύοντας μαζί και αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της βιώσιμης αλιείας, μπορούμε να βοηθήσουμε να διασφαλίσουμε ότι οι μελλοντικές γενιές θα μπορούν να απολαμβάνουν τα οφέλη των άφθονων πόρων του ωκεανού.

Δεν είναι λίγες φορές που οι τουρίστες θέλουν να έρθουν κοντά με τα άγρια ζώα ή ακόμα και να τα ακουμπήσουν (με ότι κινδύνους μπορεί να υπάρχουν), ειδικά όταν βλέπουν επιστήμονες να το κάνουν. Αλλά το να πλησιάζουμε τα ζώα σε απόσταση αναπνοής στρεσάρονται με αποτέλεσμα μερικές φορές να γεννούν πρόωρα και να πεθαίνουν τα μικρά τους ή και να πεθαίνουν και αυτά τα ίδια τα ζώα.

Ο οικοτουρισμός στην θάλασσα δεν διαφέρει. Πολλές φορές κυκλοφορούν φωτογραφίες και βίντεο από ερευνητές και θαλάσσιους βιολόγους που ακουμπάνε ή πλησιάζουν σε απόσταση ζωής τα ζώα, όπως καρχαρίες, σαλάχια, δελφίνια, φάλαινες, κλπ, είτε για ερευνητικούς σκοπούς ή είτε για να αφυπνίσουν τον κόσμο ότι δεν είναι επικίνδυνα ζώα και την αναγκαιότητα για να προστατευτούν αυτά τα είδη.

Για αυτό δημιουργήσαμε αυτή την αφίσα. Ένας κώδικας ηθικής δεοντολογίας για τους τουρίστες που θέλουν να πλησιάσουν, να φωτογραφίσουν και να δουν από κοντά τα σαλάχια και να έχουν μια ανάμνηση ζωής χωρίς όμως να δημιουργήσουμε περισσότερα προβλήματα στο οικοσύστημα και στην ίδια τη ζωή των σαλαχιών.

Γενικά:

• ​Αναγνώριση - Εκπαίδευση: Μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε σωστά τα είδη των σαλαχιών, την βιολογία του κάθε είδους, τον ρόλο τους στο οικοσύστημα αλλά και τις απειλές που δέχονται.
• Περιορισμένος αριθμός ατόμων: Επιτρέπουμε σε μικρά γκρουπ να μπαίνουν ταυτόχρονα στο νερό. Καλό είναι το γκρουπ να μην υπερβαίνει τον αριθμό των 6 ατόμων ταυτόχρονα.
• Περιορισμένος χρόνος: Καλό είναι να μην υπερβαίνουμε τα 60 με 90 λεπτά μέσα στο νερό. Πολλά άτομα και αρκετός χρόνος αρκεί για να στρεσάρουμε τα ζώα μέχρι θανάτου.
• Δεν ενοχλούμε - Δεν κυνηγάμε: Για να μπορέσουμε να έχουμε καλύτερη αλληλεπίδραση με τα σαλάχια, δεν τα ενοχλούμε και δεν τα κυνηγάμε. Ούτε προσπαθούμε να τους κόψουμε τον δρόμο ή να τα παγιδεύσουμε. Αλλά αντιθέτως τα αφήνουμε να μας πλησιάσουν αυτά και εμείς κολυμπάμε παράλληλα με αυτά.
• Ελάχιστη απόσταση: Αποφεύγουμε να κολυμπάμε πιο κοντά από τα 2 μέτρα, και άμα θέλουμε να τα θαυμάσουμε καλύτερα απλώς κολυμπάμε παράλληλα με αυτά με ήρεμες κινήσεις.
• Δεν ακουμπάμε: Για κανένα λόγο δεν τα ακουμπάμε και δεν τα πιάνουμε. Και εννοείται πως δεν τα πατάμε ή δεν τα καβαλάμε. Τα περισσότερα είδη σαλαχιών έχουν κεντρί στην ουρά ώστε να αμύνονται..
• Μη ρίψη τροφής: Δεν ρίχνουμε τροφή στο νερό ώστε τα σαλάχια να μας πλησιάσουν.
• Μη χρήση φλας: Δεν χρησιμοποιούμε φλας όταν τραβάμε φωτογραφίες και εάν είναι σκοτεινά και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε φλας για κάποιο λόγο, αποφεύγουμε την χρήση στα μάτια των σαλαχιών.
• Μη χρήση σκούτερ: Προσπαθούμε να αποφεύγουμε θαλάσσια σκούτερ και άλλες συσκευές που κάνουν ήχο και τρομάζουν τα σαλάχια.
• Δεν φοράμε αντιηλιακά: Μπορεί να μην θέλουμε να μας κάψει ο ήλιος, αλλά η χρήση αντιηλιακού μόνο κακό κάνει στο θαλάσσιο περιβάλλον. Αντί αυτού μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μακρυμάνικα μπλουζάκια θαλάσσης που φοράνε και οι σέρφερς, ώστε να προστατευτούμε από τον ήλιο.

Για βάρκες:

• Απόσταση: Καλό είναι οι βάρκες να μην πλησιάζουν πιο κοντά από τα 30 μέτρα από το σημείο που υπάρχουν τα σαλάχια.
• Ταχύτητα: Η ταχύτητα είναι καλό να μην υπερβαίνει τους 5 κόμβους όταν πλησιάζετε το σημείο με τα σαλάχια, και έτσι και δούμε σαλάχια μπροστά μας μειώνουμε άμεσα ταχύτητα.
• Περιορισμένος αριθμός των βαρκών: Τα σαλάχια στρεσάρονται εύκολα, οπότε πρέπει να υπάρχει περιορισμένος αριθμών βαρκών ανά ημέρα (ειδικά έτσι και υπάρχει ένα σταθερό σημείο - περιοχή με σαλάχια). Εμείς συνιστούμε μάξιμουμ μέχρι 3-4 βάρκες την ημέρα ανά σημείο με σαλάχια, και αυτές να μην είναι όλες μαζί αλλά να πλησιάζουν το σημείο με αρκετό χρόνο ελεύθερο ενδιάμεσα (π.χ. 1 με 1:30 ώρα αφ' ότου φύγει η άλλη βάρκα).
• Μη αγκυροβόληση: Εάν το σημείο που είμαστε έχει σαλάχια δίπλα μας ή από κάτω μας αποφεύγουμε να ρίξουμε άγκυρα.
• Μη χρήση μηχανής της βάρκας: Εφ' όσον έχουμε πλησιάσει το σημείο, η πιο σωστή πρακτική είναι να σβήσουμε την μηχανή της βάρκας σας διότι ο θόρυβος τρομάζει τα σαλάχια.
• Δεν ψαρεύουμε: Εάν γνωρίζουμε ότι στην συγκεκριμένη περιοχή υπάρχουν σαλάχια, αποφεύγουμε να ψαρεύουμε. Ειδικά όταν γνωρίζουμε από δεδομένα πως τις περισσότερες φορές τα σαλάχια αλιεύονται κατά λάθος και πεθαίνουν.

Άρθρο του Μπάρα Δημήτρη και του Τακλή Χρήστου.

Εάν και είναι ντροπή να μιλάμε για οικονομικά στην οικολογία και τον οικοτουρισμό διότι είναι κάτι που αγαπάμε να κάνουμε και δεν πρέπει να το υπολογίζουμε με αυτό τον τρόπο και ούτε με αυτή την έννοια, αλλά πρέπει κάποτε να αναφερθεί το τι αφήνουν στην οικονομία της χώρας οι περιπατητές, λάτρεις της φύσης, ορνιθοπαρατηρητές, φωτογράφοι φύσης, κατασκηνωτές, αναρριχητές και άλλοι τόσοι που γενικά αναφέρονται σαν "οικολόγοι".

Το θέμα είναι μεγάλο και πολυδιάστατο. Και ο εξοπλισμός που αγοράζεται, ανανεώνεται όχι και τόσο συχνά (μέσο όρο ανά 2-3 χρόνια). 

Τι εξοπλισμός αγοράζεται και χρησιμοποιείται:

- Μπατόν Πεζοπορίας
- Υπνόσακοι
- Σκηνές 
- Ορειβατικοί σάκοι
- Παπούτσια και ρούχα
- Φωτογραφικές μηχανές και φακοί (εδώ είναι και υποβρύχιες φωτογραφικές μηχανές)
- Τρίποδα, φίλτρα και άλλοι εξοπλισμοί φωτογραφικών μηχανών
- Μονοκυάλι, κυάλια και κυάλια νυκτός (Οι ορνιθοπαρατηρητές και φωτογράφοι φύσης)
- Αδιάβροχα είδη
- Σχοινιά και αναρριχητικά είδη
- Μικροπράγματα όπως φακοί, φαρμακεία Α' Βοηθειών, Αιώρες, κλπ.
- Και πολλά άλλα είδη για εξοπλισμό που χρειάζεται η κάθε ομάδα.

Τι άλλα έξοδα κάνει κάποιος:

- Βενζίνη για να μετακινηθούν στον τόπο προορισμού εάν είναι με αμάξι
- Εισιτήρια Λεωφορείων, Τραίνων, Αεροπλάνων, Πλοίων εάν επιλέξουν αυτά.
- Εστιατόρια
- Καφετέριες
- Κλαμπ
- Σούπερ Μάρκετ και μίνι μάρκετ (συνήθως της περιοχής που είναι κοντά στον τόπο προορισμού)
- Μαγαζιά με αναμνηστικά είδη
- Ξενοδοχεία

Με όλα αυτά τα στοιχεία παραπάνω κανείς δεν μπορεί ακριβώς να προσδιορίσει πόσα εκατομμύρια (ή και δισεκατομμύρια!!!) αξίζει πραγματικά ο Οικοτουρισμός. 

Αλλά άμα σκεφτεί κανείς πως να πάει για ένα τριήμερο από Αθήνα στην Λίμνη Κερκίνη, ή στο Δέλτα του Έβρου ή στην Λήμνο, ή στην Κρήτη, κλπ κοστίζει ακριβά καταλαβαίνει κανείς πόσα έξοδα μπορούν να δαπανηθούν (μιλάμε συνήθως για άνω των 200€ ένα τριήμερο). Και οι εξορμήσεις είτε είναι κοντινές είτε είναι μακρινές, είναι αρκετά συχνές με πολλές φορές και καθημερινές (εδώ μιλάμε για κοντινές αποστάσεις), εκτός βεβαίως εάν ο καιρός δεν το επιτρέψει.

Στο άρθρο του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας: Ορνιθοτουρισμός και εναλλακτικός τουρισμός μπορούν να αποφέρουν εκατομμύρια στην τοπική κοινωνία, είχε αναφερθεί και το θέμα της Λέσβου, όπου υπερβαίνουν τα 3 εκατομμύρια Ευρώ τα έσοδα στην τοπική κοινωνία.

Ο Οικοτουρισμός είναι ένα πολυδιάστατο θέμα, αλλά τα ποσά που μπορεί να αποφέρει, θα μπορούσε κατά πάρα πολύ να ξεπεράσει τα λεφτά που αποδίδουν οι κυνηγοί και ταυτόχρονα φέρνουν και τον θάνατο σε τόσα είδη της άγριας πανίδας του τόπου μας.

Όταν μόνο σε ένα νησί την Λέσβο και μόνο ο Ορνιθοτουρισμός μπορεί να αποφέρει τουλάχιστον 3 εκατομμύρια ευρώ ετησίως σκεφτείτε τι θα μπορούσε να αποφέρει σε όλη την Ελλάδα. Κρήτη, λίμνη Βιστονίδας, Ζάκυνθος, Όλυμπος, Αλιάκμονας, Δέλτα Έβρου, και πάει λέγοντας.

Και ας μην κολλάμε μόνο στον ορνιθοτουρισμό αλλά ας πάμε και στον εναλλακτικό τουρισμό. Όλα τα παρακάτω που περιγράφονται θα μπορούσαν άνετα να επιφέρουν εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως με την συνεχόμενη προώθηση τους. Αλλά θα πρέπει να υπάρξουν και αλλαγές. 


Όπως π.χ. πλήρη απελευθέρωση του ελεύθερου κάμπινγκ. Μπορεί να χάνει μια περιοχή έσοδα από τα ξενοδοχεία, αλλά κερδίζουν όλες οι άλλες επιχειρήσεις όπως μίνι-μάρκετ, εστιατόρια, μαγαζιά με είδη κάμπινγκ, αναψυκτήρια, και διάφορα μαγαζιά με τοπικά προϊόντα.

Όπως και επίσης την κατάργηση του κυνηγιού. Η κατάργηση του κυνηγιού θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πλήγμα ως προς τα μαγαζιά με κυνηγετικά είδη αλλά θα μπορούσε να κερδίσει η Ελλάδα ίσως και εκατομμύρια τουρίστες (το οποίο υπολογίζεται ως και δισεκατομμύρια ευρώ) ως προς τον δασικό τουρισμό και την ορνιθοπαρατήρηση ή/και την καταγραφή της βιοποικιλότητας της Ελλάδας. Όπως και αύξηση άλλα και άνοιγμα νέων επιχειρήσεων, όπως περιπατητικούς συλλόγους, μαγαζιά με είδη και εξοπλισμό φωτογράφισης αλλά και ορνιθοπαρατήρησης, μαγαζιά με είδη κάμπινγκ, μαγαζιά με είδη κατάλληλων ρούχων και υποδημάτων για τις δραστηριότητες αυτές. 

Με λίγα λόγια η Ελλάδα θα μπορεί να έχει συνεχόμενο τουρισμό ακόμα και τον χειμώνα και όχι μόνο για τις πίστες σκι αλλά και για περιπάτους στα δάση μας, αλλά θα μπορέσει να αποφέρει εκατομμύρια (ίσως και δισεκατομμύρια) σε τοπικές κοινωνίες αλλά θα αυξήσει και την επιχειρηματικότητα και θα μειώσει την ανεργία.

Τι είναι ο εναλλακτικός τουρισμός και από τι αποτελείται;


Εναλλακτικός τουρισμός - είναι μια καινούρια φιλοσοφία στον τομέα του τουρισμού και περιλαμβάνει όλες τις μορφές τουρισμού, οι οποίες προσελκύουν τουρίστες με ειδικά ενδιαφέροντα.

• Ιαματικός τουρισμός (SPA) - συνδέεται με επισκέψεις σε τουριστικούς χώρους για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών (π.χ. τη θεραπεία άγχους,τη ψυχοθεραπεία,τη φυσιοθεραπεία, τη χαλάρωση, τη διατροφή, την ομορφιά, κλπ.), καθώς και για ξεκούραση και αναζωογόνηση του σώματος και της ψυχής.
• Αθλητικός τουρισμός αναψυχής - συνδέεται με όλες τις μορφές ενεργητικής και παθητικής συμμετοχής σε αθλητικές εκδηλώσεις. Η συμμετοχή μπορεί να είναι τυχαία ή και οργανωμένη, μπορεί να πραγματοποιείται για επιχειρηματικούς σκοπούς ή και για άλλους λόγους.

• Αγροτουρισμός - αναπτύσσεται, όπως υποδηλώνει το όνομα του κυρίως σε αγροτικές περιοχές της χώρας και σχετίζεται με κοινωνικές, περιβαλλοντικές και πολιτισμικές αξίες της περιοχής.
• Θρησκευτικός τουρισμός - συνδέεται με την επίσκεψη στα βυζαντινά μνημεία, μνημεία εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής, εκκλησίες και μοναστήρια.
• Θαλάσσιος τουρισμός - περιλαμβάνει ένα εύρος δραστηριοτήτων με επίκεντρο τη θάλασσα (ναύλωση σκαφών, δημοφιλή ταξίδια με κρουαζιέρες κ.τ.λ ).
• Πολιτιστικός τουρισμός - ιδανική μορφή τουρισμού για όσους επιθυμούν να ανακαλύψουν και να μάθουν για την κουλτούρα και τον πολιτισμό διαφόρων περιοχών, να λαμβάνουν ενεργά μέρος σε σεμινάρια και εργαστήρια, καθώς και γνώση της παραδοσιακής τέχνης - βυζαντινή ζωγραφική, φωτογραφία, κεραμική, γλυπτά, τοιχογραφίες, μουσικά όργανα, κλπ.
• Εκπαιδευτικός τουρισμός – απευθύνεται κυρίως στους νέους. Βασικός σκοπός είναι εκμάθηση (επαγγελματική κατάρτιση του ταξιδιώτη , απόκτηση ειδικών γνώσεων, απόκτηση νέων εμπειριών).

• Συνεδριακός τουρισμός - τουριστικός προορισμός, άμεσα συνδεδεμένος με την οργάνωση και συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια και εκθέσεις. Τα τελευταία χρόνια, ο συνεδριακός τουρισμός αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς και αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της τουριστικής αγοράς σε διεθνές επίπεδο.
• Οικοτουρισμός - μια μορφή τουρισμού που έχει αναπτυχθεί χρησιμοποιώντας τους πόρους του περιβάλλοντος: βουνά, λίμνες, λιμνοθάλασσες, κοιλάδες, σπηλιές, πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Συνοπτικά είναι περιοχές που προκαλούν υψηλό γεωλογικό ενδιαφέρον.
• Ιατρικός τουρισμός - μια κατεύθυνση του τουρισμού, στόχος της οποίας είναι η οργάνωση μίας οικονομικά ανταγωνιστικής ιατρικής φροντίδας του ασθενούς στο εξωτερικό.