Τα γυμνοβράγχια είναι µαλάκια που έχουν ένα υποτυπώδες ή καθόλου όστρακο. Έχουν µέγεθος και βάρος που ποικίλει, από λίγα χιλιοστά µέχρι 40 εκατοστά σε µήκος και µπορεί να φτάσουν το 1,5 κιλό σε βάρος. Ζουν σε όλες τις θάλασσες του κόσµου, απο τα ζεστά τροπικά νερά εως τα παγωµένα νερά της Ανταρκτικής, από τους ανοιχτούς ωκεανούς µέχρι και τις λιµνοθάλασσες µε τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν εκεί. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους αποτελούν τα χρώματα και τα σχέδια του κορμιού τους που τις περισσότερες φορές είναι εντυπωσιακά στον βαθμό που πολλοί τα κατατάσσουν στους πιο εντυπωσιακούς οργανισμούς παγκοσμίως. Τα χρώματα αυτά εκτός του ότι παίζουν ρόλο στην παραλλαγή τους στον πολύχρωμο βυθό, αποτελούν και μια προειδοποίηση στον επίδοξο θηρευτή τους ότι η γεύση τους είναι από άσχημη έως επικίνδυνη. Στις ελληνικές θάλασσες έχουν καταγραφεί πάνω από 60 είδη γυμνοβράγχιων. Τα περισσότερα ζούνε κάτω από τα 10 μέτρα και προτιμούν τα βράχια και γενικά θαλάσσια υποστρώματα με έντονη την παρουσία ζωής. Όμως και σε μικρότερα βάθη ζούνε γυμνοβράγχια και είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν υπάρχει σημείο στη χώρα μας που να μην φιλοξενεί έστω ένα είδος αυτών των ζώων. Σε πολλές περιπτώσεις, τα γυμνοβράγχια χρησιµοποιούν την τροφή τους ως άµυνα. Αυτά που τρέφονται πάνω σε σφουγγάρια, µεταβολίζουν τις ουσίες που λαµβάνουν και δηµιουργούν κάποιες νέες δύσγευστες ή δηλητηριώδεις χηµικές ουσίες, τις οποίες αποθηκεύουν σε συγκεκριµένα σηµεία πάνω στην πλάτη τους. Μόλις ο υποψήφιος θηρευτής πάει να τα δοκιµάσει, γεύεται αυτές τις ουσίες, κι έτσι εγκαταλείπει άµεσα την προσπάθειά του να φάει τα γυµνοβράγχια.  Το Καλοκαιρινό Θαλάσσιο Πρόγραμμα Citizen Science τελείωσε με επιτυχία.
Ο καιρός στάθηκε σύμμαχος μας και είχαμε πολλές εκπλήξεις που δεν τις περιμέναμε. Σύντομα θα αναρτήσουμε και διάφορα βίντεο από τις δράσεις μας και τις καταγραφές μας. Οι συμμετέχοντες επισκέφτηκαν παραλίες και σπηλιές της περιοχής, εξερεύνησαν την τοπική βιοποικιλότητα, γνώρισαν πλατφόρμες αναζήτησης ειδών και παρατήρησαν οργανισμούς σε ψηφιακό μικροσκόπιο και έμαθαν να στέλνουν τις καταγραφές τους σε προγράμματα Επιστήμης των πολιτών. Επίσης έμαθαν για διάφορα προγράμματα επιστήμης του πολίτη που τρέχουν στην Ελλάδα και πως μπορούν να βοηθήσουν, όπως τα προγράμματα καταγραφής καρχαρίων και σελαχιών στην Ελλάδα, το πρόγραμμα καταγραφής μεδουσών, τι να κάνουν έτσι και βρουν εκβρασμένα είδη χελώνας και δελφινιών αλλά και πως να κάνουν μετρήσεις και να βάζουν τα δεδομένα. Έμαθαν οι συμμετέχοντες για το μεγάλο πρόβλημα των πλαστικών απορριμάτων και πως καταστρέφει το περιβάλλον και πως αυτά τα πλαστικά διασπάζονται σε μικρόπλαστικά και νανοπλαστικά και περνάνε στα ψάρια και σε εμάς. Όπου και να πηγαίναμε βλέπαμε παντού σε παραλίες και βυθό πλαστικά σκουπίδια. Επίσης οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν για την κατάσταση στην αλίεια και για ποιοι οργανισμοί απειλούνται περισσότερο. Καταφέραμε να βάλουμε μια ενημερωτική πινακίδα στον οικισμό "Κατηγιώργη", όπου έχει και τον περισσότερο τουρισμό, ώστε οι κάτοικοι και οι τουρίστες να μπορούν να ενημερωθούν για ποια είδη βλέπουν περισσότερο εκεί που κολυμπάνε! Και το πιο σημαντικό απ' όλα είναι ότι μάθανε να κάνουν πιο εύκολα θαλάσσιες καταγραφές και να ξέρουν που να ψάχνουν για θαλάσσιους οργανισμούς.  Από 3 Ιουλίου του 2018 είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα για τα ξενικά είδη (https://easin.jrc.ec.europa.eu/CitizenScience/Projects) το πρόγραμμα (project) που τρέχουμε για την καταγραφή των μεδουσών στην Ελλάδα με την μέθοδο της επιστήμης του πολίτη (citizen science).
Για τον μήνα Μαίο μπορέσαμε να καταγράψουμε 5 είδη καρχαριών (όπως μπορείτε να δείτε και από τις εικόνες - σχεδιαγράμματα παρακάτω). Από αυτά τα είδη το Σκυλοψαράκι (Scyliorhinus canicula) και τον Γριζογαλέος (Mustelus mustelus) είναι μην προστατευόμενα είδη, ενώ ο Kαρχαρίας αλεπού (Alopias vulpinus), ο Γαλέος (Galeorhinus galeus) και ο Επταμβράγχιος (Heptranchias perlo) είναι προστατευόμενα είδη και απαγορεύεται η αλίεια τους, η μεταφόρτωση και το εμπόριο. Έναν από τους δύο γριζογαλέους καταγράφηκε ενώ κολυμπούσε ελεύθερο.     
Όπως υποσχεθήκαμε τα δεδομένα που έχουμε συγκεντρώσει μέχρι τώρα για τις μέδουσες στην Ελλάδα (για Απρίλιο και Μαίο) από το πρόγραμμα καταγραφής που τρέχουμε, ανέβηκαν στον χάρτη (το σύστημα τραβάει αυτόματα την τοποθεσία, οπότε υπάρχει και περίπτωση ελάχιστων λάθων στα σημεία που έχουν μπει).
Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι σε Ευβοικό κόλπο και Σαρωνικό εμφανίζονται οι μέδουσες Chrysaora hysoscella, ενώ στον κορινθιακό είναι πολύ μεγάλο το πρόβλημα με τις Pelagia noctiluca. Όλη η βάση δεδομένων είναι διαθέσιμη προς κάθε ενδιαφερόμενο (είτε είναι πολίτης ή είτε είναι φορέας), αρκεί βεβαίως να μας την ζητήσετε και θα σας την στείλουμε άμεσα.  Το μήνυμα μας για σήμερα που γιορτάζεται η παγκόσμια ημέρα βιοποικιλότητας αλλά και η αυριανή ημέρα να είναι η παγκόσμια ημέρα της χελώνας, είναι όχι στα πλαστικά. Η βιοποικιλότητα απειλείται όλο και περισσότερο κάθε μέρα που περνάει και φαίνεται η μεγαλύτερη απειλή για το περιβάλλον και την άγρια ζωή (ειδικά στα θαλάσσια είδη) να είναι τα πλαστικά.
Τα πλαστικά σκουπίδια, όπως σακούλες, καλαμάκια, μπουκάλια, ποτήρια, κλπ καταλήγουν από τις χωματερές στα δάση και στις θάλασσες μας (στις παραλίες που θα κάνουμε μπάνιο και στον βυθό των θαλασσών). Το πρόβλημα είναι τεράστιο. Τα ψάρια (ακόμα και οι γόνοι) τρώνε τα πλαστικά, το θαλασσοπούλια έχουν πλαστικό στο στομάχι τους, τα κητώδη έχουν πλαστικό στο στομάχι τους και ακόμη και το ζωοπλαγκτόν τρέφεται με πλαστικό. Και ότι δεν έχει φαγωθεί διασπάται σε μικρά κομμάτια (τα λεγόμενα μικροπλαστικά), τα οποία περνάνε μέσα στα ψάρια ακόμα και από το δέρμα τους. Αυτό σημαίνει πως και εμείς οι άνθρωποι τρώμε το πλαστικό, αφού καταναλώνουμε ψάρια. Το πιθανότερο είναι να έχουμε ήδη μικροπλαστικά μέσα στο σώμα μας. Όμως όλοι μπορούμε να συμβάλλουμε στην μείωση του πλαστικού στην καθημερινότητα μας ή και να βοηθήσουμε σε καθαρισμούς παραλιών και βυθών, ώστε και η βιοποικιλότητα να ζήσει και εμείς να έχουμε ένα καλύτερο μέλλον! Λέμε όχι: 🚫 στις πλαστικές σακούλες 🚫 στα πλαστικά μπουκάλια 🚫 στα πλαστικά ποτήρια 🚫 στα καλαμάκια 🚫 στα πλαστικά μιας χρήσης. Αντιθέτως μπορούμε να πούμε ναι: ✔️ στις χάρτινες σακούλες ✔️ στα παγούρια ✔️ στο νερό της βρύσης (αντί για μπουκάλια) ✔️ στα μεταλλικά καλαμάκια ✔️ στην ανακύκλωση όταν δεν μπορούμε να αποφύγουμε τα πλαστικά (όπως μπουκάλια με κόκα-κόλα)  Γνωρίζατε ότι το σεξ των κεφαλοπόδων είναι εξ ολοκλήρου "Χειροκίνητο"; Το σεξ μεταξύ κεφαλόποδων (χταπόδι, σουπιές, καλαμάρια κλπ.) είναι μία από τις πιο περίεργες πράξεις στη φύση. Το αρσενικό έχει ένα βραχίονα ελαφρώς μικρότερο από τους άλλους, που ονομάζεται εκτοκτόλη και μεταμορφώνεται σε όργανο του σώματος όπου χρησιμοποιείται για να μεταφέρει τα σπερματοφόρα στο θηλυκό. Στην πραγματικότητα, σε αντίθεση με τα περισσότερα θαλάσσια ζώα, το αρσενικό δεν απελευθερώνει τα σπερματοζωάρια στη στήλη του νερού, αλλά τα συσκευάζει σε σπερματοφόρα, γενναιόδωρα "δώρα" που εναποτίθενται απευθείας στην κοιλότητα χρωμοφόρων των θηλυκών χρησιμοποιώντας την εκτοκτόλη. Επομένως, η γονιμοποίηση είναι εσωτερική. Αυτή η μη ικανοποιητική σεξουαλική πράξη μπορεί να διαρκέσει πάνω από μία ώρα. Σε ορισμένα είδη, όπως αυτά που ανήκουν στο γένος Argonaut, ο τροποποιημένος βραχίονας διαφέρει και παραμένει στην κοιλότητα του θηλυκού μανδύα. Τα αυγά θα τοποθετηθούν στη συνέχεια από το θηλυκό σε τσαμπιά που είναι στερεωμένα σε σκληρά υποστρώματα όπως πέτρες ή ξύλο. Κατά την εκκόλαψη, θα απελευθερωθούν στο νερό και τα νεαρά άτομα είναι πολύ παρόμοια με τους ενήλικες. Δεν μπορείτε να πείτε ότι η σεξουαλική ζωή των κεφαλόποδων είναι διασκεδαστική και ποικίλη ... (εικόνα από τον Pierangelo Purak, BBC - Κείμενο Andrea Bonifazi - Scienze Naturali) Did you know that cephalopod sex is entirely "Manual"? Sex between cephalopods (Octopus, cuttlefish, squid etc etc) is one of the strangest acts in nature. The male presents an arm from the curious spoon shape and slightly shorter than the others, called ectocotile, transformed into a body organ and used to transfer the spermatophores to the female. In fact, unlike most marine animals, the male does not free the spermi in the water column, but pack them in spermatophores, generous "gifts" which deposits directly into the chromatophores cavity of the female using the ectocotile. Fertilization is therefore internal, even if there is no real copula. This unsatisfactory sexual act can last over an hour. In some species, such as those belonging to the genus Argonaut, it passes almost to "SM Marino": the modified arm differs and remains in the cavity of the female mantle. Eggs will then be laid by the female in bunches that are fixed on hard substrates such as rocks or wood. At hatching, they will be released in the water of young people who are very similar to adults. You can't say the sex life of cephalopods is fun and varied... (image by pierangelo purak, BBC - Text Andrea Bonifazi - Scienze Naturali)  Αριστερά δείχνει πώς ήταν και δεξιά πως γίνεται. Μέχρι τέλος Ιουνίου θα είναι έτοιμη η πιο πλήρης πλατφόρμα για τους καρχαρίες. 🦈
Μπορείτε να δείτε το παράδειγμα της εικόνας πως ήταν και πως γίνεται (το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να διαφέρει ελάχιστα). Την έχουμε ξεκινήσει από αρχές Απρίλη και θα συμπεριλαμβάνει εικόνα illustration, φωτογραφία, δόντια για τον κάθε καρχαρία σαν βοήθημα οδηγός αναγνώρισης, μαζί με την κατάσταση διατήρησης (σύμφωνα με την iucn red list), νομοθεσίες και πληροφορίες για την βιολογία και την αναπαραγωγή του κάθε καρχαρία. 💻📚📊 Επίσης θα περιέχει και άλλες πληροφορίες, όπως επιθέσεις καρχαριών στην Ελλάδα, ενημερωτικό υλικό (π.χ. αφίσες), έρευνες που έχουμε συμμετέχει και βοηθήσει και τα δεδομένα της βάσης δεδομένων μας από το πρόγραμμα που τρέχουμε απο τον Οκτώβρη του 2017. 🏄♂️🦈 Όλες οι πληροφορίες σε μία και μοναδική πλατφόρμα μέσα στην ιστοσελίδα μας. 🇬🇷️🦈🏖️ Για τον μήνα Απρίλιο μπορέσαμε να καταγράψουμε 2 είδη, το γκριζοκεντρόνι και το σκυλοψαράκι. Και τα 2 είδη είναι μη προστατευόμενα είδη. Το γκριζοκεντρόνι φαίνεται να το κατανάλωσε ο ίδιος ο ψαράς ενώ το σκυλοψαράκι φαίνεται να πουλήθηκε κανονικά.      Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι ένα εθελοντικό καλοκαιρινό πρόγραμμα πρακτικής της μεθόδου "Επιστήμης του Πολίτη - Citizen Science", για την περίοδο 02/07/2018 μέχρι 06/07/2018, όπου οι εθελοντές θα μπορέσουν να καταγράψουν τα δεδομένα, να κάνουν τις αναγνωρίσεις των ειδών και να μάθουν να βάζουν αυτά τα δεδομένα - καταγραφές σε πλατφόρμες και βάσεις δεδομένων.
Μία παραλία κάθε μέρα. Θα καταγραφούν τα θαλάσσια είδη σε 5 τουριστικές παραλίες (διάφορων βιότοπων, όπως αμμουδιά, πετρώδη, σπηλιές) και θα δημιουργηθούν ενημερωτικές πινακίδες για τους τουρίστες. Επίσης οι εθελοντές θα μπορέσουν να απολαύσουν τον βυθό του Πηλίου. Το πρόγραμμα θα τρέξει από κοινού με την iSea. Η αίτηση είναι ανοιχτή στο: https://www.biodiversitygr.org/summer-project-2018.html Υπάρχει χώρος δωρεάν φιλοξενίας μέχρι 6 άτομα. (Περισσότερες πληροφορίες εντός του infopack, όπου υπάρχει στην σελίδα της αίτησης). Μπορείτε να δείτε την σελίδα της εκδήλωσης στο facebook: https://www.facebook.com/events/161148924563815/ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1η ημέρα: 1. Άφιξη (Το λεωφορείο φτάνει 15:20 το μεσημέρι) 2. Εισαγωγή στο τι είναι το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας και η iSea 3. Οδηγίες για τις επόμενες ημέρες 4. Ελαφρύ γεύμα (για όσους το επιθυμούν) 5. Απογευματινό μπάνιο σε παραλία. Καταγραφή θαλάσσιας βιοποικιλότητας 1ης παραλίας 6. Δείπνο 2η ημέρα: 1. Πρωινό 2. Καταγραφή θαλάσσιας βιοποικιλότητας 2ης παραλίας + Εξερεύνηση θαλάσσιας σπηλιάς 3. Τοποθέτηση ενημερωτικής πινακίδας στην περιοχή 4. Ενημέρωση για τα ξενικά είδη και το πρόγραμμα καταγραφής “Σε ξενίζει …. Μοιράσου το μαζί μας!!!” 5. Γεύμα 6. Αναγνώριση των ειδών που καταγράφηκαν (υπάρχουν διαθέσιμοι οδηγοί αναγνωρίσεων) και εκπαίδευση για την αποστολή των παρατηρήσεων σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες. 7. Δείπνο 3η ημέρα: 1. Πρωινό 2. Καταγραφή θαλάσσιας βιοποικιλότητας 3ης παραλίας 3. Ενημέρωση για τα υδάτινα απορρίμματα και πιθανός καθαρισμός παραλίας (εάν οι συνθήκες βοηθούν) 4. Τοποθέτηση ενημερωτικής πινακίδας στην περιοχή 5. Γεύμα 6. Τι κάνουμε έτσι και βρούμε εκβρασμένο είδος σε παραλία, τα δεδομένα που καταγράφουμε (π.χ. μήκος, πλάτος) και μαθαίνουμε την διαδικασία καταγραφής και αποστολής δεδομένων ή και διάσωσης των ειδών. Μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε και την εφαρμογή για τα κινητά για τους εκβρασμούς. 7. Αναγνώριση των ειδών που καταγράφηκαν και ενσωμάτωση τους σε πλατφόρμα. 8. Δείπνο 4η ημέρα: 1. Πρωινό 2. Καταγραφή θαλάσσιας βιοποικιλότητας 4ης παραλίας + Εξερεύνηση θαλάσσιας σπηλιάς 3. Τοποθέτηση ενημερωτικής πινακίδας στην περιοχή 4. Ενημέρωση για την κατάσταση των καρχαριών και σαλαχιών στην Ελλάδα 5. Γεύμα 6. Ερευνητικά προγράμματα για τους καρχαρίες και τις μέδουσες (Αναγνωρίσεις, πλατφόρμες, και εισαγωγή δεδομένων) 7. Αναγνώριση των ειδών που καταγράφηκαν και ενσωμάτωση τους σε πλατφόρμα. 8. Δείπνο 5η ημέρα: 1. Πρωινό 2. Καταγραφή θαλάσσιας βιοποικιλότητας 5ης παραλίας 3. Τοποθέτηση ενημερωτικής πινακίδας στην περιοχή 4. Ολοκλήρωση προγράμματος (Για όσους θέλουν να φύγουν την ίδια ημέρα με το λεωφορείο της γραμμής, το λεωφορείο φεύγει στις 15:20) 5. Γεύμα Σημείωση 1: Η επιλογή της επίσκεψης της εκάστοτε παραλίας θα επιλέγεται το πρωί της κάθε ημέρας, ανάλογα με τον καιρό ώστε το πρόγραμμα να είναι πιο αποτελεσματικό. Σημείωση 2: Στην προετοιμασία των γευμάτων όπως και στον καθαρισμό των πιάτων / ποτηριών θα συμμετέχουν όλοι οι συμμετέχοντες (εθελοντές + υπεύθυνοι).  Από τον Μάρτιο του 2018, έχουμε ξεκινήσει ένα νέο project καταγραφής των μεδουσών της Ελλάδα σε μια βάση δεδομένων.
Την 1η Μαίου του 2018 δημιουργήσαμε μια νέα ομάδα (group) στο Facebook με τίτλος "Μέδουσες και Τσούχτρες στην Ελλάδα" , όπου οι πολίτες μπορούν να βάζουν τις δικές τους καταγραφές, να τους βοηθάμε στις αναγνωρίσεις των μεδουσών, να συζητάμε για αυτές και να ενημερώνονται άμεσα για το που υπάρχουν οι μέδουσες στην Ελληνική επικράτεια. Αλλά δεν σταματάει εκεί. Βάζοντας ο κάθε πολίτης τις καταγραφές του στην ομάδα στο facebook, εμείς τις περνάμε αυτές τις καταγραφές στην βάση δεδομένων μας και την διαθέτουμε ελεύθερα (μιας και πιστεύουμε στα ανοιχτά δεδομένα) προς κάθε ενδιαφερόμενο. Είτε είναι κάποιος πολίτης που τον ενδιαφέρει να ενημερωθεί ή είναι απλώς περίεργος, ή είτε είναι κάποιος φορέας και τα θέλει τα δεδομένα αυτά για κάποια επιστημονική μελέτη. Σε όσους συμμετάσχουν τους λέμε να δηλώνουν και τα εξής στοιχεία (εάν γνωρίζουν):
Εάν δεν γνωρίζουν τι μέδουσα είναι αυτή που είδατε μπορείτε να χρησιμοποιήσουν τον οδηγό αναγνώρισης: https://www.biodiversitygr.org/jellyfish.html, ή και να ζητήσουν άμεση αναγνώριση από άλλα μέλη της ομάδας. Σημείωση: Οι περισσότερες μέδουσες (ή και τσούχτρες όπως αναφέρονται συχνά) είναι ακίνδυνες. Για τον μήνα Μάρτιο μπορέσαμε να καταγράψουμε μόνο 1 είδος μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. Πρόκειται για τον Γαλέο, προστατευόμενο είδος το οποίο πουλήθηκε παράνομα.     Στα δεδομένα του Φεβρουαρίου, βλέπουμε μείωση στα προστατευόμενα είδη. Ενώ δεν περνάει απαρατήρητο ότι είχαμε και απελευθέρωση ενός Γκριζοκεντρόνι (Squalus blainville) από ερασιτέχνη ψαρά.      Μια νέα προσπάθεια εκμάθησης των πολιτών για την βιοποικιλότητα της Ελλάδας ξεκινάει από εμάς στο Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας.
Μέσω μίνι διαδικτυακών μαθημάτων (mini courses), σκοπεύουμε να μεταδώσουμε την γνώση που έχουμε κερδίσει όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας μας πάνω στην Επιστήμη των Πολιτών (citizen science), την βιοποικιλότητα και την προστασία των άγριων ζώων, συμβάλλοντας έτσι στην δημιουργία της επόμενης γενιάς με τις κατάλληλες γνώσεις για να συνεχίζουν να προστατεύουν το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα. Τα μαζικά ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα (ΜΑΔΜ - massive open online course MOOC) είναι διαδικτυακά μαθήματα τα οποία σκοπεύουν σε συμμετοχή χωρίς όρια και ανοικτή πρόσβαση μέσω διαδικτύου. Τα μαθήματα θα περιλαμβάνουν εξετάσεις όπου για να ολοκληρωθεί το μάθημα, πρέπει να οι ενδιαφερόμενοι να περάσουν τις εξετάσεις με αποτέλεσμα ίσο ή άνω του 70% (σε κάθε εξέταση). Στους επιτυχόντες θα δίνεται Πιστοποιητικό, που θα αποδεικνύει ότι ολοκληρώσανε επιτυχώς το εκάστοτε μάθημα. Το 1ο μας μάθημα είναι η "Επιστήμη των πολιτών (citizen science) για την θαλάσσια βιοποικιλότητα." Το οποίο αποτελείται από 4 ενότητες. - Εισαγωγή: τι είναι η επιστήμη των πολιτών (citizen science); - Αναγνώριση ειδών - Εκβρασμός/εκθαλάσσωση/προσάραξη ειδών - Βάσεις δεδομένων (data...data...) Με την ολοκλήρωση αυτού του μαθήματος οι συμμετέχοντες θα είναι σε θέση να γνωρίζουν τι είναι η επιστήμη των πολιτών και που χρησιμεύει, τι είναι το σύστημα ταξινομίας (taxonomy), να μπορούν να αναγνωρίζουν κάποια βασικά είδη ζώων, τι να κάνουν σε περίπτωση που βρεθούν σε έναν εκβρασμό κάποιου θαλάσσιου είδους, να δημιουργούν τις δικές τους βάσεις δεδομένων και να κάνουν αναλύσεις αυτών των δεδομένων.. Οι ενδιαφερόμενοι, μελλοντικά, εάν θέλουν μπορούν να αποκτήσουν περισσότερες γνώσεις μέσω της πρακτικής στο πεδίο, αφού πρώτα θα έχουν πάρει τις κατάλληλες βάσεις και γνώσεις γύρω από το θέμα, όπου τις προσφέρουμε σε όσους παρακολουθήσουν το μάθημα. Στα δεδομένα του Ιανουαρίου, από τα προστατευόμενα είδη βλέπουμε πάλι Εξαβράγχιους καρχαρίες αλλά και Ρυγχοκαρχαρίες. Και από τα μη προστατευόμενα είδη βλέπουμε τον Γριζογαλέο. Ωστόσο αυτό τον μήνα που μας πέρασε βλέπουμε στα δεδομένα μας ότι οι καρχαρίες ανιχνεύθηκαν μόνο από αλιεία, χωρίς να γνωρίζουμε εάν πωλήθηκαν, ίδιο-καταναλώθηκαν ή κατασχέθηκαν.    Έκδοση οδηγού αναγνώρισης καρχαριών και σαλαχιών από την Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αλιείας.24/1/2018
 2 χρόνια πριν πρωτό-δημιουργήσαμε τον οδηγό αναγνώρισης καρχαριών στην ιστοσελίδα μας (https://www.biodiversitygr.org/shark-species.html), εκτότε έχει όμως αναβαθμιστεί, και προσπαθούμε να πείσουμε τους απλούς πολίτες και τους αλίεις ότι η σωστή αναγνώριση ειδών δεν είναι ούτε δύσκολη αλλά ούτε θέλει και ιδιαίτερη προσπάθεια. Χαιρόμαστε που οι προσπάθειες μας δεν πέφτουν στο κενό και χάρηκαμε όταν είδαμε ότι η Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αλιείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έκδοσε οδηγό αναγνώρισης καρχαριών και σαλαχιών, χρησιμοποίοντας τις εικόνες που έχουμε στην ιστοσελίδα μας (φαίνεται ξεκάθαρα από τις χρωματικές διορθώσεις που έγιναν από τις αρχικές εικόνες, για να μοιάζουν πιο πολύ στα σωστά χρώματα τους, και την αλλαγή με νέες εικόνες τον Δεκέμβριο του 2017 αλλά και από την Βιβλιογραφία στο τέλος που βάλαν που είναι αντιγραφή-επικόλληση από τις πηγές μας για την έρευνα που είχαμε κάναμε). Σημασία έχει το αποτέλεσμα. Οπότε δεν μπορούμε να μην χαιρόμαστε και να πούμε ένα μεγάλο μπράβο στην Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αλιείας!!! Τι λέει η εισαγωγή του κειμένου: "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αλιείας ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΚΑΡΧΑΡΙΩΝ & ΣΑΛΑΧΙΩΝ (2017) (http://www.alieia.minagric.gr/node/250) Ο οδηγός αναγνώρισης έγινε με σκοπό την ταχεία αναγνώριση των καρχαριών και σαλαχιών που συναντώνται στα νερά της Μεσογείου. Τα είδη αυτά εμπίπτουν σε περιορισμούς ή απαγορεύσεις, όσον αφορά στην αλιεία, την εκφόρτωση και την εμπορία σύμφωνα με Διεθνείς Συμβάσεις και τις διατάξεις της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. Σημειώνεται ότι δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη ως αυστηρός επιστημονικός οδηγός, αλλά προσφέρεται ως ένα χρήσιμο εργαλείο για την ταχεία αναγνώριση των ειδών. Τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως το ολικό μήκος, το βάρος, το μέγεθος και η μορφολογία των πτερυγίων, χρωματικά πρότυπα και η παρουσία ή απουσία σκούρων ζωνών σε καθορισμένες περιοχές. Επίσης: -Οι παρουσιαζόμενες εικόνες των ειδών του παρόντος οδηγού δεν είναι με την ίδια κλίμακα και -Τα κοινά ονόματα δεν αποτελούν επίσημες εμπορικές ονομασίες αλλά ενδεικτικά ονόματα για την αναφορά στο φυλλάδιο. Η παρακάτω νομοθεσία είναι η ισχύουσα κατά την διάρκεια σύνταξης του οδηγού: ΠΔ 67/1981 Κανονισμοί (ΕΕ) 43/2014, 72/2016, 127/2017 & Σύσταση GFCM/36/2012/3"  To 5min Butterfly Count, σχεδιάστηκε έτσι ώστε για εσάς να είναι ένα (εκπαιδευτικό) παιχνίδι για να περνάτε την ώρα σας μόνοι σας ή με τους φίλους σας (μπορεί να εκτυπωθεί και για ομάδες/σχολεία/κλπ ), και για εμάς δεδομένα καταγραφής για κάποια είδη κοινών πεταλούδων που έχουμε στην Ελλάδα.
Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι για 5 λεπτά μόνο να παρατηρήσετε τι πεταλούδες έχει η περιοχή που βρίσκεστε και μετά να αφιερώσετε 1-2 λεπτά για να επιλέξτε τα είδη που είδατε και να σημειώσετε τον αριθμό των ίδιων ειδών. Εάν τα έχετε εκτυπώσει, με την πρώτη ευκαιρία, βάλτε τις καταγραφές σας και ηλεκτρονικά. 
Το project που τρέχουμε σαν Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας από τον Οκτώβριο του 2017 δείχνει τους καρχαρίες που καταγράφηκαν στην Ελλάδα μέσω των κοινωνικών δικτύων (facebook, youtube, twitter) και τα έντυπα/ψηφιακά ΜΜΕ (εφημερίδες, περιοδικά).
Τα στοιχεία αυτά είναι της περιόδου Οκτώβριος 2017 - Δεκέμβριος 2017 (τα δεδομένα αρχίζουν από τον Οκτώβριο του 2017, διότι τότε ξεκινήσαμε το project), και χωρίζονται ανά Ημερομηνία, Είδος Καρχαρία, και το πως Εντοπίστηκαν (Αλίεια, Εμπόριο, Εκβρασμός, Κολύμπι). Και όπως υποσχεθήκαμε τα στοιχεία τα δίνουμε δημόσια, για ελεύθερη χρήση απ' όποιον επιθυμεί! Ο Εξαβράγχιος καρχαρίας προστατεύεται από την Ελληνική Νομοθεσία, και ορίζει ότι «…απαγορεύεται αυστηρά ο φόνος, η απόπειρα φόνου, η κακοποίηση, ο τραυματισμός, η πρόκληση βλάβης, η κατοχή, η σύλληψη, η ταρίχευση, η αγορά, η πώληση, η μετακίνηση και η εξαγωγή τους…» Ενώ ο Γριζογαλέος δεν προστατεύεται.    Και η ιστορία επαναλαμβάνεται….
Μετά την τηλεπώληση ενός ατόμου προστατευόμενου Εξαβράγχιου καρχαρία στην εκπομπή του Alpha TV #Happy_Day από τον πρόεδρο του Σωματείου ιχθυοπωλών Αττικής ῾’Ο Σκορπιός῾῾ και το προκλητικό στόλισμα ενός ακόμα ατόμου του είδους στην εκπομπή #ΣHMEΡA του SKAI.gr μέσα σε λίγες μόνο μέρες ήρθε το δελτίου ειδήσεων του #ALPHA να επικροτήσει για ακόμα μια φορά την παράνομη αλίευση ενός ακόμα ατόμου #Εξαβράγχιοκαρχαρία που μάλιστα όπως χαρακτηρίστηκε «είναι Ψάρι Ρεκόρ!!!». Μάλιστα ο ίδιος ο καπετάνιος, επώνυμα, αναφέρει πως ο καρχαρίας τεμαχίστηκε, συσκευάστηκε και μεταφέρθηκε στην Αθήνα προς πώληση, κατά πλήρη παράβαση της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας (ΠΔ 67/1981) σύμφωνα με την οποία αναφέρεται ρητώς ειδικά για τον Εξαβράγχιο καρχαρία πως: «…απαγορεύεται αυστηρά ο φόνος, η απόπειρα φόνου, η κακοποίηση, ο τραυματισμός, η πρόκληση βλάβης, η κατοχή, η σύλληψη, η ταρίχευση, η αγορά, η πώληση, η μετακίνηση και η εξαγωγή τους…». Πλέον, θλιβερά γεγονότα όπως το χθεσινό έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο. Οι λιμενικές αρχές έχουν τα χέρια δεμένα καθώς η Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αλιείας περισσότερο από 1, 5 χρόνο μετά την έκδοση του Οδηγού Αναγνώρισης Καρχαριών, και μετά από δύο επιστολές της iSea, συνεχίζει να αγνοεί προκλητικά την εθνική νομοθεσία και συγκεκριμένα το ΠΔ 67/1981 «Περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδος και Άγριας Πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και Ελέγχου της Ερεύνης επ΄ αυτών», κατατάσσοντάς το ως περιβαλλοντική νομοθεσία, που δεν απαιτείται να συμπεριληφθεί στον αλιευτικό κανονισμό, πεντακάθαρη παραβίαση του Συντάγματος. Αποτέλεσμα είναι τα καθημερινά φαινόμενα εκφόρτωσης και πώλησης προστατευόμενων ειδών και συγκεκριμένα ατόμων των ειδών Εξαβράγχιου και Επταβράγχιου καρχαρία ενώ όπως φαίνεται και από τα παραπάνω περιστατικά οι καρχαρίες ῾῾βαφτίζονται῾῾ γαλέοι (μαζί και άλλα είδη όπως μπλε καρχαρίες, αγριοκαρχαρίες, καρχαρίες προσκυνητές κ.α.) και πωλούνται παράνομα στην ελληνική αγορά. Ο ίδιος ο γαλέος (Galeorhinus galeus) είναι είδος προστατευόμενο με βάση τη Σύμβαση της Βαρκελώνης! iSea και Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας διερωτόμαστε λοιπόν: 1. Θα κινήσει τις νόμιμες διαδικασίες το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αρμόδιο για την Εφαρμογή της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας; 2. Θα τροποποιήσει η Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αλιείας τον Οδηγό Αναγνώρισης Καρχαριών συμπεριλαμβάνοντας και την εθνική νομοθεσία λύνοντας τα χέρια των λιμενικών αρχών; 3. Η ΕΣΗΕΑ θα συνεχίσει να κοιτάει αμέτοχη τα συνεχή περιστατικά επίδειξης παράνομων δραστηριοτήτων από μέλη του σωματείου της; Οι #καρχαρίες αποτελούν οργανισμούς ιδιαίτερης σημασίας όντας ανώτεροι θηρευτές και ακρογωνιαίοι λίθοι της δομής και της ισορροπίας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Είναι από τους αρχαιότερους οργανισμούς των θαλασσών με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη νοημοσύνη και κοινωνική δομή. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα αποτελούν το πλέον παρεξηγημένο θαλάσσιο είδος, κυρίως λόγω αβάσιμων και αντιεπιστημονικών στερεοτύπων κινηματογραφικών ταινιών και αφηγήσεων στα μέσα ενημέρωσης στα οποία παρουσιάζονται ως «άμυαλοι και αδυσώπητοι θηρευτές». Η αντίληψη του κοινού, σε συνδυασμό με τα βιολογικά χαρακτηριστικά τους (πολύ χαμηλούς αναπαραγωγικούς ρυθμούς, 2-4 μικρά ανά έτος, εκτεταμένη διάρκεια ζωής) και τις σοβαρότατες απειλές που αντιμετωπίζουν, εξαιτίας της αλιείας, της ρύπανσης και της υποβάθμισης των θαλάσσιων ενδιαιτημάτων έχουν οδηγήσει σε τεράστια μείωση των πληθυσμών τους παγκοσμίως. Στην πρόσφατη έκθεσή του, ο IUCN συμπεραίνει ότι περισσότερο από το 50% των καρχαριών της Μεσογείου κινδυνεύουν με κατάρρευση του πληθυσμού τους, χαρακτηρίζοντας τη Μεσόγειο ως το πιο επικίνδυνο μέρος στον κόσμο για καρχαρίες.  Τα φαναράκια είναι ένα κινέζικο έθιμο που έχει έρθει και στην Ελλάδα. Ο Δήμος Βόλου για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά προσπαθεί να το κάνει ένα έθιμο της πόλης για τα Χριστούγεννα, ελευθερώνοντας χιλιάδες χάρτινα φαναράκια στον αέρα δημιουργώντας ένα θερμό γιορτινό κλίμα. Φέτος ακολούθησαν και άλλες πόλεις και χωριά (όπως Καβάλα, Σπερχειάδα, Καρπενήσι), με την πρωτιά να έχει ο Βόλος με 5000 φαναράκια και έπειτα η Καβάλα με 1000 φαναράκια. Δυστυχώς όμως αυτό το έθιμο έχει και αρνητικά χαρακτηριστικά. Ένα από τα σημαντικότερα αρνητικά του χαρακτηριστικά έιναι ότι καταλήγουν στην θάλασσα σαν σκουπίδια που δεν ενδιαφέρεται κανείς να τα μαζέψει έπειτα. Πετάνε από κάποια μέτρα μέχρι και κάποια χιλιόμετρα και καταλήγουν στην θάλασσα, όπου γίνονται τροφή για τα θαλάσσια είδη, μιας και τα μπερδεύουν για φαγητό (όπως π.χ. μέδουσες). Εδώ πρέπει να τονίσουμε, για όσους δεν γνωρίζουν, ήδη το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε με τα σκουπίδια και τα πλαστικά στην Ελλάδα και σε όλο τον Κόσμο. Τα συγκεκριμένα φαναράκια μπορεί να είναι από ριζόχαρτο και πολύ λεπτό σύρμα αλλά δεν παύει να είναι σκουπίδια που καταλήγουν στην θάλασσα, όπως και οι πλαστικές θήκες τους που πετάνε με ελαφριά καρδιά χύμα στον δρόμο ή στην θάλασσα οι κάτοικοι. Μπορεί να είναι ένα γιορτινό έθιμο, αλλά την επόμενη φορά επιλέξτε καλύτερα κάτι διαφορετικό που δεν βλάπτει ανθρώπους, ζώα και περιβάλλον.  Το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου κου Παχουλάκη Γιάννη από τον ΑΝΤ1 με το τι καταγγέλουμε και τι απαντάει ο κρεοπώλης.  Στόλισαν προστατευόμενο #Εξαβράγχιου_καρχαρίαστην εκπομπή #ΣΗMEΡA του SKAI.gr
Ακόμα ένα περιστατικό επίδειξης προστατευόμενου Εξαβράγχιου καρχαρία στην Ελληνική τηλεόραση. Σήμερα, 21/12/2017, με έκπληξη παρακολουθήσαμε ένα ακόμα περιστατικό προκλητικής επίδειξης και στολίσματος (!!!) ενός ατόμου Εξαβράγχιου καρχαρία στην εκπομπή #ΣΗMEΡA του #SKAI.gr. Για ακόμα μία φορά, iSea και Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, τονίζουμε πως σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και όσα αναφέρονται ρητώς στο ΠΔ 67/1981 ειδικά για τον Εξαβράγχιο καρχαρία: «…απαγορεύεται αυστηρά ο φόνος, η απόπειρα φόνου, η κακοποίηση, ο τραυματισμός, η πρόκληση βλάβης, η κατοχή, η σύλληψη, η ταρίχευση, η αγορά, η πώληση, η μετακίνηση και η εξαγωγή τους…». Σύμφωνα με τα παραπάνω, δε μπορούμε να αντιληφθούμε: 1. Πως ο καρχαρίας εκφορτώθηκε σε ιχθυόσκαλα και δεν κατασχέθηκε από το τοπικό λιμεναρχείο με την επιβολή των ανάλογων διοικητικών προστίμων από τη στιγμή που δεν ενημερώθηκε έγκαιρα η τοπική λιμενική αρχή. 2. Πως τηλε-πωλείται δημόσια, είδος προστατευόμενο από την εθνική νομοθεσία, προς 1,90€ το κιλό. Τέτοια θλιβερά γεγονότα όπως το σημερινό δυστυχώς παρατηρούνται συχνά και με τη σφραγίδα των λιμενικών αρχών, ως αποτέλεσμα των ελλείψεων στα είδη υπό καθεστώς προστασίας που αναφέρονται στον Οδηγό Αναγνώρισης Καρχαριών που εκδόθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αλιείας. Συνεπώς ζητάμε για μία ακόμα φορά την ΑΜΕΣΗ τροποποίηση του Οδηγού Αναγνώρισης Καρχαριών από την Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Αλιείας. Οι καρχαρίες αποτελούν οργανισμούς ιδιαίτερης σημασίας όντας ανώτεροι θηρευτές και ακρογωνιαίοι λίθοι της δομής και της ισορροπίας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Είναι από τους αρχαιότερους οργανισμούς των θαλασσών με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη νοημοσύνη και κοινωνική δομή. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα αποτελούν το πλέον παρεξηγημένο θαλάσσιο είδος, κυρίως λόγω αβάσιμων και αντιεπιστημονικών στερεοτύπων κινηματογραφικών ταινιών και αφηγήσεων στα μέσα ενημέρωσης στα οποία παρουσιάζονται ως «άμυαλοι και αδυσώπητοι θηρευτές». Η αντίληψη του κοινού, σε συνδυασμό με τα βιολογικά χαρακτηριστικά τους (πολύ χαμηλούς αναπαραγωγικούς ρυθμούς; 2-4 μικρά ανά έτος, εκτεταμένη διάρκεια ζωής) και τις σοβαρότατες απειλές που αντιμετωπίζουν, εξαιτίας της αλιείας, της ρύπανσης και της υποβάθμισης των θαλάσσιων ενδιαιτημάτων έχουν οδηγήσει σε τεράστια μείωση των πληθυσμών τους παγκοσμίως. Στην πρόσφατη έκθεσή του, ο IUCN συμπεραίνει ότι περισσότερο από το 50% των καρχαριών της Μεσογείου κινδυνεύουν με κατάρρευση του πληθυσμού τους, χαρακτηρίζοντας τη Μεσόγειο ως το πιο επικίνδυνο μέρος στον κόσμο για καρχαρίες. Από τις 10 καταγραφές καρχαριών οι 7 προστατεύονται από Ελληνικές και Διεθνείς νομοθεσίες. Τα είδη που δεν προστατεύονται είναι ο Καρχαρίνος βραχύουρος (Carcharhinus brachyurus) και ο Γριζογαλέος (mustelus mustelus).   |
Categories
All
Archives
July 2018
|
