​Περίληψη: Έρευνα της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στην περιοχή Τρεις Κλεισσιές, Ίος, Ελλάδα

Τον Ιούλιο του 2023, διεξήχθη μια ολοκληρωμένη έρευνα της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στην παραλία Τρεις Κλησσιές της Ίου, μέσα από το 5ο Θερινό Σχολείου του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας. Η μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 26 άτομα, είχε ως στόχο την αξιολόγηση τόσο της θαλάσσιας όσο και της χερσαίας βιοποικιλότητας, αποκαλύπτοντας 109 καταγεγραμμένα είδη. Ειδικότερα, ο εντοπισμός εννέα (9) ξενικών ειδών δημιούργησε ανησυχίες για πιθανές οικολογικές επιπτώσεις. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν χρησιμεύουν ως κρίσιμος πόρος για τις τρέχουσες προσπάθειες διατήρησης και υπογραμμίζουν την ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση και έρευνα.

Η έρευνα κατέγραψε ένα πλούσιο μωσαϊκό θαλάσσιας ζωής, συμπεριλαμβανομένων ποικίλων ειδών ψαριών, ασπόνδυλων και θαλάσσιας χλωρίδας. Η ποικιλομορφία των ψαριών ανέδειξε προσαρμοστικές στρατηγικές επιβίωσης, ενώ ασπόνδυλα όπως η κοινή σουπιά και ο μωβ αχινός έπαιζαν ζωτικό ρόλο στο οικοσύστημα. Η θαλάσσια χλωρίδα, ιδίως η Posidonia oceanica, αναδείχθηκε σε κρίσιμο συστατικό του υποβρύχιου τοπίου.

Μια ταξινομική ανάλυση ταξινόμησε τα καταγεγραμμένα είδη σε διακριτές ομάδες, με κυρίαρχη την ομάδα τα ψάρια (Actinopterygii). Η έκθεση ολοκληρώθηκε με συστάσεις για τη διατήρηση, υπογραμμίζοντας τη σημασία της παρακολούθησης, της ευαισθητοποίησης του κοινού, των ερευνητικών πρωτοβουλιών και της ανάπτυξης πολιτικής για την αντιμετώπιση της παρουσίας ξενικών ειδών και τη διασφάλιση βιώσιμων προσπαθειών διατήρησης.

Η επιτυχία της έρευνας αποδόθηκε στις συνεργατικές προσπάθειες των ΜΚΟ, των τοπικών κοινοτήτων και των 26 συμμετεχόντων του 5ου Θερινού Σχολείου (συμπεριλαμβανομένων και μελών του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας). Η έκθεση περιλαμβάνει σύνδεσμο σε ανοιχτά δεδομένα με τον πλήρη κατάλογο των καταγεγραμμένων ειδών, μεθοδολογίες συλλογής δεδομένων και πρόσθετους χάρτες και οπτικά στοιχεία για αναφορά. Η έκθεση έκλεισε με προτεινόμενες δράσεις με συλλογική ευθύνη για τη διατήρηση της πλούσιας και ποικίλης θαλάσσιας κληρονομιάς του νησιού της Ίου εν μέσω των παγκόσμιων προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και της καταγραφής των ξενικών ειδών.

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τους θύλακες αέρα σε υποβρύχια σπήλαια.

Οι θύλακες αέρα στα υποθαλάσσια σπήλαια, μπορούν να βρεθούν σε διάφορα βάθη και μεγέθη και μπορούν να αποτελέσουν προσωρινό καταφύγιο για τους δύτες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή για να ξεκουραστούν κατά τη διάρκεια μιας κατάδυσης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να προσεγγίζετε τους θύλακες αέρα με προσοχή, καθώς μπορεί επίσης να ενέχουν σοβαρούς κινδύνους. Ακολουθούν ορισμένες οδηγίες σχετικά με το τι πρέπει να γνωρίζετε και να προσέχετε όταν συναντάτε θύλακες αέρα σε υποβρύχια σπήλαια:
​

• Γνωρίστε τη θέση του θύλακα αέρα: Πριν από την είσοδο σε ένα υποβρύχιο σπήλαιο, είναι σημαντικό να έχετε κατανοήσει σε βάθος το σύστημα του σπηλαίου και τους θύλακες αέρα. Αυτό περιλαμβάνει τη γνώση της θέσης, του βάθους και του μεγέθους τους, καθώς και τους πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται με τον καθένα.
  
  
• Προσοχή στις μετατοπίσεις του νερού: Τα υδάτινα ρεύματα μπορεί να μετατοπιστούν ξαφνικά και απροσδόκητα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει την εξαφάνιση ή την αδυναμία πρόσβασης σε θύλακες αέρα. Είναι σημαντικό να έχετε πάντα επίγνωση του περιβάλλοντός σας και να έχετε ένα εφεδρικό σχέδιο σε περίπτωση που ο θύλακας αέρα γίνει απρόσιτος.
  
  
• Παρακολουθήστε την παροχή αέρα: Οι θύλακες αέρα μπορούν να προσφέρουν προσωρινό καταφύγιο στους δύτες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή για να ξεκουραστούν κατά τη διάρκεια μιας κατάδυσης, αλλά είναι σημαντικό να παρακολουθείτε στενά την παροχή αέρα. Η παρατεταμένη παραμονή σε έναν θύλακα αέρα μπορεί να εξαντλήσει το απόθεμα αέρα, γεγονός που μπορεί να είναι επικίνδυνο εάν έχετε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσετε.
  
  
• Προσοχή στη συσσώρευση διοξειδίου του άνθρακα: Οι θύλακες αέρα μπορεί να έχουν συσσώρευση διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο μπορεί να είναι τοξικό αν αναπνεύσετε υπερβολική ποσότητα. Παρακολουθείτε πάντα την ποιότητα του αέρα στον θύλακα αέρα και να είστε προετοιμασμένοι να φύγετε αν ο αέρας αραιώσει πολύ.
  
  
• Να είστε προετοιμασμένοι για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης: Ακόμη και με προσεκτικό σχεδιασμό και προετοιμασία, μπορεί να συμβούν έκτακτες καταστάσεις. Είναι σημαντικό να έχετε ένα εφεδρικό σχέδιο για την περίπτωση έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της γνώσης της θέσης του πλησιέστερου σημείου εξόδου, της ύπαρξης παροχής αέρα έκτακτης ανάγκης και της γνώσης του τρόπου χρήσης του εξοπλισμού σας σε περίπτωση δυσλειτουργίας.

Τι είδη μπορούμε να συναντήσουμε.

Οι υποβρύχιες σπηλιές μπορούν να φιλοξενήσουν μια ποικιλία υδρόβιων ειδών, όπως ψάρια, ασπόνδυλα και άλλα θαλάσσια είδη. Τα συγκεκριμένα είδη που μπορούν να βρεθούν σε υποβρύχια σπήλαια μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τη θέση και το βάθος του σπηλαίου, καθώς και με το περιβάλλον οικοσύστημα. Ένας θύλακας αέρα μπορεί να μας προσφέρει περισσότερο χρόνο στο να παρατηρήσουμε και να καταγράψουμε αυτά τα είδη σε σύγκριση με το αν απλώς κρατούσαμε την αναπνοή μας, γιατί μας δίνει αέρα και χρόνο να παρατηρήσουμε χωρίς κάποια βιασύνη χρόνου, εκτός αν υπάρχει έκτακτη ανάγκη (όπως π.χ. συσσώρευση διοξειδίου άνθρακα, που αναφέρθηκε παραπάνω).

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα ειδών που συνήθως απαντώνται σε υποβρύχιες σπηλιές:

• Ψάρια: Ορισμένα ψάρια, έχουν προσαρμοστεί στη ζωή σε σκοτεινά περιβάλλοντα και μπορεί να βρεθούν αποκλειστικά σε υποβρύχιες σπηλιές.
  
  
• Ασπόνδυλα: Ασπόνδυλα όπως αστακοί, καβούρια και γαρίδες είναι κοινά σε υποβρύχιες σπηλιές. Τα ζώα αυτά συχνά βρίσκουν καταφύγιο σε σχισμές και μικρούς χώρους μέσα στο σύστημα των σπηλαίων.
  
  
• Σμέρνες: Οι σμέρνες είναι ένα συνηθισμένο θέαμα στις υποβρύχιες σπηλιές, συχνά κρύβονται σε ρωγμές και περιμένουν να κολυμπήσει το θήραμα.
  
  
• Κεφαλόποδα: Τα καλαμάρια και τα χταπόδια μπορεί επίσης να βρεθούν σε υποβρύχιες σπηλιές, συχνά κρυμμένα σε μικρές σχισμές ή βραχώδεις σχηματισμούς.
  
  

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πολλά από αυτά τα είδη μπορεί να είναι ευαίσθητα στις ενοχλήσεις και θα πρέπει να παρατηρούνται με προσοχή για να μην διαταράσσεται η φυσική τους συμπεριφορά.

Mία εκρεμμότητα δεκαετιών τελειώνει για τη χώρα καθώς μετά απο πολύμηνη διαβούλευση με περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστημονικούς φορείς, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημιουργεί το πρώτο Εθνικό Συντονισμένο Δίκτυο Παρακολούθησης και Διαχείρισης Εκβρασμών Ειδών Θαλάσσιας Άγριας Πανίδας. Με Κοινή Υπουργική Απόφαση που υπέγραψαν ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης, ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς και ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σίμος Κεδίκογλου, ορίζεται το πλάισιο για την αντιμετώπιση με επιστημονικό τρόπο των εκβρασμών για 4 κατηγορίες ειδών:
​

• Κητώδη
• Φώκιες
• Θαλάσσιες Χελώνες
• Χονδριχθύες (Καρχαρίες, Βάτους, Ράγιες, Χίμαιρες)

Σύμφωνα με την ΚΥΑ αλλά και την εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ύψους 1,5 εκ. ευρώ μέσω του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) και από προγράμματα του YΜΕΠΕΡΑΑ 2021-2027 (ΦΕΚ Β’ 2566/2022):

• Συστήνονται τέσσερις εξειδικευμένες Ομάδες Διαχείρισης Περιστατικών Εκβρασμών (μία για κάθε ομάδα ειδών) επιφορτισμένες με τη διαχείριση των εκβρασμών στο πεδίο. Ο εντοπισμός, η διάσωση και οι δειγματοληψίες αποτελούν τον τομέα ευθύνης των τεσσάρων ομάδων.
• Δημιουργείται κατάλληλη υποδομή με κινητές μονάδες για τη βραχυπρόθεσμη παροχή πρώτων βοηθειών, περίθαλψη και τη διαχείριση των θαλασσίων θηλαστικών στο πεδίο.
• Δημουργείται ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την καταγραφή των περιστατικών εκβρασμών ώστε βάσει των δεδομένων που συλλέγονται, να τεκμηριώνεται η ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία της θαλάσσιας πανίδας και της δημόσιας υγείας.
• Συστήνεται τράπεζα δειγμάτων με σκοπό τη διερεύνηση της νοσηρότητας – θνησιμότητας.

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, δήλωσε: «Όλοι θυμόμαστε την ιστορία της μικρής ραμφοφάλαινας (Ziphius cavirostris) που είχε εκβραστεί στα νερά της Αττικής τον Ιανουάριο του 2022 και όλοι είχαμε συγκινηθεί για τον αγώνα που έδινε για επιβίωση με τη δική μας βοήθεια. Σήμερα, 2 χρόνια μετά, η χώρα έχει το μηχανισμό και τα επιστημονικά πρωτόκολλα για να αντιμετώπισει με επάρκεια και αμεσότητα τέτοια περιστατικά, τα οποία δυστυχώς δεν είναι σπάνια στις θάλασσες του Μεσογείου. Μόνο στις ελληνικές ακτές κάθε χρόνο εκβράζονται 1000 χελώνες, 250 κτηνώδη (δελφίνια, φάλαινες) και 25 φώκιες βάσει πληροφοριών που συλλέγονται από τις λιμενικές αρχές, την Κτηνιατρική Σχολή του ΑΠΘ, το ΕΛΚΕΘΕ και τις σχετικές ΜΚΟ. Εμείς στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, προχωράμε βήμα βήμα και χτίζουμε ασπίδα προστασίας για την προστασίας της βιοποικιλότητας».

Πηγή: https://ypen.gov.gr/kya-gia-ti-dimiourgia-diktyou-parakolouthisis-kai-diacheirisis-ekvrasmon-eidon-agrias-thalassias-panidas/

​Η Παγκόσμια Ημέρα Υδρόβιων Ζώων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Απριλίου με σκοπό την ευαισθητοποίηση για τη σημασία της θαλάσσιας ζωής και την ανάγκη προστασίας της. Οι ωκεανοί και άλλες υδάτινες μάζες φιλοξενούν αμέτρητα είδη υδρόβιων ζώων, τα οποία διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της ευαίσθητης ισορροπίας του οικοσυστήματος του πλανήτη μας.

Τα υδρόβια ζώα περιλαμβάνουν πλάσματα που ζουν στο νερό, όπως ψάρια, φάλαινες, δελφίνια, καρχαρίες, θαλάσσιες χελώνες, χταπόδια, καβούρια και πολλά άλλα. Αυτά τα ζώα είναι απαραίτητα για το οικοσύστημα, καθώς παρέχουν τροφή για πολλά άλλα είδη και συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας του ωκεανού.

Δυστυχώς, πολλά υδρόβια ζώα αντιμετωπίζουν απειλές λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όπως η υπεραλίευση, η ρύπανση, η κλιματική αλλαγή και η καταστροφή των ενδιαιτημάτων τους. Πολλά είδη απειλούνται με εξαφάνιση ή κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Η Παγκόσμια Ημέρα Υδρόβιων Ζώων στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτά τα ζητήματα και στην ενθάρρυνση των ανθρώπων να αναλάβουν δράση για την προστασία αυτών των ζώων και των ενδιαιτημάτων τους.

Μία από τις σημαντικότερες απειλές για τα υδρόβια ζώα είναι η υπεραλίευση. Πολλοί πληθυσμοί ψαριών εξαντλούνται λόγω των εμπορικών αλιευτικών πρακτικών που δεν είναι βιώσιμες. Αυτό δεν επηρεάζει μόνο τα ψάρια αλλά και τα ζώα που εξαρτώνται από αυτά για τροφή, όπως τα θαλάσσια πτηνά και τα θαλάσσια θηλαστικά. Για να το καταπολεμήσουμε αυτό, πρέπει να υποστηρίξουμε βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές και να ενθαρρύνουμε τους καταναλωτές να κάνουν υπεύθυνες επιλογές θαλασσινών.

Η ρύπανση αποτελεί επίσης σημαντικό πρόβλημα για τα υδρόβια ζώα. Τα πλαστικά απόβλητα, η απόρριψη χημικών ουσιών και οι πετρελαιοκηλίδες μπορούν να βλάψουν ή να σκοτώσουν τη θαλάσσια ζωή και μπορούν επίσης να έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο οικοσύστημα. Είναι σημαντικό να μειώσουμε τη χρήση πλαστικών μίας χρήσης και να απορρίπτουμε σωστά κάθε απόβλητο που μπορεί να καταλήξει στον ωκεανό.

Η κλιματική αλλαγή είναι μια άλλη σημαντική απειλή για τα υδρόβια ζώα. Η άνοδος της θερμοκρασίας της θάλασσας και η οξίνιση των ωκεανών επηρεάζουν την υγεία των κοραλλιογενών υφάλων, οι οποίοι αποτελούν βιότοπο για αμέτρητα είδη θαλάσσιας ζωής. Επιπλέον, πολλά ζώα, όπως οι θαλάσσιες χελώνες και οι πολικές αρκούδες, χάνουν το βιότοπό τους λόγω του λιώσιμου των πάγων. Πρέπει να αναλάβουμε δράση για να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να προστατεύσουμε αυτά τα ζώα και τα ενδιαιτήματά τους.

Συμπερασματικά, η Παγκόσμια Ημέρα Υδρόβιων Ζώων είναι μια σημαντική ημέρα για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις απειλές που αντιμετωπίζουν τα υδρόβια ζώα και την ανάγκη προστασίας τους. Αναλαμβάνοντας δράση για τη μείωση της ρύπανσης, την υποστήριξη βιώσιμων αλιευτικών πρακτικών και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, μπορούμε να συμβάλουμε στη διασφάλιση της επιβίωσης αυτών των ζώων και στη διατήρηση ενός υγιούς ωκεάνιου οικοσυστήματος για τις επόμενες γενιές.

​Ο Αριστοτέλης (384–322 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, επιστήμονας και δάσκαλος που συνέβαλε σημαντικά σε πολλούς τομείς μελέτης, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας βιολογίας. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές στη δυτική ιστορία και συχνά αναφέρεται ως ο «πατέρας της θαλάσσιας βιολογίας».

Όσον αφορά τη θαλάσσια βιολογία, ο Αριστοτέλης ήταν ένας από τους πρώτους φυσιοδίφες που ακολούθησαν μια συστηματική προσέγγιση στη μελέτη των θαλάσσιων οργανισμών. Παρατήρησε και ταξινόμησε ένα ευρύ φάσμα θαλάσσιας ζωής, συμπεριλαμβανομένων των ψαριών, των κεφαλόποδων, των καρκινοειδών και των μαλακίων. Μελέτησε επίσης τις συνήθειες και τα ενδιαιτήματα αυτών των οργανισμών, και μάλιστα περιέγραψε μερικές από τις αναπαραγωγικές τους συμπεριφορές.

Τα έργα του Αριστοτέλη για τη θαλάσσια βιολογία, όπως τα "Historia Animalium" και "De Partibus Animalium", παρείχαν λεπτομερείς περιγραφές και απεικονίσεις πολλών θαλάσσιων οργανισμών και ήταν μερικά από τα έργα με τη μεγαλύτερη επιρροή στον τομέα για πάνω από χίλια χρόνια.

Μία από τις πιο σημαντικές συνεισφορές του Αριστοτέλη στη θαλάσσια βιολογία ήταν η θεωρία του για αυθόρμητη δημιουργία. Πίστευε ότι πολλοί θαλάσσιοι οργανισμοί, όπως τα μαλάκια και τα καρκινοειδή, μπορούσαν να δημιουργηθούν αυθόρμητα από λάσπη ή άλλη οργανική ύλη στον ωκεανό. Αυτή η θεωρία αργότερα διαψεύστηκε, αλλά είχε σημαντικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της βιολογικής σκέψης.

Συνολικά, οι συνεισφορές του Αριστοτέλη στη θαλάσσια βιολογία έθεσαν τα θεμέλια για τη μελέτη της θαλάσσιας ζωής και επηρέασαν το έργο πολλών επιστημόνων και φυσιολόγων που τον ακολούθησαν.

Τι είναι η Πίννα;

Η πίννα (Pinna) (γράφεται και πίνα), είναι γένος δίθυρων μαλακίων της οικογένειας των Πιννιδών και της τάξης των Ανισομυαρίων. Ζει στις εύκρατες και στις θερμές θάλασσες. Μοιάζει με τεράστιο μύδι. Το όστρακο της αποτελείται από λεπτά και πλατιά ελάσματα, τα οποία είναι ενωμένα στην κορυφή τους, ώστε να ανοίγουν και να κλείνουν Το ζώο, το οποίο τρώγεται χωρίς να είναι ιδιαίτερα εύγευστο, χρησιμοποιείται κυρίως ως δόλωμα στο ψάρεμα. Στο όστρακο της πίννας σπάνια σχηματίζονται μαργαριτάρια, τα οποία όμως δεν έχουν ιδιαίτερη οικονομική αξία.

Το μήκος του ζώου φτάνει τα 70 εκατοστά. Τα όστρακα της πίννας είναι λεπτά, σε σχήμα τρίγωνο και μυτερά στο ένα άκρο, ενώ από το άλλο είναι στρογγυλεμένα. Στο εξωτερικό μέρος έχουν χρώμα κίτρινο και από μέσα παρουσιάζουν ελαφρύ ιριδισμό.

Η Πίννα (Pinna nobilis) ανανεώθηκε στην λίστα της IUCN για την Μεσόγειο στην κατηγορία ​Κρισίμως Κινδυνεύον (CR) Είδος, το οποίο είναι το τελευταίο στάδιο πριν την εξαφάνιση της.

Για να καταλάβετε καλύτερα τις κατηγορίες δείτε την εικόνα παρακάτω.

Ποιες είναι όμως οι απειλές για αυτό το είδος;
​
Η μεγαλύτερη απειλή είναι η εμφάνιση ενός παράσιτου στις ακτές της Ισπανίας το 2016 και από τότε έχει εξαπλωθεί σε όλη την Μεσόγειο σκοτώνοντας όλες τις Πίννες, που σε πολλές τοποθεσίες η θνησιμότητα ξεπερνάει και το 85% των πληθυσμών της Πίννας, ενώ σε κάποιες τοποθεσίες έχει φτάσει και το 100% θνησιμότητας. (Δείτε τον Χάρτη παρακάτω)

Δεύτερη απειλή είναι η αλιεία με συρόμενα εργαλεία που εξοντώνουν ότι υπάρχει στον βυθό.

Τρίτη αλλά όχι αμελητέα απειλή είναι η αλιεία της Πίννας ως δόλωμα αλλά και ως μεζές σε ταβέρνες και τσιπουράδικα.

Επίσης μέσα στις απειλές πρέπει να ενσωματώσουμε την απώλεια ενδιαιτημάτων,  την αγκυροβόληση βαρκών και πλοίων, τα ξενικά είδη αλλά και την κλιματική αλλαγή όπου πρέπει να αντιμετωπίσει η Πίννα για να επιβιώσει στην Μεσόγειο.

Για εισιτήρια: https://www.eventbrite.co.uk/e/oceans-2019-festival-tickets.

Όσοι από εσάς που θα διαβάσετε αυτή την δημοσίευση, και θα παρευρίσκεστε στην Αγγλία στις 14 Σεπτεμβρίου, συνιστούμε να περάσετε από το Oceans 2019 Festival, στο Bristol.

Το Oceans 2019 (πέρσι λεγόταν shark fest uk) είναι μίας ημέρας φεστιβάλ όπου φέρνει όλους τους ανθρώπους από όλο τον κόσμο που ασχολούνται με την θάλασσα κοντά.

Conservationists (άτομα που ασχολούνται με την διατήρηση της άγριας ζωής), οργανώσεις, καλλιτέχνες, δύτες, σέρφερς, εκπαιδευτικούς, οικογένειες και επιστήμονες που ενδιαφέρονται για την θαλάσσια βιοποικιλότητα συναντιούνται, συζητάνε, μαθαίνουν για τα προγράμματα που τρέχουν παγκοσμίως, γνωρίζονται με τις οργανώσεις και με άλλους επιστήμονες και προκύπτουν νέες ευκαιρίες για δουλειές, εκπαίδευση, συνεργασίες, εθελοντισμό αλλά και δράσεις.

Πέρα από τις ομιλίες και τα βίντεο με τις δράσεις τι έχουν κάνει τις προηγούμενες χρονιές η κάθε οργάνωση, υπάρχουν πάγκοι με υλικό (αφίσες, βιβλία, 3d υλικά, κλπ) όπου ο κόσμος μπορεί να μάθει περισσότερα πράγματα για την κάθε οργάνωση να συζητήσει με τους υπεύθυνους της κάθε οργάνωσης, να αγοράσει πράγματα και γενικά να περάσει μια υπέροχη μέρα για αυτό που αγαπάει και θέλει να προστατέψει, τον θαλάσσιο κόσμο.
​
Με έμπειρους ομιλητές, εργαστήρια και εμπειρία εικονικής πραγματικότητας (VR), το Oceans 2019 παρέχει μια πλατφόρμα για να ενθαρρύνει τη συνεργασία, τη θετικότητα και την ενεργό συμμετοχή στη διατήρηση των ωκεανών.

Δεν είναι λίγες φορές που θα δούμε άτομα να βγάζουν από την θάλασσα αχινούς και να τους τρώνε στην παραλία ή να τους μαζεύουν σε σακούλες και να πηγαίνουν να τους πωλούν στις διπλανές ψαροταβέρνες.

Είναι όμως νόμιμη η αλίευση αχινών; Πάμε να δούμε παρακάτω  τι ορίζει η νομοθεσία.

Άρθρο 1
Σκοπός− Πεδίο Εφαρμογής

1. Σκοπός του παρόντος διατάγματος είναι η λήψη ρυθμιστικών μέτρων σχετικά με την αλίευση του αχινού του είδους Paracentrotus lividus, και ειδικότερα:
   
   α) τη χορήγηση αδειών αλίευσης σε επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη,
   β) την ερασιτεχνική αλίευση,
   γ) τα επιτρεπόμενα αλιευτικά εργαλεία,
   δ) τις επιτρεπόμενες περιόδους, περιοχές και ποσότητες αλίευσης,
   ε) το επιτρεπόμενο αλιευόμενο ελάχιστο μέγεθος και
   στ) τη διατήρηση του πληθυσμού του ως άνω είδους.
   
   
2. Οι διατάξεις του παρόντος διατάγματος εφαρμόζονται στο σύνολο της επικράτειας για την αλίευση αχινού του είδους Paracentrotus lividus, σε:
   
   α) επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη τα οποία διαθέτουν αλιευτική άδεια σύμφωνα με τις διατάξεις του β.δ. 666/1966 (Α΄160) και του π.δ. 261/1991 (Α΄98), όπως ισχύουν και
   β) ερασιτέχνες αλιείς.
   
   

Άρθρο 2
Άδεια αλίευσης αχινών σε επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη

1. Για την αλίευση αχινών, οι επαγγελματίες αλιείς οι οποίοι διαθέτουν αλιευτική άδεια, σύμφωνα με τις διατάξεις του β.δ. 666/1966 (Α΄160) και του π.δ. 261/1991 (Α΄98), πρέπει να διαθέτουν και τη σχετική άδεια αλίευσης αχινών.
2. Η άδεια της προηγούμενης παραγράφου εκδίδεται από τις κατά τόπο αρμόδιες για την έκδοση αλιευτικών αδειών, αρχές, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου. Η αίτηση του ενδιαφερομένου συνοδεύεται από αντίγραφο της αλιευτικής άδειας της παραγράφου 1. 
3. Η άδεια αλίευσης αχινών έχει διάρκεια ενός (1) έτους, με έναρξη ισχύος την 1η Δεκεμβρίου κάθε έτους.
4. Οι άδειες αλίευσης αχινών καταχωρίζονται σε Μητρώο στο ασφαλές τμήμα της ιστοσελίδας της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας του επίσημου δικτυακού τόπου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σύμφωνα με τα άρθρα 114 και 116 παρ. 1 περ. δ΄ του Καν. (ΕΚ) αριθ. 1224/2009 του Συμβουλίου.
   
   

Άρθρο 3
Αλιευτικά εργαλεία

Η αλίευση αχινών πραγματοποιείται αποκλειστικά με:

α) Πιρούνα ή χέρα, με χειρισμό με το χέρι χωρίς τη βοήθεια οποιουδήποτε μηχανικού μέσου. Το μεταλλικό μέρος της πιρούνας ή της χέρας πρέπει να έχει ελάχιστο πλάτος τα 6 εκ., ή
β) ελεύθερη κατάδυση ή καταδυτική συσκευή και σύστημα παροχής αέρα, σύμφωνα με την περ. γ) της παρ. 2 του άρθρου 1 του π.δ. 86/1998 (Α΄78), όπως ισχύει. Ο χρησιμοποιούμενος από το δύτη αναπνευστικός σωλήνας παροχής αέρα από το σκάφος πρέπει να έχει συνολικό μήκος έως 10 μέτρα. 

Άρθρο 4
Επιτρεπόμενες περίοδοι, περιοχές και ποσότητες αλίευσης αχινών

1. Η αλίευση αχινών με επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη που διαθέτουν αλιευτική άδεια, σύμφωνα με τις διατάξεις του β.δ. 666/1966 (Α΄160) και του π.δ. 261/1991 (Α΄98), επιτρέπεται μόνο:
   
   α) κατά τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Δεκέμβριο κάθε έτους,
   β) μία ώρα μετά την ανατολή έως και μία ώρα πριν από τη δύση του ηλίου, 
   γ) σε θαλάσσιες περιοχές εκτός των λιμένων, των όρμων με μόνιμα αγκυροβόλια πλοίων, ως και ναυαγίων, ναρκοπεδίων, της γραμμής πορείας πλοίων, εναλίων αρχαιοτήτων, καθώς και σε ειδικά απαγορευμένες περιοχές αλιείας, όπως καθορίζονται από τις εκάστοτε ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις, και
   δ) σε απόσταση μεγαλύτερη των 150 μέτρων από τα όρια υδατοκαλλιεργητικών μονάδων και 500 μέτρων ακτινοειδώς από θυννεία και δημόσια ιχθυοτροφεία. 
   
   
2. Ο μέγιστος αριθμός των επιτρεπόμενων αλιευομένων ατόμων αχινού ανά σκάφος ορίζεται στα εξακόσια (600) άτομα ανά ημέρα. Οι επαγγελματίες αλιείς οι οποίοι διαθέτουν άδεια αλίευσης αχινών σύμφωνα με το άρθρο 2, υποχρεούνται να υποβάλουν κάθε μήνα στην αρμόδια υπηρεσία αλιείας της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, μηνιαία αναφορά της ποσότητας των αχινών που αλιεύθηκε.
   
   

Άρθρο 5
Ελάχιστο μέγεθος αλιευόμενου αχινού

Απαγορεύεται η αλίευση, η διατήρηση επί του σκάφους, η μεταφόρτωση, η εκφόρτωση, η μεταφορά, η αποθήκευση, η έκθεση με σκοπό την πώληση, η διάθεση προς πώληση και η εμπορία των προερχόμενων από την αλίευση αχινών, εφόσον οι διαστάσεις των ατόμων είναι μικρότερες από τα 5 εκατοστά κατά τη διάμετρο, 

Άρθρο 6
Ερασιτεχνική αλίευση αχινών

Η ερασιτεχνική αλίευση αχινού επιτρέπεται μόνο στους κατόχους ατομικής ερασιτεχνικής άδειας αλιείας.

Άρθρο 7
Τροποποίηση του π.δ. 373/1985 (Α΄131)

Το π.δ. 373/1985 (Α΄131) «Ερασιτεχνική−αθλητική αλιεία», όπως ισχύει, τροποποιείται ως ακολούθως:

1. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 2 προστίθεται περίπτωση ζ΄ ως εξής: «ζ) Με τα εργαλεία πιρούνα ή χέρα, με χειρισμό με το χέρι χωρίς τη βοήθεια οποιουδήποτε μηχανικού μέσου, καθώς και με ελεύθερη κατάδυση, για την αλιεία αχινών».
2. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 2 προστίθεται περίπτωση γ΄ ως εξής: «γ) Μέχρι είκοσι (20) άτομα αχινών ανά ημέρα ανά ερασιτέχνη αλιέα και τριάντα (30) άτομα αχινών ανά ημέρα συνολικά ανά ερασιτεχνικό σκάφος»

Ναι είναι νόμιμη η αλιεία αχινών αλλά υπό προϋποθέσεις.

Αλλά για να είμαστε ειλικρινείς, μπορεί να είναι νόμιμη η αλιεία αχινών αλλά κανείς ερασιτέχνης δεν μαζεύει μόνο 20 αχινούς και σαφώς ούτε ένα ερασιτεχνικό σκάφος μόνο 30 αχινούς.

Παρ' όλα αυτά υπάρχει και το παράλογο στο νομικό πλαίσιο διότι το άρθρο 6 επιτρέπει μόνο σε όσους έχουν ερασιτεχνική άδεια αλιείας και όχι τον κάθε λουόμενο σε κάποια παραλία, από το 2014 έχουν καταργηθεί και οι ερασιτεχνικές άδειες αλιείας δηλαδή την ίδια χρονιά (για την ακρίβεια λίγες ημέρες διαφορά) που πέρασε και το Προεδρικό Διάταγμα για τα "Ρυθμιστικά μέτρα για την αλιεία του αχινού του είδους Paracentrotus lividus". (όλο το προεδρικό διάταγμα το έχουμε βάλει στο τέλος της σελίδας για όποιον θέλει να το διαβάσει, κατεβάσει ή και να το μοιράσει)

Έτσι λοιπόν αν κάποιος αλιεύσει το προστατευόμενο είδος, μπορεί να  βρεθεί αντιμέτωπος με πρόστιμα που κυμαίνονται από 400 έως 3.000 ευρώ.

Ο ρόλος τους στο θαλάσσιο οικοσύστημα και το ηθικό κομμάτι της αλίευσης τους.

Οι αχινοί είναι οι φυσικοί καθαριστές του βυθού. Κάθονται σε ένα σημείο και τρέφονται κυρίως με άλγη, με μύδια και άλλα ασπόνδυλα που κινούνται αργά. Εχθροί τους είναι οι αστερίες, τα χέλια και άλλα ζώα.

Σε διάφορα μέρη του κόσμου όταν εξαφάνιζαν οι ψαράδες και οι λουόμενοι τους αχινούς, ο βυθός μετά γέμιζε ανεξέλεγκτα με kelp forests (εκεί όπου υπάρχουν), άλγη, και άλλους οργανισμούς με τους ανθρώπους να την θεωρούν την θάλασσα βρώμικη και να μην έχουν καλή ορατότητα όταν βουτούσαν. Όπως εξαφανιζόντουσαν και οι φυσικοί θηρευτές τους.

Παρ' όλα αυτά ο αχινός παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα άσχετα αν ο καθένας από εμάς γνωρίζει ποιος είναι ο ρόλος του ή δεν μας αρέσει σαν ζώο επειδή μπορεί να τον πατήσουμε ή αν τον θεωρούμε καλό μεζέ. Προσφέρει ισορροπία στο οικοσύστημα και η συνεχόμενη αλιεία του δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα καλό. 

Άρθρο της Μαρία Σκαμπαρδώνη.

Η χελώνα καρέτα-καρέτα αποτελεί ένα είδος θαλάσσιας χελώνας που βρίσκεται σε κάθε μέρος του πληθυσμού. Συναντάται σε όλα τα μέρη του κόσμου (από τον Ειρηνικό, τον Ατλαντικό, τον Ινδικό ωκεανό), αλλά υπάρχει εξίσου και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, με τις ακτές της Ζακύνθου και τις Κυπαρισσίας να είναι τα μέρη όπου συγκεντρώνονται.

Έχουν μήκος περίπου 90 cm, ενώ έχουν παρατηρηθεί και χελώνες με μήκος από 135 ως 280 cm. Έχουν χρώμα από κίτρινο ως καστανό και από κοκκινωπό ως καφέ. Είναι παμφάγο ζώο και τρέφεται κυρίως με ασπόνδυλα, δεκάποδα, σφουγγάρια, κοράλλια . Οι μεγαλύτεροι εχθροί του είναι οι αστακοί, οι σκώληκες, τα σκαθάρια, οι γάτες, τα γουρούνια, ακόμα και οι άνθρωποι. Η σεξουαλική του ωρίμανση ξεκινάει στα 17-33 χρόνια, ενώ ζει συνήθως 47 με 67 χρόνια. Στην προσπάθειά τους να αποφύγουν το έντονο κρύο μεταναστεύουν, ενώ οι κυριότερες δραστηριότητές περιλαμβάνουν τον ύπνο και την κολύμβηση.

Η χελώνα καρέτα-καρέτα είναι είδος προς εξαφάνιση, με τον αλιευτικό εξοπλισμό να ευθύνεται για πολλούς θανάτους του είδους, ενώ προστατεύεται από τη Διεθνή ένωση για τη διατήρηση της Φύσης. Οι κυριότερες αιτίες είναι η εισαγωγή νέων αρπακτικών στον κύκλο της ζωής και η απώλεια των κατάλληλων μερών που θα επιτρέψουν τη σωστή αναπαραγωγή του είδους. Η προστασία του συγκεκριμένου είδους θεωρείται προτεραιότητα των ομίλων προστασίας ζώων και περιβάλλοντος, με τα κυριότερα μέτρα να είναι η εισαγωγή συσκευών που θα βοηθούν τις χελώνες να διαφεύγουν και να μειώσουν τη θνησιμότητα. Αυτό βρίσκει ως πρόβλημα την ενίσχυση της βοήθειας σε όλα τα μέρη που οι χελώνες είναι διασκορπισμένες, καθώς δε συγκεντρώνονται σε ένα μόνο μέρος.

Οι χελώνες καρέτα-καρέτα είναι υπέροχες, γλυκές και αξίζουν την προσοχή και την προστασία όλων μας!

Όχι, δεν είναι πλάκα. Η είδηση είναι σοβαρή. Υπάρχουν περιπτώσεις που οι επιστήμονες σηκώνουν τα χέρια ψηλά και ψάχνουν ανθρώπους με καθαρό μυαλό και γιατί όχι με περισσότερη ... τύχη.

Ερευνητές από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Σεν Άντριους στρέφονται στους επονομαζόμενους «πολίτες-επιστήμονες» από ολόκληρο τον κόσμο ζητώντας τους να ακούσουν και να βοηθήσουν στην ταξινόμηση ήχων που παράγουν οι φάλαινες, σε μια προσπάθεια βαθύτερης κατανόησης της επικοινωνίας μεταξύ των θηλαστικών.

Όποιος εγγραφεί στην ιστοσελίδα του Whale Project (Whale.fm), μπορεί να ακούσει το κάλεσμα του κάθε θηλαστικού με τη βοήθεια εφαρμογής απεικόνισης ήχων και να δει μέσω του Google Maps σε ποια θαλάσσια περιοχή ηχογραφήθηκε.

Εν συνεχεία, θα πρέπει να ακούσει περισσότερους ήχους από τη βάση δεδομένων του συστήματος, με στόχο να τους «ταιριάξει». Εάν ο χρήστης καταφέρει να αντιστοιχίσει δύο καλέσματα, αυτά θα αποθηκευτούν στο σύστημα.

«Ζητώντας από εκατοντάδες ανθρώπους να μας πουν την άποψή τους, θα μάθουμε πόσο αξιόπιστες είναι οι κατηγορίες [καλεσμάτων] και επιπλέον οι άνθρωποι αυτοί θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν αυτούς τους εκπληκτικούς ήχους», λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σεν ʼντριους Πίτερ Τάιακ.

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι τα μέλη κάθε οικογένειας όρκας φαίνεται πως χρησιμοποιούν μια ξεχωριστή «διάλεκτο» για να επικοινωνήσουν, ενώ παρόμοια είναι και τα καλέσματα των οικογενειών που συνδέονται μεταξύ τους. Οι ίδιοι είχαν ήδη αρχίσει να κατηγοριοποιούν τους ήχους που έχουν καταγραφεί σε διάφορα σημεία των ωκεανών, όμως συνεχίζουν να υπάρχουν πολλά «κενά» στις γνώσεις τους γύρω από την επικοινωνία των μελών του είδους.

Παρόμοια καλέσματα και διαλέκτους χρησιμοποιούν και τα μαυροδέλφινα, όμως οι ερευνητές δεν είχαν καν αρχίσει να τις κατηγοριοποιούν συστηματικά, παρότι γνωρίζουν ότι τα μέλη του είδους παράγουν διαφορετικούς ήχους όταν π.χ. θέλουν να εντοπίσουν το ένα το άλλο ή σε περιόδους αναπαραγωγής.

Τα καλέσματα που περιλαμβάνονται στην ιστοσελίδα Whale.fm ηχογραφήθηκαν με τη βοήθεια ειδικών αισθητήρων που τοποθετήθηκαν στα θηλαστικά από τους επιστήμονες και οι οποίοι καταγράφουν ήχους και από άλλα ζώα που κινούνται στην ίδια περιοχή. Οι αισθητήρες πέφτουν από μόνοι τους μετά από λίγο καιρό. 

πηγή: newsit.gr