του Κώστα Παπακωνσταντίνου

Το απόγευμα της 26ης Δεκεμβρίου 2021 στο Βόρειο τμήμα της Λιμνοθάλασσας Ροδιάς, στα κλειστά νερά κοντά στον λόφο της Στρογγυλής, 4 βάρκες με εξωλέμβια μηχανή και πέντε άτομα με καλυμμένα τα πρόσωπά τους κυνηγούσαν μανιωδώς τις φαλαρίδες (λούφες).

Η μία βάρκα περιφερόταν συνεχώς με ταχύτητα και σήκωνε στον αέρα τις φαλαρίδες και οι υπόλοιποι, «ακροβολισμένοι» σε τρία σημεία, τις πυροβολούσαν.

Από 14.50 μέχρι 15.15 πέφτανε δεκάδες τουφεκιές ανά λεπτό και σκοτώθηκαν δεκάδες πουλιά. Κατόπιν, οι λαθροθήρες μάζεψαν τα νεκρά πουλιά από το νερό, και οι τέσσερις βάρκες έφυγαν – “κατά σύμπτωση” αφού μιλήσαμε με τον οδηγό ενός αγροτικού που παρακολουθούσε συνεχώς από τον δρόμο Βίγλας – Στρογγυλής.

Όταν έφτασε ο Φορέας Διαχείρισης, είχαν φύγει, Μιλάμε για μέρα με εκατοντάδες επισκέπτες στον Αμβρακικό. Φαίνεται μια εικόνα μέσα από το τηλεσκόπιο και η περιοχή όπου έγινε η επιδρομή.

Μιλάμε για κατάσταση αδιανόητη για Εθνικό Πάρκο σε Ευρωπαϊκή χώρα. Οι φύλακες του Φορέα Διαχείρισης προσπαθούν συνεχώς και με ρίσκο απέναντι στους λαθροθήρες. Ως όργανο, όμως, ο φορέας Διαχείρισης, έχει ευθύνη αφού αποδέχτηκε το κυνήγι σε διάφορες γωνιές του Αμβρακικού και την ανεξέλεγκτη είσοδο κυνηγών, δείχνοντας για μια ακόμη φορά ότι έτσι δεν μειώνεται η κυνηγετική πίεση και ότι δεν χρειάζεται να τον υπολογίζουν.

Στέγνωσε το έλος Καλοδικίου, γνωστό ως «η λίμνη με τα νούφαρα», στα όρια των νομών Θεσπρωτίας και Πρέβεζας.

Ήταν ένας από τους σημαντικότερους υγρότοπους στην Ελλάδα με μεγάλη οικολογική και βιολογική αξία, καθώς ήταν καταφύγιο για περισσότερα από 300 είδη φυτών, 120 πουλιών, 20 θηλαστικών, 11 ερπετών και 5 αμφιβίων.

Η πανέμορφη λίμνη με τα πολύχρωμα νούφαρα μετατράπηκε σε νεκροταφείο ψαριών. Λίγοι μόνο νερόλακκοι έχουν απομείνει, ενώ χιλιάδες ψάρια έχουν πεθάνει και έχουν γίνει τροφή για τα πουλιά και τους αγριόχροιρους.

Η λίμνη τροφοδοτούνταν από επιφανειακές και υπόγειες απορροές νερού από τους γύρω λόφους. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 όμως, παρατηρήθηκε ότι ο υγρότοπος έχανε μεγάλες ποσότητες νερού εξαιτίας αρδευτικών γεωτρήσεων.
​
Παράλληλα, το μικρό πέτρινο φράγμα στη βορειοδυτική πλευρά τους έλους παρουσίαζε διαρροές 200 κυβικών μέτρων την ώρα.

Δραματική μείωση του πληθυσμού των πουλιών που επισκέπτονται ή φωλιάζουν στον υγροβιότοπο Δέλτα του Έβρου, που αγγίζει το 90% στην πλησιέστερη στα ελληνοτουρκικά σύνορα ζώνη και το 50% στις άλλες ζώνες, από τη δεκαετία του ’60 έως σήμερα, κατέγραψε μέσω των επί μισό αιώνα παρατηρήσεών του, ο Ολλανδός βιολόγος - ορνιθολόγος Ad Wittgen.

Ο Ολλανδός επιστήμονας μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στο περιθώριο της διημερίδας «Φτερωτό Δέλτα: Ορνιθολογική συνάντηση για το Δέλτα του Έβρου», οι εργασίες της οποίας ολοκληρώθηκαν αργά σήμερα το απόγευμα στην Αλεξανδρούπολη, χαρακτήρισε τον υγροβιότοπο ως επίγειο παράδεισο και μεγάλο μέρος της ζωής του, καθώς τον έχει επισκεφτεί περισσότερες από 90 φορές σε διάστημα 50 ετών. 

«Ένα εκπληκτικής ομορφιάς φυσικό περιβάλλον και σπάνια είδη πουλιών, συνθέτουν το σκηνικό του Δέλτα, το οποίο δυστυχώς, εκτός Ελλάδας, είναι γνωστό και παρουσιάζει ενδιαφέρον μόνο για την επιστημονική κοινότητα. 

Τη δεκαετία του ’60 στον Έβρο συναντούσες τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό τοπίου και ορνιθοπανίδας. Φυσικά, δεν είναι δυνατόν να επαναφέρουμε το Δέλτα στην πρότερη κατάστασή του, αλλά θα πρέπει να μάθουμε στους ανθρώπους να αγαπάνε τη φύση. 

Αυτό είναι ένα πρόβλημα στην Ελλάδα, όπου ελάχιστοι άνθρωποι αγαπούν τη φύση και τις υπηρεσίες που μας προσφέρει. 

Στην Ολλανδία είχαμε αυτά τα προβλήματα πριν 100 χρόνια, όπου ο αγροτικός πληθυσμός ήταν εχθρικός με όσους ασχολούνταν με τη φύση. 

Μέσω της εκπαίδευσης, όμως και της επαφής των παιδιών με το φυσικό περιβάλλον, έχουμε λύσει αυτό το πρόβλημα και όπως γνωρίζετε η γεωργία στην Ολλανδία είναι πολύ υψηλού επιπέδου, όπως και η προστασία και η αγάπη για τη φύση», καταλήγει ο Ad Wittgen.

Στη διημερίδα την οποία διοργάνωσε ο φορέας διαχείρισης εθνικού πάρκου Δέλτα Έβρου, συμμετείχαν Έλληνες και ξένοι επιστήμονες, οι οποίοι μέσω των παρουσιάσεών τους επιχείρησαν μία ιστορική αναδρομή των αλλαγών που έχουν συντελεσθεί στον υγροβιότοπο στη διάρκεια των τελευταίων πέντε δεκαετιών. 

«Οι εντυπώσεις και καταγραφές των πρώτων ερευνητών μας προκαλούν θυμό, καθώς διαπιστώνουμε ότι χάνουμε συνεχώς πράγματα», δηλώνει ο Νίκος Προμπονάς της επιτροπής αξιολόγησης ορνιθολογικών παρατηρήσεων και συνεχίζει «Η λαμπρή περίοδος του Δέλτα ήταν η δεκαετία του ’60 η οποία σταδιακά αρχίζει να τελειώνει μετά το ’68, εξαιτίας των προβλημάτων που αρχίζουν να δημιουργούνται με αποξηράνσεις, κοπές δέντρων και καλαμιώνων. 

Όσο είναι απείραχτο έχουμε πολλούς πληθυσμούς σε πάρα πολλά είδη που στην εποχή μας έχουν γίνει σπάνια. 

Από την ώρα που ο άνθρωπος αρχίζει να επεμβαίνει πάρα πολύ βίαια στο Δέλτα αρχίζουν να μειώνονται οι πληθυσμοί, με αποκορύφωμα τη δεκαετία του ’70 που βάσει των επιστημονικών καταγραφών, βλέπουμε ότι οι πληθυσμοί έχουν μειωθεί πάρα πολύ.

Σήμερα, συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα γιατί τα σχέδια που υλοποιήθηκαν δεν απέδωσαν, δηλαδή εκτάσεις που δόθηκαν στην καλλιέργεια δεν μπόρεσαν να καλλιεργηθούν με αποτέλεσμα, αφενός να χαθούν τα ενδιαιτήματα των πουλιών και αφετέρου να μην υπάρχει γεωργική γη».

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ