​Διερεύνηση των πολλαπλών επιδράσεων της ριζοβολίας αγριόχοιρου στις απαιτήσεις ενδιαιτήματος μιας απειλούμενης πεταλούδας, Italian Festoon (Zerynthia cassandra).

Η απώλεια και η υποβάθμιση των οικοτόπων είναι από τους βασικούς παράγοντες απώλειας της βιοποικιλότητας παγκοσμίως. Για παράδειγμα, πολλά είδη πεταλούδων που εξαρτώνται από συγκεκριμένα φυτά-ξενιστές για να γεννήσουν τα αυγά τους ή που απαντούν μόνο σε συγκεκριμένα ενδιαιτήματα, έχουν μειωθεί απότομα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι οργανισμοί που είναι ικανοί να διαμορφώνουν το περιβάλλον με τη δραστηριότητά τους - οι λεγόμενοι μηχανικοί οικοσυστημάτων - μπορεί να αποτελέσουν πολύτιμους συμμάχους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, καθώς μπορούν να δημιουργήσουν κατάλληλα μικροενδιαιτήματα για τις απειλούμενες πεταλούδες.

Ένας από τους πιο διαδεδομένους μηχανικούς του οικοσυστήματος στην Ευρώπη είναι το αγριογούρουνο, η δραστηριότητα ριζοβολίας του οποίου μπορεί να αλλάξει σημαντικά τις εδαφικές συνθήκες και, με τη σειρά της, τη βλάστηση και τους μικροενδιαιτήματα. Τα αγριογούρουνα προκαλούν όλο και περισσότερες ανησυχίες στους οικολόγους λόγω των δυνητικά αρνητικών επιπτώσεών τους στο περιβάλλον, ιδίως στη βλάστηση, ωστόσο πολύ λίγα είναι γνωστά για το πώς η ριζοβολία επηρεάζει άλλα ζώα, όπως τα έντομα που προκαλούν ανησυχία για τη διατήρηση.

​Στην παρούσα εργασία, χρησιμοποιήσαμε την ενδημική Ιταλική Φεστούνα (Zerynthia cassandra) ως μελέτη περίπτωσης για να διερευνήσουμε πώς οι αγριόχοιροι μπορούν να ευνοήσουν - ή όχι - ένα προστατευόμενο είδος πεταλούδας με στενές περιβαλλοντικές ανάγκες. Η Ιταλική Φεστούνα (Zerynthia cassandra) είναι στην πραγματικότητα μια εξειδικευμένη πεταλούδα που γεννά αυγά μόνο σε λίγα ποώδη είδη του γένους Aristolochia και λόγω της χαμηλής αφθονίας της περιλαμβάνεται στα είδη που προστατεύονται από την οδηγία της ΕΕ για τους οικοτόπους.​

​Για να το αντιμετωπίσουμε αυτό, πραγματοποιήσαμε την εργασία μας σε λιβαδικά ενδιαιτήματα της νότιας Ιταλίας, όπου ερευνήσαμε εντατικά τις περιοχές που επηρεάστηκαν ή δεν επηρεάστηκαν από τη δραστηριότητα ριζοβολίας των αγριόχοιρων για την καταγραφή της αφθονίας του φυτού ξενιστή (Aristolochia clusii), της εμφάνισης των αυγών της πεταλούδας και της ποώδους φυτοκοινότητας.

​Τονίσαμε ότι το φυτό ξενιστής είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε περιοχές με δραστηριότητα αγριόχοιρων, όπου είναι επίσης πιο άφθονο. Η Ιταλική Φεστούνα (Zerynthia cassandra) προτιμά επίσης να γεννά αυγά σε φυτά ξενιστές που περιβάλλονται από μεγαλύτερη έκταση ριζών, γεγονός που συνδυάζεται επίσης με αυξημένη διαθεσιμότητα κατάλληλων πόρων νέκταρος.

Τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν τον αγριόχοιρο ως βασικό σύμμαχο της Ιταλικής Φεστούνας (Zerynthia cassandra), τουλάχιστον στην περιοχή μελέτης, και αποτελούν ένα πρώτο βήμα για την κατανόηση των λεπτών και ευαίσθητων συνδέσεων μεταξύ των μηχανικών του οικοσυστήματος, των φυτών και των ασπόνδυλων. Πιθανές περαιτέρω ερευνητικές κατευθύνσεις σχετικά με αυτό το σύστημα μπορούν να επικεντρωθούν στον προσδιορισμό του βέλτιστου επιπέδου ριζοβολίας των αγριόχοιρων - και της πυκνότητας του πληθυσμού - που προάγει θετικές αντιδράσεις από είδη και οικοτόπους που αποτελούν αντικείμενο ενδιαφέροντος για τη διατήρηση, δηλαδή παρέχοντας ένα εργαλείο για μια πιο τεκμηριωμένη διαχείριση των αγριόχοιρων.

Ελεύθερη μετάφραση από: Ecology & Evolution​ Community

Τα αγριογούρουνα μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές στους κήπους, τρώγοντας καλλιέργειες και σκάβοντας το χώμα. Μια απλή και αποτελεσματική λύση για να κρατήσετε τα αγριογούρουνα μακριά από τον κήπο σας είναι να χρησιμοποιήσετε ερυθρόλευκη ταινία. Αυτός ο οδηγός θα παρέχει οδηγίες βήμα προς βήμα για το πώς να ρυθμίσετε και να χρησιμοποιήσετε ερυθρόλευκη ταινία για να προστατέψετε τον κήπο σας από αγριόχοιρους.

Οι αγριόχοιροι, γνωστοί και ως αγριογούρουνα, είναι ένα είδος παμφάγων ζώων στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Καθώς τα φυσικά τους ενδιαιτήματα συρρικνώνονται, αυτά τα παμφάγα ζώα έχουν μάθει να προσαρμόζονται στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον και συχνά βλέπονται να αναζητούν τροφή σε πάρκα της πόλης και κατοικημένες περιοχές. Ενώ τα αγριογούρουνα μπορεί να φαίνονται αβλαβή, η παρουσία τους στις πόλεις μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στους κατοίκους, καθώς και να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλειά τους. Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε τη συμπεριφορά των αγριόχοιρων στις πόλεις. Η κατανόηση της συμπεριφοράς των αγριόχοιρων στις πόλεις είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των επιπτώσεών τους και τον μετριασμό των συγκρούσεων με τους ανθρώπους.
​
Τρόφιμα και βιότοπος

Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους τα αγριογούρουνα προσελκύονται στις αστικές περιοχές είναι η αφθονία των διαθέσιμων τροφίμων. Στις πόλεις, τα αγριογούρουνα μπορούν να αναζητήσουν τροφή σε κάδους σκουπιδιών, κήπους και πάρκα. Είναι παμφάγα και τρέφονται με ένα ευρύ φάσμα ειδών διατροφής, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων, των λαχανικών, των εντόμων, των μικρών θηλαστικών, ακόμη και των πτωμάτων άλλων ζώων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές ζημιές στην ιδιοκτησία, ειδικά σε κατοικημένες περιοχές όπου τα ζώα μπορεί να σκάψουν γρασίδι και κήπους αναζητώντας τροφή. Η παρουσία πηγών τροφής στις αστικές περιοχές μπορεί να προσελκύσει αγριόχοιρους και να δημιουργήσει έναν αυτοσυντηρούμενο πληθυσμό.

Εκτός από τροφή, οι πόλεις μπορούν να παρέχουν στους αγριόχοιρους κατάλληλους βιότοπους. Τα αγριογούρουνα μπορούν να επιβιώσουν σε διάφορα περιβάλλοντα, συμπεριλαμβανομένων των δασών, των λιβαδιών, ακόμη και των ερήμων. Στις αστικές περιοχές, μπορούν να βρουν καταφύγιο σε πάρκα, χώρους πρασίνου και εγκαταλελειμμένα κτίρια. Η πυκνή βλάστηση στις πόλεις μπορεί επίσης να παρέχει στους αγριόχοιρους προστασία από τα αρπακτικά και τους ανθρώπους.

Συγκρούσεις με τους ανθρώπους

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που σχετίζονται με τα αγριογούρουνα στις πόλεις είναι ο πιθανός αντίκτυπός τους στην ανθρώπινη ασφάλεια και περιουσία. Ενώ τα αγριογούρουνα είναι συνήθως ντροπαλά ζώα, μπορούν να γίνουν επικίνδυνα όταν αισθάνονται ότι έχουν στριμωχθεί ή απειλούνται. Έχουν αιχμηρούς χαυλιόδοντες που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρό τραυματισμό και το μέγεθος και το βάρος τους μπορεί επίσης να είναι επικίνδυνα εάν επιτεθούν σε ένα άτομο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν υπάρχουν νεαρά γουρουνάκια με τη μητέρα, καθώς θα γίνει πιο επιθετική για να τα υπερασπιστεί. Για να ελαχιστοποιηθεί η απειλή για την ανθρώπινη ασφάλεια, είναι σημαντικό να αποφεύγεται η προσέγγιση ή να το στρίμωγμα των αγριογούρουνων και να τους παρέχεται μια σαφής οδός διαφυγής σε περίπτωση που τα συναντήσετε..

Εκτός από τις άμεσες συγκρούσεις, τα αγριογούρουνα μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία. Μπορούν να φέρουν ασθένειες που μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένου του E. coli, της σαλμονέλας και της βρουκέλλωσης των χοίρων. Τα αγριογούρουνα μπορούν επίσης να βλάψουν τις καλλιέργειες και να ανταγωνιστούν τα κατοικίδια ζώα για τροφή.

Μετριασμός των συγκρούσεων

Για να ελαχιστοποιηθούν οι συγκρούσεις με αγριόχοιρους στις πόλεις, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά και τις συνήθειές τους. Υπάρχουν πολλά βήματα που μπορούν να λάβουν οι κάτοικοι για να μειώσουν τις επιπτώσεις των αγριόχοιρων, όπως:

• Ασφαλίστε τα σκουπίδια και τα απορρίμματα τροφίμων: Τα αγριογούρουνα προσελκύονται από πηγές τροφής, επομένως η ασφάλιση των απορριμμάτων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της παρουσίας τους στις αστικές περιοχές.
  
  
• Αποφύγετε να ταΐζετε τα ζώα: Η σίτιση αγριόχοιρων μπορεί να δημιουργήσει εξάρτηση από την τροφή που παρέχεται από τον άνθρωπο και να αυξήσει την παρουσία τους στις πόλεις.
  
  
• Αποτρέψτε τα ζώα: Οι δυνατοί θόρυβοι, τα έντονα φώτα και τα φυσικά εμπόδια μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή των αγριόχοιρων από την είσοδο σε αστικές περιοχές.
  
  
• Επαγγελματική απομάκρυνση: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η επαγγελματική απομάκρυνση μπορεί να είναι απαραίτητη για τη διαχείριση πληθυσμών αγριόχοιρων σε αστικές περιοχές. Αυτό πρέπει να γίνεται μόνο από εκπαιδευμένους και αδειοδοτημένους επαγγελματίες, όπως π.χ. Δασική Υπηρεσία. Αυτό γίνεται συνήθως μέσω της παγίδευσης και της μετεγκατάστασης των ζώων σε έναν καταλληλότερο βιότοπο.

Η διαχείριση ενός είδους δεν είναι ποτέ εύκολη, και σαφώς δεν αποτελεί ποτέ μόνο μία μέθοδος (όπως π.χ. μόνο κυνήγι). Υπάρχουν πρακτικές και μέθοδοι που μπορούμε να εφαρμόσουμε, αρκεί να το θέλουμε πραγματικά.

Παρακάτω είναι η δική μας πρόταση για το conservation του αγριόχοιρου τι πρέπει να κάνουμε:

1. Εφαρμογή κανονισμών και ποσοστώσεων θήρας για τον έλεγχο των πληθυσμών αγριόχοιρων μέσω θήρας μόνο όπου χρειάζεται, και όχι γενική θήρα σε όλη την Ελλάδα.
2. ​Χρησιμοποιώντας μεθόδους ελέγχου της γονιμότητας για τη μείωση του αριθμού των αγριόχοιρων σε ορισμένες περιοχές και μόνο όπου πραγματικά χρειάζεται.
3. Συνεργασία με αγρότες και ιδιοκτήτες γης για την εφαρμογή μη θανατηφόρων μέτρων, όπως ηλεκτρική περίφραξη, ηχητικά αποτρεπτικά μέσα, σκύλοι, και τροποποίηση του οικοτόπου για την αποτροπή της εισόδου αγριόχοιρων σε καλλιέργειες και άλλες ευαίσθητες περιοχές.
4. Ενθάρρυνση της χρήσης βιώσιμων πρακτικών καλλιέργειας που μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των πληθυσμών αγριόχοιρων ή και προώθηση βιώσιμων πρακτικών χρήσης γης που ωφελούν τους πληθυσμούς των αγριόχοιρων και τα ενδιαιτήματά τους.
5. Δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της διατήρησης του αγριόχοιρου και των αρνητικών επιπτώσεων του υπερβολικού κυνηγιού και της καταστροφής των οικοτόπων.
6. Παροχή εκπαίδευσης στο κοινό σχετικά με τη συμπεριφορά των αγριόχοιρων και τον τρόπο ασφαλούς συνύπαρξης μαζί τους.
7. Εφαρμογή αυστηρότερων κυρώσεων για παράνομο κυνήγι και λαθροθηρία αγριόχοιρων.
8. Δημιουργία διαδρόμων άγριας ζωής για τη σύνδεση κατακερματισμένων οικοτόπων και τη βελτίωση της κίνησης και της ροής των αγριόχοιρων. 
9. Δημιουργία και διατήρηση καθορισμένων διαδρόμων άγριας ζωής και προστατευόμενων περιοχών για να επιτρέπεται στους αγριόχοιρους να κυκλοφορούν ελεύθερα και να μειώνονται οι συγκρούσεις ανθρώπου-άγριας ζωής.
10. Δημιουργία καθορισμένων περιοχών για τη διαμονή αγριόχοιρων, μακριά από ανθρώπινους οικισμούς, για να μειωθούν οι συγκρούσεις ανθρώπου-αγριογούρουνου.
11. Εφαρμογή προγράμματος εμβολιασμού αγριόχοιρου για την πρόληψη της εξάπλωσης ασθενειών όπως η πανώλη των χοίρων.
12. Ενθάρρυνση ευκαιριών οικοτουρισμού που επιτρέπουν στους ανθρώπους να βλέπουν αγριόχοιρους στους φυσικούς τους βιότοπους και συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες για την ανάπτυξη τέτοιων ευκαιριών οικοτουρισμού.
13. Ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης πληθυσμών αγριόχοιρων και παρακολούθησης των αλλαγών στον αριθμό τους. Καθιέρωση συστήματος αναφοράς για θεάσεις αγριόχοιρων για την παρακολούθηση του πληθυσμού και των προτύπων μετακίνησης.
14. Ανάπτυξη συστήματος για την ασφαλή και ανθρώπινη μετεγκατάσταση αγριόχοιρων σε περιοχές όπου ο πληθυσμός τους είναι χαμηλός, αρκεί βεβαίως να μην αναμιχθεί καθαροαίμος πληθυσμός αγριόχοιρων με πληθυσμούς υβριδίων.
15. Διεξαγωγή έρευνας σε πληθυσμούς αγριόχοιρου για την καλύτερη κατανόηση της βιολογίας, της οικολογίας και των αναγκών διατήρησής τους και Διεξαγωγή έρευνας σχετικά με τη δυναμική και τη συμπεριφορά του πληθυσμού αγριόχοιρου για την ενημέρωση των προσπαθειών διατήρησης.
    
16. Επένδυση στην αποκατάσταση και προστασία ενδιαιτημάτων αγριόχοιρου για την υποστήριξη πληθυσμών αγριόχοιρων.
17. Συνεργασία με άλλους οργανισμούς και ενδιαφερόμενους φορείς για την ανάπτυξη και εφαρμογή ολοκληρωμένων σχεδίων διατήρησης αγριόχοιρου, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις οικολογικές και οικονομικές επιπτώσεις των αγριόχοιρων στις τοπικές κοινωνίες..

Το Αμερικανικό Μινκ (Neovison vison) εισάχθηκε στην Ελλάδα και εκτρέφεται σε Καστοριά και Σιάτιστα για τη γούνα του, γνωστή ως «γούνα βιζόν». Πρόσφατα εντοπίστηκε ένα άτομο του είδους να κολυμπά στον ποταμό Κηφισό, εντός Αττικής. Σε αντίθεση με άλλα είδη Μουστελίδων που μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να διατηρηθούν ως κατοικίδια, το μινκ είναι ένα ζώο απόλυτα άγριο, ημιυδρόβιο, που δεν εξημερώνεται. Εάν το ζώο στο Κηφισό είναι όντως Μινκ και όχι κάποιο άλλο είδος Μουστελίδας, δυο είναι μόνο τα πιθανά σενάρια:
​

1. Η διαφυγή του ζώου από εκτροφείο γουνοποιίας της ευρύτερης περιοχής (εδώ να σημειωθεί ότι έχει καταγραφεί κατά επανάληψη στο παρελθόν σε άλλες περιπτώσεις στην περιοχή της Θεσσαλονίκης).
   
   
2. Η ενεργητική μετακίνησή του από λίμνες και υγρότοπους της βορείου Ελλάδος που αποικήθηκαν από μινκ που διέφυγαν από εκτροφεία ή απελευθερώθηκαν στη φύση από ακτιβιστές (50.000 μινκ το 2010). Σε αυτή τη περίπτωση (που ευχόμαστε να μην επιβεβαιωθεί), πιθανόν να πρόκειται για διασπορά του είδους σε αποστάσεις που δεν είχαμε αντιληφθεί και όχι για μεμονωμένο περιστατικό.
   
   

Ως ξενικό, χωροκατακτητικό και σαρκοφάγο θηλαστικό, το μινκ είναι πολύ επικίνδυνο για την τοπική πανίδα (πτηνά, θηλαστικά, αμφίβια, κ.α.) και διαταράσσει αισθητά τα οικοσυστήματα στα οποία εισβάλλει. Στις περιοχές που έχει ήδη εξαπλωθεί, οι ζημιές που έχει προκαλέσει στην αυτόχθονη πανίδα είναι ανυπολόγιστες.

Τι έπεται όσον αφορά το Μινκ του Κηφισού;

Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει ιδανικά να συλληφθεί το ζώο και να ελεγχθεί η ευρύτερη περιοχή για το αν υπάρχουν και άλλα του είδους του. Αν υπάρχουν, θα πρέπει να γίνει προσπάθεια σύλληψης και απομάκρυνσης από το ήδη υποβαθμισμένο οικοσύστημα της περιοχής, προτού να πληγεί περισσότερο η αυτόχθονη βιοποικιλότητα.

Οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν επίσης να προσπαθήσουν να ιχνηλατήσουν την προέλευσή του ζώου, διενεργώντας τους απαραίτητους ελέγχους στα εκτροφεία. Θυμίζουμε ότι πολλά εκτροφεία ευθανάτωσαν τα μινκ κατά τη διάρκεια του κορονοϊού, ενώ, για λόγους δημόσιας υγείας, να πολλές ευρωπαϊκές χώρες προχώρησαν στην αναστολή ή την οριστική απαγόρευση της παραγωγής γούνας.

Όσον αφορά τη διαχείριση των περιστατικών χωροκατακτητικών ειδών, υπάρχουν σαφείς ευρωπαϊκές οδηγίες. Για παράδειγμα:
​

1. Στη Σύμβαση της Βέρνης για τη διατήρηση των ευρωπαϊκών άγριων φυτών και ζώων και των φυσικών τους βιότοπων, για το είδος N. vison, στη Σύσταση υπ΄αριθ. 77 αναφέρεται ότι είναι μεταξύ των ειδών που πρέπει να εξαλειφθούν.
   
   
2. Στον κανονισμό της Ε.Ε. για την “Προστασία της βιοποικιλότητας από χωροκατακτητικά ξενικά είδη”, ορίζεται ότι “Εντός 3 ετών από τη συμπερίληψη των ειδών στους καταλόγους, τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίσουν και να υλοποιήσουν σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των κύριων διαδρομών διασποράς IAS στις επικράτειές τους. Σκοπός είναι η αποτροπή της ακούσιας εισαγωγής και διασποράς στις επικράτειές τους IAS που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο” και “Μετά από κάθε νέα παρατήρηση (πρώτη παρατήρηση ή πρώτη παρατήρηση μετά από εξάλειψη) IAS σε κράτος μέλος ή σε τμήμα της επικράτειάς του, πρέπει να εξαλείφεται γρήγορα.»
   
   

Ως φορείς για τη προστασία της άγριας ζωής αλλά και ως απλοί πολίτες, θεωρούμε σαφές ότι αυτό που πρέπει να εξαλειφθεί γρήγορα είναι η ίδια η βιομηχανία γούνας, που είναι η πηγή του προβλήματος.

Ασφαλώς το μινκ αποτελεί απειλή για την αυτόχθονη πανίδα. Όμως, και η αντιμετώπιση ενός άγριου ζώου που παλεύει να επιβιώσει, ως μικρόβιο που πρέπει να εξαλειφθεί, βλάπτει την ηθική μας.

Όπως και οι περισσότεροι πολίτες της ΕΕ αντιλαμβανόμαστε τη παραγωγή γούνας ως μια αναχρονιστική, ανεπίτρεπτα βάναυση και αιματηρή οικονομική δραστηριότητα που πρέπει να καταργηθεί. Πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές έχουν ήδη συγκεντρωθεί για τη κατάργηση της γούνας στην Ευρώπη οι οποίες θα κατατεθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μια από τις πιο δυναμικές Πρωτοβουλίες Ευρωπαίων Πολιτών των τελευταίων ετών. Σας καλούμε να την υπογράψετε και εσείς. https://hellenicanimalwelfare.org/campaigns-fur-free-europe/

Πηγή: SaveWild (​https://savewild.gr/2022/12/peri-emfanisis-mink-ston-kifisso)

Έχοντας περάσει μόνο λίγες δεκαετίες όπου τα μεγάλα σαρκοβόρα θηλαστικά, όπως ο λύκος, η αρκούδα, και άλλα είδη, πλησίαζαν στην εξαφάνιση τους λόγω του εκτεταμένου κυνηγιού των θηραμάτων τους σήμερα εμφανίζουν εντυπωσιακά σημάδια ανάπτυξης σε όλη την Ευρώπη.

Οι κυριότεροι λόγοι ανάκαμψης των μεγάλων σαρκοβόρων θηλαστικών είναι η αύξηση του πληθυσμού της λείας τους, όπως ελάφια και αγριογούρουνα, αλλά και η αστικοποίηση του ανθρώπινου πληθυσμού όπου συνεχίζει να συμβαίνει ακόμα και σήμερα, από τον 20ο αιώνα. Με την ανάκαμψη των πληθυσμών λείας αυτών των ειδών άρχισαν να ανακάμπτουν και άλλα είδη όπως π.χ. τσακάλια.

Το σημαντικότερο ρόλο έπαιξε όμως η επιτυχία των νόμων προστασίας της άγριας ζωής και των βιοτόπων τους, όπως η συνθήκη της Βέρνης του 1979. Μεγάλης σημασίας όπου έπαιξαν και σημαντικό ρόλο είναι τα καταφύγια άγριας ζωής, αλλά και η ίδια η πανδημία του Κορωνοϊού (Covid-19) με τα lockdown και τον περιορισμό σε μετακίνηση για το κυνήγι φαίνεται ότι βοήθησε να ηρεμήσει η φύση από την έντονη δραστηριότητα των ανθρώπων.

Δίνοντας μια τεράστια ευκαιρία στα άγρια ζώα να αλλάξουν την συμπεριφορά τους, να αισθανθούν ότι δεν κινδυνεύουν από τους ανθρώπους σε κάποιες τοποθεσίες, να τους δοθεί ευκαιρία να εξερευνήσουν νέες τοποθεσίες πέρα από τα όρια που κινιόντουσαν μέχρι τώρα, να μπορέσουν να εδραιωθούν σε κάποια από αυτά τα νέα μέρη και να μπορέσουν να αναπαραχθούν επιτυχώς.

Αυτή όμως η νέα εξερεύνηση νέων τοποθεσιών οδήγησε αρκετά είδη στο να πλησιάσουν περισσότερο τους ανθρώπους και τις πόλεις, όπως και τις ανθρώπινες δραστηριότητες (π.χ. κτηνοτροφία), δημιουργώντας μια νέα καθημερινότητα κάνοντας τα πιο ήπια σε επιθετικές ή και αμυντικές στάσεις απέναντι στους ανθρώπους…

Η νέα αυτή καθημερινότητα που έχει ξεκινήσει και στην Ελλάδα, γιατί σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει εδώ και κάποια χρόνια, μας βρίσκει ανέτοιμους σαν κοινωνία για το πως να την διαχειριστούμε σωστά!

Ξεχάσαμε οι άνθρωποι πως είναι να βρισκόμαστε και να ζούμε δίπλα από άγρια ζώα, όπως και το πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε. Και ενώ η σημερινή παραπληροφόρηση ειδικά για επιθέσεις άγριων ζώων σε ανθρώπους μας κρατάει ένα καθεστώς τρόμου μόνο και μόνο στην ιδέα να βρεθούμε απέναντι σε αυτά τα ζώα.

Για παράδειγμα, στην αύξηση των αγριόχοιρων ενώ φέρνει μεγάλες καταστροφές σε καλλιέργειες και στην ίδια την οικονομική επιβίωση των γεωργών και ταυτόχρονα συγκρούονται με οχήματα σε οδικές αρτηρίες της χώρας μας, σαν οδηγοί δεν έχουμε ιδέα πως πρέπει να συμπεριφερθούμε έτσι και δούμε αγριόχοιρο στον δρόμο ή δίπλα από τον δρόμο. Αυτές οι συγκρούσεις με τα οχήματα μας πολλές φορές μας κάνουν να μην μπορούμε να αντεπεξέλθουμε και στις οικονομικές ζημιές των οχημάτων μας (αφού οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν καλύπτουν αυτές τις ζημιές στις βασικές ασφάλειες – μόνο σε μερικές μικτές).

Ενώ για παράδειγμα στην αύξηση των σαρκοβόρων θηλαστικών όπως αρκούδες και λύκοι όπου οδηγούν ζημιές στο κεφάλαιο των κτηνοτρόφων, είναι σχεδόν αδύνατον να αλλάξουν νοοτροπίες σε μια βραδιά οι κτηνοτρόφοι και να μάθουν να τους παρέχουν κατάλληλη προστασία και φύλαξη, γιατί απλά είχαν μάθει τόσες δεκαετίες να μην έχουν απολύτως καμία προστασία στα ζώα τους. Επίσης δεν παίρνουν πάντα αποζημίωση, γιατί πολλές φορές δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις που πρέπει να προϋπάρχουν από τον ΕΛΓΑ και έτσι δεν βοηθάει στο να αποκαταστήσουν το χαμένο κτηνοτροφικό τους κεφάλαιο. Οδηγούνται αρκετές φορές στην απόγνωση και παίρνουν την νομοθεσία στο χέρι τους.

Παρ’ όλα αυτά, όμως μια απειλή παραμένει κρυμμένη, σε τέτοιο βαθμό που θα μπορούσε να επιδεινώσει τρομερά την κατάσταση όσο αφορά την προστασία των άγριων ζώων και την ανάκαμψη αυτών των ειδών και να μας γυρίσει δεκαετίες πίσω...

Αυτή η απειλή είναι το κυνήγι (νόμιμο και μη).

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι το κυνήγι με πολύ αυστηρούς όρους και σωστό σχεδιασμό κυνηγιού - το οποίο δεν συμβαίνει στην Ελλάδα - μπορεί να κρατήσει σταθερά τα νούμερα ενός πληθυσμού άμα χρειαστεί, ειδικά αν ο υπερπληθυσμός ενός είδους μπορεί να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα σε άλλα είδη πανίδας και χλωρίδας.

Αυτό όμως ανακάμπτει και μια νοοτροπία που νομίζαμε ότι είχε εκλείψει δια παντός από την Ελληνική κουλτούρα, η τουλάχιστον είχε μειωθεί σε τέτοιο βαθμό ελάχιστων κυνηγών-οπλοφόρων.

Οι πάντες γνωρίζουν ότι το όπλο είναι η πιο οικονομική λύση στο να εκφοβίσουν και να απομακρύνουν κάποιους θηρευτές μακριά από τις καλλιέργειες και τα κτηνοτροφικά τους ζώα, ανάλογα βεβαίως πάντα με την συμπεριφορά του εκάστοτε είδους. Αυτό το εκμεταλλεύονται σε κυνηγετικές σελίδες και ομάδες μέσω του διαδικτύου όπου αρκετοί χρήστες (συνήθως κυνηγοί) παροτρύνουν άλλους κυνηγούς, γεωργούς και κτηνοτρόφους να σκοτώνουν τα άγρια ζώα αυτά για να προστατεύσουν τις καλλιέργειες και τα ζώα τους. Γνωρίζουν ότι είναι παράνομο για κάποια είδη τα οποία είναι προστατευόμενα και απαγορεύεται η θήρευση και η φόνευσις τους, όπως π.χ. λύκος, αρκούδα και τσακάλι.

Αλλά λόγω της νοοτροπίας τους - που έτσι έχουν μάθει - θεωρούν πιο εύκολη, γρήγορη και οικονομική λύση το να πάρουν το όπλο, από το να ενισχύσουν και να προστατεύσουν με άλλους τρόπους τις καλλιέργειες τους ή τα κτηνοτροφικά τους ζώα.

Και ενώ είχαμε δεκαετίες χρόνο να προετοιμαστούμε και να εξελιχθούμε σαν κοινωνία για να μπορέσουμε να συμβιώνουμε με τα άγρια ζώα, και ειδικά μετά από τόσα προγράμματα προστασίας αυτών των ειδών. Σήμερα κυριεύει η άγνοια, η μη διάθεση να γίνει κάτι σωστά και να ακουστούν φωνές πέρα των κυνηγών. Ειδικά οι ενέργειες της πολιτείας τα τελευταία χρόνια δεν βοηθάνε ούτε στο ελάχιστο, αλλά αντιθέτως δίνουν πατήματα σε ομάδες ανθρώπων να δρουν όπως θέλουν οι ίδιοι με κίνδυνο να χαθούν όποιες προσπάθειες ανάκαμψης αυτών και άλλων ειδών που έγιναν τις τελευταίες δεκαετίες.

Αλλεπάλληλες επιχειρήσεις «σύλληψης» και απομάκρυνσης αγριόχοιρων από περιαστικές περιοχές της Δυτικής Αθήνας και σημεία εκατέρωθεν της Εθνικής Οδού Αθηνών – Κορίνθου, πραγματοποιούν τον τελευταίο μήνα συνεργεία του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Αθήνας Πειραιά (ΠΕΣΥΔΑΠ) και του Δασαρχείου Αιγάλεω.

Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του ΠΕΣΥΔΑΠ Γρηγόρης Γουρδομιχάλης, αυτή τη στιγμή αγέλες αγριογούρουνων δραστηριοποιούνται και στις δύο πλευρές της Εθνικής Οδού από το ύψος του Χαιδαρίου μέχρι και τη λίμνη Κουμουνδούρου, με μία ολοφάνερη τάση των ζώων να περάσουν από το Ποικίλο Όρος προς το όρος Αιγάλεω και στην περιοχή του Σχιστού.

Μέχρι στιγμής κλιμάκια του Δασαρχείου Αιγάλεω και της Ομάδας Πολιτικής Προστασίας του ΠΕΣΥΔΑΠ, έχουν καταφέρει να «αιχμαλωτίσουν» ανώδυνα με παγίδες περισσότερα από 10 αγριογούρουνα, τα οποία στη συνέχεια απομακρύνθηκαν και απελευθερώθηκαν σε απομακρυσμένες δασικές περιοχές εκτός αστικών περιοχών.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στις νυχτερινές διελεύσεις που επιχειρούν τα αγριογούρουνα κάθετα σε έναν δρόμο ταχείας κυκλοφορίας, όπως η Εθνική Οδός. Σε μία προσπάθεια να περιοριστούν οι πιθανότητες σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων, όπως έχει συμβεί σε άλλες περιοχές της χώρας, και στα δύο ρεύματα της Εθνικής Οδού έχουν τοποθετηθεί προειδοποιητικές πινακίδες για τους οδηγούς, ιδίως στο ύψος του Χαιδαρίου.
Η Ομάδα Πολιτικής Προστασίας του ΠΕΣΥΔΑΠ και τα όργανα του Δασαρχείου Αιγάλεω πραγματοποιούν συχνές περιπολίες στην περιοχή, ώστε να διαπιστώνουν έγκαιρα τα σημεία διέλευσης ή συγκέντρωσης των αγριόχοιρων, και να οργανώνουν καλύτερα τις επιχειρήσεις ανώδυνης σύλληψης και απομάκρυνσης τους. Συχνές παρουσίες μεγάλου αριθμών ζώων παρατηρούνται σε χώρους δίπλα στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής στο Δαφνί, καθώς και στον Διομήδειο Βοτανικό Κήπο στην απέναντι πλευρά της Εθνικής, όπου οι συνθήκες βλάστησης ευνοούν τους αγριόχοιρους.

Σημείο προτίμησης για τα ζώα αποτελεί, επίσης, η λίμνη Κουμουνδούρου, καθώς οι όχθες της αποτελούν πόλο έλξης για τις αγέλες των αγριόχοιρων. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του ΠΕΣΥΔΑΠ, Γρ. Γουρδομιχάλης, όλα δείχνουν ότι μετά την εμφάνιση των αγριογούρουνων στα βόρεια προάστια της Αττικής (Εκάλη, Κηφισιά, Διόνυσος, Αγ. Στέφανος κλπ), το είδος επεκτείνεται με γρήγορους ρυθμούς και στις περιοχές της Δυτικής Αττικής.

«Με μόνο την Εθνική Οδό να χωρίζει το Ποικίλο Όρος από το όρος Αιγάλεω, δεν θα απορήσω καθόλου αν σε λίγους μήνες τα αγριογούρουνα αρχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους σε περιοχές του όρους Αιγάλεω που «ακουμπάνε» στις παρυφές του βουνού, όπως την Αγία Βαρβάρα, το Χαϊδάρι, τον Κορυδαλλό, το Κερατσίνι, τη Νίκαια και το Πέραμα», σημειώνει ο πρόεδρος του ΠΕΣΥΔΑΠ.

«Οι οδηγοί πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, κυρίως τη νύχτα, ενώ οι κάτοικοι των περιοχών δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να ταΐζουν, να προσεγγίζουν ή να ενοχλούν με οποιοδήποτε τρόπο τα αγριογούρουνα. Επίσης περιπατητές, και ιδιαίτερα συνοδοί σκύλων, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί εάν συναντηθούν με τέτοια ζώα, ώστε να μην προκαλέσουν τα αμυντικά αντανακλαστικά των αγριόχοιρων», καταλήγει ο κ Γουρδομιχάλης.

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες στο: https://www.protothema.gr/greece/article/1303425/allepalliles-epiheiriseis-sullipsis-agriohoiron-stous-dromous-tis-dutikis-attikis/

Αυτό που συμβαίνει είναι τραγελαφικό. Έχουμε σε κάποιες περιοχές (όχι σε όλη) στην Ελλάδα μια αύξηση του πληθυσμού των αγριόχοιρων, με κάποιες περιοχές να έχουν υβρίδια και με άλλες όχι.

Και δίνουν όλη την διαχείριση ενός είδους (σ.σ. του αγριόχοιρου) σε ένα εργαλείο - το κυνήγι. Όπως κανείς δεν θα μπορούσε να χτίσει ένα σπίτι μόνο με ένα και μοναδικό εργαλείο (π.χ. μυστρί), έτσι και ο έλεγχος ενός πληθυσμού ζώου δεν πρόκειται να επιτευχθεί αν βασιστεί σε ένα και μοναδικό εργαλείο διαχείρισης*, και μάλιστα στο κυνήγι που είναι το τελευταίο στην λίστα των εργαλείων που θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί έτσι και δεν υπάρχουν άλλες λύσεις σε μια περιοχή (για καμία περίπτωση κάθετα μέτρα σε όλη την Ελλάδα όπως συμβαίνει τώρα).

Γιατί όμως θα αποτύχει;

• Γιατί μεγάλωσαν την κυνηγετική περίοδο που θα επιτρέπει στους κυνηγούς να σκοτώνουν περισσότερους αγριόχοιρους, και ταυτόχρονα και εκτός κυνηγετικής περιόδους μπορούν ειδικά συνεργεία να τους θηρεύσουν. Όμως αυτό αναγκάζει τους αγριόχοιρους να λειτουργούν στο predator mode, το οποίο τους θέτει σε λειτουργία επαγρύπνησης ότι υπάρχουν θηρευτές και θα αλλάξει την συμπεριφορά τους. Έτσι θα προσπαθούν άλλες ώρες της ημέρες να τρέφονται, μεγαλύτερες μετακινήσεις από μια περιοχή σε μια άλλη και θα προσπαθούν να αναπαραχθούν περισσότερο και πιο γρήγορα (το ίδιο έχει συμβεί και σε άλλες χώρες με όσα γνωρίζουμε για την διαχείριση ειδών - conservation). 
  
  
• Γιατί δεν υπάρχει πραγματική μελέτη για τους αγριόχοιρους, και οι μελέτες** των κυνηγετικών ομοσπονδιών είναι εικονική, χωρίς να υπάρχουν μελέτες εκτός κυνηγετικών ομοσπονδιών ανεξάρτητες, χωρίς να μελετούνται συνεχώς οι αγριόχοιροι στο πεδίο, και όχι μόνο για την καταμέτρηση πληθυσμών αλλά και φαινόμενα συμπεριφοράς και πως αλλάζουν. Χωρίς τοπικές μελέτες ανά κάθε περιοχή που φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα (π.χ. Θεσσαλικός Κάμπος) με την πληθυσμιακή αύξηση του είδους, χωρίς μελέτες που να ορίζουν το ποσοστό του πληθυσμού αγριόχοιρων που μπορεί η εκάστοτε περιοχή να έχει χωρίς να δημιουργεί προβλήματα σε χλωρίδα, πανίδα, καλλιέργειες, και άλλες ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις. Με το να μην υπάρχουν τέτοιες μελέτες ποτέ δεν θα έχουμε έναν υγιή πληθυσμό αγριόχοιρων σε διάφορες περιοχές και το μόνο που θα επιτυγχάνεται θα είναι η ανεξάρτητη θήρα του είδους, χωρίς να κλείνουν κάποιες περιοχές για το κυνήγι άμα το ποσοστό του πληθυσμού είναι σε κανονικά ή ελλειπή νούμερα στην εκάστοτε περιοχή, ή αύξηση θήρας ή άλλων τρόπων διαχείρισης ενός πληθυσμού αν είναι σε υπερπληθυσμό ή δημιουργούν προβλήματα αλληλεπίδρασης με ανθρώπους-καλλιέργειες-άλλα είδη πανίδας και χλωρίδας. 
  
  
• Γιατί απλώς παίρνουν οριζόντια μέτρα για όλη την χώρα και δεν έχει ακουστεί καμία άλλη πρόταση πέρα από των κυνηγών, η οποία είναι λανθασμένη από όλες τις πλευρές. Και με αυτό τον τρόπο ακόμα και η θήρα να θεωρήσουμε ότι θα είναι το πρωτεύον κλειδί για την μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων, δεν γίνεται στοχευμένη θήρα*** μόνο στις περιοχές που πρέπει ή σε συνδυασμό με το γένος (αρσενικό ή θηλυκό) και την κατάλληλη περίοδο.

* Η θήρα δεν είναι διαχείριση, αλλά είναι ένα από τα πολλά εργαλεία διαχείρισης ειδών παγκοσμίως.
** Οι μελέτες των κυνηγετικών ομοσπονδιών και της κυνηγετικής συνομοσπονδίας γράφονται πάντα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αποδεικνύουν ούτε ένα αρνητικό θέμα πάνω στην μελέτη, σαν να πηγαίνουν όλα ρόδινα. 
*** Η στοχευμένη θήρα είναι πολύ συγκεκριμένη και χρησιμοποιείται παγκοσμίως, όταν πρέπει να μειωθεί ο πληθυσμός γιατί δημιουργεί σημαντικά προβλήματα επιβίωσης πολλών ειδών άγριας ζωής και χλωρίδας, και σημαντικές συγκρούσεις με ανθρώπινες δραστηριότητες. Αλλά είναι για περιορισμένες περιοχές και περιορισμένη χρονική διάρκεια, όπως και για συγκεκριμένο αριθμό που θα πρέπει να μειωθεί το είδος, χωρίς όμως η θήρα να συνεχίζεται σε αυτές τις περιοχές ούτε καν σαν απλή δραστηριότητα.

Οι άνθρωποι μέσα στο άρθρο αναφέρονται για τσακάλια με τις παρακάτω φράσεις, αλλά αυτό που περιγράφουν δεν μπορεί να αφορά τσακάλια και το εξηγούμε μετά από το σύμβολο "=":

1. Αγέλες τσακαλιών = τα τσακάλια δεν κυνηγάνε σε αγέλες, μπορεί μερικές φορές να κυνηγήσει ένα ζευγάρι.
   
   
2. Κτηνοτρόφος έχει χάσει 50 πρόβατα = σημαίνει καμία προστασία ακόμα και μετά τις πρώτες επιθέσεις.
   
   
3. Έχουν δει αγέλες τσακαλιών = αλλά ούτε μία φωτογραφία ή ένα βίντεο που να το αποδεικνύει.
   
   
4. Μου πνίξανε και δύο μεγάλα σκυλιά και μάλιστα επιτέθηκαν και σε εμένα. = Τα τσακάλια είναι οπορτουνιστικά ζώα και τρώνε τα πάντα, δεν χρειάζεται να σκοτώσουν πόσο να επιτεθούν σε άνθρωπο, ενώ δεν έχει υπάρξει ποτέ επίθεση τσακαλιού σε άνθρωπο.
   
   
5. Και αυτό αφού δεν τα τρώνε τα ζωντανά, απλά τα πιάνουνε από το λαιμό και τους πίνουν το αίμα. = Το τσακάλι δεν πίνει το αίμα. Η επίθεση του τσακαλιού πολλές φορές μοιάζει με του λύκου και επιτίθεται στον λαιμό και στο πίσω μέρος του στομαχιού.
   
   
6. Θέλω να ξέρω ποιος είναι αυτός ο οποίος άφησε ελεύθερα αυτά τα ζώα και μας έχουν καταστρέψει. = Μύθος ο οποίος μεταδίδεται συχνά από κυνηγούς.
   
   

Το συγκεκριμένο άρθρο φαίνεται πως είναι είτε μια προπαγάνδα εναντίον του τσακαλιού, ή πρόκειται για επιθέσεις διάφορων ζώων, όπως λύκοι, τσακάλια, feral dogs, στα πρόβατα που έχουν και επειδή οι κτηνοτρόφοι δεν λαμβάνουν ούτε ένα μέτρο προστασίας για τα κτηνοτροφικά τους ζώα επιδιώκουν να πάρουν τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ οι οποίες δεν δίνονται έτσι.

Με απόφαση της Περιφέρειας Ηπείρου, οι κυνηγοί του νομού καλούνται να προσκομίσουν, δείγματα αγριόχοιρων στην κτηνιατρική υπηρεσία για την καταπολέμηση της Αφρικανικής Πανώλης των χοίρων.

Εθελοντική η δράση των κυνηγών.

Σύμφωνα με την απόφαση, όσοι κυνηγοί αποφασίσουν να συνδράμουν στην «ενίσχυση της επιτήρησης της Α.Π.Χ.» που έθεσε το τμήμα Κτηνιατρικής της Π.Ε. Ιωαννίνων, θα τους καταβληθεί ένα οικονομικό ποσό, αναλόγως τα δείγματα που θα παραδώσουν στην αρμόδια υπηρεσία.

Δείτε παρακάτω τον πίνακα με τα δείγματα των αγριόχοιρουν και τα οικονομικά ποσά για το καθένα:Αφορά τις Π.Ε. Ιωαννίνων & Θεσπρωτίας​

ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΑΝΩΛΗ ΤΩΝ ΧΟΙΡΩΝ 

1. Οικονομική ενίσχυση προσκόμιση στην κτηνιατρική υπηρεσία - Σπλήνα Αγριόχοιρου - 30 ευρώ
2. Προσκόμιση στην κτηνιατρική υπηρεσία μήτρας ενήλικου θηλυκού αγριόχοιρου - 150 ευρώ
3. Ειδοποίηση για νεκρό αγριόχοιρο και υπόδειξη με παρουσία του κυνηγού - 100 ευρώ
4. Συνδρομή στην κτηνιατρική υπηρεσία για την υγ. ταφή αγριόχοιρου - 60 ευρώ 

* Ο κυνηγός δηλώνει ενυπόγραφα στην κτην. υπηρεσία (πρακτικό) ότι δεν έχει απορρίψει μέρη του θηράματος στο περιβάλλον και δεν τα έχει δώσει ως ζωοτροφή. 

Διαβάστε και την επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε η Περιφέρεια Ηπείρου σχετικά με την καταπολέμηση της Αφρικανικής Πανώλης των χοίρων:
​​

Ψευδολύσσα επιβεβαιώθηκε σε δείγματα αγριόχοιρων στο Νομό Ιωαννίνων. Σύμφωνα με πληροφορίες τα δείγματα είχαν ληφθεί από τις περιοχές του Πωγωνίου και της Λάκκας Σουλίου.

Αναλύθηκαν με ευθύνη της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας και επιβεβαιώθηκε η ψευδολύσσα στον πληθυσμό των αγριόχοιρων.

Τα συμπτώματα της συγκεκριμένης νόσου δεν είναι πάντα ορατά και ο κυνηγός δεν μπορεί να τα διαγνώσει σε σκοτωμένα αγριογούρουνα.

Από τα αγριογούρουνα μπορεί να μολυνθεί ο σκύλος κάτι που φαίνεται ότι έχει συμβεί στην περιοχή.

Η μετάδοση στα σκυλιά γίνεται συνήθως από την κατανάλωση τμημάτων κρέατος ή σπλάχνων του ζώου ενώ δεν υπάρχει θεραπεία ούτε και εμβόλιο για τη νόσο στους σκύλους.

Η ψευδολύσσα δε μεταδίδεται στον άνθρωπο.

Η εκτίμηση είναι ότι η ψευδολύσσα δεν περιορίζεται στις συγκεκριμένες περιοχές όπου επιβεβαιώθηκε αλλά στους περισσότερους κυνηγότοπους.

Πηγή: epiruspost

Νέα μέτρα άμεσης ισχύς έπειτα από το περιστατικό στην Πάρνηθα, ανακοίνωσε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η επανεμφάνιση των λύκων ακόμα και σε περιοχές με έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα προβληματίζει τους ειδικούς και τις αρμόδιες αρχές, οργανώσεις και σωματεία. Η διαχείριση της σύγκρουσης μεταξύ του λύκου και της ανθρώπινης δραστηριότητας, εν προκειμένω αναψυχής στην Πάρνηθα, αλλά και πρωτογενούς παραγωγής σε άλλες περιοχές της χώρας, έχει απασχολήσει εδώ και καιρό το ΥΠΕΝ. Μάλιστα, στο τριετές Σχέδιο Δράσης του ΟΦΥΠΕΚΑ, που έχει καταρτιστεί, περιλαμβάνεται σχετικά η εκπόνηση και υλοποίηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Λύκο, συνολικού προϋπολογισμού 200.000 ευρώ.

Επιπλέον, έχει ζητηθεί χρηματοδότηση και αναμένεται έγκριση για δράσεις που προάγουν την συνύπαρξη λύκου-ανθρώπου (κάμερες παρακολούθησης, αποτρεπτικοί φράχτες) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου Life.

Κατά τη συνάντηση εργασίας που είχαν σήμερα οι εκπρόσωποι του ΟΦΥΠΕΚΑ, της Γενικής Διεύθυνσης Δασών του ΥΠΕΝ, της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Πάρνηθας, Σχοινιά και προστατευόμενων περιοχών Σαρωνικού Κόλπου, καθώς και της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης «Καλλιστώ», αποφασίστηκαν μέτρα άμεσης υλοποίησης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ υλοποιούνται τα ακόλουθα:

• Εντείνονται οι περιπολίες που διενεργούνται από τους φύλακες της Μονάδας Διαχείρισης στις περιοχές εμφάνισης του είδους στον Εθνικό Δρυμό.
  
  
• Σε συνδυασμό με τις περιπολίες, θα διαμοιράζονται στους επισκέπτες φυλλάδια με χρήσιμες οδηγίες, αναφορικά με τη απαγόρευση εισόδου σε κατοικίδια καθώς και την απαγόρευση εναπόθεσης τροφίμων με σκοπό την προσέλκυση του είδους.
  
  
• Δημιουργία και προβολή στα μέσα πανελλαδικής εμβέλειας τηλεοπτικού σποτ για την ενημέρωση των πολιτών.
  
  
• Εκπαίδευση των εργαζομένων της Μονάδας Διαχείρισης και της Δασικής Υπηρεσίας από το επιστημονικό προσωπικό της Οργάνωσης «Καλλιστώ» για θέματα διαχείρισης περιστατικών συνύπαρξης επισκεπτών με είδη της άγριας πανίδας.

Μεσοπρόθεσμα θα συγκροτηθούν ειδικές ομάδες κρούσης από υπαλλήλους της δασικής υπηρεσίας και του ΟΦΥΠΕΚΑ.

Την ίδια ώρα, ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.ΚΑ έχει καλέσει σε τηλεδιάσκεψη την περιβαλλοντική οργάνωση Καλλιστώ και άλλους ανεξάρτητους φορείς, προκειμένου να συζητηθεί το θέμα και να ληφθούν άμεσα αποφάσεις.

Όπως αναφέρει στο protothema.gr  ο Γιώργος Μερτζάνης, επιστημονικός υπεύθυνος της οργάνωσης Καλλιστώ, έρευνες έχουν δείξει πως από τον Ελικώνα Βοιωτίας μέχρι την Πάρνηθα και τα Γεράνεια Όρη ζουν τουλάχιστον 25 λύκοι. «Ο αριθμός λίγο πολύ έχει προσδιοριστεί με τη μέθοδο καταγραφής υπέρυθρων καμερών. Αυτή την έρευνα έχει κάνει ο συνάδελφος μας δρ. Γιώργος Ηλιόπουλος και άλλοι ανεξάρτητοι ερευνητές. Κατά προσέγγιση ο αριθμός που έχει εκτιμηθεί είναι γύρω στους 25 λύκους στην ευρύτερη περιοχή από τον Ελικώνα της Βοιωτίας  μέχρι την Πάρνηθα και τα Γεράνια Όρη. Η Πάρνηθα κατά κάποιον τρόπο είναι ο πυρήνας, εξαιτίας του πληθυσμού των ελαφιών» εξηγεί.

Και προσθέτει: «Οι εμφανίσεις λύκων στην Πάρνηθα δεν είναι χθεσινό φαινόμενο έχουμε κι άλλες αναφορές στο παρελθόν. Το πρόβλημα είναι πως, επειδή η Πάρνηθα είναι κοντά στον αστικό ιστό της Αθήνας και είναι ο μοναδικός μαζί με τον Υμηττό χώρος αναψυχής, πολλοί ορειβάτες, πεζοπόροι, απλοί φυσιολάτρες αφήνουν τροφή με έναν χαοτικό τρόπο στο περιβάλλον, νομίζοντας πως έτσι τα ταΐζουν και τα υποστηρίζουν. Αυτό είναι μια λάθος συνήθεια και τακτική, γιατί προκαλεί εθισμό και εξοικείωση στα άγρια ζώα, αυτή η εύκολη παροχή τροφής. Πρέπει να υπάρξει ενημέρωση του κόσμου και των επισκεπτών, ώστε όλοι να γνωρίζουμε πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε σε άγρια ζώα».

Μετά τις φωτιές της Πάρνηθας το 2007 καταγράφεται πλέον μεγάλη αύξηση πληθυσμού ελαφιών που θεωρείται αγαπημένη τροφή για τους λύκους: «Η αύξηση, από πυκνότητα του λύκου, οφείλεται στο ότι έχουν αυξηθεί και τα ελάφια που είναι μια απολύτως φυσική λεία για τον λύκο. Τα ελάφια από την άλλη αυξήθηκαν γιατί υπήρχε μια ριζική αλλαγή στο οικοσύστημα της Πάρνηθας μετά τις πυρκαγιές του 2007, όπου εκεί οι μεγαλύτερες χορτολιβαδικές που δημιουργήθηκαν μετά την καταστροφή του δάσους δημιούργησαν περισσότερη τροφή για τα ελάφια και καλύτερη αναπαραγωγή. Αυτή η αφθονία φυσικής λείας προσέλκυσε κι έναν φυσικό θηρευτή όπως είναι ο λύκος. Γενικότερα υπάρχει μια καταγραφή στην περιοχή της Πάρνηθας, όπου έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετούς μήνες όχι μόνο από την Καλλιστώ κι από άλλους ανεξάρτητους ερευνητές και οργανώσεις. Από τα στοιχεία που έχουμε από την πρώτη προκαταρκτική έρευνα που έχει κάνει ο συνεργάτης μας Γιώργος Ηλιόπουλος ειδικός στους λύκους είναι πως έχουμε μια επέκταση της κατανομής του είδους λύκος στην Ελλάδα ακόμη νοτιότερα μέχρι την Πάρνηθα και τα Γεράνια Όρη. Η επανεμφάνιση του στις περιοχές αυτές είναι γνωστή εδώ και καιρό».

Άλλο μεγάλο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι η αναπαραγωγή μεταξύ λύκων και αδέσποτων σκυλιών που προκαλεί θέμα στην συμπεριφορά: «Έχουμε ένα ποσοστό υβριδισμού με άλλα κυνοειδή αδέσποτα σκυλιά, τα οποία τροποποιούν την συμπεριφορά του λύκου, καθώς το γενετικό υλικό – γονιδίωμα δεν είναι 100% στο άγριο είδος, καθώς έχει στοιχεία κι από άλλα κυνοειδή, που τα κάνει να φαίνονται πιο εξοικειωμένα. Αυτή η συμπεριφορά εξοικείωσής μπορεί να εξηγήσει φαινόμενα, όπως αυτό στην Πάρνηθα. Αυτό δυστυχώς προκαλεί ο υβριδισμός με τις αγέλες αδέσποτων σκύλων που διασταυρώνονται με λύκους, έχει επιβεβαιωθεί με διάφορες επιστημονικές μελέτες. Υπάρχουν όμως και λύκοι που δεν έχουν “επιμειξίες” με άλλα κυνοειδή, που εμφανίζουν παρόμοια συμπεριφορά όπως περιέργεια και προσέγγιση ανθρώπινων δραστηριοτήτων».

Με προεδρικό διάταγμα του 1985 απαγορεύεται η επίσκεψη στον εθνικό δρυμό της Πάρνηθας με ζώα συντροφιάς ακόμα κι αν είναι με λουρί: «Αυτό θα πρέπει να γίνει κατανοητό στους επισκέπτες ώστε να τους γίνει συνήθεια. Δυστυχώς έχουμε μια ροπή να μην εφαρμόζουμε τους κανόνες. Δεν υπάρχουν και πινακίδες σε ορατά σημεία ώστε ο κόσμος να γνωρίζει. Μιλάμε για ένα πολυσύνθετο θέμα. Χρειάζεται προσοχή και από τον ίδιο τον άνθρωπο αν και είναι τρομερά σπάνιο μια τέτοια επίθεση. Πρέπει να συσταθεί μια ομάδα άμεσης επέμβασης για τέτοια περιστατικά για αυτοψία, οδηγίες και συστάσεις».
​
Πηγή: https://dasarxeio.com/2022/01/10/106824/

Στην επίσημη λίστα των χωρών με καθεστώς απαλλαγμένο από νόσο για λύσσα (λοίμωξη από RABV) περιλαμβάνεται πλέον η Ελλάδα σύμφωνα με ενημέρωση της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Αυτό αναφέρει, σε ανακοίνωσή του, το Τμήμα Υγείας Ζώων και Κτηνιατρικής Αντίληψης, Φαρμάκων και Εφαρμογών της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, το οποίο, ωστόσο, επισημαίνει ότι για τη διατήρηση του καθεστώτος αυτού, δεν αρκεί μόνο η απουσία κρουσμάτων αλλά απαιτείται η επιτήρηση του νοσήματος, ενεργητική (με εμβολιασμούς αλεπούδων κατά της λύσσας) και παθητική.

Καθώς, όμως, το Πρόγραμμα εμβολιασμών για την ανοσοποίηση της άγριας πανίδας, που εφαρμόζεται από το 2013 και από το 2016 δύο φορές ανά έτος, δεν κατέστη δυνατό να εφαρμοστεί κατά το έτος 2021, η ανάγκη για την ενίσχυση της παθητικής επιτήρησης του νοσήματος γίνεται εξαιρετικά επιτακτική, σε όλη τη χώρα.

Συγκεκριμένα απαιτείται η συλλογή και αποστολή στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς για τη Λύσσα, ζώων που ανευρίσκονται νεκρά, είτε κρίνονται λυσσύποπτα, π.χ. μετά από δάγκωμα. Η διαδικασία αφορά «όλα τα θερμόαιμα ζώα που αποτελούν ζώα-στόχους της παθητικής επιτήρησης της λύσσας, κυρίως όμως τα θηλαστικά της άγριας πανίδας, εκτρεφόμενα ή κατοικίδια και οικόσιτα θηλαστικά, τρωκτικά, καθώς και νυχτερίδες».

Στο πλαίσιο αυτό, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ενημερώνει τους κυνηγούς, τους θηροφύλακες και τα μέλη περιβαλλοντικών οργανώσεων ότι μπορούν να προσκομίζουν δείγματα στις κτηνιατρικές αρχές, υποβάλλοντας αίτηση, μαζί με το σχετικό έγγραφο και τα στοιχεία τους. Προβλέπεται, άλλωστε, η χορήγηση ενός κατ’ αποκοπή ποσού της τάξεως των πενήντα ευρώ ανά αλεπού, ανά έτος, ενώ το συνολικό ποσό δεν μπορεί να υπερβεί τις σαράντα πέντε χιλιάδες ευρώ, για τη συλλογή και παράδοση νεκρών αλεπούδων κατάλληλων προς δειγματισμό, μη πυροβολημένων ή δηλητηριασμένων.
​
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

​

Άρθρο του Τακλή Χρήστου

Οι αγριόχοιροι (σ.σ. αγριογούρουνα) είναι θηλαστικά ζώα που κινούνται έντονα τις νυχτερινές ώρες και είναι παμφάγα. Τους αρέσει πολύ να σκάβουν το χώμα με την μουσούδα τους και τους χαυλιόδοντες τους και να τρώνε ρίζες, το οποίο λέγεται ριζοβολία. Με την ριζοβολία ταυτόχρονα ανανεώνεται και το χώμα.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που δημιουργούν οι αγριόχοιροι είναι η καταστροφή στις καλλιέργειες και στους μπαξέδες. Για να προστατέψει κάποιος τις καλλιέργειες του συνήθως είναι πολύ δαπανηρό και περιλαμβάνει διάφορες μεθόδους, είτε ηλεκτρικές περιφράξεις, είτε απλές περιφράξεις με τσιμεντένιες βάσεις, σκύλους, κυνήγι, και άλλες μεθόδους DIY. 

Όμως υπάρχει μια μέθοδος η οποία είναι φθηνή αλλά βραχυπρόθεσμη και μπορεί να βοηθήσει μόνο μέχρι 3 μήνες μάξιμουμ χωρίς να την ενισχύσουμε ή να την αλλάξουμε.

Πρόκειται για την τοποθέτηση ταινιών με κόκκινο-άσπρο χρώμα. Αλλά λόγω των καιρικών συνθηκών από την υπεριώδη ακτινοβολία μέχρι τους δυνατούς ανέμους μπορούν γενικά να καταστραφούν εύκολα και αρχίζουν να ξεθωριάζουν στους 1.5 - 2 μήνες.

Το κόκκινο χρώμα που έχει η ταινία το αντιλαμβάνονται οι αγριόχοιροι ως "κίνδυνο" (όπως και άλλα ζώα) και λόγω της μειωμένης χρωματικής παλέτας που βλέπουν οι αγριόχοιροι αυτό μπορούν να το ξεχωρίσουν άμεσα.

Σε πείραμα που έγινε από τον Μάιο του 2021 έως και τον Οκτώβριο του 2021 από το πρόγραμμα μας για την καταγραφή των αγριόχοιρων και την συμπεριφορά τους, τοποθετήθηκαν ταινίες σε μια δασική περιοχή ανάμεσα σε δέντρα, τα οποία είναι συχνό πέρασμα αγριόχοιρων , ώστε να καταγραφεί η συμπεριφορά των αγριόχοιρων.

Τοποθετήθηκαν με 2 διαφορετικούς τρόπους:

1. Μια οριζόντια χαμηλή λωρίδα. (αριστερά στο βίντεο παρακάτω)
2. Μια οριζόντια λωρίδα ψηλότερα με μικρότερες κάθετες λωρίδες ώστε να κινούνται από τους ανέμους (δεξιά στο βίντεο παρακάτω)

Μέσα σε αυτούς τους μήνες δεν πέρασε ούτε ένας αγριόχοιρος από τις ταινίες και πηγαίναν γύρω-γύρω για να συνεχίσουν την διαδρομή τους και τις δραστηριότητες τους.

Όμως η ταινία άρχισε να φθείρει στους 2 μήνες και η δεξιά ταινία χρειάστηκε ενίσχυση από κλαδιά στους κορμούς ώστε να κρατηθεί στο ύψος της και να μην πέσει ενώ και τα χρώματα είχαν αρχίσει να ξεθωριάζουν.

Στους 4 μήνες οι ταινίες είχαν καταστραφεί ολικά σε μικρά κομμάτια από τον καιρό.

Η τοποθέτηση ταινιών γύρω από καλλιέργειες όπου είναι περιοχές με έντονη δραστηριότητα αγριόχοιρων, έχει βοηθήσει τους αγρότες να φυτεύουν κανονικά μπαξέ είτε για το σπίτι ή είτε για να πουλάνε τα λαχανικά τους και να μην τους κάνουνε ζημιές (δείτε 1η εικόνα πάνω-πάνω).

​Μπορεί να γίνει απ' οποιονδήποτε, κοστίζει πάρα πολύ λίγο (μόνο η ταινία ή και κάποια στηρίγματα σε ανοιχτούς χώρους) και θεωρείται σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό αποτελεσματική για όμως ένα μικρό διάστημα (όχι πάνω από 2-3 μήνες) και χρειάζεται η προσοχή του εκάστοτε γεωργού ώστε άμα έχει φθαρθεί ή έχει καταστραφεί να αντικατασταθεί άμεσα.

 Αυτή η μέθοδος είναι εφικτή μόνο όταν δεν υπάρχει κάποια εξωτερική πίεση προς τους αγριόχοιρους, όπως π.χ. κυνήγι.
​
Αν κυνηγιούνται οι αγριόχοιροι ή τρομοκρατηθούν είναι άγνωστη η συμπεριφορά τους και αν θα παρασύρουν τις ταινίες ή αν θα κάνουν και άλλες ζημιές.

​ΕΙΣΑΓΩΓΗ

​Η παρουσία της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα σήμερα καθορίζεται κυρίως από τους 3 μεγαλύτερους ορογραφικούς άξονες και ορεινά συγκροτήματα της χώρας, και συγκεκριμένα: - την οροσειρά της Πίνδου, - την οροσειρά του Περιστερίου και - την οροσειρά της κεντρικής Ροδόπης.

Η συνολική έκταση της σημερινής χωρικής κατανομής της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα, με μόνιμη παρουσία στους 2 διακριτούς γεωγραφικούς πυρήνες της χώρας (δηλαδή τις οροσειρές της Πίνδου και της Ροδόπης), υπολογίζεται σε 24.105 τ.χλμ., ενώ οι συνολικές εκ νέου αποικισμένες περιοχές και δυνητικά κατάλληλοι βιότοποι εκτιμάται ότι καταλαμβάνουν έκταση 32.000 τ.χλμ (Mertzanis et al. 2020).

Ο συνολικός ελάχιστος πληθυσμός του είδους στην Ελλάδα αρχικά υπολογίστηκε σε 190-260 άτομα (Mertzanis et al. Red Data Book 2009), ενώ πρόσφατα έχει υπολογιστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια, χρησιμοποιώντας γενετική, σε 350-400 άτομα (2012) και σε 500 άτομα (2021), αντίστοιχα (Αρκτούρος 2010, Καραμανλίδης 2015, Πηλίδης κ.ά. 2021).

Η πιο πρόσφατη ενημέρωση για την κατάσταση διατήρησης των ειδών είναι U1 + (Ανεπαρκής αλλά Βελτιωμένη, 2015).

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, παρατηρείται γεωγραφικά σταθερή ανάκαμψη του είδους με τον επαναπληθυσμό νέων περιοχών ή παλαιότερης ιστορικής περιοχής.

ΜΕΘΟΔΟΙ

Μεγάλα σύνολα δεδομένων πεδίου χρονοσειρών (κυρίως συλλέγονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων EU LIFE-Nature & Biodiversity και από μη δημοσιευμένα δεδομένα των συγγραφέων) έχουν συλλεχθεί με το συνδυασμό 5 διαφορετικών μεθόδων:

α) σημάδια ζώων,
β) δεδομένα από φωτοπαγίδες,
γ) χρήση γενετικής,
δ) δεδομένα τηλεμετρίας και
ε) ερωτηματολόγια.

Ένα επιπλέον σύνολο 164 εγγραφών σχετικά με τη διαδικασία επανεποικισμού έχει συλλεχθεί για την περίοδο 1997-2021.

Τα στοιχεία αυτά αποκαλύπτουν ότι τα τελευταία 28 χρόνια, η ανάκαμψη του πληθυσμού της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα παρουσιάζει θετική τάση σε τοπική κλίμακα, καθώς και γεωγραφική δυναμική όσον αφορά τον επαναποικισμό περιοχών της ιστορικής περιοχής του είδους ή τη διασπορά του σε νέες περιοχές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Αναλυτικά, ο κεντρικός πληθυσμός της οροσειράς της Βόρειας και Νότιας Πίνδου παρουσιάζει διασπορά ατόμων προς το νοτιότερο άκρο της οροσειράς της Πίνδου (Άγραφα, Ορεινή Ναυπακτία, Όρη Βάλτου [αριθμός 1-περιοχή στον χάρτη]) (Mertzanis et al. 2009, Μερτζάνης κ.ά., 2020, Κομηνός και Γαλανάκη αδημοσίευτα στοιχεία 2021), ενώ ο πυρήνας του πληθυσμού στην οροσειρά Περιστερίου προφανώς προέρχεται από μεταπληθυσμό στα Όρη Βόρα, Τζένα, Βέρμιο και Πάικο [αριθμός 3-περιοχή στον χάρτη] (Sav2016 Μερτζάνης κ.ά. 2018).

Η σπάνια παρουσία ατόμων αρκούδας στα Θεσπρωτικά Όρη και στη Λάκκα Σούλι [αριθμός 4-περιοχή στον χάρτη], πιθανότατα σχετίζεται με τη μετακίνηση ζώων από τη Βόρεια Πίνδο και από τη διασυνοριακή περιοχή μεταξύ ΝΑ Αλβανίας και Ελλάδας.

Πολύ πρόσφατα, στην Κεντρική Μακεδονία, είχαμε τις πρώτες στέρεες ενδείξεις (2019-2020) για ρεύμα επανεμφάνισης του είδους στο όρος Μπέλλες (Αδημοσίευτα στοιχεία Κομηνού και Γαλανάκη 2021), πιθανότατα από άτομα που προέρχονται από τα δυτικά (Τζέννα). , Βόρας), ή από τον πληθυσμό του ανατολικού πυρήνα (Βροντούς, Λαϊλιάς, Μενοίκιο Όρη), γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τους Pilidis et al. 2021.

Αυτή η νέα εμφάνιση αρκούδας, τα τελευταία 2 χρόνια, σε αυτήν την περιοχή επεκτείνεται ακόμη πιο νότια μέχρι τα Κρούσια, το Βερτίσκο και τα Κερδύλλια όρη [αριθμός 6-περιοχή στον χάρτη], (Αδημοσίευτα στοιχεία Κομηνού και Γαλανάκη 2021).

Η παρουσία μεμονωμένης αρκούδας καταγράφηκε πρόσφατα και στο Παγγαίο όρος [αριθμός 6-περιοχή στον χάρτη], (αδημοσίευτα στοιχεία Κομηνού και Γαλανάκη 2021, Εθνικός Δρυμός Οροσειράς Ροδόπης, 2020) και στα Όρη Λεκάνη (στην περιοχή της Καβάλας). περιοχή) [αριθμός 5-περιοχή στον χάρτη] (Αδημοσίευτα στοιχεία Κομηνού και Γαλανάκη 2021), με πιθανότερο πυρήνα διασποράς την ευρύτερη περιοχή της Οροσειράς της Ροδόπης.

Υπάρχει επίσης πρόσφατη καταγραφή, το 2019, νεκρής αρκούδας στη ΒΑ Χερσόνησο της Χαλκιδικής [αριθμός 6-περιοχή στον χάρτη], (Αδημοσίευτα στοιχεία Κομηνού και Γαλανάκη 2021). Μια πολύ σημαντική πρόσφατη εμφάνιση αρκούδας στα βουνά Μαυροβούνι και Πήλιο (περιοχή Α. Θεσσαλίας), υποδηλώνει τη μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά ζώων προς τα βουνά της ανατολικής Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας, που προέρχονται από πληθυσμούς του πυρήνα της Πίνδου/Περιστερίου [αριθμός 2- περιοχή και αριθμός 6-περιοχή στον χάρτη] (Μερτζάνης κ.ά. 2020, Κομηνός και Γαλανάκη αδημοσίευτα στοιχεία 2021), με πιο πιθανή καταγωγή αυτού του ατόμου να είναι ο Όλυμπος, η Πιερία και τα Όρη Όσσα [αριθμός 2-περιοχή στον χάρτη].

Τέλος, υπάρχουν περιστασιακές εμφανίσεις αρκούδων στα βουνά του Έβρου [αριθμός 3-περιοχές στον χάρτη], οι οποίες πιθανώς προέρχονται από τη βουλγαρική πλευρά της οροσειράς της Ροδόπης.

Αυτή η χωρική δυναμική της κατανομής του είδους δημιουργεί νέες συνθήκες για την ανάπτυξη στρατηγικών και μέτρων διαχείρισης για τη διατήρησή του, τα οποία επισημαίνονται λεπτομερώς στο πρόσφατα εκπονημένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την καφέ αρκούδα στην Ελλάδα (2020) ένα παραδοτέο που παράγεται στο πλαίσιο του τρέχοντος EU LIFE έργο «IP-4 Natura» (LIFE16 IPE/GR/000002).

ΑΝΑΦΟΡΕΣ
​

• Kominos Th., Galanaki A. (2021). Unpublished Data
• Mertzanis G., Arabidis H., Petridou M., Psaralexi M., Vieira J. (2018). Identification and location of areas of high risk of human-bear conflict/interaction (Μ. Amyndaio area) using telemetry, questionnaires & geoinformatics. Technical report, project LIFE15NAT / GR / 001108 (KALLISTO), (action A3), 100 pages
• Karamanlidis AA, de Gabriel Hernando M, Krambokoukis L, Gimenez O. 2015. Evidence of a large carnivore population recovery: counting bears in Greece. Journal for Nature Conservation 27:10-17.
• Mertzanis Y., Giannakopoulos Al. , Pilidis Ch. (2009). Brown Bear status, Pp: 387-389, in: Greek Red Data Book. Greek Zoological society, (Legakis and Maragou, eds), 525 pp.
• Mertzanis G., Psaroudas Sp., Karamanlidis A.A. 2020. Action Plan for the brown bear (Ursus arctos) in Greece. Deliverable Action A.1. LIFE-IP 4 NATURA: (LIFE16 IPE/GR/000002). 136 pp. & 7 Annexes.
• Pylidis, Ch., Anijalg P., Saarma Ur., Dawson D.A. Karaiskou N. Butlin R., Mertzanis Y., Giannakopoulos A., Iliopoulos Y., Krupa A, and Burke, T. (2021) "Multi-source non-invasive genetics of brown bears (Ursus arctos) in Greece reveals a highly structured population and a new matrilineal contact zone in southern Europe" Ecology and Evolution. 11(11):1-17

Πηγή: https://www.researchgate.net/publication/355394641_Brown_bear_Ursus_arctos_distribution_and_recolonizationin_formerhistorical_range_and_new_areas_over_the_last_28_years_in_Greece

Με σημερινή μας επιστολή (21.10.2021) προς τον Υπουργό Μεταφορών κο. Κώστα Αχ. Καραμανλή τον ενημερώνουμε για το θέμα που υπάρχει με τα μεγάλα άγρια ζώα (όπως π.χ. αρκούδες, λύκοι, αγριόχοιροι, αλεπούδες, και άλλα ζώα) και τα ατυχήματα που συμβαίνουν στους Ελληνικούς δρόμους ακόμα και εντός πόλεων και την μη κάλυψη από ασφαλιστικές εταιρείες αν έχουν το βασικό πακέτο και όχι μικτή ασφάλιση, η οποία μπορεί να υπερβαίνει και το διπλάσιο ποσό του βασικού πακέτου ασφάλισης (εξαρτάται από την εκάστοτε ασφαλιστική εταιρεία).

Και ζητάμε - προτείνουμε να προστεθεί υποχρεωτικά και να παρέχεται σε όλα τα πακέτα
ασφάλιση για σύγκρουση – ατύχημα με άγρια ζώα χωρίς να υπάρχει πρόσθετο ποσό στην ασφάλιση
του ιδιοκτήτη ενός οχήματος.

Με σημερινή μας (4.08.2021) επιστολή προς τον Δήμο Διονύσου δίνουμε τις δικές μας προτάσεις για τους αγριόχοιρους στην περιοχή τους.

Το βασικό είναι ότι οι αγριόχοιροι μπορεί να μην είναι επιθετικοί αν δεν πανικοβληθούν αλλά είναι άγρια ζώα και μπορούν να κάνουν ακόμα και υλικές ζημιές. 

Άμα πραγματικά οι δημότες του Διονύσου θέλουν πραγματική συμβίωση με τους αγριόχοιρους υπάρχουν προτάσεις αλλά πρέπει όλοι να αποδεχτούν κάποιες αλλαγές στην καθημερινότητα τους. 

Η επιστολή παρακάτω:

Αξιότιμε Δήμαρχε,
Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας είναι ένας από τους φορείς που ήμασταν ενάντια στο κυνήγι στον Δήμο σας κατανοώντας τα προβλήματα που μπορούν να προκύψουν από την χρήση όπλου και σκυλιών δίωξης εντός αστικού ιστού.

Παρ' όλα αυτά σήμερα με αυτό το email μας κάνουμε αντιπροτάσεις προς εσάς και τον Δήμο σας για σωστή διαχείριση του αγριόχοιρου αλλά και σωστές πρακτικές που μπορούν να βοηθήσουν να ελαχιστοποιήσει το πρόβλημα εμφάνισης αγριόχοιρων και να μην υπάρχουν προβλήματα με τους Δημότες σας.

Πριν ξεκινήσουμε με τις προτάσεις μας να σας πούμε ότι οι αγριόχοιροι εντός αστικών περιοχών δεν είναι κάτι καινούριο. Συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη με τα μεγαλύτερα προβλήματα να είναι στο Βέλγιο και στην Ισπανία.
  
Για να υπάρχει συμβίωση με τους αγριόχοιρους, χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας και από τους ίδιους τους πολίτες και όχι μόνο από τον Δήμο. Οι άνθρωποι των πόλεων έμαθαν να τους φοβούνται είτε μέσα από τους αρχαίους μύθους αλλά είτε και από τις ιστορίες των κυνηγών που τις μεγαλοποιούν. Όμως στα βουνά περιπατητές έρχονται συχνά σε επαφή μαζί τους όπως και σε διάφορα χωριά σε όλη την Ελληνική Επικράτεια όπου υπάρχουν αγριόχοιροι.
 
Μπορούμε και να συνυπάρξουμε μαζί τους χωρίς καταστροφές αλλά και να γίνει σωστή διαχείριση του είδους εκεί που χρειάζεται.
 
Εμείς προτείνουμε εσείς σαν Δήμος Διονύσου να προβείτε στα παρακάτω:
 

1. Να αντικαταστήσετε τους απλούς πλαστικούς κάδους με ειδικούς κάδους ασφαλείας ή ακόμα καλύτερα με υπόγειους κάδους, ώστε οι αγριόχοιροι να μην μπορούν να τους ανοίξουν.
   
2. Χρειάζεται οπωσδήποτε να αλλάξετε τα δρομολόγια των οχημάτων που μαζεύουν τα σκουπίδια, και να μαζεύονται νωρίς το βράδυ και όχι το πρωί (δηλαδή π.χ. οι πολίτες να βγάζουν τα σκουπίδια μέχρι 8 η ώρα το βράδυ για καλοκαίρι και μέχρι 5 τον χειμώνα, για να περνάνε άμεσα οι σκουπιδιάρηδες για να τα παίρνουν). Και αυτό γιατί αργά το βράδυ μέχρι και τις πρωινές ώρες οι αγριόχοιροι ψάχνουν να φάνε, ώστε να μην μπορούν να βρουν υπολείμματα τροφής.
   
3. Επαρκή φωτισμό δίπλα σε δρόμους που οδηγούς σε δάση, άλση και πάρκα. Με αυτό τον τρόπο και οι οδηγοί και οι πολίτες μπορούν να δουν αν κάτι μετακινείτε και να είναι πιο προσεχτικοί.
   
4. Καθαρισμός από κλαδιά και φύλλα στα αστικά πάρκα και να κλαδεύουν πυκνούς θάμνους ώστε οι αγριόχοιροι να μην μπορούν να κάνουν φωλιές.
   
5. Μπάρες προστασίας σε δρόμους δίπλα από δάση. Για να ανακόψει την οποιαδήποτε ορμή που μπορεί να έχουν οι αγριόχοιροι μπαίνοντας στους δρόμους.
   
6. Πινακίδες κινδύνου για άγρια ζώα. Ώστε οι οδηγοί να κατανοούν ότι μπορεί να πεταχτούν αγριόχοιροι μπροστά τους ανά πάσα στιγμή.
   
7. Πινακίδες που να περιορίζει την ταχύτητα στα 30 χλμ. Ώστε οι οδηγοί να μπορούν να σταματήσουν γρηγορότερα τα αμάξια αλλά και να μην γίνονται τροχαία ατυχήματα ή και να περιοριστούν σε πολύ μεγάλο βαθμό.
   
8. Ενημέρωση του κόσμου για τους αγριόχοιρους και ότι δεν πρέπει να τους ταΐζουν, να προσπαθούν να τους πλησιάσουν ή να τους τρομάξουν και να προσέχουν όταν βγάζουν βόλτα τα σκυλιά τους ώστε να μην τρομάξουν τους αγριόχοιρους και γίνουν επιθετικοί.
   

 
Επίσης αν προβείτε σε μετακίνηση αγριόχοιρων από μία περιοχή σε άλλη περιοχή με κλουβιά και αναισθητοποιητικό βέλος, πρέπει να γίνεται λήψη δείγματος DNA για αν πρόκειται υβρίδιο αλλά και κατάλληλη λήψη ότι άλλων δειγμάτων χρειάζεται όπως π.χ. Για ιατρικές εξετάσεις όπως Ηπατίτιδας και γρίπης που είναι κοινά σε αγριόχοιρους. Μπορείτε πάντα να ενημερωθείτε και να δείτε τι οδηγίες δίνουμε, στο https://www.biodiversitygr.org/wildboars-in-cities.html.

Οι αγριόχοιροι δεν είναι επιθετικοί αλλά είναι υπερπροστατευτικοί με τα μικρά τους και μπορούν να πανικοβληθούν εύκολα είτε από δυνατά φώτα αμαξιών, γαυγίσματα σκύλων, κόρνες, φωνές, και άλλους ήχους που δεν τους έχουν συνηθίσει.

Σας ευχόμαστε ότι καλύτερο για τον Δήμο σας, με ασφάλεια και για τους πολίτες αλλά και για την άγρια ζωή του τόπου σας. 

​Συνεχίζεται η καταστροφική μέθοδος απελευθέρωσης ειδών από τους κυνηγετικούς συλλόγους.

Από την μία φωνάζουν για ζημιές που προκαλούν οι λαγοί στις καλλιέργειες, από την άλλη απελευθερώνουν για να μπορούν να τους κυνηγάνε.

Κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσουν οι απελευθερώσεις ειδών από τους κυνηγετικούς συλλόγους.

Αν σε μια περιοχή έχει μειωθεί ο πληθυσμός κάποιων ειδών πρέπει να σταματάει το κυνήγι σε αυτή την περιοχή, αυτό ορίζει η Διαχείριση Ειδών παγκοσμίως, όχι η εμπλούτιση ειδών.

Αν θέλουν να έχουν λαγό στο πιάτο τους οι κυνηγοί, μπορούν να τους αγοράζουν κατευθείαν από τα εκτροφεία (σ.σ. έχουν δικά τους εκτροφεία) χωρίς να κάνουν απελευθερώσεις και να επηρεάζουν αρνητικά το οικοσύστημα.

Ο διαχειριστής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας Χρήστος Τακλής εξηγεί στην εκπομπή "Από τις 6" του καναλιού ΕΡΤ1 για ποιο λόγο κατέβηκαν τα αγριογούρουνα στις πόλεις και τι μπορεί να γίνει για αυτή την κατάσταση.

Ερωτήσεις και Απαντήσεις (QA) σχετικά με τους αγριόχοιρους στις πόλεις.

Μια συζήτηση για όσους ενδιαφέρονται σαν πολίτες τι γίνεται σχετικά με τους αγριόχοιρους στις πόλεις και γιατί είναι σημαντικό μιας και θα αρχίσουμε να τους βλέπουμε όλο και περισσότερο.

Ημερομηνία και Ώρα: Κυριακή 16 Μαΐου, στις 20:00. 
Σύνδεσμος για την πλατφόρμα: https://meet.jit.si/QA-Wildboars-in-cities-Greece (δεν χρειάζεται εγκατάσταση εφαρμογής άμα είστε από υπολογιστή)
Κωδικός: wildboarsincities2021

Θα μεταδοθεί και live μέσω του καναλιού μας στο youtube. 

Αν έχετε ερωτήσεις που θέλετε να απαντήσουμε live αλλά δεν μπορείτε να συμμετέχετε, παρακαλούμε στείλτε τις στο email: biodiversitygr@gmail.com, ή στο messenger στο facebook.