• Ένα νέο πρόγραμμα επαναφέρει βασικά είδη στα δάση της Ευρώπης για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της φυσικής ισορροπίας και να ενισχύσει την ικανότητα των δασών να αποθηκεύουν άνθρακα. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες ότι αν οι επανεισαγωγές αυτές δεν γίνουν σε πολύ ευρύτερη έκταση, θα έχουν ελάχιστο θετικό αντίκτυπο σε μια περιοχή που κυριαρχείται τόσο πολύ από τον άνθρωπο.
  
  
• Άλλοι υποστηρίζουν ότι ο καλύτερος τρόπος για να βελτιωθεί το δυναμικό αποθήκευσης άνθρακα της Ευρώπης είναι μέσω βαριάς διαχείρισης των δασών, ακόμη και με την εκχέρσωση ορισμένων παλαιότερων συστάδων και την αντικατάστασή τους με νέα δάση ταχείας ανάπτυξης για να ενθαρρυνθεί η ταχεία απορρόφηση άνθρακα, και με τη χρήση των αραιώσεων από τις επιχειρήσεις ξυλείας για την καύση βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας.
  
  
• Αυτή η προσέγγιση βαριάς διαχείρισης έχει προκαλέσει έντονες ανησυχίες στην επιστημονική κοινότητα. Πολλοί ερευνητές λένε ότι η μέθοδος αυτή αγνοεί τον αυξανόμενο όγκο στοιχείων που αποδεικνύουν ότι οι μονοκαλλιέργειες των φυτειών δεν είναι μόνο κακές για τη βιοποικιλότητα και αποθηκεύουν λιγότερο άνθρακα, αλλά αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο εξάπλωσης καταστροφικών ασθενειών.
  
  
• Μια μέση λύση θα μπορούσε να προβλέπει μια πιο φυσική διαχείριση ορισμένων δασών, όπου η ξυλεία συγκομίζεται, ενώ άλλες δασικές εκτάσεις αφήνονται αδιατάρακτες, με ένα μείγμα ειδών δέντρων, με το νεκρό ξύλο να αφήνεται να σαπίσει εκεί που πέφτει και με την επανεισαγωγή ντόπιων ζώων που θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση μιας φυσικής ισορροπίας και υγιών οικοσυστημάτων.

Αυτόν τον Μάιο, ο Scarabaeus laticollis θα επιστρέψει στη νοτιοανατολική Γαλλία και σε ένα από τα μεγαλύτερα δάση φυτειών της Ευρώπης. Ογδόντα από αυτά τα ταπεινά σκαθάρια του Παλαιού Κόσμου, που περιγράφηκαν για πρώτη φορά από τον φυσιοδίφη Λινναίο το 1767, θα επανεισαχθούν στο Εθνικό Καταφύγιο Étang de Cousseau ως ένα πρώτο βήμα για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας των δασών εκεί.

Σε αντίθεση με άλλα σκαθάρια κοπριάς, το S. laticollis όχι μόνο τυλίγει την κοπριά σε τακτοποιημένες μπάλες, αλλά και τις μεταφέρει στο υπέδαφος, ανακυκλώνοντας σημαντικά θρεπτικά συστατικά του εδάφους, όπως άζωτο και φώσφορο, ενώ παράλληλα διασπείρει σπόρους χόρτων και δέντρων. Σημαντικό είναι ότι έχουν επίσης εισαχθεί τοπικές φυλές βοοειδών - στις οποίες δεν χορηγούνται αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα η κοπριά να είναι απαλλαγμένη από φάρμακα - για να βόσκουν τη γη.

Η άφιξη του σκαθαριού της κοπριάς σηματοδοτεί την πρώτη απελευθέρωση στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου Επιστροφής της Άγριας Ζωής (EWCF), το οποίο στοχεύει στην επανεισαγωγή μιας ποικιλίας αυτοφυών ζώων σε ολόκληρη την ήπειρο, συμπεριλαμβανομένων βασικών ειδών όπως το σκαθάρι της κοπριάς, το κόκκινο ελάφι (Cervus elaphus) και το πλατώνι (Dama dama) στο Δέλτα του Δούναβη, ο Ευρασιατικός λύγκας (Lynx lynx) στη βορειοδυτική Πολωνία και τα άλογα Sorraia (Equus ferus caballus) στο Φυσικό Πάρκο Sintra-Cascais της Πορτογαλίας. Το EWCF είναι ένα έργο του Rewilding Europe μαζί με άλλους εταίρους για τη διατήρηση και τη χρηματοδότηση.

Μια βασική αλλά αμφιλεγόμενη αιτιολόγηση υποστηρίζει αυτές τις βελτιώσεις της βιοποικιλότητας, σύμφωνα με ορισμένους συντηρητές. Η αποκατάσταση της φυσικής ισορροπίας στα δάση έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την ικανότητά τους να αποθηκεύουν άνθρακα, λέει η Sophie Monsarrat, υπεύθυνη του Rewilding Europe για το rewilding.​

​"Η αναδημιουργία της άγριας φύσης δεν αφορά μόνο τα αρπακτικά και τα μεγάλα θηλαστικά. Πρόκειται και για την επαναφορά λειτουργικών οικοσυστημάτων", εξηγεί ο Monsarrat.

Αν και παραδέχεται ότι η αποκατάσταση των μεγάλων ζώων, συμπεριλαμβανομένων των γηγενών φυτοφάγων, μπορεί να φαίνεται αντιφατική για την αποκατάσταση των δασών, υπογραμμίζει την αξία τους στην ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Τα μεγάλα φυτοφάγα ζώα, όπως αποδεικνύεται, με το να καταβροχθίζουν την υπέργεια βλάστηση, ενισχύουν την αποθήκευση άνθρακα στο ριζικό σύστημα, ενώ καθιστούν τα δάση πιο ανθεκτικά στις πυρκαγιές που ενισχύονται από την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Ενώ ο John Linnell καλωσορίζει το πρόγραμμα EWCF, αυτός ο ανώτερος επιστήμονας του Νορβηγικού Ινστιτούτου Έρευνας της Φύσης αμφισβητεί το κατά πόσον οι επανεισαγωγές ζώων έχουν αξιοσημείωτο αντίκτυπο στον κύκλο του άνθρακα.

"Η άγρια ζωή χρειάζεται κάθε δυνατή υποστήριξη", συμφωνεί, αλλά "υπάρχει μια πολύ λεπτή σχέση μεταξύ της επιστήμης της διατήρησης και της πρακτικής της διατήρησης ... Όταν ξεκίνησαν αυτού του είδους οι προσπάθειες διατήρησης, ήταν απλώς να φέρουν πίσω το [εξαφανισμένο] ζώο. Κανείς δεν σκέφτηκε την οικολογική λειτουργία ή τον κύκλο του άνθρακα ή τις υπηρεσίες του οικοσυστήματος που θα μας προσέφερε ... Το κίνητρο είναι απλώς ότι είναι ένα ωραίο ζώο και το θέλουμε πίσω".

Αυτές οι δύο ευρέως αντίθετες απόψεις που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της αποκαταστημένης βιοποικιλότητας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής καθορίζουν μια συνεχιζόμενη συζήτηση για τη διατήρηση, καθώς η Ευρώπη δρομολογεί διάφορα πειράματα επαναδημιουργίας.

​Η Ευρώπη έχει ήδη σημειώσει κάποια επιτυχία στην επιστροφή των μεγαλύτερων, εμβληματικών θηλαστικών της. Κάποτε κυνηγημένοι σχεδόν μέχρι εξαφάνισης, εκτιμάται ότι σήμερα 21.000 λύκοι (Canis lupus lupus) περιφέρονται στην Ευρώπη, όπως και παρόμοιος αριθμός αρκούδων (Ursus arctos arctos), λέει ο Linnell.

Αλλά ενώ αυτή η ανοδική τάση είναι καλή είδηση, υπάρχουν ελάχιστα επιστημονικά στοιχεία για αξιοσημείωτες σημαντικές οικολογικές επιπτώσεις, προειδοποιεί ο Linnell.

Στην Ευρώπη, επισημαίνει, οι γεωργικές εκτάσεις, η δασοκομία, οι δρόμοι και άλλες υποδομές κυριαρχούν στην ύπαιθρο. "Η επαναφορά ενός λύκου στη φύση δεν σταματά τίποτα από όλα αυτά ... Το ανθρώπινο αποτύπωμα στο τοπίο είναι συνολικό ... διαχειριζόμαστε τα πάντα". Η ανθρώπινη κυριαρχία, λέει, είναι ο πρωταρχικός παράγοντας που δημιουργεί το υπερμεγέθες αποτύπωμα άνθρακα της Ευρώπης.

"Πνευματικά, αυτό [η επαναδημιουργία] έχει τεράστιο αποτέλεσμα, γνωρίζοντας ότι αυτά [τα επανεισαγόμενα ζώα] είναι εκεί έξω και κάνουν τη δουλειά τους, αλλά το οικολογικό αποτέλεσμα είναι ασήμαντο. Αν θέλετε να επιφέρετε αλλαγές σε αυτό το τοπίο, τότε πρέπει να συνεργαστείτε με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής γύρω από τη γεωργία και τη δασοκομία και την ανάπτυξη των υποδομών - οι οποίοι επηρεάζουν τα πάντα".

Ο Linnell επισημαίνει τους βίσονες (Bison bonasus) που έχουν επανεισαχθεί στο δάσος Białowieża της Πολωνίας, ζώα που είναι περιφραγμένα και κινδυνεύουν να πυροβοληθούν αν δραπετεύσουν. "Δεν πρόκειται για [πραγματική] επανεισαγωγή", λέει, "δεν αποκαθιστά τις διεργασίες του οικοσυστήματος, αλλά τροποποιεί ένα μικρό κομμάτι δάσους ... Η κλίμακα είναι το πράγμα που λείπει από την αντίληψη όλων" - και ο κύριος σύνδεσμος που λείπει μεταξύ των επανεισαγωγών και της αποθήκευσης άνθρακα στα δάση.

​Ο Rob Stoneman δεν είναι τόσο σίγουρος. Ως διευθυντής της αποκατάστασης του τοπίου στο British Wildlife Trusts, συμφωνεί ότι η παγκόσμια ανακύκλωση του άνθρακα θα είναι ελάχιστη για τις επανεισαγωγές που δεν πραγματοποιούνται σε κλίμακα. Υποστηρίζει όμως ότι, ακόμη και σε μικρότερη κλίμακα, η αναδημιουργία μπορεί να λειτουργήσει ως σημαντική απόδειξη της ιδέας.

Επισημαίνει ένα παράδειγμα στην αγγλική ύπαιθρο, μια μικρή δασική έκταση όπου πέντε επανεισαχθείσες βίσονες περιφέρονται τώρα σε ένα περιφραγμένο χώρο 50 εκταρίων (124 στρεμμάτων), μέρος του προγράμματος Wilder Blean του Kent Wildlife Trust. Αυτό το δάσος ήταν κάποτε σε μεγάλο βαθμό υλοτομημένο από τους παραγωγούς ξυλάνθρακα, εξηγεί ο Stoneman, μια δραστηριότητα που ενθάρρυνε μια ποικιλία βιοποικιλόμορφων ενδιαιτημάτων, από ψηλά δέντρα μέχρι θάμνους και ανοιχτά ξέφωτα. Αλλά με την εξαφάνιση αυτής της βιομηχανίας του 19ου αιώνα, τα ενδιαιτήματα αυτά γίνονται πιο ομοιογενή και λιγότερο ποικιλόμορφα.

Έτσι, το ίδρυμα ερευνά κατά πόσον οι βίσονες, μαζί με τα πόνι του Exmoor και μια φυλή χοίρων της Εποχής του Σιδήρου, θα μπορούσαν να επιτελέσουν μια παρόμοια εργασία με αυτή των ανθρακωρύχων, με τα μεγάλα θηλαστικά να "διαχειρίζονται" το δάσος για να δημιουργήσουν ένα υγιέστερο, πιο ποικιλόμορφο και ανθεκτικό δάσος.

Αν το έργο είναι επιτυχές, λέει, τότε άλλα είδη, όπως τα ημιάγρια βοοειδή και τα άλογα, θα μπορούσαν να επιστρέψουν σε μεγαλύτερα τοπία, όπως το New Forest, 56.600 εκταρίων (140.000 στρεμμάτων), στο Hampshire. "Αντί εμείς, το Wildlife Trusts, να ξοδεύουμε πολλά χρήματα για τη διαχείριση αυτών των τοπίων με συγκεκριμένους στόχους διατήρησης, απλώς εγκαθιδρύουμε φυσικές διαδικασίες χρησιμοποιώντας πράγματα όπως τα μεγάλα ζώα και τα ελικοειδή ποτάμια ... Αυτό πυροδοτεί τις υπηρεσίες οικοσυστήματος που θέλουμε".

Άλλες επανεισαγωγές μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία καλύτερα λειτουργικών δασών, λέει. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα δενδροκούναβα (Martes martes) επανέρχονται για να κυνηγήσουν τους χωροκατακτητικούς γκρίζους σκίουρους (Sciurus carolinensis) που τρώνε τα δενδρύλλια και έχουν αμβλύνει τις προσπάθειες αναδάσωσης στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και ο Stoneman δεν είναι ο μόνος που επιθυμεί την επιστροφή των λύγκων ως μέσο ελέγχου της καταστροφικής υπερτροφίας του υπεδάφους από τα ελάφια.

​Ο κάστορας (Castor fiber) είναι ένα άλλο σημαντικό είδος-κλειδί, το οποίο έχει πλέον επανεισαχθεί με επιτυχία σε μεγάλο μέρος της Δυτικής Ευρώπης. Με την απονεύρωση των δέντρων, επιτελούν παρόμοιο ρόλο με τους ανθρώπινους καρβουνιάρηδες. Μαζί με τους νέους υγροτόπους που δημιουργούν οι κάστορες μέσω των φυσικών τους ικανοτήτων στην κατασκευή φραγμάτων, δημιουργούν συνθήκες που επιτρέπουν στη γη να αποθηκεύσει πολύ περισσότερο άνθρακα. Η πιθανή επίδρασή τους, μαζί με άλλες τροφικές αναπλάσεις, καλύπτεται σε πρόσφατη εργασία που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Climate Change.

Αλλά και πάλι, το πρόβλημα της κλίμακας μπαίνει στη μέση. Προς το παρόν, οι απελευθερώσεις κάστορα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν περιοριστεί σε μερικές τοποθεσίες στη νοτιοδυτική Αγγλία και στον ποταμό Tay στη Σκωτία. "Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να επαναφέρουμε τον κάστορα σε κάθε μεγάλη λεκάνη απορροής ποταμού", λέει ο Stoneman. "Αν επιστρέψουν σε ολόκληρο το βρετανικό τοπίο, τότε η εικόνα θα είναι πράγματι πολύ διαφορετική".

Κοιτάζοντας αυτή τη μεγαλύτερη εικόνα, λέει ο Stoneman, πρέπει να μάθουμε πώς να ζούμε ξανά με είδη όπως οι βίσονες, ώστε να αυξηθούν οι πληθυσμοί τους και να συμβάλουν σημαντικά στην ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Στα Καρπάθια Όρη της Ρουμανίας, για παράδειγμα, οι επανεισαχθείσες βίσονες περιφέρονται ελεύθερα και οργανώσεις όπως η Rewilding Europe, για την οποία ο Stoneman εργάστηκε στο παρελθόν, συνεργάζονται με τις τοπικές κοινότητες για να δείξουν στους ανθρώπους τις θετικές επιπτώσεις των επανεισαγωγών, συμπεριλαμβανομένου του οικοτουρισμού. "Είναι πραγματικά σημαντικό να ξαναμάθουμε πώς να ζούμε με την άγρια ζωή και να αποδεχτούμε ότι ένα τοπίο πλούσιο σε άγρια ζωή είναι ένα πραγματικά καλό τοπίο", λέει.

Οι βίσονες είναι αρχέτυποι μηχανικοί του οικοσυστήματος, που βόσκουν, βόσκουν, ανοίγουν νέους ηλιόλουστους χώρους και μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά στο δάσος μέσω της κοπριάς τους. Αυτή η δραστηριότητα δημιουργεί τις συνθήκες για νέα ανάπτυξη, ενώ παράλληλα βελτιώνει τη δομή του εδάφους και την υπόγεια μυκητιακή δραστηριότητα.

"Τα υγιή εδάφη είναι πολύ σημαντικά για την αύξηση της ποσότητας άνθρακα που μπορεί να αποθηκεύσει ένα δάσος. Αλλά είναι ένα δύσκολο κομμάτι της επιστήμης", παραδέχεται ο Stoneman. Είναι επίσης ένα κομμάτι της επιστήμης που έχει ανοίξει ένα μεγάλο σχίσμα στον ακαδημαϊκό κόσμο.

​Ο Ernst-Detlef Schulze είναι ιδρυτικός διευθυντής του Ινστιτούτου Βιογεωχημείας Max Planck στη Γερμανία, και η θέση του σχετικά με τα δάση και την αποθήκευση άνθρακα έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτή των περισσότερων οικολόγων. Ο Schulze πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος για να αυξηθεί το δυναμικό αποθήκευσης άνθρακα των δασών δεν είναι η επανεισαγωγή ειδών, αλλά η εντατική διαχείριση από τον άνθρωπο.

Όταν τα δάση δεν υφίστανται πλέον επιθετική διαχείριση, υποστηρίζει, εισέρχονται σε μια σταθερή κατάσταση, που σημαίνει ότι η ποσότητα του άνθρακα παραμένει περίπου η ίδια. Η αποψίλωση μπορεί να το αλλάξει αυτό, λέει, επειδή η αναγέννηση των νεαρών δέντρων απορροφά περισσότερο άνθρακα μέσω της φωτοσύνθεσης από ό,τι αποθηκεύεται στο έδαφος ενός ώριμου δάσους.

Είναι προτιμότερο, υποστηρίζει, να κόβεται μια μεγάλη έκταση και να χρησιμοποιείται η ξυλεία σε προϊόντα μακράς διάρκειας ζωής, όπως τα δοκάρια οροφής, όπου ο άνθρακας δεσμεύεται για τη διάρκεια ζωής του κτιρίου. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί το μακροπρόθεσμο δυναμικό δέσμευσης άνθρακα ενός δάσους, υποστηρίζει. Η χρήση του ξύλου στις κατασκευές μειώνει επίσης την ανάγκη για ενεργοβόρα οικοδομικά υλικά όπως το σκυρόδεμα και ο χάλυβας, προσθέτει.

Ο Schulze υποστηρίζει επίσης τα οφέλη από τη χρήση των δέντρων, ιδίως των κλαδιών και των αραιών ξύλων που απομένουν από τις επιχειρήσεις ξυλείας, για την καύση τους ως βιομάζα για την παραγωγή ενέργειας. Η βιομάζα μπορεί να συμβάλει στη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, λέει. Μέσω μιας πολιτικής κοπής και αναγέννησης, σημειώνει, η Σουηδία έχει μειώσει την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων κατά περισσότερο από 50%, διατηρώντας παράλληλα μεγαλύτερο όγκο ξύλου στα δάση της.

Ως μέλος μιας ομάδας 500 ερευνητών και επιστημόνων, ο Schulze δημοσίευσε αυτές τις απόψεις σε ανοιχτή επιστολή προς την ΕΕ πέρυσι, συμμετέχοντας στη συζήτηση για μια νέα δασική πολιτική για το 2030, η οποία θα συμβάλλει στους στόχους της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ο Schulze αναφέρει ότι η πολιτική αυτή πρέπει να αναγνωρίζει τη συμβολή ολόκληρης της αλυσίδας αξίας με βάση τα δάση για την επίτευξη μιας βιώσιμης και κλιματικά ουδέτερης οικονομίας της ΕΕ έως το 2050.

Η επιστολή έφερε άμεση απάντηση από μια δεύτερη ομάδα περισσότερων από 550 επιστημόνων, μεταξύ των οποίων ο Per Angelstam, καθηγητής διαχείρισης δασών και φυσικών πόρων στο Σουηδικό Πανεπιστήμιο Γεωργικών Επιστημών, ο οποίος αναφέρει ότι "η καθαρή υλοτομία δεν είναι καλή για τη βιοποικιλότητα, τη διατήρηση ή τον άνθρακα".

​Ο Angelstam σημειώνει ότι ο ρόλος του εδάφους ως αποθηκευτή άνθρακα είναι ζωτικής σημασίας και ότι τα δάση είναι το κλειδί για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής όχι λόγω της ταχύτητας πρόσληψης άνθρακα κατά την ανάπτυξη των δέντρων, αλλά λόγω της ποσότητας άνθρακα που έχει ήδη αποθηκευτεί τόσο στη ζωντανή όσο και στη νεκρή βιομάζα, και ιδιαίτερα στα βορεαλικά δάση, στο έδαφος.

"Η εκχέρσωση των δασών και στη συνέχεια η επαναφύτευση είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος δέσμευσης άνθρακα από την ατμόσφαιρα [μακροπρόθεσμα], αλλά το να αφήνουμε τα παλιά δάση όρθια είναι ένας καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσουμε ότι περισσότερος άνθρακας διατηρείται στο έδαφος", λέει.

"Είναι πραγματικά περίπλοκο ... Έχει να κάνει με τους περιορισμούς του συστήματος [και] το χρονικό πλαίσιο για το οποίο μιλάτε", συνεχίζει. Εξαρτάται επίσης από την αφετηρία σας, είπε. Εάν, όπως έκαναν στη νότια Σουηδία, η ερυθρελάτη φυτευτεί σε ανοιχτή γη που κάποτε βόσκονταν, τότε βελτιώνετε την αποθήκευση άνθρακα. Αντίθετα, στη βόρεια Σουηδία, όπου για πρώτη φορά υλοτομούνται παλαιά δάση και καθαρίζεται η νεκρή ξυλεία, τότε η τάση είναι αντίθετη.

Ο Angelstam αμφισβητεί επίσης τον ισχυρισμό ότι τα μακρόβια ξύλινα προϊόντα δεσμεύουν αποτελεσματικά τον άνθρακα, επισημαίνοντας έρευνα που δείχνει ότι στη Σουηδία μόλις το 10% της κομμένης ξυλείας πηγαίνει σε αυτά τα προϊόντα. Το υπόλοιπο προορίζεται για εργοστάσια χαρτοπολτού και σταθμούς παραγωγής ενέργειας. Σε ολόκληρη τη Σκανδιναβία, προσθέτει, τα δάση μοιράζονται περίπου 50/50 μεταξύ ιδιωτών και δασικών εταιρειών. "Ο στόχος της δασικής βιομηχανίας είναι να παράγει προϊόντα προστιθέμενης αξίας ... Δεν ενδιαφέρονται απαραίτητα για τα ίδια τα δάση. Ενδιαφέρονται για τις πρώτες ύλες".

Ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων υποστηρίζει τις απόψεις του Angelstam. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα φυσικά δάση αποθηκεύουν περισσότερο άνθρακα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι οι μονοκαλλιέργειες φυτειών με επιθετική διαχείριση, οι οποίες στερούνται βιοποικιλότητας. Επίσης, η καύση δασικής βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας έχει απομυθοποιηθεί επιστημονικά ως "ουδέτερο" καύσιμο σε σχέση με τον άνθρακα, ενώ η τρέχουσα πολιτική της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου για το κλίμα κλείνει τα μάτια στην καταμέτρηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από σταθμούς παραγωγής ενέργειας από βιομάζα. "Στην πραγματικότητα, τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής που καίνε βιομάζα εκπέμπουν 150% του CO2 του άνθρακα ... ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας", σύμφωνα με το Partnership for Policy Integrity. Το 2021, μια ομάδα περισσότερων από 500 επιστημόνων υπέγραψε επιστολή με την οποία καλούσε τους παγκόσμιους ηγέτες να σταματήσουν να αντιμετωπίζουν την καύση βιομάζας ως ουδέτερη ως προς τον άνθρακα.

​Ο Linnell φαίνεται να κατέχει κάτι από τη μέση θέση στη συζήτηση: "Η αποθήκευση [των δασών] άνθρακα και οι περισσότερες από τις άλλες υπηρεσίες του οικοσυστήματος θα επηρεαστούν από τον τρόπο με τον οποίο ασκείτε τη δασοκομία - ποια δέντρα φυτεύετε, πότε τα κόβετε, πώς τα κόβετε, πώς κατασκευάζετε τους δρόμους πρόσβασης, πώς αποστραγγίζετε, πώς λιπαίνετε, πώς διαχειρίζεστε μέσω του κυνηγιού τους πληθυσμούς των οπληφόρων που ζουν στο δάσος. Η παρουσία του λύγκα, του βίσονα ή των σκαθαριών της κοπριάς είναι απλά μικροσκοπικές σταγόνες στον ωκεανό σε σύγκριση με τα αλυσοπρίονα και τα δασοκομικά μηχανήματα", λέει.

Πάρτε για παράδειγμα την αποψίλωση, συνεχίζει. Από πλευράς βιοποικιλότητας, τα φυτοφάγα ζώα την αγαπούν γιατί σε λίγα χρόνια θα έχουν μια τεράστια έκταση με νέα βλάστηση για να βοσκήσουν, ενώ αρπακτικά όπως ο λύκος και ο λύγκας θα κυνηγήσουν οπουδήποτε. Ωστόσο, "εκατοντάδες και χιλιάδες σκαθάρια, μανιτάρια, μύκητες και σκουλήκια ... καταστρέφονται από αυτό".

"Αν θέλετε να διατηρήσετε αυτό το 99% της βιοποικιλότητας που δεν το βρίσκουμε χαρισματικό, ελκυστικό ή ενδιαφέρον, τότε η διαχείριση των ενδιαιτημάτων γίνεται πραγματικά σημαντική. Αλλά αυτό δεν επηρεάζεται από το αν έχετε λύκο ή όχι ... επηρεάζεται από το γεγονός ότι μόλις το διασχίσατε με ένα δασικό μηχάνημα και κόψατε ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο".

Αλλά ίσως ο Schulze και ο Angelstam να είναι πιο κοντά σε ορισμένα σημεία απ' ό,τι φαίνεται αρχικά. Στη Γερμανία, λέει ο Schulze, η οξιά είναι το κυρίαρχο δέντρο, που φτάνει σε ύψος τα 40 μέτρα (130 πόδια) και εκτοπίζει τα άλλα δέντρα. "Αν αφήναμε το δάσος ήσυχο, η οξιά θα σκότωνε τα περισσότερα άλλα είδη δέντρων και άλλα φυτά", λέει και δεν θα υπήρχε τέφρα, σφενδάμι ή σημύδα. "Αν θέλουμε να διατηρήσουμε την ποικιλομορφία που υπάρχει στην Ευρώπη, πρέπει να κάνουμε διαχείριση".

Ο Angelstam υποστηρίζει την ιδέα ενός μικτού δάσους, με ορισμένα δέντρα να κόβονται και άλλα να παραμένουν σε προστατευόμενες περιοχές, με το νεκρό ξύλο να αφήνεται να πέσει και να σαπίσει. Αυτό θα απέτρεπε επίσης πολλούς από τους κινδύνους που συνδέονται με οποιαδήποτε μορφή μονοκαλλιέργειας δασών φυτείας, λέει.

Η ενεργός διαχείριση της ποικιλομορφίας των δασών μπορεί επίσης να αποτελέσει ένα καλό μέσο προστασίας από τις ασθένειες. Στην Ευρώπη, η ασθένεια των σκαθαριών του φλοιού εξαπλώνεται, μαζί με μύκητες που προσβάλλουν και σκοτώνουν τα νεαρά πεύκα. "Στην Τσεχική Δημοκρατία και τη Γερμανία, το σκαθάρι του φλοιού προκάλεσε την επιστροφή στα παλιά μικτά δάση", λέει, τα οποία κάποτε κυριαρχούσαν στο τοπίο πριν οι βιομηχανίες γυαλιού και σιδήρου τα αντικαταστήσουν με φυτείες από ταχέως αναπτυσσόμενη ερυθρελάτη.

Η αποκατάσταση των αυτοφυών δέντρων για τη δημιουργία ενός μείγματος ειδών "θα ήταν μια καλή ιδέα τόσο από την άποψη της εξασφάλισης περισσότερων ενδιαιτημάτων για τη βιοποικιλότητα όσο και από την άποψη ότι τα δάση θα γίνουν πιο ανθεκτικά", λέει ο Angelstam.

"Πρόκειται για μια διαχείριση των δασών πιο κοντά στη φύση", καταλήγει. "Διαβάστε την τοποθεσία και βεβαιωθείτε ότι φυτεύετε τα είδη δέντρων που είναι πιο προσαρμοσμένα". Αυτού του είδους οι πολυπλοκότητες πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη κατά τη στάθμιση των επιπτώσεων των επανεισαγωγών άγριας πανίδας και χλωρίδας.

Αρχική Εικόνα: Ο Ευρασιατικός λύγκας είναι ένα από τα πολλά ενδημικά είδη που επανεισάγονται στην Ευρώπη. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με το πόσο οι επανεισαγωγές άγριων ζώων μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση του άνθρακα των δασών

Ελεύθερη μετάφραση από: https://news.mongabay.com/2023/04/could-biodiversity-be-a-key-to-better-forest-carbon-storage-in-europe/

Η προστασία των δασών μας και η αειφορική διαχείρισή τους είναι υψίστης σημασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και της λειτουργίας του οικοσυστήματος, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου των δασών ως “αποθήκες άνθρακα” στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.

Παρακαλώ θεωρείστε το παρακάτω κείμενο του συναδέλφου David van der Spoel και αν συμφωνείτε με το περιεχόμενο, υπογράψτε.

Dear colleague,
​
as you may know, a group of about 500 researchers of varying dignity
(everything from bachelor’s students to professors and industrial
researchers) have written a letter to the EU commission (1,2) urging the
commission to consider “climate smart forestry”. The letter is, in fact,
poorly conceived industry propaganda, with multiple errors and
misconceptions. They urge the EU not to protect more forest (since it
“has no further benefits for biodiversity”), they mix up carbon flows
with carbon debt and so on.

A few of us have written a rebuttal letter that we intend to submit to
the EU. Would you please consider signing it? Our letter is in a google
document below, that is open for signing. I would like to encourage you
to spread this to those researchers that you think might consider
signing, preferably in relevant areas such as biology or climate science.
​
*Here is our letter: Please sign by adding your name at the bottom*:
https://docs.google.com/document/d/1DjqIcTznGs3gAnq50_3hsjfGa4Y6sEi0y-bIM2KtujQ/edit?usp=sharing

Background:

1) article in Euractiv:
https://www.euractiv.com/section/biomass/news/scientists-call-for-climate-smart-forestry-in-face-of-global-warming/
​
2) the original letter:
https://www.dropbox.com/s/fozb4k2hnc3pj2z/Scientist_Letter_climate_smart_forest_management.pdf?dl=0
Best regards,
--
David van der Spoel, Ph.D.,
Professor of Computational Molecular Biophysics
Uppsala University.
http://virtualchemistry.org

Με βάση και το τελευταίο περιστατικό με τον λύκο που εντοπίστηκε στον Καστανά Θεσσαλονίκης, άνοιξε μια συζήτηση - καυγάς στα κοινωνικά δίκτυα. Πολίτες αναρωτιούνται πως είναι δυνατόν να έχουν μειωθεί τα δάση μας και τα άγρια ζώα να αναγκάζονται να κατεβαίνουν στα χωριά; Ενώ σαν παράδειγμα δίνουν ότι η επαρχία έχει αρχίσει να εγκαταλείπεται από τους νεότερους ανθρώπους αλλά ήδη πολλά χωριά έχουν ερημώσει.

Αυτές όμως οι διαμαρτυρίες και καυγάδες μας δίνουν ένα βήμα στο να κάτσουμε και να αναλύσουμε την κατάσταση παρακάτω και να εξηγήσουμε και στον πιο απλό πολίτη τι σημαίνουν όλα αυτά που ακούει κατά καιρούς και ίσως να μην τα καταλαβαίνει.

Οι περισσότεροι, ειδικά, οι ηλικιωμένοι, θυμούνται ότι δεν έβλεπαν εύκολα λύκους, αρκούδες, αγριογούρουνα, και άλλα άγρια ζώα μέσα στα χωριά τους, ή μερικές φορές και καθόλου. Και δικαίως αναρωτιούνται αν όλα αυτά που ακούνε στην τηλεόραση και στο ράδιο, ή διαβάζουν στις εφημερίδες για το τι λένε βιολόγοι και επιστήμονες για την ανεπάρκεια τροφή για τα άγρια ζώα ή για την μείωση των δασών αν είναι αλήθεια;

Μα θας μας πείτε αφού οι ίδιοι είναι παρόντες στον τόπο τους και βλέπουν τις αλλαγές και τις διαφορές στα δάση με τα μάτια τους.

Πάμε να ξεκινήσουμε πρώτα και καλύτερα με τον πληθυσμό της Ελλάδας και να δούμε για τα τελευταία 50-60 χρόνια. Ο πληθυσμός της Ελλάδας (βάση της Eurostat) το 1960 ήταν 8.300.000 πολίτες, ενώ για το 1970 ήταν 8.781.000 πολίτες ενώ όμως για το 2018 ο πληθυσμός της Ελλάδας έφτασε τους 10.740.000 πολίτες (για το 2019 δεν έχουν βγει ακόμα δεδομένα).

Άρα μιλάμε για μια αύξηση πάνω από 2.440.000 πολίτες.

​Χωρίς βεβαίως να υπολογίσουμε τον τουρισμό, όπου το 2018 ξεπεράσαμε τους 33.000.000 τουρίστες, ενώ για το 1950 οι τουρίστες ήταν μόνο 33.300 και το 1960 που αρχίζει ο μαζικός τουρισμός φτάνει η Ελλάδα να έχει 399.400 τουρίστες.

Τι σημαίνει όμως αυτό;

Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα για να καλύψει όλο και τις μεγαλύτερες ανάγκες στον τουρισμό που είναι και η πιο βαριά βιομηχανία της χώρας μας, άρχισε να δίνει άδειες για μεγάλες και μικρές ξενοδοχειακές μονάδες. 

´Έτσι κάπως ξεκίνησαν μεγάλα και μικρά ξενοδοχεία να ξεφυτρώνουν σε κάθε παραλία της Ελλάδας, όπως και σε ορεινά χωριά κόβοντας δασικές περιοχές αλλά κάνοντας μερικές περιοχές (π.χ. Χαλκιδική) όλο και πιο αφόρητες για κάποια είδη άγριας ζωής.

Ταυτόχρονα όμως τα τελευταία 50 χρόνια η οικοδομική ανάπτυξη της χώρας μας ήταν ραγδαία σε κάθε σημείο (ακόμα και μέσα σε δάση), όπου Δήμοι και Κοινότητες πολλές φορές αναγκάστηκαν να αυξήσουν τα όρια των χωριών τους για να μπορούν να χτίσουν όλοι τις κατοικίες τους ακόμα και πιο αραιά.

Επίσης λόγω της αγροτικής ανάπτυξης (και των κονδυλίων) που έδιναν όλα αυτά χρόνια για να μπορεί η Ελλάδα να βασίζεται στα πόδια της και όχι σε εισαγωγές τροφίμων, αρκετοί αγρότες άρχισαν να επεκτείνονται στις άκρες των δασικών περιοχών αυξάνοντας τις αγροτικές περιοχές και κόβοντας δασικές περιοχές με το πέρασμα των χρόνων.

​Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή.

Έπειτα ας προχωρήσουμε να δούμε τα μεγάλα έργα που έχουν γίνει που δεν υπήρχαν την δεκαετία του 1960. Και μιλάμε για τους αυτοκινητόδρομους στην χώρα μας, όπου όπως μπορείτε να δείτε παρακάτω στην εικόνα διέσπασαν σε κομμάτια όλους τους βιότοπους χωρίς όμως να δίνονται φυσικοί διέξοδοι, περάσματα και μονοπάτια για την άγρια ζωή. 

Διάφορα ζώα όπως ο λύκος, η αρκούδα, ο αγριόχοιρος, και άλλα μικρότερα ζώα μετακινούνται είτε για να βρουν τροφή, είτε για να ζευγαρώσουν ή είτε για να βρουν να φωλιάσουν να πέσουν σε χειμερία νάρκη. 

Κάποια ζώα όπως ο λύκος, και συγκεκριμένα η κάθε αγέλη λύκων ορίζουν τις δικές τους περιοχές, και τα όρια αυτών των περιοχών μπορούν να μεταβάλλονται και να αλλάζουν ανάλογα με την εποχή ή την διαθεσιμότητα τροφής.

Ταυτόχρονα όμως τα μεγάλα θηλαστικά (αρκούδα, λύκος) είναι ικανά να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις σε μία ημέρα (π.χ. από Δυτική Μακεδονία να φτάσουν μέχρι και Λάρισα), με αυτό να συνεπάγεται ότι πρέπει να περάσουν τουλάχιστον από έναν αυτοκινητόδρομο και κάμποσες κατοικημένες περιοχές.

Τα ζώα όμως επιδιώκουν την ησυχία αλλά και την απομόνωση τους από τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ηδάλλως η εμφάνιση τέτοιων ζώων θα ήταν όχι μόνο καθημερινή αλλά και πολλαπλή κατά την διάρκεια της ημέρας σε όλη την Ελλάδα και όχι σε μερικά χωριά και περιοχές.

Παρ' όλα αυτα οι αυτοκινητόδρομοι δεν ήταν το μόνα μεγάλα έργα που έγιναν τα τελευταία 50 χρόνια. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκαν μεγάλα εργοστάσια και επιχειρήσεις που δεν μπορούσαν να βρίσκονται εντός των πόλεων και αναπτύχθηκαν σε πιο απομακρυσμένα σημεία όπου έκαναν ιδιωτικούς δρόμους, και σήκωσαν περιφράξεις και τείχη σε πολύ μεγάλες εκτάσεις πετσοκόβοντας και άλλο τους βιότοπους των άγριων ζώων.

Και μην νομίζετε ότι τελειώσαμε. Κάθε χρόνο έχουμε δεκάδες πυρκαγιές στην Ελλάδα. Αυτές οι πυρκαγιές είναι επίσης ένας μεγάλος παράγοντας που χάνουμε τα δάση μας αλλά και τα ζώα πρέπει να βρουν έναν νέο τόπο κατοικίας, προστασίας και τροφής.

​Παρακάτω στον χάρτη, μπορείτε να δείτε τα δάση που χάσαμε στην Ελλάδα τα τελευταία 18 χρόνια (πατήστε στον σύνδεσμο παραπάνω και άμα κάνετε ζουμ σε διάφορες περιοχές, θα δείτε πιο αναλυτικά τα δάση που έχουν χαθεί), κυρίως από πυρκαγιές.

Αλλά οι πυρκαγιές που έχουμε τα τελευταία χρόνια είναι όλο και περισσότερες αλλά και μεγαλύτερες.
Και εκτός από τις πυρκαγιές τα δάση μας έχουν να αντιμετωπίσουν την λαθροϋλοτομία, την βόσκηση κτηνοτροφικών ζώων σε δάση, τις διανοίξεις σε αγροτικούς δρόμους αλλά και άλλες δασικές εργασίες που καταστρέφουν και μειώνουν τις δασικές περιοχές αλλά ταυτόχρονα μειώνουν και την διαθέσιμη τροφή και στέγη για εκατοντάδες είδη άγριας ζωής.

Αλλά εντάξει με όλα αυτά. Ας μιλήσουμε όμως λίγο με νούμερα. Πάμε να μιλήσουμε για 3 είδη (αρκούδες, λύκους και αγριογούρουνα) όπου έχουν αρχίσει να εμφανίζονται όλο και συχνότερα μέσα σε κατοικημένες περιοχές και μερικές φορές δημιουργούν πρόβλημα και σε καλλιέργειες. Δυστυχώς όμως λόγω της παραπληροφόρησης από εφημερίδες και τη τρομολαγνεία από ορισμένες ομάδες ανθρώπων κάνουν μερικούς ανθρώπους να αρχίζουν να φοβούνται αυτά τα ζώα, να τα θεωρούν τέρατα και ότι είναι απειλή για την ίδια την ζωή τους και των οικογενειών τους.

Μια έρευνα του 2015 του Αρκτούρου υπολογίζει ότι υπάρχουν τουλάχιστον 450 αρκούδες στην Ελλάδα με αυτές να χωρίζονται κυρίως σε 4 μεγάλους πληθυσμούς στην Ροδόπη, στο Βίτσι, στην Βαρνούντα και στην Πίνδο.

Ενώ με δεδομένα του 1999 οι λύκοι στην Ελλάδα υπολογίζονται στους 700 αν και τα τελευταία χρόνια σε κάποια σημεία της Ελλάδα φέρεται να επανακάμπτει αλλά καθώς δεν γίνεται συστηματική παρακολούθηση και καταμέτρηση του πληθυσμού του είδους στην Ελλάδα είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η τάση του πληθυσμού σε όλη την έκταση της κατανομής του είδους και αν έχει αυξηθεί ή μειωθεί.

Και μελέτη του 2009 δείχνει τον πληθυσμό των αγριόχοιρων στην Ελλάδα να υπολογίζεται στα 19,033 άτομα με μέγιστο πληθυσμό των 23,030. Αλλά τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως ο πληθυσμός των αγριόχοιρων να έχει αυξηθεί δραματικά σε κάποιες περιοχές και για αυτό έχουν παρθεί ειδικά μέτρα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Εκτός από αυτά τα 3 ζώα, υπάρχουν και άλλα μεγάλα και μικρά ζώα που εμφανίζονται σε κατοικημένες περιοχές και κάνουν ζημιές π.χ. ζαρκάδια, αλεπούδες, κ.α.

Παρ' ότι η Ελλάδα ακόμα θεωρείται ένα hotspot και φιλοξενεί μια τεράστια βιοποικιλότητα, στα δασικά οικοσυστήματα συνυπάρχουν πάνω από 23 είδη αμφιβίων, 67 είδη ερπετών, 450 είδη πουλιών 98 χερσαίων θηλαστικών και κάτι χιλιάδες ασπόνδυλα.

Τώρα με αυτά που διαβάσατε. Δείτε παραπάνω τον χάρτη της Ελλάδας με τις δασικές περιοχές και θέλουμε να κάτσετε να σκεφτείτε τα παρακάτω:

• Πως γίνεται να φταίει μόνο ένα ζώο έτσι και το δούμε εντός κατοικημένης περιοχής; Κυριολεκτικά όταν του έχουμε κόψει σε δεκάδες κομμάτια τον βιότοπο τους;
• Τι κακία και εχθρότητα πρέπει να έχει ένας άνθρωπος στην ψυχή τους για να πει ότι φταίει το ζώο ενώ εμείς οι άνθρωποι όχι; παρ' ότι όχι μόνο τα έχουμε περιορίσει σε τεράστιο βαθμό αλλά δεν τους αφήνουμε καν περιθώρια επιβίωσης;
• Και ενώ τα ζώα έχουν διαφορετικές ανάγκες σε τροφή, κατανομή, υψόμετρο, κλπ. πως γίνεται να μην τους παρέχουμε τουλάχιστον τον ελάχιστο βιότοπους που χρειάζονται;
• Που νομίζετε ότι θα τα καταλήξουν όλα αυτά τα ζώα έτσι και συνεχίσουμε να μειώνουμε σε τέτοιο δραματικό βαθμό τους βιότοπους τους ή και την τροφή τους;

Αυτό που ζητάμε όλοι οι επιστήμονες δεν είναι απλώς να αρχίσετε να μας ακούτε γιατί σπουδάσαμε κάτι πάνω σε αυτούς τους τομείς (οικολογία, βιολογία, ωκεανογραφία, ερπετολογία, ζωολογία, κλπ), αλλά γιατί θέλουμε να σας κάνουμε να μπορείτε να αναρωτιέστε μόνοι σας για ποιον λόγο προτείναμε κάτι αλλά και ποιο θα είναι το αντίκτυπο της πρότασης μας σε αυτά που προτείνουμε στο άμεσο μέλλον.

Οι προτάσεις μας αφορούν στην καλύτερη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος με όσο πιο μικρότερο αντίκτυπο γίνεται της ανθρώπινης παρέμβασης στην άγρια φύση (ουτοσάλως ότι κάνουμε έχει αντίκτυπο στο περιβάλλον) και να ανατρέψουμε όσο μπορούμε την ήδη ζημιά που έχουμε κάνει σαν ανθρώπινο γένος. Κανείς δεν είπε να σταματήσει η ανάπτυξη ή η τεχνολογία, ουτοσάλως και εμείς βασιζόμαστε πάνω στην τεχνολογία και την ανάπτυξη για καλύτερη έρευνα και για να γίνεται η δουλειά μας πιο εύκολη.

Αλλά απλώς θέλουμε να μας ακούσετε. Θέλουμε να κάτσετε να αναρωτηθείτε και εσείς οι ίδιοι. Και φυσικά άμα κάνουμε λάθη να παρέμβετε αλλά όχι με απειλές αλλά με προτάσεις και αντιπροτάσεις. 

Αλλά κάθε ζωή μετράει. Μην μας λέτε ότι δεν πρέπει να προστατέψουμε ένα άγριο ζώο όταν το μόνο που κάνουμε οι άνθρωποι είναι να το εξοντώνουμε αυτό αλλά και τον βιότοπο του.

Τώρα ελπίζουμε να έχετε και εσείς μια καλύτερη εικόνα τι συμβαίνει στα δάση μας στην Ελλάδα. Και πως η άγρια ζωή όχι μόνο μειώνεται και απειλείται αλλά ταυτόχρονα έχετε αρχίσει να παίρνετε μια εικόνα από το μέλλον και το πως θα αρχίσουμε να βλέπουμε όλο και περισσότερα άγρια ζώα όχι μόνο μέσα στα χωριά αλλά και μέσα στις πόλεις μας.

Με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση βάλλεται πανταχόθεν το Σέιχ Σου σαν την πηγή «όλων των κακών» και συγκεκριμένα κρίνεται «ένοχο» για τη δήθεν «εισβολή των αγριογούρουνων» στις πόλεις και τα χωριά του νομού Θεσσαλονίκης.

Μόλις μερικές φωτογραφίες αγριογούρουνων σε οικισμούς- όμορους με το δάσος - κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο, μια ομοβροντία δημοσιευμάτων και δηλώσεων ,έσπευσαν να υποδείξουν το Σέιχ Σου, σαν το μυστικό «στρατηγείο» και «ορμητήριο» της σύγχρονης «λαίλαπας», των αγριογούρουνων, που απειλεί με αποσταθεροποίηση την τοπική κοινωνία.

Μάλιστα η δημιουργική φαντασία των ποικιλώνυμων και αυτοχρισμένων ειδικών έκανε λόγο για «υπερπληθυσμό» των αγριόχοιρων στο περιαστικό δάσος, αντλώντας προφανώς επιχειρήματα από την τοποθέτηση δύο πινακίδων, της πρώτης από το Δασαρχείο με χορηγία των κυνηγετικών συλλόγων στις εισόδους του περαστικού δάσους, της δεύτερης από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στον Περιφερειακό, η οποία παριστάνει ένα αγριογούρουνο, ενώ ο Κ.Ο.Κ. , για τη διελευση άγριων ζώων ,προβλέπει την πινακίδα Κ19 με το ελάφι.

Ετσι φθάσαμε στη σύσκεψη της 1/9/2017, που έγινε στη Θεσσαλονίκη ,υπό την αιγίδα του αναπληρωτή υπουργού περιβάλλοντος, για τη διαχείριση του «υπερπληθυσμού» των αγριογούρουνων στο Σέιχ Σου. Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε ερήμην των περιβαλλοντικών οργανώσεων, που δεν προσκλήθηκαν, σε αντίθεση με τις κυνηγετικές οργανώσεις, που προσκλήθηκαν και παρευρέθησαν, για να εκφράσουν τις απόψεις τους, κατά παράβαση των διατάξεων του νόμου 3422/2005, που προβλέπει συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, για περιβαλλοντικά ζητήματα,χωρίς διακρίσεις.

Τα μέτρα,έτσι όπως παρουσιάσθηκαν στον τοπικό τύπο, διακρίνονται από ασάφεια και αοριστία και δεν είναι επιδεκτικά αξιολογήσεως, γι αυτό και είναι αναγκαίο να τεθούν τα πρακτικά της σύσκεψης στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου, μέσα από τη σελίδα του ΥΠΕΚΑ στο διαδίκτυο.

Επειδή η εμφάνιση ατόμων αγριογούρουνων σε παρυφές κατοικημένων περιοχών, δεν τεκμηριώνει «υπερπληθυσμό» τους στο Σέιχ Σου.

Επειδή η εμφάνιση των αγριογούρουνων σε κατοικημένες περιοχές οφείλεται στην ευκολία εύρεσης τροφής από τους κάδους απορριμάτων ή απευθείας από τους ίδιους τους κατοίκους.

Επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος άρσης της απαγόρευσης του κυνηγιού στο περιαστικό δάσος, απαγόρευση που ισχύει διαχρονικά και ανανεώνεται με διαδοχικές παρατάσεις .

Επειδή τα μέσα για το κυνήγι, σύμφωνα με το νόμο είναι, όχι μόνο η χρήση όπλων, αλλά και παγίδων, θηλειών, δοκάνων, συρματόσχοινων, διχτυών κ.λ.π.

Επειδή το Σέιχ Σου είναι χώρος αναψυχής, για όλους τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης και των πέριξ αυτής Δήμων.

Επειδή η απαγόρευση του κυνηγιού πρέπει να ισχύει χωρίς καμμία εξαίρεση, για λόγους προστασίας της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας των επισκεπτών του δάσους, που εκτός από πεζοπόροι, δρομείς και ποδηλάτες είναι και οικογένειες με μικρά παιδιά, σχολεία, αθλητικές και περιβαλλοντικές ομάδες, που διοργανώνουν αγώνες ορεινού τρεξίματος, ορεινής ποδηλασίας και πεζοπορείες.

Για όλους τους παραπάνω λόγους
Η Επιτροπή Προστασίας Σέιχ Σου ζητά από τους αρμόδιους φορείς την άμεση λήψη των παρακάτω μέτρων:

• Απαγόρευση κάθε απελευθέρωσης (εμπλουτισμού) αγριογούρουνων από κυνηγετικές οργανώσεις σε όλο το νομό Θεσσαλονίκης, κάτι που σήμερα είναι επιτρεπτό αποκλειστικά στα δασαρχεία και στους κυνηγετικούς συλλόγους, σύμφωνα με τα άρθρα Α3 και Η4 της με αριθμό 98161/4136/2009 απόφασης του υφυπουργού αγροτικής ανάπτυξης και τροφίμων.
• Ερευνα από τις αρμόδιες αρχές για την ύπαρξη παράνομων εκτροφείων που εμπορεύονται αγριόχοιρους, προκειμένου αυτοί να εισαχθούν στο φυσικό περιβάλλον και ειδικότερα στους ορεινούς όγκους Σέιχ Σου και Χορτιάτη, για κυνηγετικούς σκοπούς.
• Καταγραφή του αριθμού των αγριογούρουνων στο Σέιχ Σου και Χορτιάτη από ανεξάρτητη επιστημονική ομάδα κατά προτίμηση προερχόμενη από καθηγητές και ερευνητές των σχολών βιολογίας και δασολογίας του ΑΠΘ .
• Δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων και των μεθόδων καταγραφής.
• Διαβούλευση για την αναγκαιότητα λήψης μέτρων, με συμμετοχή περιβαλλοντικών οργανώσεων.
• Σε καμμία περίπτωση τα μέτρα διαχείρισης δεν πρέπει να περιλαμβάνουν το κυνήγι με οιαδήποτε μορφή, χρήση όπλων, παγίδων, θηλειών, δοκάνων, συρματόσχοινων, διχτυών κ.λ.π., σε όλη την έκταση των 36.500 στρεμμάτων του περιαστικού δάσους, λόγω της πυκνής επισκεψιμότητας του Σέιχ Σου, από αθλητές, περιπατητές, οικογένειες με μικρά παιδιά και του κινδύνου απώλειας ανθρώπινων ζωών .
• Τακτική αποκομιδή απορριμάτων και καθαρισμός των κάδων από τους δήμους.
• Συστάσεις, για αποφυγή σίτισης των αγριόχοιρων, σε πολίτες-δημότες.

Η Επιτροπή Προστασίας Σέιχ Σου σε συνεργασία με άλλες ομάδες θα πράξει όλα τα αναγκαία, στα πλαίσια της νομοθεσίας που ισχύει, ώστε μια αστήρικτη και ατεκμηρίωτη κινδυνολογία , να μη γίνει αιτία για τυχόν άρση της απαγόρευσης του κυνηγιού, με αποτέλεσμα την μετατροπή του Σέιχ Σου σε απαγορευμένη ζώνη, για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης και των περιχώρων της.

Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας (ΥΠΕΝ) το σχέδιο προεδρικού διατάγματος για τον «Χαρακτηρισμό της χερσαίας περιοχής του δάσους Δαδιάς - Λευκίμης - Σουφλίου ως Εθνικού Πάρκου δάσους Δαδιάς - Λευκίμης -Σουφλίου», ενώ καθορίζονται επίσης ζώνες προστασίας, χρήσεων, όρων και περιορισμών».

Όπως υπογραμμίζει το ΥΠΕΝ, το Εθνικό Πάρκο βρίσκεται στο μέσο του νομού Έβρου σε έκταση 428.000 στρ, από τα οποία τα 72.900 στρ. είναι αυστηρά προστατευόμενη ζώνη. Κατέχει ξεχωριστή γεωγραφική θέση σε διεθνές επίπεδο, καθώς βρίσκεται στο σταυροδρόμι μεταξύ Ασίας, Ευρώπης και Αφρικής και κοντά στον ανατολικότερο μεταναστευτικό διάδρομο πολλών ειδών πουλιών.

Η εκτατική χρήση της γης από τον άνθρωπο στο βάθος των αιώνων, έχει οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός πλούσιου μωσαϊκού τοπίων με πολλές εναλλαγές. Στην περιοχή έχουν καταγραφεί συνολικά 360 - 400 είδη φυτών, από τα οποία 25 είδη είναι ορχιδέες, 104 είδη πεταλούδων, 12 - 13 είδη αμφιβίων, 29 είδη ερπετών και 60 - 65 είδη θηλαστικών, εκ των οποίων 24 είναι νυχτερίδες. Επιπλέον, τα ιδιαίτερης αισθητικής τοπία με βραχώδεις σχηματισμούς, ρυάκια και ποτάμια, τα ενδημικά φυτά και τα σημεία γεωλογικού ενδιαφέροντος της περιοχής είναι υψηλής οικολογικής αξίας. Η οικολογική αξία του Δάσους Δαδιάς επισημάνθηκε το 1970 από Ευρωπαίους επιστήμονες, το 1980 η περιοχή ανακηρύχτηκε προστατευόμενη και από το 2006 έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικό Πάρκο. Πλέον αποτελεί ένα από τα λίγα καταφύγια σπάνιων αρπακτικών πουλιών σε όλη την Ευρώπη, ενώ εδώ συναντάται ο μοναδικός αναπαραγόμενος πληθυσμός Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια.
​
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΝ δεδομένου ότι, το σχέδιο Π.Δ. διαφοροποιείται σε σχέση με την ισχύουσα ΚΥΑ, κυρίως σε επίπεδο όρων και περιορισμών, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Τσιρώνης, καλεί όλους τους πολίτες και φορείς να συμμετέχουν στη εν λόγω δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, προκειμένου να καταθέσουν τις προτάσεις τους, μέχρι και την 31 Οκτωβρίου 2016 και ώρα 09:00 π.μ. Όπως υπογραμμίζεται, οι παρατηρήσεις, οι σχολιασμοί και οι απόψεις όλων θα εξεταστούν και θα συμβάλλουν στην οριστική διαμόρφωση του σχεδίου Π.Δ.
​
Η διαβούλευση βρίσκεται στην σελίδα: http://www.opengov.gr/minenv/?p=8075

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Πηγή: hikingexperience.gr

Τα στοιχεία παρακάτω είναι από την διαδραστική εφαρμογή http://earthenginepartners.appspot.com/science-2013-global-forest η οποία με βάση 650.000 δορυφορικές εικόνες από τον Landsat 7 κατέγραψε την αύξηση αλλά και τον θάνατο κάποιων δασικών περιοχών την Ελλάδας.

Με πράσινο σημαδεύονται οι δασικές περιοχές . Με κόκκινο αυτές που υπέστησαν απώλεια των δασών. Με μπλε οι περιοχές που παρουσίασαν αύξηση των δασών, ενώ με ροζ ορίζονται οι περιοχές που είχαν "μεικτή" εικόνα, απώλεια και κέρδος.

Παρακάτω μπορείτε να πατήσετε πάνω στις εικόνες για πλήρη ανάλυση.

Γνωρίζατε ότι:

• Το δάσος των Σκουριών είναι συνέχεια του Δάσους του Στρατωνικό ενός από τα 32 πιο σημαντικά δάση της Ελλάδας.
  
• Είναι άνω των 3.300 στρέμματα αρχέγονου δάσους.
  
• Βρίσκεται ανάμεσα σε 3 Καταφύγια Άγριας Ζωής, τα οποία είναι το Καταφύγιο Άγριας Ζωής Χαβρία, το Καταφύγιο Άγριας Ζωής Κρυονέρι Καλογερικό και το Καταφύγιο Άγριας Ζωής Μπροστόμνιτσα.
• Βρίσκεται ανάμεσα σε τουλάχιστον 4 προστατευόμενες περιοχές
  
• Υπάρχουν τουλάχιστον 68 είδη Άγριας Ζωής
  

Επίσης όπως μπορείτε και εσείς να διαβάσετε στα Ελληνικά Νέα για την Άγρια Πανίδα της Χαλκιδικής ότι στην περιοχή υπάρχουν:

• 4 προστατευόμενα Θηλαστικά, το τσακάλι, η βίδρα, ο λύκος και το ζαρκάδι, και

• 4 προστατευόμενα είδη πουλιών, το διπλομπεκάτσινο, η βαλτόπαπια, το κιρκινέζι και ο στεπόκιρκος

Μπορεί το δάσος των Σκουριών, που δικαιολογημένα έχει γίνει πεδίο οικολογικής μάχης, να μην ονομάζεται «εθνικό πάρκο» ή «περιοχή Natura 2000», αλλά είναι ένας πράσινος πνεύμονας από εκείνους που θα έπρεπε να βρίσκονται στην αγκαλιά του νόμου.

Εάν συνεχιστούν οι εργασίες η ζημιά που θα προκληθεί στο περιβάλλον θα είναι και ανεπανόρθωτη.

Η Ελληνική νομοθεσία (Ν. 3937/2011) έχει σκοπό την προστασίας της βιοποικιλότητας, και μιλάει για την προστασία των προστατευόμενων ειδών από το Ελληνικό Κράτος. Τι γίνεται όταν το ίδιο το ελληνικό κράτος παραβαίνει τις ίδιες τις δικές του νομοθεσίες; Υπάρχει κάποιος υπεύθυνος να το σταματήσει;

Ένας κρυφός θησαυρός θα χαθεί, ένας θησαυρός που λίγοι τον βλέπουν πραγματικά όπως είναι, ένας θησαυρός που δεν μπορεί κανείς να τον εκμεταλλευτεί και για τίποτα άλλο παρά μόνο για την ομορφιά του και αυτό είναι η φύση και η άγρια ζωή του τόπου.