Μετά από έκτακτη συνεδρίαση των ιδρυτικών μελών εχθές Πέμπτη 22 Απριλίου, είμαστε σε θέση να πάρουμε δημόσια θέση υπέρ του νέου Νομοσχεδίου (που είχε καταθέσει προτάσεις η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία) για όταν κατατεθεί για δημόσια διαβούλευση και ψήφιση του από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, που προβλέπει υπέρ της υποχρεωτικής στείρωσης και περιορισμό των ανεξέλεγκτων εκτροφών και πωλήσεων των οικόσιτων ζώων (π.χ. σκυλιά)​ και εξηγούμε παρακάτω γιατί.

Μπορεί σε μερικούς να ακούγεται βάρβαρο να στειρώνουμε υποχρεωτικά τα σκυλιά και τα γατιά μας, αλλά τόσα χρόνια δεν μπόρεσαν να γίνουν όσα χρειαζόντουσαν και ακόμα και σήμερα υπάρχουν Δήμοι που δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτα. Όλη αυτή η ανεξέλεγκτη κατάσταση από τους Δήμους μέχρι να μην κάνουν τίποτα ούτε καν προγράμματα στειρώσεων αδέσποτων, μέχρι κυνηγούς και κτηνοτρόφους να πετάνε τα ζώα τους σε βουνά, σκουπίδια και ποτάμια, όπως και στους κατοίκους των πόλεων όταν δεν μπορούν να τα φροντίσουν να τα παρατάνε στα κοντινά πάρκα τους έχει οδηγήσει να υπάρχουν τουλάχιστον 3 εκατομμύρια αδέσποτα σκυλιά (τόσα υπολογίζονται στο περίπου) και άγνωστο πόσες γάτες σε όλη την επικράτεια της Ελλάδας.

Τι σημαίνουν όμως τόσα αδέσποτα σκυλιά και γάτες για την άγρια ζωή του τόπου μας;

Για τις γάτες που δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα ειδικά στην ερπετοπανίδα και στην πτηνοπανίδα είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια.

Οι περισσότεροι όμως δεν γνωρίζουν, ότι και τα σκυλιά δημιουργούν πολλά προβλήματα στην άγρια ζωή. Ορμάνε σε άγρια ζώα, όπως αλεπούδες, κουνάβια, αγριόχοιρους, ζαρκάδια, πουλιά, σαύρες, έντομα, κλπ και μερικά μπορούν να τα πιάσουν να τα σκοτώσουν ή και να τα φάνε, ενώ στα μεγαλύτερα είδη όπως ζαρκάδια, ελάφια, αγριόχοιρους, κλπ συνήθως τα τρομοκρατούν είτε γαβγίζοντας ή είτε τα κυνηγάνε. Τα μεγάλα θηλαστικά όταν είναι τρομοκρατημένα τρέχουν προς κάθε κατεύθυνση και πετάγονται ακόμα και μπροστά σε οχήματα ή και ανθρώπους ή και κάνουν ζημιές πέφτοντας πάνω σε διάφορα αντικείμενα.

Δηλώνουμε πως είμαστε υπέρ του νέου νομοσχεδίου και όσο παράλογο μπορεί να ακούγεται σε μερικούς ανθρώπους, έχουμε πειστεί πως καλύτερα είναι να γίνει τώρα ακόμα και η υποχρεωτική στείρωση σε σκύλους και γάτες παρά όταν θα είναι αργά για την ίδια την βιοποικιλότητα μας, όπου την χρειαζόμαστε πιο πολύ απ' ότι οτιδήποτε άλλο για την υγεία μας, για τις εργασίες μας και για την ίδια την ζωή μας. Και θα είμαστε παρόντες με κατάθεση προτάσεων στο νέο νομοσχέδιο όταν θα βγει για δημόσια διαβούλευση.

Όπως υποσχεθήκαμε εχθές, σήμερα θα σας δείξουμε μια λίστα για ποια άγρια ζώα μπορούμε να καταγράψουμε όταν είμαστε στο σπίτι μας (είτε είναι μέσα στο σπίτι, είτε στον κήπο μας ή είτε στην βεράντα μας).

Όταν μιλάμε για άγρια ζωή μέσα στο σπίτι συνήθως μιλάμε για μικροσκοπικά είδη, εκτός λίγων εξαιρέσεων.

Τα πιο κοινά είδη που μπορούμε να συναντήσουμε μέσα στο σπίτι είναι τα: Φαλάγγια, Αράχνες, Σαμιαμίδια, Μύγες, Κουνούπια, Ακάρεα (μέσα στα χαλιά μας συνήθως τα βρίσκουμε) και κανένα άλλο έντομο που να μπήκε από το παράθυρο ή την μπαλκονόπορτα μας.

Αυτό εξαρτάται από τον κήπο που έχουμε και που βρίσκεται. Είναι διαφορετικό να έχουμε έναν μικρό κήπο στην πόλη και είναι διαφορετικό να έχουμε κήπο στην εξοχή, όπου εκεί μπορούμε να βρούμε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία ζώων αλλά και άγριων φυτών που φύτρωσαν μόνα τους. 

Εμείς θα εστιάσουμε σε αυτό το άρθρο σε αυτούς που έχουν ένα μικρό κήπο μέσα στην πόλη. Αλλά και εδώ εξαρτάται αν είναι περιφραγμένος με σίτα, κάγκελα ή τοίχο.

Τα πιο κοινά είδη που μπορούμε να βρούμε μέσα σε έναν αστικό κήπο είναι συνήθως τα εξής: Γαιοσκώληκες, διάφορα είδη σκουληκιών (εκατοντάποδα και χειλόποδα), σαρανταποδαρούσες, αράχνες, μέλισσες και σφήκες, πεταλούδες, πασχαλίτσες, μυρμήγκια και διάφορα έντομα και άλλα αρθρόποδα.

Το ότι έχουμε ένα μικρό ή μεγάλο μπαλκόνι δεν μας εμποδίζει να καταγράψουμε κάποια είδη άγριας ζωής. Δύο είναι οι πιο κοινές κατηγορίες ζώων που μπορούμε να καταγράψουμε και αυτές είναι τα πουλιά (ορνιθοπαρατήρηση), ειδικά τώρα που έρχονται τα χελιδόνια και είναι γενικά μια εύκολη καταγραφή ή και τα σπουργίτια, όπως και τις νυχτοπεταλούδες την νύχτα που αρκεί να αφήσουμε ένα φως αναμμένο για να τις προσελκύσουμε.

Βεβαίως αν έχουμε λουλούδια στα μπαλκόνια μας μπορούμε να καταγράψουμε και άλλους απρόσμενους επισκέπτες, όπως πεταλούδες και μέλισσες.

Με βάση και το τελευταίο περιστατικό με τον λύκο που εντοπίστηκε στον Καστανά Θεσσαλονίκης, άνοιξε μια συζήτηση - καυγάς στα κοινωνικά δίκτυα. Πολίτες αναρωτιούνται πως είναι δυνατόν να έχουν μειωθεί τα δάση μας και τα άγρια ζώα να αναγκάζονται να κατεβαίνουν στα χωριά; Ενώ σαν παράδειγμα δίνουν ότι η επαρχία έχει αρχίσει να εγκαταλείπεται από τους νεότερους ανθρώπους αλλά ήδη πολλά χωριά έχουν ερημώσει.

Αυτές όμως οι διαμαρτυρίες και καυγάδες μας δίνουν ένα βήμα στο να κάτσουμε και να αναλύσουμε την κατάσταση παρακάτω και να εξηγήσουμε και στον πιο απλό πολίτη τι σημαίνουν όλα αυτά που ακούει κατά καιρούς και ίσως να μην τα καταλαβαίνει.

Οι περισσότεροι, ειδικά, οι ηλικιωμένοι, θυμούνται ότι δεν έβλεπαν εύκολα λύκους, αρκούδες, αγριογούρουνα, και άλλα άγρια ζώα μέσα στα χωριά τους, ή μερικές φορές και καθόλου. Και δικαίως αναρωτιούνται αν όλα αυτά που ακούνε στην τηλεόραση και στο ράδιο, ή διαβάζουν στις εφημερίδες για το τι λένε βιολόγοι και επιστήμονες για την ανεπάρκεια τροφή για τα άγρια ζώα ή για την μείωση των δασών αν είναι αλήθεια;

Μα θας μας πείτε αφού οι ίδιοι είναι παρόντες στον τόπο τους και βλέπουν τις αλλαγές και τις διαφορές στα δάση με τα μάτια τους.

Πάμε να ξεκινήσουμε πρώτα και καλύτερα με τον πληθυσμό της Ελλάδας και να δούμε για τα τελευταία 50-60 χρόνια. Ο πληθυσμός της Ελλάδας (βάση της Eurostat) το 1960 ήταν 8.300.000 πολίτες, ενώ για το 1970 ήταν 8.781.000 πολίτες ενώ όμως για το 2018 ο πληθυσμός της Ελλάδας έφτασε τους 10.740.000 πολίτες (για το 2019 δεν έχουν βγει ακόμα δεδομένα).

Άρα μιλάμε για μια αύξηση πάνω από 2.440.000 πολίτες.

​Χωρίς βεβαίως να υπολογίσουμε τον τουρισμό, όπου το 2018 ξεπεράσαμε τους 33.000.000 τουρίστες, ενώ για το 1950 οι τουρίστες ήταν μόνο 33.300 και το 1960 που αρχίζει ο μαζικός τουρισμός φτάνει η Ελλάδα να έχει 399.400 τουρίστες.

Τι σημαίνει όμως αυτό;

Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα για να καλύψει όλο και τις μεγαλύτερες ανάγκες στον τουρισμό που είναι και η πιο βαριά βιομηχανία της χώρας μας, άρχισε να δίνει άδειες για μεγάλες και μικρές ξενοδοχειακές μονάδες. 

´Έτσι κάπως ξεκίνησαν μεγάλα και μικρά ξενοδοχεία να ξεφυτρώνουν σε κάθε παραλία της Ελλάδας, όπως και σε ορεινά χωριά κόβοντας δασικές περιοχές αλλά κάνοντας μερικές περιοχές (π.χ. Χαλκιδική) όλο και πιο αφόρητες για κάποια είδη άγριας ζωής.

Ταυτόχρονα όμως τα τελευταία 50 χρόνια η οικοδομική ανάπτυξη της χώρας μας ήταν ραγδαία σε κάθε σημείο (ακόμα και μέσα σε δάση), όπου Δήμοι και Κοινότητες πολλές φορές αναγκάστηκαν να αυξήσουν τα όρια των χωριών τους για να μπορούν να χτίσουν όλοι τις κατοικίες τους ακόμα και πιο αραιά.

Επίσης λόγω της αγροτικής ανάπτυξης (και των κονδυλίων) που έδιναν όλα αυτά χρόνια για να μπορεί η Ελλάδα να βασίζεται στα πόδια της και όχι σε εισαγωγές τροφίμων, αρκετοί αγρότες άρχισαν να επεκτείνονται στις άκρες των δασικών περιοχών αυξάνοντας τις αγροτικές περιοχές και κόβοντας δασικές περιοχές με το πέρασμα των χρόνων.

​Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή.

Έπειτα ας προχωρήσουμε να δούμε τα μεγάλα έργα που έχουν γίνει που δεν υπήρχαν την δεκαετία του 1960. Και μιλάμε για τους αυτοκινητόδρομους στην χώρα μας, όπου όπως μπορείτε να δείτε παρακάτω στην εικόνα διέσπασαν σε κομμάτια όλους τους βιότοπους χωρίς όμως να δίνονται φυσικοί διέξοδοι, περάσματα και μονοπάτια για την άγρια ζωή. 

Διάφορα ζώα όπως ο λύκος, η αρκούδα, ο αγριόχοιρος, και άλλα μικρότερα ζώα μετακινούνται είτε για να βρουν τροφή, είτε για να ζευγαρώσουν ή είτε για να βρουν να φωλιάσουν να πέσουν σε χειμερία νάρκη. 

Κάποια ζώα όπως ο λύκος, και συγκεκριμένα η κάθε αγέλη λύκων ορίζουν τις δικές τους περιοχές, και τα όρια αυτών των περιοχών μπορούν να μεταβάλλονται και να αλλάζουν ανάλογα με την εποχή ή την διαθεσιμότητα τροφής.

Ταυτόχρονα όμως τα μεγάλα θηλαστικά (αρκούδα, λύκος) είναι ικανά να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις σε μία ημέρα (π.χ. από Δυτική Μακεδονία να φτάσουν μέχρι και Λάρισα), με αυτό να συνεπάγεται ότι πρέπει να περάσουν τουλάχιστον από έναν αυτοκινητόδρομο και κάμποσες κατοικημένες περιοχές.

Τα ζώα όμως επιδιώκουν την ησυχία αλλά και την απομόνωση τους από τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ηδάλλως η εμφάνιση τέτοιων ζώων θα ήταν όχι μόνο καθημερινή αλλά και πολλαπλή κατά την διάρκεια της ημέρας σε όλη την Ελλάδα και όχι σε μερικά χωριά και περιοχές.

Παρ' όλα αυτα οι αυτοκινητόδρομοι δεν ήταν το μόνα μεγάλα έργα που έγιναν τα τελευταία 50 χρόνια. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκαν μεγάλα εργοστάσια και επιχειρήσεις που δεν μπορούσαν να βρίσκονται εντός των πόλεων και αναπτύχθηκαν σε πιο απομακρυσμένα σημεία όπου έκαναν ιδιωτικούς δρόμους, και σήκωσαν περιφράξεις και τείχη σε πολύ μεγάλες εκτάσεις πετσοκόβοντας και άλλο τους βιότοπους των άγριων ζώων.

Και μην νομίζετε ότι τελειώσαμε. Κάθε χρόνο έχουμε δεκάδες πυρκαγιές στην Ελλάδα. Αυτές οι πυρκαγιές είναι επίσης ένας μεγάλος παράγοντας που χάνουμε τα δάση μας αλλά και τα ζώα πρέπει να βρουν έναν νέο τόπο κατοικίας, προστασίας και τροφής.

​Παρακάτω στον χάρτη, μπορείτε να δείτε τα δάση που χάσαμε στην Ελλάδα τα τελευταία 18 χρόνια (πατήστε στον σύνδεσμο παραπάνω και άμα κάνετε ζουμ σε διάφορες περιοχές, θα δείτε πιο αναλυτικά τα δάση που έχουν χαθεί), κυρίως από πυρκαγιές.

Αλλά οι πυρκαγιές που έχουμε τα τελευταία χρόνια είναι όλο και περισσότερες αλλά και μεγαλύτερες.
Και εκτός από τις πυρκαγιές τα δάση μας έχουν να αντιμετωπίσουν την λαθροϋλοτομία, την βόσκηση κτηνοτροφικών ζώων σε δάση, τις διανοίξεις σε αγροτικούς δρόμους αλλά και άλλες δασικές εργασίες που καταστρέφουν και μειώνουν τις δασικές περιοχές αλλά ταυτόχρονα μειώνουν και την διαθέσιμη τροφή και στέγη για εκατοντάδες είδη άγριας ζωής.

Αλλά εντάξει με όλα αυτά. Ας μιλήσουμε όμως λίγο με νούμερα. Πάμε να μιλήσουμε για 3 είδη (αρκούδες, λύκους και αγριογούρουνα) όπου έχουν αρχίσει να εμφανίζονται όλο και συχνότερα μέσα σε κατοικημένες περιοχές και μερικές φορές δημιουργούν πρόβλημα και σε καλλιέργειες. Δυστυχώς όμως λόγω της παραπληροφόρησης από εφημερίδες και τη τρομολαγνεία από ορισμένες ομάδες ανθρώπων κάνουν μερικούς ανθρώπους να αρχίζουν να φοβούνται αυτά τα ζώα, να τα θεωρούν τέρατα και ότι είναι απειλή για την ίδια την ζωή τους και των οικογενειών τους.

Μια έρευνα του 2015 του Αρκτούρου υπολογίζει ότι υπάρχουν τουλάχιστον 450 αρκούδες στην Ελλάδα με αυτές να χωρίζονται κυρίως σε 4 μεγάλους πληθυσμούς στην Ροδόπη, στο Βίτσι, στην Βαρνούντα και στην Πίνδο.

Ενώ με δεδομένα του 1999 οι λύκοι στην Ελλάδα υπολογίζονται στους 700 αν και τα τελευταία χρόνια σε κάποια σημεία της Ελλάδα φέρεται να επανακάμπτει αλλά καθώς δεν γίνεται συστηματική παρακολούθηση και καταμέτρηση του πληθυσμού του είδους στην Ελλάδα είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η τάση του πληθυσμού σε όλη την έκταση της κατανομής του είδους και αν έχει αυξηθεί ή μειωθεί.

Και μελέτη του 2009 δείχνει τον πληθυσμό των αγριόχοιρων στην Ελλάδα να υπολογίζεται στα 19,033 άτομα με μέγιστο πληθυσμό των 23,030. Αλλά τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως ο πληθυσμός των αγριόχοιρων να έχει αυξηθεί δραματικά σε κάποιες περιοχές και για αυτό έχουν παρθεί ειδικά μέτρα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Εκτός από αυτά τα 3 ζώα, υπάρχουν και άλλα μεγάλα και μικρά ζώα που εμφανίζονται σε κατοικημένες περιοχές και κάνουν ζημιές π.χ. ζαρκάδια, αλεπούδες, κ.α.

Παρ' ότι η Ελλάδα ακόμα θεωρείται ένα hotspot και φιλοξενεί μια τεράστια βιοποικιλότητα, στα δασικά οικοσυστήματα συνυπάρχουν πάνω από 23 είδη αμφιβίων, 67 είδη ερπετών, 450 είδη πουλιών 98 χερσαίων θηλαστικών και κάτι χιλιάδες ασπόνδυλα.

Τώρα με αυτά που διαβάσατε. Δείτε παραπάνω τον χάρτη της Ελλάδας με τις δασικές περιοχές και θέλουμε να κάτσετε να σκεφτείτε τα παρακάτω:

• Πως γίνεται να φταίει μόνο ένα ζώο έτσι και το δούμε εντός κατοικημένης περιοχής; Κυριολεκτικά όταν του έχουμε κόψει σε δεκάδες κομμάτια τον βιότοπο τους;
• Τι κακία και εχθρότητα πρέπει να έχει ένας άνθρωπος στην ψυχή τους για να πει ότι φταίει το ζώο ενώ εμείς οι άνθρωποι όχι; παρ' ότι όχι μόνο τα έχουμε περιορίσει σε τεράστιο βαθμό αλλά δεν τους αφήνουμε καν περιθώρια επιβίωσης;
• Και ενώ τα ζώα έχουν διαφορετικές ανάγκες σε τροφή, κατανομή, υψόμετρο, κλπ. πως γίνεται να μην τους παρέχουμε τουλάχιστον τον ελάχιστο βιότοπους που χρειάζονται;
• Που νομίζετε ότι θα τα καταλήξουν όλα αυτά τα ζώα έτσι και συνεχίσουμε να μειώνουμε σε τέτοιο δραματικό βαθμό τους βιότοπους τους ή και την τροφή τους;

Αυτό που ζητάμε όλοι οι επιστήμονες δεν είναι απλώς να αρχίσετε να μας ακούτε γιατί σπουδάσαμε κάτι πάνω σε αυτούς τους τομείς (οικολογία, βιολογία, ωκεανογραφία, ερπετολογία, ζωολογία, κλπ), αλλά γιατί θέλουμε να σας κάνουμε να μπορείτε να αναρωτιέστε μόνοι σας για ποιον λόγο προτείναμε κάτι αλλά και ποιο θα είναι το αντίκτυπο της πρότασης μας σε αυτά που προτείνουμε στο άμεσο μέλλον.

Οι προτάσεις μας αφορούν στην καλύτερη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος με όσο πιο μικρότερο αντίκτυπο γίνεται της ανθρώπινης παρέμβασης στην άγρια φύση (ουτοσάλως ότι κάνουμε έχει αντίκτυπο στο περιβάλλον) και να ανατρέψουμε όσο μπορούμε την ήδη ζημιά που έχουμε κάνει σαν ανθρώπινο γένος. Κανείς δεν είπε να σταματήσει η ανάπτυξη ή η τεχνολογία, ουτοσάλως και εμείς βασιζόμαστε πάνω στην τεχνολογία και την ανάπτυξη για καλύτερη έρευνα και για να γίνεται η δουλειά μας πιο εύκολη.

Αλλά απλώς θέλουμε να μας ακούσετε. Θέλουμε να κάτσετε να αναρωτηθείτε και εσείς οι ίδιοι. Και φυσικά άμα κάνουμε λάθη να παρέμβετε αλλά όχι με απειλές αλλά με προτάσεις και αντιπροτάσεις. 

Αλλά κάθε ζωή μετράει. Μην μας λέτε ότι δεν πρέπει να προστατέψουμε ένα άγριο ζώο όταν το μόνο που κάνουμε οι άνθρωποι είναι να το εξοντώνουμε αυτό αλλά και τον βιότοπο του.

Τώρα ελπίζουμε να έχετε και εσείς μια καλύτερη εικόνα τι συμβαίνει στα δάση μας στην Ελλάδα. Και πως η άγρια ζωή όχι μόνο μειώνεται και απειλείται αλλά ταυτόχρονα έχετε αρχίσει να παίρνετε μια εικόνα από το μέλλον και το πως θα αρχίσουμε να βλέπουμε όλο και περισσότερα άγρια ζώα όχι μόνο μέσα στα χωριά αλλά και μέσα στις πόλεις μας.

10 Ημέρες έμειναν για να ξεκινήσει η Εθνική Εβδομάδα Νυχτοπεταλούδας - Ελλάδα (http://nationalmothweek.org/) όπου την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου ταυτόχρονα σε όλον τον κόσμο καταγράφουν οι πολίτες τις νυχτοπεταλούδες της περιοχής τους.

Τις νυχτοπεταλούδες μπορούμε να τις βρούμε παντού ακόμα και στο παράθυρο του σπιτιού μας, αρκεί να αφήσουμε αναμμένο ένα φως το βράδυ για να τις προσελκύσουμε (εκτός από κάποιες που είναι και ημερόβιες). Έχουν διάφορα σχέδια και χρώματα, όπου μερικές μπορεί να τις βρούμε βαρετές και άλλες ελκυστικές και να μας μαγέψουν.

Για φέτος έχουμε ένα δώρο σε όλους τους πολίτες που ασχολούνται με τις καταγραφές νυχτοπεταλούδων. Αυτό είναι ο νέος φωτογραφικός οδηγός πεδίου με 200+ καταγραφές νυχτοπεταλούδων

Πως να χρησιμοποιήσετε τον φωτογραφικό οδηγό πεδίου:

• Πηγαίντε το ποντίκι πάνω από την εικόνα της νυχτοπεταλούδας και θα σας δείξει το επιστημονικό της όνομα.
• Ή πατάτε στην εικόνα νας σας ανοίξει και από κάτω αριστερά σας δείχνει την ονομασία της.

Τα γυμνοβράγχια είναι µαλάκια που έχουν ένα υποτυπώδες ή καθόλου όστρακο. Έχουν µέγεθος και βάρος που ποικίλει, από λίγα χιλιοστά µέχρι 40 εκατοστά σε µήκος και µπορεί να φτάσουν το 1,5 κιλό σε βάρος. Ζουν σε όλες τις θάλασσες του κόσµου, απο τα ζεστά τροπικά νερά εως τα παγωµένα νερά της Ανταρκτικής, από τους ανοιχτούς ωκεανούς µέχρι και τις λιµνοθάλασσες µε τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν εκεί.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους αποτελούν τα χρώματα και τα σχέδια του κορμιού τους που τις περισσότερες φορές είναι εντυπωσιακά στον βαθμό που πολλοί τα κατατάσσουν στους πιο εντυπωσιακούς οργανισμούς παγκοσμίως. Τα χρώματα αυτά εκτός του ότι παίζουν ρόλο στην παραλλαγή τους στον πολύχρωμο βυθό, αποτελούν και μια προειδοποίηση στον επίδοξο θηρευτή τους ότι η γεύση τους είναι από άσχημη έως επικίνδυνη. Στις ελληνικές θάλασσες έχουν καταγραφεί πάνω από 60 είδη γυμνοβράγχιων. Τα περισσότερα ζούνε κάτω από τα 10 μέτρα και προτιμούν τα βράχια και γενικά θαλάσσια υποστρώματα με έντονη την παρουσία ζωής. Όμως και σε μικρότερα βάθη ζούνε γυμνοβράγχια και είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν υπάρχει σημείο στη χώρα μας που να μην φιλοξενεί έστω ένα είδος αυτών των ζώων.

Σε πολλές περιπτώσεις, τα γυμνοβράγχια χρησιµοποιούν την τροφή τους ως άµυνα. Αυτά που τρέφονται πάνω σε σφουγγάρια, µεταβολίζουν τις ουσίες που λαµβάνουν και δηµιουργούν κάποιες νέες δύσγευστες ή δηλητηριώδεις χηµικές ουσίες, τις οποίες αποθηκεύουν σε συγκεκριµένα σηµεία πάνω στην πλάτη τους. Μόλις ο υποψήφιος θηρευτής πάει να τα δοκιµάσει, γεύεται αυτές τις ουσίες, κι έτσι εγκαταλείπει άµεσα την προσπάθειά του να φάει τα γυµνοβράγχια.

Με το να βγάζετε τις μέδουσες έξω στην παραλία δεν καταφέρνετε να καθαρίσετε την θάλασσα, απλώς μολύνετε και την παραλία.

Τις τελευταίες ημέρες ειδικά στον κορινθιακό κόλπο αλλά και σε άλλες παραλίες της Ελλάδας έχουν γεμίσει με Μέδουσες (οι λεγόμενες και ως τσούχτρες), όπου οι λουόμενοι δεν μπορούν να ευχαριστηθούν το μπάνιο τους.

Έτσι βγάζουν τις μέδουσες έξω με απόχες, κουβάδες ή ότι άλλο εργαλείο βρουν. Αυτό όμως μολύνει τις παραλίες και θέτει σε κίνδυνο παιδιά και ενήλικες με βεβαρημένο πρόβλημα υγείας.

Πάμε βήμα - βήμα να εξηγήσουμε αναλυτικά γιατί δεν πρέπει να βγάζουν οι πολίτες τις μέδουσες έξω στην παραλία:

1. Οι μέδουσες έτσι και βγουν έξω στην παραλία με την ζέστη αρχίζουνε να μυρίζουνε άσχημα μετά από λίγη ώρα. Άρα είναι μια ακόμα εστία μόλυνσης που δεν πρόκειται να κάτσει κανένας να την καθαρίσει.
2. Έτσι και κάποιος πατήσει τα πλοκάμια της μέδουσας ακόμα και εάν είναι ελαφρά θαμμένα στην άμμο εκκρίνει ένα υγρό το οποίο προκαλεί τσούξιμο και κνησμό. Και τα άτομα που τσιμπηθούν από μέδουσα χρειάζονται απαραίτητα πρώτες βοήθειες. 
3. Σε άτομα με ευαίσθητο ή με βεβαρημένο πρόβλημα υγείας μπορεί να αποβεί και μοιραίο, εξαρτάται βεβαίως πάντα από το είδος της μέδουσας αλλά και από το πρόβλημα υγείας του κάθε ανθρώπου.
4. Οι μέδουσες τρώνε μικρά ψάρια και ζωοπλαγκτόν αλλά αποτελούν και τροφή για άλλα θαλάσσια είδη.
5. ​Και στην τελική οι μέδουσες θα μείνουν για λίγες ημέρες και μετά θα παρασυρθούν από τα ρεύματα μακριά από τις παραλίες.

Κάθε άκρο του χταποδιού έχει δύο σειρές βεντούζες εφοδιασμένες με γευστικούς κάλυκες για την αναγνώριση της τροφής.

Το χταπόδι γεύεται οτιδήποτε αγγίζει. Τα αρσενικά διαθέτουν επίσης έναν ειδικό βραχίονα όπου διατηρούν στο σπέρμα τους. Ονομάζεται εξωκοτύλη και χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή. Για τη μεταφορά του σπέρματος το αρσενικό τοποθετεί τον βραχίονα σε μία τρύπα στο κεφάλι του θηλυκού. Στη διάρκεια του ζευγαρώματος η εξωκοτύλη συνήθως αποκολλάται, όμως το αρσενικό αναπτύσσει καινούρια την επόμενη χρονιά.

Η πρώτη περιγραφή του ζευγαρώματος των χταποδιών έγινε από τον Αριστοτέλη (384 -322 π. Χ.), όμως για πάνω από 2.000 χρόνια κανείς δεν τον πίστευε.

Τον 19ο αιώνα ο Γάλλος ζωολόγος Ζορζ Κουβιέ (1769-1832) ανακάλυψε εκ νέου τη διαδικασία κι έδωσε στην εξωκοτύλη το όνομά της. Κοτύλη σημαίνει μυζητήρας.

Εξαιτίας γενετικών παραλλαγών, κάποιες φορές τα χταπόδια αναπτύσσουν περισσότερα από οκτώ άκρα. Το 1998, το Ενυδρείο Σίμα Μαρίνλαντ στην Ιαπωνία είχε στις δεξαμενές του ένα κοινό χταπόδι με ενενήντα έξι πλοκάμια. Είχε αλιευτεί στο κοντινό όρμο Ματόγια τον Δεκέμβριο του 1998, αλλά πέθανε πέντε μήνες αργότερα.

Το πολυπλόκαμο κεφαλόποδο κατάφερε να γεννήσει αρκετά αυγά προτού πεθάνει. Μετά την εκκόλαψη όλα τα χταπόδια είχαν φυσιολογικό βραχιόνων κανένα όμως δεν επιβίωσε για περισσότερο από ένα μήνα.

Κατά καιρούς τα χταπόδια τρώνε τους βραχίονές τους.

Παλιότερα υπήρχε η πεποίθηση ότι γι’ αυτό έφταιγε το στρες, σήμερα όμως θεωρείται ότι ευθύνεται κάποιος ιός που επιτίθεται στο νευρικό τους σύστημα.... 

Πηγή: Μηχανή του Χρόνου

Η μέθοδος τοποθέτησης αλλά και ρίψης τροφής που γίνεται στην Ελλάδα την θεωρούμε απαράδεκτη και στην ουσία δημιουργεί προβλήματα στην σωστή και φυσιολογική επιβίωση των άγριων ζώων όπως και στην μετανάστευση τους.

Με το να τοποθετούνται τροφές σε συγκρεκριμένα σημεία σε όλη την Ελλάδα, ασχέτως εάν είναι σε καταφύγια άγριας ζωής ή όχι, δημιουργούν ένα είδος εξάρτησης στα ζώα και τελικώς αντί να κυνηγάνε ή να μεταναστεύουν προτιμούν το εύκολο φαγητό. Αυτή η μέθοδος όμως τα κάνει ευάλωτα σε κυνηγούς, αφού δεν απομακρύνονται από την περιοχή και γνωρίζουν ότι θα βρουν ανά πάσα στιγμή φαγητό εκεί.

Η μέθοδος τοποθέτησης και ρίψης τροφών (πολλές φορές και σε υπερβολικά μεγάλες ποσότητες) γίνεται πολύ συχνά από κυνηγετικούς συλλόγους στο πρόγραμμα για την φιλοθηραματική δράση τους. 

Η ρίψη τροφής θα έπρεπε να γίνεται μόνο υπό ορισμένες συνθήκες, όπου πραγματικά απειλούνται τα ζώα λόγω ξηρασίας ή παγετού, όπως ήταν φέτος με παγωμένες λίμνες όπου και υπήρχαν πολλά άγρια ζώα εντός των λιμνών αλλά και στα περίχωρα τους.

• Το σώμα των σαλιγκαριών παράγει μια ιδιαίτερη παχύρρευστη σίελο, χάρις στην οποία μπορούν να έρπουν κατά μήκος μιας λεπίδας ξυραφιού χωρίς να κοπούν.
• Τα σαλιγκάρια επιβιώνουν σε ασβεστώδη και όχι αργιλώδη εδάφη· η παρουσία ασβεστίου είναι απαραίτητη για τη δημιουργία του κελύφους τους.
• Τα σαλιγκάρια ζουν ως και 15 χρόνια.
• Τα σαλιγκάρια είναι ερμαφρόδιτα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε σαλιγκάρι διαθέτει τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά όργανα αναπαραγωγής. Για να γονιμοποιηθεί πρέπει να ζευγαρώσει με άλλο σαλιγκάρι και να φέρουν σε επαφή τα αντίθετα γεννητικά τους όργανα.
• Τα σαλιγκάρια κινούνται σε περίεργες τροχιές, συνήθως κυκλικές.
• Τα σαλιγκάρια συνήθως βασίζονται στην αίσθηση της αφής και της οσμής χρησιμοποιώντας τις δύο μικρότερες κεραίες για την εύρεση φαγητού, καθώς έχουν πολύ ασθενή όραση.
• Τα σαλιγκάρια λόγω της παχύρρευστης σιέλου που παράγουν, έχουν εξαιρετική ικανότητα πρόσφυσης σε επιφάνειες και μπορούν και κινούνται, έρποντα, ακόμα και καθώς κρέμονται προς τα κάτω.
• Τα σαλιγκάρια ξηράς αναπνέουν με πνεύμονες.
• Τα σαλιγκάρια ξηράς εξελίχθηκαν από τα θαλάσσια σαλιγκάρια 600 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Πηγή: βικιπαίδεια

Το χειμώνα που κάνει κρύο και η ανεύρεση τροφής δεν είναι εύκολη υπόθεση, κάποια ζώα προτιμούν να το ρίξουν στον ύπνο. Δηλαδή, να πέσουν σε χειμερία νάρκη.

​Χειμερία νάρκη VS χειμέριος ύπνος

Πρόκειται για δύο διαφορετικές καταστάσεις.

Σε χειμερία νάρκη πέφτουν ορισμένα ποικιλόθερμα ζώα, τα οποία δεν διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος τους.

Η θερμοκρασία του σώματος επηρεάζεται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος και τα ζώα πέφτουν σε χειμερία νάρκη για να αντεπεξέλθουν στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα.

Αντίθετα, σε χειμέριο ύπνο πέφτουν κάποια από τα ομοιόθερμα ζώα, αυτά δηλαδή που μπορούν και διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία τους, όπως π.χ. η αρκούδα.

Μπορεί το χειμώνα η αρκούδα να το ρίχνει στον ύπνο, όμως οι σωματικές λειτουργίες της, δηλαδή οι χτύποι της καρδιάς της, η θερμοκρασία της και η αναπνοή της παραμένουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Γι' αυτό ξυπνάει και σχετικά εύκολα από το χειμωνιάτικο ύπνο της.

​Κλιματικές αλλαγές και χειμερία νάρκη.

Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη μας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής μπορεί να διακόψει τη χειμερία νάρκη αρκετών ζώων.

Για τα ζώα όμως που διακόπτουν απότομα τον ύπνο τους δεν είναι σίγουρο ότι υπάρχει αρκετή τροφή και γι' αυτό πολλά από αυτά χάνουν τη ζωή τους.

Τι συμβαίνει στα ζώα κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης;

Ο μεταβολισμός τους επιβραδύνεται και η θερμοκρασία του σώματος τους μειώνεται πολύ. Με τόσο αργό μεταβολισμό, τα ζώα χρησιμοποιούν πολύ προσεκτικά τα αποθέματα λίπους του ώστε να μπορέσουν να επιζήσουν.

Έτσι, π.χ. η καρδιά ενός σκίουρου σε χειμερία νάρκη μπορεί να πέσει από τους 300 χτύπους το λεπτό στους 3!

Η κατανάλωση οξυγόνου μπορεί να μειωθεί στο 2% του κανονικού και η θερμοκρασία του σώματός του από τους 37 βαθμούς Κελσίου να πέσει στους 2 βαθμούς Κελσίου.

Συνήθως σε χειμερία νάρκη πέφτουν ζώα μεσαίου μεγέθους, επειδή έχουν μεγάλο απόθεμα τροφής, χωρίς όμως και μεγάλη επιφάνεια σώματος από όπου να χάνουν θερμότητα.

Ποια είναι αυτά τα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη και χειμέριο ύπνο;

▪ Βάτραχοι και αμφίβια.
▪ Χελώνες και Σαύρες.
▪ Φίδια, αλλά διαφέρει η εποχή από είδος σε είδος.
▪ Διάφορα θηλαστικά, όπως σκαντζόχοιροι, αλεπούδες, κουνάβια, τυφλοπόντικες, ποντίκια, νυχτερίδες, σκίουροι, αρκούδες, κλπ.
▪ Πουλιά, αλλά δεν είναι ακριβώς χειμερία νάρκη αλλά ένα είδος λήθαργου όπου επικρατεί από λίγες ώρες έως και λίγες ημέρες.
▪ Και άλλα ζώα, όπως π.χ. το σαλιγκάρι.

Έχει κάτσει κανείς να σκεφτεί ποτέ πως θα ήταν σήμερα η Ελλάδα εάν δεν υπήρχανε οι φιλοζωικές και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις; Μπορεί κάποιοι να βγάζουν φλύκταινες με το άκουσμα “ΜΚΟ”, “Φιλοζωικές οργανώσεις”, “Περιβαλλοντικές οργανώσεις” ή και “οικολογικές οργανώσεις”, αλλά χωρίς αυτές σήμερα θα ήταν μια διαφορετική Ελλάδα (και κόσμος θα λέγαμε).

Παρακάτω περιγράφουμε πως θα ήταν σήμερα η Ελλάδα εάν δεν είχαν δημιουργηθεί ποτέ αυτές οι οργανώσεις, άρα δεν θα είχαν πράξει και τίποτα απ' όλα αυτά που κάνανε τις προηγούμενες δεκαετίες. Παρ' όλα αυτά όμως συνεχίζουν δυναμικά ακόμα και σήμερα.

Ας ξεκινήσουμε από τα σκυλιά και τις γάτες, όπου θα υπήρχαν εκατομμύρια (ή και δισεκατομμύρια) αδέσποτα, χωρίς να έχουν τσιπ και χωρίς να έχει κανείς δημιουργήσει καταφύγια. Άρα η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και όλες οι πόλεις θα είχαν γεμίσει με αδέσποτα στους δρόμους τα οποία θα ήταν πεινασμένα, διψασμένα και όπου θα υφίσταται δημόσια κακοποίηση και βασανισμούς όπου δεν θα τιμωρούνταν οι υπεύθυνοι. Οι αρχές θα αδιαφορούσαν πλήρως για τις καταγγελίες των πολιτών όταν θα επρόκειτο για κακοποιήσεις των ζώων. Τα σκυλιά θα συνέχιζαν να τα χρησιμοποιούν σχεδόν καθημερινά για κυνομαχίες. Δεν θα υπήρχαν οι απαραίτητες φιλοζωικές νομοθεσίες, με ότι συνεπάγεται αυτό και για την προστασία των ζώων και για την υγιεινή.

Θα συνεχιζόταν η νοοτροπία, όπως και παλιότερα, όπου ενήλικοι και ανήλικοι πυροβολούσαν με αεροβόλο τα ζώα, όπως τις γάτες, τα σκυλιά, τα πουλιά, κλπ.

Δεν θα υπήρχαν έλεγχοι για το κυνήγι. Θα επιτρεπόταν όλο τον χρόνο, χωρίς κανένα όριο στα θηράματα. Θα μπορούσαν να κυνηγούν όλα τα ζώα και όπου θέλανε. Θα μπορούσαν να κυνηγάνε και για να εμπορεύονται. Οι έλεγχοι δεν θα υπήρχανε και εάν θα υπήρχανε θα ήταν ελάχιστοι.

Η πολιτεία ίσως να μην αναγνώριζε τα ζώα ως απειλούμενα είδη στην Ελλάδα. Ούτε θα υπήρχαν προστατευόμενα είδη. Δεν θα υπήρχαν προστατευόμενες περιοχές ή σημαντικές περιοχές για τα πουλιά.

Θα υπήρχαν σκουπίδια παντού. Η ανακύκλωση θα ήταν άγνωστη λέξη.
Δεν θα υπήρχαν οι καθαρισμοί των παραλιών κάθε χρόνο από εθελοντές που νοιάζονται για το περιβάλλον. Τα ποτάμια όπως ο Πηνειός και ο Αλιάκμονας θα ήταν γεμάτα λύματα και οι λίμνες όπως η Κερκίνη, η Κάρλα, η Τριχωνίδα, κλπ θα ήταν σκουπιδότοποι.

Οι τράτες θα αλώνιζαν σε όλο το αιγαίο. Η δυναμίτιδα θα συνέχιζε να ήταν καθημερινό φαινόμενο ακόμα και δίπλα στα λιμάνια. Φώκιες, χελώνες, δελφίνια θα σκοτώνονταν καθημερινά από τους ψαράδες.

Χωρίς τις μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις να υπάρχουν δεν θα υπήρχε το ενδιαφέρον για την θαλάσσια προστασία, για την ανάδειξη των δασών ως προστατευόμενες περιοχές, αλλά ούτε και για την προστασία κάποιων συγκεκριμένων ειδών που πιθανώς θα είχαν ήδη εξαφανιστεί, όπως είναι η χελώνα καρέτα-καρέτα, η αρκούδα, ο λύκος, το τσακάλι, η φώκια μονάχους-μονάχους.

Θα συνεχιζόντουσαν να επιτρέπονται τα τσίρκα με τα ζώα στην Ελλάδα.

Τα σημερινά παιδιά δεν θα είχαν καμία περιβαλλοντική εκπαίδευση. 
Κάποια είδη θα τα έβλεπαν μόνο στα βιβλία αφού ήδη θα είχαν εξαφανιστεί.
Δεν θα γνώριζε κανείς όλα τα είδη ζώων που έχουμε στην Ελλάδα. Θα υπήρχανε ελάχιστες ως και μηδενικές επιστημονικές έρευνες για τα ζώα (χερσαία ή θαλάσσια) και για το περιβάλλον.

Θα συνεχίζαν να σκοτώνουν οι άνθρωποι τα ζώα (π.χ. φίδια), επειδή φοβόντουσαν και είχαν άγνοια. Και σαφώς δεν θα υπήρχε περίθαλψη άγριων ζώων.

Ελάχιστοι θα νοιαζόντουσαν για τα δάση, αλλά κανείς δεν θα μπορούσε να αποτρέψει την αποψίλωση τους και την καταστροφή τους.

Δεν θα υπήρχε καν Υπουργείο Περιβάλλοντος.
​
Τα παραπάνω είναι μερικά από τα πράγματα που αλλάξανε προς το καλύτερο οι περιβαλλοντικές και οι φιλοζωικές οργανώσεις τις τρεις τελευταίες δεκαετίες με τις προτάσεις τους και τα έργα τους. Πριν μιλήσετε άλλη φορά τι κάνουν και τι όχι όλες αυτές οι οργανώσεις, καθίστε να σκεφτείτε πόσο αλλάξανε τα πράγματα προς το καλύτερο, πως θα ήταν η Ελλάδα σήμερα και εάν θα σας άρεσε πραγματικά να μένετε σε αυτή την διαφορετική Ελλάδα...

​Τα αποτελέσματα της διεθνούς απογραφής των δύο ειδών πελεκάνων, του παγκοσμίως απειλούμενου αργυροπελεκάνου (Pelecanus crispus) και του ροδοπελεκάνου (Pelecanus onocrotalus), έφεραν στα χέρια των επιστημόνων που ασχολούνται με την προστασία τους δεδομένα που αποκτώνται για πρώτη φορά. 

Η ταυτόχρονη καταμέτρηση πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαΐου 2016 σε 6 χώρες των Βαλκανίων και στην Τουρκία. Η πρωτοβουλία ανήκε στην Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ), περιβαλλοντική ΜΚΟ με έδρα τον Άγιο Γερμανό Πρεσπών, η οποία ήρθε σε επαφή με φορείς και οργανώσεις σε Ελλάδα, Αλβανία, πΓΔΜ, Μαυροβούνιο, Βουλγαρία, Ρουμανία και Τουρκία που με τη σειρά τους κινητοποίησαν εθελοντές τους. Συνολικά καταμετρήθηκαν οι πελεκάνοι σε 98 υγροτόπους, καλύπτοντας σχεδόν όλο το δίκτυο των υγροτόπων που χρησιμοποιούν οι πληθυσμοί τους σε αυτή τη γωνιά του κόσμου που εκτιμάται ότι φιλοξενεί περίπου το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού του αργυροπελεκάνου.

Η απογραφή δίνει μια πλήρη εικόνα για το συνολικό μέγεθος του πληθυσμού, ο οποίος περιλαμβάνει τόσο τα αναπαραγόμενα όσο και τα μη αναπαραγόμενα και ανώριμα άτομα. Τονίζεται ότι οι πελεκάνοι είναι τα μόνα είδη, οι πληθυσμοί των οποίων, παρακολουθούνται κάθε χρόνο σε όλη την ΝΑ Ευρώπη μέσω μετρήσεων των αναπαραγόμενων ζευγαριών και του αριθμού των διαχειμαζόντων ατόμων.

Ένα τέτοιο φιλόδοξο εγχείρημα δε θα μπορούσε να έρθει εις πέρας χωρίς τη συμβολή πολλών δεκάδων συμμετεχόντων. Συμμετείχαν Φορείς Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων (12 στην Ελλάδα, 1 στην Αλβανία και 1 στο Μαυροβούνιο), το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Μαυροβουνίου, διεθνείς, εθνικές και τοπικές περιβαλλοντικές ΜΚΟ (PPNEA-Αλβανία, MES-πΓΔΜ, ΝΟΕ-Γαλλία, ΕΠΠ-Ελλάδα), μεταξύ των οποίων και 4 εθνικές ορνιθολογικές οργανώσεις (Βουλγαρίας–BSPB, Ρουμανίας–SOR, Μαυροβουνίου–CZIP και Ελλάδας– ΕΟΕ, εταίροι του Birdlife International), καθώς και το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης. Συνολικά, 138 παρατηρητές καταμέτρησαν 6.265 αργυροπελεκάνους και 22.944 ροδοπελεκάνους.

Σύμφωνα με όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα ο πληθυσμός του αργυροπελεκάνου σε Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα αριθμούσε 4.350-4.850 άτομα. Τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι ο συγκεκριμένος πληθυσμός είναι πλέον μεγαλύτερος, κάτι που αποτελεί ένα θετικό στοιχείο μεν αλλά καθόλου ενδεικτικό για την τάση του παγκόσμιου πληθυσμού δε, αφού τα στοιχεία για τους πληθυσμούς της Κεντρικής και Δυτικής Ασίας δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. 

Οι υγρότοποι των Βαλκανίων λειτουργούν ως σημαντικότατα καταφύγια για τα άγρια υδρόβια πουλιά και δη τους πελεκάνους, αλλά συγχρόνως η αξία του καθενός από αυτούς μεγεθύνεται από τη γειτνίασή του με άλλους υγροτόπους. Αυτό συμβαίνει καθώς οι πελεκάνοι που έχουν τις αναπαραγωγικές τους αποικίες σε μόλις 20 περίπου υγροτόπους στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και της Τουρκίας, χρησιμοποιούν έναν πολλαπλάσιο αριθμό για την κάλυψη των αναγκών τους σε τροφή και ξεκούραση.

Αυτή η μεγάλη προσπάθεια ανέδειξε επίσης την σημασία των συνεργασιών και τους καρπούς που αυτές μπορούν να δώσουν. Το όλο εγχείρημα που κάλυψε δεκάδες χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα και για το οποίο χρησιμοποιήθηκαν από αυτοκίνητα και βάρκες μέχρι και ελαφρύ αεροσκάφος για τις αποικίες του Δέλτα του Δούναβη, οι οποίες εκτείνονται σε τεράστιους δυσπρόσιτους καλαμιώνες, απαίτησε ελάχιστους οικονομικούς πόρους, χάρη στην «επιστράτευση» τόσων ενθουσιωδών ορνιθοπαρατηρητών. Η απογραφή απέφερε απαραίτητα στοιχεία για το σχεδιασμό κοινών μέτρων προστασίας και διαχείρισης των πελεκάνων. Το συγκεκριμένο εγχείρημα ενίσχυσε το δίκτυο συνεργασίας μεταξύ φορέων και επιστημόνων των διαφορετικών χωρών που τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται σε επίπεδο ανταλλαγής γνώσεων και στοιχείων. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στους δεκάδες εθελοντές που συμμετείχαν στις καταμετρήσεις.

Δείτε εδώ τα αναλυτικά αποτελέσματα από την απογραφή των πελεκάνων.

Πηγή: zougla.gr

Πηγή: ΚΕΕΛΠΝΟ

Τεράστια είναι η οικολογική καταστροφή στον υδροβιότοπο της Αλυκής Λήμνου τη μεγαλύτερη φυσική αλυκή  της χώρας και τη μοναδική που δεν ειχε επηρεαστεί από τον άνθρωπο, ενάμιση  χρόνο μετά την παρέμβαση του Δήμου που άνοιξε κανάλι ενώνοντάς την με τη θάλασσα και η  οικολογική ισορροπία της περιοχής άλλαξε.

Χιλιάδες ψάρια και καβούρια νεκρά, για δεύτερο καλοκαίρι δεν παρήγαγε αλάτι, καταστροφή της χλωρίδας και εν γένει του υδροβιότοπου που συντηρούσε ένα μεγάλο αριθμό από σπάνια και απειλούμενα είδη πολλά από τα οποία φέτος οι κάτοικοι δεν τα είδαν να έρχονται στην περιοχή.

Ο δήμος Λήμνου από άγνοια  προκάλεσε την καταστροφή όταν πριν από 1,5 χρόνο  από τις έντονες βροχοπτώσεις ανέβηκε  η στάθμη της  Αλυκής και πλημμύρισαν καλλιεργήσιμες εκτάσεις και κτηνοτροφικές μονάδες. Με εκσκαφέα άνοιξε ένα κανάλι  χωρίς καμία περιβαλλοντική άδεια, που με τη ροή του νερού έφτασε τα 30 μέτρα. Η  θάλασσα μπήκε στην Αλυκή,  σημαντικό τμήμα μετετράπη σε λιμνοθάλασσα και η οικολογική καταστροφή του υδροβιότοπου είναι μεγάλη.

Μικρότερες τέτοιες παρεμβάσεις γίνονταν και στο παρελθόν χειρονακτικά, το μέγεθος όμως του καναλιού που ανοίχτηκε τεχνικά ήταν τέτοιο που  άλλαξε την φυσική ισορροπία.

Ο περιβαλλοντικός σύλλογος Ανεμόεσσα από την πρώτη στιγμή κινητοποιήθηκε και προσπαθεί να ενεργοποιήσει το μηχανισμό για την αποκατάσταση αν είναι δυνατό της περιοχής.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος,  μέσω της ανεξάρτητης αρχής που ελέγχει τέτοιου είδους οικολογικές παρεμβάσεις  ζήτησε μια έκθεση για την σημερινή κατάσταση της Αλυκής και όπως είπε στην ΕΡΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ο πρόεδρος του συλλόγου Γιώργος Κοτσαλης που επισκέφθηκε την περιοχή ¨η εικόνα ήταν αποκαρδιωτική. Χιλιάδες ψάρια, χιλιάδες καβούρια ψόφια στον περίμετρο της λιμνοθάλασσας  πια και όχι αλυκής η οποία έχει στεγνώσει. Ήταν τέτοια η ποσότητα των ψόφιων που ο δήμος πλήρωσε εργολάβο για να τα συλλέξει και να τα θάψει. Εντυπωσιακό πως αναπτύχτηκαν τόσα ψάρια και καβούρια στην περιοχή. Τόνοι  καβουριών και ψαριών βρίσκονται ψόφια και μέσα στην Αλυκή. Προφανώς όταν συνδέθηκε η Αλυκή με την θάλασσα αυτά εγκλωβίστηκαν μέσα  και έχουν ψοφήσει.»
Τις επόμενες 10 μέρες το αρμόδιο Υπουργείο θα παραλάβει την έκθεση που θα αποτυπώνει τη σημερινή κατάσταση και θα αποφανθεί για το αν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης και επαναφοράς της αλυκής στην πρότερα κατάσταση.
​
Σύμφωνα με έκθεση του τμήματος Περιβάλλοντος της Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου που παρενέβη πέρυσι το χειμώνα  μετά την κινητοποίηση της Ανεμόεσας, ζημιά έγινε τόσο στην πανίδα όσο και στην χλωρίδα της περιοχής που αναγνωρίζεται ως οικότοπος που επηρεάζει τη δημιουργία των περιβόητων αμμοθινών της περιοχής.» Η οικολογική του σημασία είναι μεγάλη και έγκειται στο ρόλο του ως δομικό στοιχείο στη δημιουργία της αμμοθινικής βλάστησης η οποία είναι σημαντική καθώς συγκρατεί την άμμο σταθεροποιεί την ακτογραμμή και λειτουργεί προστατευτικά για τις φυτικοινότητες του εσωτερικού. Και βέβαια για να διατηρηθεί αυτή η ισορροπία απαιτείται η σωστή λειτουργία των ζωνών βλάστησης που τα αποτελούν και που διαταράχθηκαν με το άνοιγμα αυτού του καναλιού. Αυτό σημαίνει καταστροφή που δε μπορεί να αποκατασταθεί μόνο με το κλείσιμο του καναλιού».

Πηγή: era-aegean.gr

Δυο από τους πιθανούς καλοκαιρινούς κινδύνους να συμβούν, είναι να πατήσουμε δράκαινα, ή αχινό. Εκεί που αμέριμνοι περπατάμε στα ρηχά, ξαφνικά νιώθουμε έναν έντονο πόνο στην πατούσα ή τα δάχτυλα μας. Ο βυθός κρύβει κινδύνους και πρέπει να ξέρουμε πως να τους αντιμετωπίσουμε.

Το δηλητήριο των ψαριών αυτών, ενεργεί τόσο στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου όσο και στο αίμα. Το αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση είναι ο έντονος και με διάρκεια πόνος, η λιποθυμία, ο εμετός και ο υψηλός πυρετός (σπανιότερα). Οι παρενέργειες ενός τέτοιου τσιμπήματος διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο ανάλογα με τις άμυνες και τις αντιστάσεις του οργανισμού του. Το δέρμα στο σημείο που μπήκαν οι κεραίες, κοκκινίζει και πρήζεται. Ενώ ο πόνος δεν σταματά και χτυπάει μέχρι τη ρίζα του μέλους.

Δηλαδή μας τσίμπησε στην πατούσα, θα πονάει φριχτά ολόκληρο το πόδι μέχρι τους γοφούς. Η ζωή μας αν πατήσουμε δράκαινα δεν κινδυνεύει, αλλά εάν βρισκόμαστε κοντά σε κάποιο νοσοκομείο ή κέντρο υγείας, δεν είναι κακή ιδέα να το επισκεφτούμε. Σπανιότερα μπορεί να προκληθεί αλλεργικό σοκ, όμοιο με εκείνο που παθαίνουμε εάν μας τσιμπήσει σκορπιός.

Μόλις πατήσουμε δράκαινα, πρέπει με ψυχραιμία να βγούμε από το νερό και να απολυμάνουμε καλά το σημείο που μας τσίμπησε. Όσο περνάνε οι ώρες το δηλητήριο εξασθενεί. Ένα γιατροσόφι που δείχνει να είναι αποτελεσματικό, είναι το κάψιμο. Το δηλητήριο της δράκαινας, όταν θερμανθεί από 50 βαθμούς Κελσίου και πάνω, αδρανοποιείται. Οι ψαράδες που γνωρίζουν από αυτά, προτείνουν να πλησιάσουμε με ιδιαίτερη προσοχή (για να μην πάθουμε έγκαυμα) την καύτρα ενός τσιγάρου στην πληγή.
​
Συνήθως ύστερα από 48 – 72 ώρες ο πόνος και το πρήξιμο υποχωρούν. Πρέπει πάντως να ενημερώσουμε τον γιατρό μας που μπορεί να μας συστήσει αναλγητικά χάπια.

Αχινοί: Όποιος πατήσει αχινό είναι “πιο τυχερός” από κάποιον άλλον που πάτησε δράκαινα. Και αυτό γιατί ναι μεν πονάει αλλά σε καμία περίπτωση όπως με τη δράκαινα. Όταν πατήσουμε αχινό και μετά τον πρώτο “υποθαλάσσιο” αιφνιδιασμό, πρέπει να βγούμε προσεκτικά στην παραλία, δίχως να περπατήσουμε με το πόδι που τον πατήσαμε. Τα σπασμένα αγκάθια του που θα έχουν καρφωθεί στην πατούσα μας, μπορεί με το περπάτημα να μπουν ακόμη περισσότερο μέσα

Καταρχήν ψυχραιμία, από το τσίμπημα αχινού δεν πέθανε ποτέ κανείς. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αλείψουμε την περιοχή με τα αγκάθια (συνήθως είναι πολλά μαύρα στίγματα μέσα στο δέρμα μας), με ελαιόλαδο για να μαλακώσει. Θα ανακουφιστούμε από τον πόνο εάν βουτήξουμε το πόδι μας σε μια λεκάνη με ζεστό νερό. Στη συνέχεια και αφού έχει μαλακώσει το δέρμα, πρέπει να βγάλουμε τα αγκάθια ένα ένα. Πιέζουμε το κρέας, δεξιά και αριστερά από το αγκάθι, μέχρι να ξεμυτίσει από το δέρμα. Μετά με ένα τσιμπιδάκι το τραβάμε. Καλό θα είναι να έχουμε και ένα μεγεθυντικό φακό για να βλέπουμε. Προσοχή, υπάρχει και η λύση της καρφίτσας. Αφού την απολυμάνουμε με οινόπνευμα, πολύ προσεκτικά, την πιέζουμε και βγαίνει το αγκαθάκι. Όταν επιτέλους τελειώσει αυτή η διαδικασία πρέπει να απολυμάνουμε την περιοχή, με πράσινο σαπούνι ή οξυζενέ, για να αποφύγουμε την μόλυνση.
Εάν έχουν παραμείνει αγκάθια μέσα στο δέρμα, μην αγχώνεστε, με τον καιρό θα αποβληθούν μόνα τους.
​
Αν συνεχίζουμε να πονάμε πολύ, καλό θα ήταν να επισκεφτούμε ένα νοσοκομείο, ή κάποιο γιατρό. Μέχρι να περάσει ο πόνος δεν θα πρέπει να πατάμε με το τραυματισμένο πόδι, ενώ οι συνεχείς επαλήψεις με ελαιόλαδο θα μας ανακουφίζουν.

​Πηγή: iatropedia.gr

Η βρωμούσα είναι ένα έντομο το οποίο συναντάται πολύ συχνά στην Ελληνική ύπαιθρο, είναι ένα πολυφάγο έντομο που όταν νιώσει φόβο ή απειλή , εκτοξεύει ένα υγρό το οποίο έχει μια πολύ άσχημη μυρωδιά. Είναι ένα έντομο το οποίο σχεδόν όλοι έχουμε πατήσει σε κάποια ύπαιθρο κατα καιρούς με αποτέλεσμα την πολύ έντονη και άσχημη μυρωδιά. ​

Οι βρωμούσες προσελκύονται από το φως και είναι δύσκολο να τις παρατηρήσεις γιατί βρίσκονται είτε σε κορμούς δέντρων ή είτε σε φύλλα και το χρησιμοποιούν σαν καμουφλάζ, επειδή είναι ίδιο με το χρώμα τους περιβλήματος τους.

Περιγραφή

Έχει πράσινη απόχρωση συνήθως. Το κεφάλι της έχει σχήμα τριγώνου. Εναποθέτει τα αυγά της στην κάτω επιφάνεια τον φύλλων. Διαθέτει δύο ζεύγη φτερών, που το ένα είναι διαφανές. Έχει 2-3 γενεές το χρόνο και σε 6-10 εβδομάδες ολοκληρώνει τον βιολογικό της κύκλο. Ξεκινάει από κάμπια, που έχει κίτρινο χρώμα και έχει 5 στάδια για να γίνει τέλειο έντομο πράσινου χρώματος.
​
Προσβολές

Προσβάλει μεγάλη ποικιλία φυτών αλλά έχει ιδιαίτερη προτίμηση στην ντομάτα, το καλαμπόκι και τα φασόλια. Μπορεί να προσβάλει και φρούτα από καρποφόρα δέντρα. Σημεία προσβολής είναι τα νεαρά φύλλα και οι καρποί.  

Credit: kalliergo.gr

Μια ιδέα-project της Μαρίζας Κωνσταντινίδου που μας παρουσίασε και συνεργάστηκε για να το δημιουργήσουμε. Δεν δέχεται να βάλει πνευματικά δικαιώματα αλλά να αφήσει ελεύθερες τις εικόνες (από πνευματικά δικαιώματα) ώστε να κοινοποιηθούν αλλά και να συμβάλλουν στην αφύπνιση των πολιτών για το θέμα του κυνηγιού. Τις εικόνες μπορείτε να τις βρείτε σε πλήρη ανάλυση στο flickr account μας (https://www.flickr.com/photos/biodiversitygr/albums/72157666660080325​)

Τα άγρια ζώα και συγκεκριμένα τα θηρεύσιμα είδη ρωτάνε για το κυνήγι. 

Το concept είναι 5 εικόνες, με ένα διαφορετικό ζώο που λέει 1-2 πράγματα και κάνει την δικιά του ερώτηση-παράπονο προς τον κυνηγό αλλά και τους ανθρώπους που αδιαφορούν και επιτρέπουν το κυνήγι ακόμα και σήμερα.

Ένας μύθος επικίνδυνος για τη φύση και τον άνθρωπο.

Κάθε χρόνο γεμίζουν σελίδες, ιστοσελίδες, blogs και κοινωνικά δίκτυα με «ειδήσεις» για φίδια, αρκούδες, λύκους και τσακάλια που έχουν κατακλύσει, λέει, την ελληνική ύπαιθρο σκοτώνοντας ζώα και τρομοκρατώντας ανθρώπους. Ακούμε μέχρι και για ψύλλους και μεσογειακές φώκιες, που έχουν «απελευθερωθεί» κρυφά και ανεξέλεγκτα από «οικολόγους», απροσδιόριστες οργανώσεις και άγνωστα άτομα που κινούνται ύποπτα σε δασικούς δρόμους… Το καλοκαίρι του 2014 ακούσαμε μέχρι και για… «διεθνές σχέδιο οικο-τρομοκρατίας» με στόχο την Ελλάδα, τον τουρισμό και την πρωτογενή παραγωγή! Οι συναρπαστικές αυτές ιστορίες δεν είναι μοναδικό προνόμιο της χώρας μας, αφού παρόμοιες φήμες διακινούνται σε όλη την Ευρώπη, από τις μεσογειακές χώρες μέχρι και τον «αναπτυγμένο» Βορρά. 

Όμως, δυστυχώς το «αστείο» έχει πολύ σοβαρές και επικίνδυνες προεκτάσεις, αφού θέτει σε κίνδυνο την άγρια ζωή αλλά, τελικά και τους ανθρώπους. Ορισμένοι θεωρούν πως αφού οι «οικολόγοι» παρεμβαίνουν έτσι αυθαίρετα στις φυσικές ισορροπίες, είναι δικό τους «χρέος» να επαναφέρουν την ισορροπία, παίρνοντας τα όπλα και κυνηγώντας παράνομα. Άλλοι πάλι βρίσκουν δικαιολογία να πετούν δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες), μια εξολοκλήρου παράνομη πρακτική που μπορεί να θανατώσει πολλά περισσότερα ζώα από αυτά που στοχεύει, εξοντώνοντας άδικα και αδιακρίτως όποιο ζώο φάει είτε τα ίδια τα δολώματα ή τα δηλητηριασμένα θύματα. 

Τα δηλητηριασμένα δολώματα ειδικά έχουν τεράστιο κόστος για ολόκληρη την αλυσίδα της φύσης. Συχνά πεθαίνουν μικρά και μεγάλα σαρκοφάγα θηλαστικά, κατοικίδια ζώα και στη συνέχεια αρπακτικά πουλιά όπως γύπες και μεγάλοι αετοί που θα καταναλώσουν με τη σειρά τους τα κουφάρια των ζώων που δηλητηριάστηκαν (δευτερογενής δηλητηρίαση). Στις περισσότερες περιπτώσεις τα πτώματα των θυμάτων λειτουργούν για πολύ καιρό ως θανατηφόρες παγίδες για πολλά ακόμη ζώα. Η ένταση στις ανθρώπινες σχέσεις είναι μια ακόμη σημαντική επίπτωση καθώς όταν πλήττει ζώα προσφιλή στον άνθρωπο, ζώα που τον συντροφεύουν ή και τον στηρίζουν στις δραστηριότητές του, γεννά αισθήματα μίσους και ενίοτε και την τάση αυτοδικίας. Έχουν αναφερθεί μέχρι και ανθρωποκτονίες που ξεκίνησαν από μια βεντέτα «δηλητηρίασης».

Στο κείμενο αυτό: 

1. Εξηγούμε τους βασικούς λόγους που μπορεί να οδηγήσουν λαθεμένα στο συμπέρασμα ότι «έχει παρέμβει ανθρώπινο χέρι στη φύση», δηλαδή ότι έχει γίνει «απελευθέρωση άγριων ζώων». 

2. Περιγράφουμε τις ελάχιστες εξαιρέσεις στις οποίες γίνονται επίσημες και φανερές απελευθερώσεις ζώων. 

3.Αναλύουμε τους λόγους γιατί η «απελευθέρωση άγριων ζώων» είναι πρακτικά αδύνατη, κι ότι ακόμα κι αν ήταν εφικτή, δε θα την επιθυμούσε κανένας πραγματικός οικολόγος, γιατί θα είχε πολύ σοβαρούς κινδύνους για τη φύση. 

4. Τέλος, κοιτάμε τις αιτίες του πραγματικού προβλήματος και ζητάμε τη δική σας βοήθεια για να γκρεμιστεί ο επικίνδυνος μύθος.

Οι 4 παρανοήσεις

Υπάρχουν κάποια «συμπτώματα» στην ύπαιθρο που λαθεμένα οδηγούν αρκετούς στο συμπέρασμα ότι, «μόνη εξήγηση είναι ότι μεσολάβησε ανθρώπινο χέρι». Ας τα δούμε αναλυτικά:

Παρανόηση 1:
«Αυξήθηκε ο πληθυσμός των άγριων ζώων; Άρα μεσολάβησε ανθρώπινο χέρι!»

Παροδικές αυξομειώσεις 

Οι πληθυσμοί των ζώων παρουσιάζουν φυσιολογικές αυξήσεις ή μειώσεις στον πληθυσμό τους από χρονιά σε χρονιά, όπως γνωρίζουν καλά και οι γεωργοί καθώς το ίδιο ισχύει για τις καλλιέργειες. Αυτό είναι μέρος του φυσικού κύκλου της ζωής. Υπάρχουν ακόμα και περιπτώσεις «πληθυσμιακής έκρηξης», όταν για παράδειγμα αυξάνονται υπερβολικά τα ποντίκια μια περιοχής, γεγονός που οδηγεί την Πολιτεία να τη χαρακτηρίσει ως «αρουραιόπληκτη» και να δώσει διαταγή για την απαγόρευση του κυνηγιού της αλεπούς ως βασικό καταναλωτή των ποντικών. Τέτοιες διακυμάνσεις συνήθως είναι παροδικές και εξισορροπούνται τα επόμενα χρόνια. Μόνο μακροχρόνια προγράμματα παρακολούθησης μπορούν να δείξουν ότι πράγματι ένα είδος έχει σταθερή αύξηση στον πληθυσμό του. 

Φυσική διαδικασία 

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου πληθυσμοί άγριων ζώων δείχνουν μια τοπική αύξηση, λόγω ανατροπής στις φυσικές ή ανθρωπογενείς συνθήκες που αντιμετωπίζουν. Για παράδειγμα, τα φίδια σε ορισμένες περιοχές μπορεί να έχουν αυξηθεί επειδή με τα φυτοφάρμακα και τη λαθροθηρία έχουν εξολοθρευτεί οι θηρευτές τους, όπως τα αρπακτικά πουλιά. Ακόμα, η εγκατάλειψη ανθρώπινων δραστηριοτήτων (π.χ. εγκαταλελειμμένα χωράφια, κλειστά σπίτια σε χωριά) μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των ερπετών αφού πια δεν υπάρχουν άνθρωποι των οποίων η παρουσία και μόνο να τα φοβίζει και να τα απωθεί. Αντίθετα με τις διαδόσεις για «απελευθέρωση» ειδών, σε αρκετές περιπτώσεις η αύξηση του αριθμού ζώων που είναι προστατευόμενα (π.χ. λύκος, αρκούδα) ή θηρεύσιμα είδη (π.χ. αγριογούρουνο) αποτελεί φυσική διαδικασία. Οφείλεται κυρίως στη σταδιακή δημιουργία κατάλληλων βιοτόπων, λόγω της εγκατάλειψης των παραδοσιακών δραστηριοτήτων του πρωτογενή τομέα (κτηνοτροφία, γεωργία) αλλά και της εφαρμογής του νομικού καθεστώτος προστασίας ή διαχείρισης των εν λόγω ειδών. 

Παρανόηση 2:
«Άγρια ζώα τώρα ζουν κοντά στον άνθρωπο; Άρα τα εκθρέψανε άνθρωποι!»

Ας πάρουμε το παράδειγμα του λύκου. Το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια αυτό το άγριο ζώο έχει θεαθεί κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς, κάποιοι το ερμηνεύουν ως ένδειξη ότι έχει εκτραφεί και απελευθερωθεί από ανθρώπους. Κι όμως, στην πραγματικότητα στην Ελλάδα ο λύκος δεν ήταν ποτέ το «μοναχικό ζώο στο μακρινό δάσος». Πάντα ζούσε κοντά στην ανθρώπινη δραστηριότητα, εκεί όπου έβρισκε την τροφή του: κυρίως κτηνοτροφικά ζώα ελεύθερης βοσκής, πτώματα ζώων από σταυλισμένες εγκαταστάσεις, άλλα μικρότερα θηλαστικά και, όχι σπάνια, κυνηγετικούς ή αδέσποτους σκύλους. Γι’ αυτό και πάντα υπήρχαν και οι σκύλοι φύλαξης, όπως ο Ελληνικός Ποιμενικός, για να προστατεύουν τους αγρότες. Επομένως, το ότι άγρια ζώα βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο δεν είναι ένδειξη κάποιας «απελευθέρωσης», αλλά ότι πλησιάζουν στις περιοχές όπου η διαθεσιμότητα τροφής είναι υψηλή και συνεχής σε ετήσια βάση.

Παρανόηση 3:
«Ζώα που βλέπουμε για πρώτη φορά; Άρα, πρόκειται για εξωτικά είδη που απελευθερώθηκαν!»

Αν πάρουμε για παράδειγμα τα φίδια, 23 διαφορετικά είδη εξαπλώνονται στην Ελλάδα, οπότε υπάρχει πάντα η πιθανότητα να αντικρίσουμε ένα ζώο που μας φαίνεται νέο και διαφορετικό. Παρόλα αυτά, είναι αλήθεια ότι σε λίγες περιπτώσεις κάποια «εξωτικά είδη» εμφανίζονται όντως για πρώτη φορά. Πρόκειται για εξωτικά κατοικίδια, μια νέα και καταστροφική μόδα, που έχει ως αποτέλεσμα φίδια, ιγκουάνα ή άλλα ζώα να το σκάνε από τους ιδιοκτήτες τους ή να εγκαταλείπονται στη φύση, τρομάζοντας τον περίγυρο. Πρόσφατο και ενδεικτικό το παράδειγμα του κροκόδειλου Σήφη στην Κρήτη! 

Τα εγκαταλειμμένα αυτά κατοικίδια δεν είναι πάντα επικίνδυνα για τον άνθρωπο και συνήθως δεν καταφέρνουν να επιζήσουν στη φύση, όμως ο κίνδυνος για ανατροπή των φυσικών ισορροπιών είναι σημαντικός. Παράδειγμα τέτοιας ανατροπής είναι οι αμερικάνικες νεροχελώνες που επιζούν εις βάρος των ιθαγενών ειδών, μειώνοντας τους πληθυσμούς τους. Η εγκατάλειψη εξωτικών ζώων είναι μια ανεύθυνη και παράνομη πράξη. Τόσο η μόδα των εξωτικών κατοικιδίων, όσο και η συλλογή ζώων με στόχο το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων (ορισμένα τέτοια περιστατικά έχουν αναφερθεί και στη χώρα μας), βρίσκει κάθετα αντίθετες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, που κινητοποιούνται διεθνώς για να σταματήσουν τέτοια περιστατικά!

Παρανόηση 4:
«Μα τους είδαν, υπάρχουν μαρτυρίες!» «Ο φίλος/ κτηνοτρόφος/ συγγενής/ κάτοικος, κ.ο.κ είδε ένα όχημα που κινιόταν περίεργα σε μια απομονωμένη περιοχή και μετά εμφανίστηκαν λύκοι στην περιοχή.»

Όσες φορές έχουμε ακούσει τέτοιες αναφορές, έχουμε προσπαθήσει να διερευνήσουμε το θέμα, γιατί πρόκειται για μια πρακτική παράνομη και επικίνδυνη για τις φυσικές ισορροπίες. Όμως, ποτέ οι έρευνές μας δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα: όταν ρωτάμε, μαθαίνουμε ότι ο «μάρτυρας» ενημερώθηκε από κάποιον άλλο που με τη σειρά του το άκουσε από κάποιον τρίτο… Ως τώρα δεν έχουμε ποτέ διαβάσει απευθείας μαρτυρία τέτοιου γεγονότος. Πάντα προσπαθούμε να διαλευκάνουμε τέτοιες κατηγορίες, ακριβώς για να μη μένει μετέωρη η υποψία. 


Πραγματικές απελευθερώσεις

Επιστροφή πληγωμένων ζώων στη φύση

Υπάρχουν και συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου ένα πληγωμένο ζώο επιστρέφει στη φύση μετά από την επιτυχή περίθαλψή του. Πρόκειται για περιστατικά που όχι μόνο δεν γίνονται κρυφά αλλά αντίθετα διαφημίζονται για να ενημερωθεί ο κόσμος για συγκεκριμένους κινδύνους για την άγρια ζωή, όπως η λαθροθηρία, τα μη μονωμένα καλώδια μεταφοράς ρεύματος ή τα τροχαία, όσο και για την ανάγκη διατήρησης σπάνιων και απειλούμενων ειδών. Οργανώνονται μετά από ενημέρωση και άδεια από το εκάστοτε τοπικό δασαρχείο και συνήθως υλοποιούνται από τα Κέντρα Περίθαλψης Άγριων Ζώων με συμμετοχή πολιτών, σχολείων κλπ.

Κυνηγοί

Είναι επίσης γνωστό ότι απελευθερώσεις ζώων κάνουν και οι κυνηγοί εμπλουτίζοντας περιοχές με θηρεύσιμα είδη (π.χ. φασιανοί, πέρδικες, αγριόχοιροι).

Eπίσημα προγράμματα επανεισαγωγής

Επίσημα προγράμματα επανεισαγωγής εγκρίνονται αποκλειστικά και μόνο σε χώρες, περιοχές και περιπτώσεις που κάποια είδη έχουν ήδη εξαφανισθεί ή βρίσκονται στα όρια της εξαφάνισης. Τέτοια προγράμματα δεν έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα. Υπάρχουν όμως παραδείγματα στην Ευρώπη που αφορούν διάφορα είδη γυπών και μεγάλων αρπακτικών πουλιών, μεγάλα θηλαστικά όπως λύγκες κλπ, τα οποία στηρίχθηκαν σε μακρόχρονες προσπάθειες και επίσημη συνεργασία κρατικών, πανεπιστημιακών και περιβαλλοντικών φορέων. Όταν βάσει μελετών αποδειχθεί ότι για να μην εξαφανιστούν κάποια είδη χρειάζεται να απελευθερωθούν άτομα στη φύση για να επανέλθει κάποιος πληθυσμός, τότε θεωρητικά υπάρχει η δυνατότητα, με επίσημη κρατική άδεια και εποπτεία από το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, να οργανωθούν προγράμματα επανεισαγωγής. Φυσικά, τέτοια προγράμματα δε θα γίνονταν κρυφά, αλλά απαιτούν τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας και την αποτελεσματική και ουσιαστική συνέργεια των τοπικών φορέων. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι τέτοιες κινήσεις απαιτούν να μελετηθούν πρώτα αναλυτικά όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι για τις τοπικές ισορροπίες από την πιθανή ανατροπή που μπορεί να φέρει η εισαγωγή ενός νέου είδους. Η επιστήμη της οικολογίας γνωρίζει καλά ότι μια τέτοια κίνηση, όταν δεν γίνει μελετημένα, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ζημιά παρά όφελος στην αλυσίδα της ζωής. 

Και να θέλαμε... δε θα μπορούσαμε!

Ακόμα και να ήθελε κάποιος να απελευθερώσει ανεξέλεγκτα άγρια ζώα, θέτοντας σε κίνδυνο τις φυσικές ισορροπίες της υπαίθρου, θα ήταν εφικτό κάτι τέτοιο; Ας σκεφτούμε τα πρακτικά προβλήματα:

Η συλλογή είναι παράνομη: 
Τα ζώα που συνήθως υποτίθεται ότι απελευθερώνονται είναι προστατευόμενα είδη των οποίων η σύλληψη, συλλογή κι αιχμαλωσία είναι παράνομη! Πέρα από παράνομη, είναι και πολύ δύσκολη. Τα είδη αυτά είναι σπάνια και δεν είναι καθόλου εύκολο να βρει κανείς και να αιχμαλωτίσει με επιτυχία τα απαραίτητα ενήλικα ζευγάρια … 

Η αιχμαλωσία δεν είναι «παίξε-γέλασε»: 
Ας υποθέσουμε ότι παρόλα αυτά ο «οικολόγος» έχει καταφέρει να βρει και να συλλέξει τα ζώα που θέλει. Κάπου θα πρέπει να τα φυλάξει μέχρι να αναπαραχθούν και να δώσουν απογόνους. Αυτό σημαίνει ότι εξασφαλίζει ικανοποιητική τροφή κι έχει κατασκευάσει κατάλληλες εγκαταστάσεις, που θα προσομοιάζουν στο φυσικό περιβάλλον, προκειμένου τα ζώα να μπορούν να ζευγαρώσουν, αλλά και θα τα προστατεύουν από ασθένειες, φυσικούς θηρευτές, και από τα… αδιάκριτα μάτια (αφού μιλάμε για μια κρυφή επιχείρηση). Όμως το μέγεθος αλλά και το κόστος συντήρησης αυτών των εγκαταστάσεων είναι απαγορευτικό ακόμη και για οργανωμένους ζωολογικούς κήπους, οι οποίοι συχνά αποτυγχάνουν να αυξήσουν τους πληθυσμούς των ζώων τους! 

Απελευθέρωση: 
Ο λόγος που έχουν μειωθεί τα άγρια ζώα σε μια περιοχή είναι ότι το περιβάλλον εκεί δεν είναι πια ευνοϊκό, π.χ. λόγω έλλειψης τροφής. Τότε, η τύχη των ζώων που θα απελευθερωθούν εκεί θα είναι μάλλον και πάλι η εξαφάνιση, αφού ο αυξημένος ανταγωνισμός για περιορισμένους πόρους το πιθανότερο να οδηγήσει σε μεγαλύτερη θνησιμότητα. Για αυτό το λόγο άλλωστε πρωταρχικό μέλημα οποιασδήποτε σοβαρής προσπάθειας αποκατάστασης των πληθυσμών ενός είδους είναι οι δράσεις διατήρησης ή βελτίωσης των φυσικών του βιοτόπων.

Το αληθινό πρόβλημα

Οι ζημιές των κτηνοτρόφων δεν είναι φανταστικές

Καμιά βιομηχανία αναπαραγωγής και απελευθέρωσης ζημιογόνων ή επικίνδυνων ζώων δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Αν κάποια ζώα μας προκαλούν ζημιές ή αν φοβόμαστε κάποια άλλα, ας δούμε τα πραγματικά αίτια. 

Τα μεγάλα σαρκοφάγα θηλαστικά της Ελλάδας βασίζονται τροφικά στα κτηνοτροφικά ζώα, στους σκουπιδότοπους, στα υπολείμματα σφαγείων κ.λπ., με αποτέλεσμα οι ζημιές σε αιγοπρόβατα, βοοειδή ή και μελίσσια (από αρκούδες) να είναι αναπόφευκτες. Επίσης, τα άγρια ζώα αλλάζουν συμπεριφορές στην προσπάθειά τους να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν, σε ένα φυσικό περιβάλλον το οποίο οι άνθρωποι αλλάζουμε με τις δραστηριότητές μας. Φυσικά θα βασίζονταν και σε άλλες τροφικές πηγές αν υπήρχαν άφθονες, πχ. ζαρκάδια. Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι σε μικρές χώρες όπως η Ελλάδα δεν υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις χωρίς ανθρώπινες δραστηριότητες. 

Αξίζει να σημειώσουμε ότι πολλές επιθέσεις σε κοπάδια κτηνοτρόφων σε όλη την Ελλάδα έχει αποδειχτεί ότι γίνονται όχι μόνον από λύκους, αλλά και από άγρια αδέσποτα σκυλιά. Πρόκειται για παρατημένα και εξαγριωμένα πλέον ζώα που οργανώνονται σε αγέλες αναζητώντας τροφή. Τα συναντάμε δυστυχώς σε όλη την Ελλάδα και βέβαια και σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν λύκοι ή τσακάλια, πυροδοτώντας τις φήμες για απελευθερώσεις. 

Ζημιές γίνονται, όμως η διαιώνιση του μύθου των «απελευθερώσεων» δε μας βοηθά να λύσουμε το πρόβλημα. Αντίθετα, δίνει δικαιολογία στο παράνομο κυνήγι και στις φόλες, δραστηριότητες που κινδυνεύουν να φέρουν πολλαπλάσιο κόστος στη φύση και στον άνθρωπο.

Η σωστή αντιμετώπιση: αναζητώντας τη συνύπαρξη

Πολλές αγροτικές κοινωνίες στην Ελλάδα έχουν καταφέρει να συνυπάρξουν με την άγρια ζωή. Οι κτηνοτρόφοι που γνωρίζουν καλά τις περιοχές τους και μαθαίνουν τις συνήθειες των άγριων ζώων, αναπτύσσουν απλές αλλά αποτελεσματικές μεθόδους προφύλαξης, όπως τη χρήση των ποιμενικών σκύλων. Έτσι, πολλές τοπικές κοινωνίες έχουν δείξει ανοχή σε είδη όπως ο λύκος και η αρκούδα, γεγονός που τις τιμά. Αντίθετα, σε άλλες περισσότερο ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, τα είδη αυτά εξαφανίστηκαν εξαιτίας του ανθρώπου. Βέβαια, όπου η προφύλαξη δεν είναι αρκετή, υπάρχει η δυνατότητα αποζημιώσεων για επιθέσεις από λύκους και αρκούδες από τον ΕΛΓΑ. 

Για μας είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορεί να υπάρξει προστασία ζώων και φυτών χωρίς τη συναίνεση και ενεργή συμμετοχή των κατοίκων μιας περιοχής. Στόχος μας είναι οι πολίτες να γίνονται συμμέτοχοι στην προστασία του φυσικού πλούτου της υπαίθρου. Απελευθερώσεις που θα προκαλούσαν τεχνητά μεγάλη τοπική αύξηση του πληθυσμού ειδών της άγριας πανίδας όχι μόνο θα προκαλούσαν ζημιά στη φύση, ανατρέποντας τις φυσικές ισορροπίες, αλλά και θα αύξαναν άμεσα και σημαντικά τις ζημιές στη παραγωγή, με αποτέλεσμα να ενοχοποιείται η άγρια ζωή και έτσι τελικά να υπονομεύεται η προσπάθεια διατήρησής της. Μια οικολογική οργάνωση δε θα υιοθετούσε ποτέ μια τόσο ανεύθυνη πρακτική που θα έβλαπτε τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, τους πιο απαραίτητους συμμάχους για την προστασία της άγριας ζωής.

Γίνετε συμμέτοχοι στη λύση!

Βοηθήστε μας να γκρεμίσουμε τον επικίνδυνο μύθο των απελευθερώσεων! Την επόμενη φορά που θα ακούσετε μια τέτοια φήμη, παροτρύνετε αυτόν που τη διακινεί να φέρει αποδείξεις, φωτογραφίες, ή οποιοδήποτε στοιχείο που να μπορεί να ελεγχθεί και να διερευνηθεί από την αστυνομία και το δασαρχείο. Ενθαρρύνετε τον κόσμο που πιστεύει στη φήμη αυτή να κάνει μια σοβαρή καταγγελία, ώστε να διαλευκανθεί και να δουν όλοι τελικά αν ήταν αληθινή ή όχι. Όλοι θα ωφεληθούμε όταν απαλλαγούμε από αυτόν τον επικίνδυνο μύθο.

​Αυστηρή νομοθεσία και ειδικές άδειες 

Η πλούσια πανίδα και χλωρίδα της Ελλάδας προστατεύεται από ένα ευρύ θεσμικό πλαίσιο σε εθνικό, ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο. Βασικό εργαλείο προστασίας σε αυτά τα νομικά κείμενα αποτελεί η απαγόρευση της σύλληψης, της θανάτωσης, της παρενόχλησης, της συλλογής, της εκρίζωσης, της κοπής, της αρπαγής αυγών και βέβαια και του εμπορίου αυτών των ειδών. Για το λόγο αυτό προβλέπεται η έκδοση αδειών, οι οποίες είναι υποχρεωτικές για οποιαδήποτε δράση αφορά σε προστατευόμενα ή απειλούμενα είδη, όπως είναι τα μεγάλα θηλαστικά, η πλειονότητα των ερπετών της Ελλάδας, πολλά είδη πτηνών και πολλά φυτά, ιδιαίτερα αν περιλαμβάνει σύλληψη άγριων ζώων για ερευνητικούς σκοπούς και στη συνέχεια την απελευθέρωση τους στη φύση. Οι άδειες αυτές εκδίδονται από τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΑΠΕΝ) μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου και δημοσιεύονται με ανάρτηση στο Δι@υγεια. Είναι έγγραφα συγκεκριμένα και προσωπικά καθώς αναφέρουν μεταξύ άλλων το ονοματεπώνυμο του ερευνητή, το σκοπό της έρευνας, την περιοχή και το χρονικό διάστημα διεξαγωγής της έρευνας και βέβαια το είδος ή τα είδη που θα μελετηθούν, το αν απαιτείται ή όχι η συλλογή ή σύλληψη και κατοχή φυτικού ή ζωικού είδους και αν ναι τον αριθμό και το είδος των απαιτούμενων δειγμάτων από κάθε ζωικό ή φυτικό είδος.

Οι ερευνητές επιστήμονες που μελετούν και δρουν για να προστατεύουν τα είδη άγριας πανίδας διαθέτουν υποχρεωτικά τέτοιες άδειες. Οι δημόσιες φωτογραφίες ή βίντεο επιστημόνων να δακτυλιώνουν, να τοποθετούν πομπούς, να περιθάλπουν τραυματισμένα άγρια ζώα και, αν θεραπευτούν, να τα απελευθερώνουν ξανά στη φύση, αποσκοπούν στο να ευαισθητοποιήσουν και να ενημερώσουν το κοινό για την προστασία των άγριων ζώων. Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι οι άνθρωποι αυτοί διαχειρίζονται τα ζώα με ανεξέλεγκτο τρόπο. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: τα άγρια ζώα που «πιάνουν» στα χέρια τους είναι ένας μικρός αριθμός (δείγμα) από τα είδη που μελετούν, προκειμένου να εξάγουν σημαντικά συμπεράσματα για την προστασία τους, ή είναι ζώα που βρίσκονται σε ανθρώπινα χέρια λόγω τραυματισμού τους.

Πηγή: http://www.wwf.gr/images/pdfs/SnakesNo.pdf​