Μετά από έκτακτη συνεδρίαση των ιδρυτικών μελών εχθές Πέμπτη 22 Απριλίου, είμαστε σε θέση να πάρουμε δημόσια θέση υπέρ του νέου Νομοσχεδίου (που είχε καταθέσει προτάσεις η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία) για όταν κατατεθεί για δημόσια διαβούλευση και ψήφιση του από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, που προβλέπει υπέρ της υποχρεωτικής στείρωσης και περιορισμό των ανεξέλεγκτων εκτροφών και πωλήσεων των οικόσιτων ζώων (π.χ. σκυλιά)​ και εξηγούμε παρακάτω γιατί.

Μπορεί σε μερικούς να ακούγεται βάρβαρο να στειρώνουμε υποχρεωτικά τα σκυλιά και τα γατιά μας, αλλά τόσα χρόνια δεν μπόρεσαν να γίνουν όσα χρειαζόντουσαν και ακόμα και σήμερα υπάρχουν Δήμοι που δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτα. Όλη αυτή η ανεξέλεγκτη κατάσταση από τους Δήμους μέχρι να μην κάνουν τίποτα ούτε καν προγράμματα στειρώσεων αδέσποτων, μέχρι κυνηγούς και κτηνοτρόφους να πετάνε τα ζώα τους σε βουνά, σκουπίδια και ποτάμια, όπως και στους κατοίκους των πόλεων όταν δεν μπορούν να τα φροντίσουν να τα παρατάνε στα κοντινά πάρκα τους έχει οδηγήσει να υπάρχουν τουλάχιστον 3 εκατομμύρια αδέσποτα σκυλιά (τόσα υπολογίζονται στο περίπου) και άγνωστο πόσες γάτες σε όλη την επικράτεια της Ελλάδας.

Τι σημαίνουν όμως τόσα αδέσποτα σκυλιά και γάτες για την άγρια ζωή του τόπου μας;

Για τις γάτες που δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα ειδικά στην ερπετοπανίδα και στην πτηνοπανίδα είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια.

Οι περισσότεροι όμως δεν γνωρίζουν, ότι και τα σκυλιά δημιουργούν πολλά προβλήματα στην άγρια ζωή. Ορμάνε σε άγρια ζώα, όπως αλεπούδες, κουνάβια, αγριόχοιρους, ζαρκάδια, πουλιά, σαύρες, έντομα, κλπ και μερικά μπορούν να τα πιάσουν να τα σκοτώσουν ή και να τα φάνε, ενώ στα μεγαλύτερα είδη όπως ζαρκάδια, ελάφια, αγριόχοιρους, κλπ συνήθως τα τρομοκρατούν είτε γαβγίζοντας ή είτε τα κυνηγάνε. Τα μεγάλα θηλαστικά όταν είναι τρομοκρατημένα τρέχουν προς κάθε κατεύθυνση και πετάγονται ακόμα και μπροστά σε οχήματα ή και ανθρώπους ή και κάνουν ζημιές πέφτοντας πάνω σε διάφορα αντικείμενα.

Δηλώνουμε πως είμαστε υπέρ του νέου νομοσχεδίου και όσο παράλογο μπορεί να ακούγεται σε μερικούς ανθρώπους, έχουμε πειστεί πως καλύτερα είναι να γίνει τώρα ακόμα και η υποχρεωτική στείρωση σε σκύλους και γάτες παρά όταν θα είναι αργά για την ίδια την βιοποικιλότητα μας, όπου την χρειαζόμαστε πιο πολύ απ' ότι οτιδήποτε άλλο για την υγεία μας, για τις εργασίες μας και για την ίδια την ζωή μας. Και θα είμαστε παρόντες με κατάθεση προτάσεων στο νέο νομοσχέδιο όταν θα βγει για δημόσια διαβούλευση.

Το iNaturalist είναι μια πλατφόρμα η οποία δίνει πολλές δυνατότητες, από την καταγραφή ειδών βιοποικιλότητας που βλέπουμε μέχρι την αναγνώριση, δημιουργία οδηγών πεδίου, κ.α.

Είναι ένα μάθημα που όλοι όσοι ασχολούνται με την βιοποικιλότητα θα πρέπει να παρακολουθήσουν.

Το μάθημα περιέχει τις εξής ενότητες:

1. Εισαγωγή
2.  Οδηγίες για το πως να χρησιμοποιούμε σωστά το iNaturalist 
3.  Χρήση android / ios εφαρμογής
4.  Εξετάσεις

Το μάθημα από 6 Σεπτεμβρίου είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: 
https://mywildlifeschool.com/course/inaturalist-greek/

Άλλες 10.000 καταγραφές σε λιγότερο από 2 μήνες. Φτάνοντας να έχουμε γνώση και δεδομένα για 90.000+ καταγραφές, οι οποίες αφορούν όμως για 8330+ είδη στο project μας στο inaturalist. Και να βλέπουμε όλο και με μεγαλύτερο ενδιαφέρον νέους και παλαιότερους χρήστες να ενεργοποιούνται και να καταλαβαίνουν ότι και το πιο συνηθισμένο είδος (π.χ. νυχτοπεταλούδα, κάμπια, μυρμήγκια, κλπ) έχουν σημασία να καταγραφούν.

Να θυμίσουμε ότι:
​
- στις 9 Απριλίου 2020 ξεπεράσαμε τις 80.000 καταγραφές για 7.825+ είδη στην Ελλάδα.
- στις 27 Δεκεμβρίου 2019 ξεπεράσαμε τις 70.000 καταγραφές για 7.220+ είδη στην Ελλάδα.
- στις 06 Οκτωβρίου 2019 ξεπεράσαμε τις 60.000 καταγραφές για 6.570+ είδη στην Ελλάδα.
- στις 22 Ιουλίου 2019 ξεπεράσαμε τις 50.000 καταγραφές για 6.095+ είδη στην Ελλάδα.
- στις 18 Μαϊου 2019 ξεπεράσαμε τις 40.000 καταγραφές για 5.560+ είδη στην Ελλάδα.
- στις 26 Ιανουαρίου 2019 ξεπεράσαμε τις 30.000 καταγραφές για 4.925 είδη.
- και στις 24 Ιουλίου 2018 ήταν που μετατράπηκε σε collection project και είχαμε δεδομένα για 19.700 καταγραφές για 3,950 είδη.

Στο σημερινό μας άρθρο θα αναφέρουμε μερικά Ελληνικά, Ευρωπαϊκά και παγκόσμια projects που μπορείτε να συμμετέχετε και να συνεισφέρετε είτε με τις καταγραφές σας ή είτε με τις γνώσεις σας. Βεβαίως ο αριθμός που αναφέρουμε είναι πολύ μικρός σε σχέση με τα χιλιάδες πρότζεκτ που μπορείτε να συμμετέχετε αλλά επίσης είναι μια καλή αρχή για να ξεκινήσετε και να συμμετέχετε σε περισσότερα πρότζεκτ στο μέλλον.

Όπως υποσχεθήκαμε εχθές, σήμερα θα σας δείξουμε μια λίστα για ποια άγρια ζώα μπορούμε να καταγράψουμε όταν είμαστε στο σπίτι μας (είτε είναι μέσα στο σπίτι, είτε στον κήπο μας ή είτε στην βεράντα μας).

Όταν μιλάμε για άγρια ζωή μέσα στο σπίτι συνήθως μιλάμε για μικροσκοπικά είδη, εκτός λίγων εξαιρέσεων.

Τα πιο κοινά είδη που μπορούμε να συναντήσουμε μέσα στο σπίτι είναι τα: Φαλάγγια, Αράχνες, Σαμιαμίδια, Μύγες, Κουνούπια, Ακάρεα (μέσα στα χαλιά μας συνήθως τα βρίσκουμε) και κανένα άλλο έντομο που να μπήκε από το παράθυρο ή την μπαλκονόπορτα μας.

Αυτό εξαρτάται από τον κήπο που έχουμε και που βρίσκεται. Είναι διαφορετικό να έχουμε έναν μικρό κήπο στην πόλη και είναι διαφορετικό να έχουμε κήπο στην εξοχή, όπου εκεί μπορούμε να βρούμε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία ζώων αλλά και άγριων φυτών που φύτρωσαν μόνα τους. 

Εμείς θα εστιάσουμε σε αυτό το άρθρο σε αυτούς που έχουν ένα μικρό κήπο μέσα στην πόλη. Αλλά και εδώ εξαρτάται αν είναι περιφραγμένος με σίτα, κάγκελα ή τοίχο.

Τα πιο κοινά είδη που μπορούμε να βρούμε μέσα σε έναν αστικό κήπο είναι συνήθως τα εξής: Γαιοσκώληκες, διάφορα είδη σκουληκιών (εκατοντάποδα και χειλόποδα), σαρανταποδαρούσες, αράχνες, μέλισσες και σφήκες, πεταλούδες, πασχαλίτσες, μυρμήγκια και διάφορα έντομα και άλλα αρθρόποδα.

Το ότι έχουμε ένα μικρό ή μεγάλο μπαλκόνι δεν μας εμποδίζει να καταγράψουμε κάποια είδη άγριας ζωής. Δύο είναι οι πιο κοινές κατηγορίες ζώων που μπορούμε να καταγράψουμε και αυτές είναι τα πουλιά (ορνιθοπαρατήρηση), ειδικά τώρα που έρχονται τα χελιδόνια και είναι γενικά μια εύκολη καταγραφή ή και τα σπουργίτια, όπως και τις νυχτοπεταλούδες την νύχτα που αρκεί να αφήσουμε ένα φως αναμμένο για να τις προσελκύσουμε.

Βεβαίως αν έχουμε λουλούδια στα μπαλκόνια μας μπορούμε να καταγράψουμε και άλλους απρόσμενους επισκέπτες, όπως πεταλούδες και μέλισσες.

Με βάση και το τελευταίο περιστατικό με τον λύκο που εντοπίστηκε στον Καστανά Θεσσαλονίκης, άνοιξε μια συζήτηση - καυγάς στα κοινωνικά δίκτυα. Πολίτες αναρωτιούνται πως είναι δυνατόν να έχουν μειωθεί τα δάση μας και τα άγρια ζώα να αναγκάζονται να κατεβαίνουν στα χωριά; Ενώ σαν παράδειγμα δίνουν ότι η επαρχία έχει αρχίσει να εγκαταλείπεται από τους νεότερους ανθρώπους αλλά ήδη πολλά χωριά έχουν ερημώσει.

Αυτές όμως οι διαμαρτυρίες και καυγάδες μας δίνουν ένα βήμα στο να κάτσουμε και να αναλύσουμε την κατάσταση παρακάτω και να εξηγήσουμε και στον πιο απλό πολίτη τι σημαίνουν όλα αυτά που ακούει κατά καιρούς και ίσως να μην τα καταλαβαίνει.

Οι περισσότεροι, ειδικά, οι ηλικιωμένοι, θυμούνται ότι δεν έβλεπαν εύκολα λύκους, αρκούδες, αγριογούρουνα, και άλλα άγρια ζώα μέσα στα χωριά τους, ή μερικές φορές και καθόλου. Και δικαίως αναρωτιούνται αν όλα αυτά που ακούνε στην τηλεόραση και στο ράδιο, ή διαβάζουν στις εφημερίδες για το τι λένε βιολόγοι και επιστήμονες για την ανεπάρκεια τροφή για τα άγρια ζώα ή για την μείωση των δασών αν είναι αλήθεια;

Μα θας μας πείτε αφού οι ίδιοι είναι παρόντες στον τόπο τους και βλέπουν τις αλλαγές και τις διαφορές στα δάση με τα μάτια τους.

Πάμε να ξεκινήσουμε πρώτα και καλύτερα με τον πληθυσμό της Ελλάδας και να δούμε για τα τελευταία 50-60 χρόνια. Ο πληθυσμός της Ελλάδας (βάση της Eurostat) το 1960 ήταν 8.300.000 πολίτες, ενώ για το 1970 ήταν 8.781.000 πολίτες ενώ όμως για το 2018 ο πληθυσμός της Ελλάδας έφτασε τους 10.740.000 πολίτες (για το 2019 δεν έχουν βγει ακόμα δεδομένα).

Άρα μιλάμε για μια αύξηση πάνω από 2.440.000 πολίτες.

​Χωρίς βεβαίως να υπολογίσουμε τον τουρισμό, όπου το 2018 ξεπεράσαμε τους 33.000.000 τουρίστες, ενώ για το 1950 οι τουρίστες ήταν μόνο 33.300 και το 1960 που αρχίζει ο μαζικός τουρισμός φτάνει η Ελλάδα να έχει 399.400 τουρίστες.

Τι σημαίνει όμως αυτό;

Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα για να καλύψει όλο και τις μεγαλύτερες ανάγκες στον τουρισμό που είναι και η πιο βαριά βιομηχανία της χώρας μας, άρχισε να δίνει άδειες για μεγάλες και μικρές ξενοδοχειακές μονάδες. 

´Έτσι κάπως ξεκίνησαν μεγάλα και μικρά ξενοδοχεία να ξεφυτρώνουν σε κάθε παραλία της Ελλάδας, όπως και σε ορεινά χωριά κόβοντας δασικές περιοχές αλλά κάνοντας μερικές περιοχές (π.χ. Χαλκιδική) όλο και πιο αφόρητες για κάποια είδη άγριας ζωής.

Ταυτόχρονα όμως τα τελευταία 50 χρόνια η οικοδομική ανάπτυξη της χώρας μας ήταν ραγδαία σε κάθε σημείο (ακόμα και μέσα σε δάση), όπου Δήμοι και Κοινότητες πολλές φορές αναγκάστηκαν να αυξήσουν τα όρια των χωριών τους για να μπορούν να χτίσουν όλοι τις κατοικίες τους ακόμα και πιο αραιά.

Επίσης λόγω της αγροτικής ανάπτυξης (και των κονδυλίων) που έδιναν όλα αυτά χρόνια για να μπορεί η Ελλάδα να βασίζεται στα πόδια της και όχι σε εισαγωγές τροφίμων, αρκετοί αγρότες άρχισαν να επεκτείνονται στις άκρες των δασικών περιοχών αυξάνοντας τις αγροτικές περιοχές και κόβοντας δασικές περιοχές με το πέρασμα των χρόνων.

​Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή.

Έπειτα ας προχωρήσουμε να δούμε τα μεγάλα έργα που έχουν γίνει που δεν υπήρχαν την δεκαετία του 1960. Και μιλάμε για τους αυτοκινητόδρομους στην χώρα μας, όπου όπως μπορείτε να δείτε παρακάτω στην εικόνα διέσπασαν σε κομμάτια όλους τους βιότοπους χωρίς όμως να δίνονται φυσικοί διέξοδοι, περάσματα και μονοπάτια για την άγρια ζωή. 

Διάφορα ζώα όπως ο λύκος, η αρκούδα, ο αγριόχοιρος, και άλλα μικρότερα ζώα μετακινούνται είτε για να βρουν τροφή, είτε για να ζευγαρώσουν ή είτε για να βρουν να φωλιάσουν να πέσουν σε χειμερία νάρκη. 

Κάποια ζώα όπως ο λύκος, και συγκεκριμένα η κάθε αγέλη λύκων ορίζουν τις δικές τους περιοχές, και τα όρια αυτών των περιοχών μπορούν να μεταβάλλονται και να αλλάζουν ανάλογα με την εποχή ή την διαθεσιμότητα τροφής.

Ταυτόχρονα όμως τα μεγάλα θηλαστικά (αρκούδα, λύκος) είναι ικανά να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις σε μία ημέρα (π.χ. από Δυτική Μακεδονία να φτάσουν μέχρι και Λάρισα), με αυτό να συνεπάγεται ότι πρέπει να περάσουν τουλάχιστον από έναν αυτοκινητόδρομο και κάμποσες κατοικημένες περιοχές.

Τα ζώα όμως επιδιώκουν την ησυχία αλλά και την απομόνωση τους από τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ηδάλλως η εμφάνιση τέτοιων ζώων θα ήταν όχι μόνο καθημερινή αλλά και πολλαπλή κατά την διάρκεια της ημέρας σε όλη την Ελλάδα και όχι σε μερικά χωριά και περιοχές.

Παρ' όλα αυτα οι αυτοκινητόδρομοι δεν ήταν το μόνα μεγάλα έργα που έγιναν τα τελευταία 50 χρόνια. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκαν μεγάλα εργοστάσια και επιχειρήσεις που δεν μπορούσαν να βρίσκονται εντός των πόλεων και αναπτύχθηκαν σε πιο απομακρυσμένα σημεία όπου έκαναν ιδιωτικούς δρόμους, και σήκωσαν περιφράξεις και τείχη σε πολύ μεγάλες εκτάσεις πετσοκόβοντας και άλλο τους βιότοπους των άγριων ζώων.

Και μην νομίζετε ότι τελειώσαμε. Κάθε χρόνο έχουμε δεκάδες πυρκαγιές στην Ελλάδα. Αυτές οι πυρκαγιές είναι επίσης ένας μεγάλος παράγοντας που χάνουμε τα δάση μας αλλά και τα ζώα πρέπει να βρουν έναν νέο τόπο κατοικίας, προστασίας και τροφής.

​Παρακάτω στον χάρτη, μπορείτε να δείτε τα δάση που χάσαμε στην Ελλάδα τα τελευταία 18 χρόνια (πατήστε στον σύνδεσμο παραπάνω και άμα κάνετε ζουμ σε διάφορες περιοχές, θα δείτε πιο αναλυτικά τα δάση που έχουν χαθεί), κυρίως από πυρκαγιές.

Αλλά οι πυρκαγιές που έχουμε τα τελευταία χρόνια είναι όλο και περισσότερες αλλά και μεγαλύτερες.
Και εκτός από τις πυρκαγιές τα δάση μας έχουν να αντιμετωπίσουν την λαθροϋλοτομία, την βόσκηση κτηνοτροφικών ζώων σε δάση, τις διανοίξεις σε αγροτικούς δρόμους αλλά και άλλες δασικές εργασίες που καταστρέφουν και μειώνουν τις δασικές περιοχές αλλά ταυτόχρονα μειώνουν και την διαθέσιμη τροφή και στέγη για εκατοντάδες είδη άγριας ζωής.

Αλλά εντάξει με όλα αυτά. Ας μιλήσουμε όμως λίγο με νούμερα. Πάμε να μιλήσουμε για 3 είδη (αρκούδες, λύκους και αγριογούρουνα) όπου έχουν αρχίσει να εμφανίζονται όλο και συχνότερα μέσα σε κατοικημένες περιοχές και μερικές φορές δημιουργούν πρόβλημα και σε καλλιέργειες. Δυστυχώς όμως λόγω της παραπληροφόρησης από εφημερίδες και τη τρομολαγνεία από ορισμένες ομάδες ανθρώπων κάνουν μερικούς ανθρώπους να αρχίζουν να φοβούνται αυτά τα ζώα, να τα θεωρούν τέρατα και ότι είναι απειλή για την ίδια την ζωή τους και των οικογενειών τους.

Μια έρευνα του 2015 του Αρκτούρου υπολογίζει ότι υπάρχουν τουλάχιστον 450 αρκούδες στην Ελλάδα με αυτές να χωρίζονται κυρίως σε 4 μεγάλους πληθυσμούς στην Ροδόπη, στο Βίτσι, στην Βαρνούντα και στην Πίνδο.

Ενώ με δεδομένα του 1999 οι λύκοι στην Ελλάδα υπολογίζονται στους 700 αν και τα τελευταία χρόνια σε κάποια σημεία της Ελλάδα φέρεται να επανακάμπτει αλλά καθώς δεν γίνεται συστηματική παρακολούθηση και καταμέτρηση του πληθυσμού του είδους στην Ελλάδα είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η τάση του πληθυσμού σε όλη την έκταση της κατανομής του είδους και αν έχει αυξηθεί ή μειωθεί.

Και μελέτη του 2009 δείχνει τον πληθυσμό των αγριόχοιρων στην Ελλάδα να υπολογίζεται στα 19,033 άτομα με μέγιστο πληθυσμό των 23,030. Αλλά τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως ο πληθυσμός των αγριόχοιρων να έχει αυξηθεί δραματικά σε κάποιες περιοχές και για αυτό έχουν παρθεί ειδικά μέτρα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Εκτός από αυτά τα 3 ζώα, υπάρχουν και άλλα μεγάλα και μικρά ζώα που εμφανίζονται σε κατοικημένες περιοχές και κάνουν ζημιές π.χ. ζαρκάδια, αλεπούδες, κ.α.

Παρ' ότι η Ελλάδα ακόμα θεωρείται ένα hotspot και φιλοξενεί μια τεράστια βιοποικιλότητα, στα δασικά οικοσυστήματα συνυπάρχουν πάνω από 23 είδη αμφιβίων, 67 είδη ερπετών, 450 είδη πουλιών 98 χερσαίων θηλαστικών και κάτι χιλιάδες ασπόνδυλα.

Τώρα με αυτά που διαβάσατε. Δείτε παραπάνω τον χάρτη της Ελλάδας με τις δασικές περιοχές και θέλουμε να κάτσετε να σκεφτείτε τα παρακάτω:

• Πως γίνεται να φταίει μόνο ένα ζώο έτσι και το δούμε εντός κατοικημένης περιοχής; Κυριολεκτικά όταν του έχουμε κόψει σε δεκάδες κομμάτια τον βιότοπο τους;
• Τι κακία και εχθρότητα πρέπει να έχει ένας άνθρωπος στην ψυχή τους για να πει ότι φταίει το ζώο ενώ εμείς οι άνθρωποι όχι; παρ' ότι όχι μόνο τα έχουμε περιορίσει σε τεράστιο βαθμό αλλά δεν τους αφήνουμε καν περιθώρια επιβίωσης;
• Και ενώ τα ζώα έχουν διαφορετικές ανάγκες σε τροφή, κατανομή, υψόμετρο, κλπ. πως γίνεται να μην τους παρέχουμε τουλάχιστον τον ελάχιστο βιότοπους που χρειάζονται;
• Που νομίζετε ότι θα τα καταλήξουν όλα αυτά τα ζώα έτσι και συνεχίσουμε να μειώνουμε σε τέτοιο δραματικό βαθμό τους βιότοπους τους ή και την τροφή τους;

Αυτό που ζητάμε όλοι οι επιστήμονες δεν είναι απλώς να αρχίσετε να μας ακούτε γιατί σπουδάσαμε κάτι πάνω σε αυτούς τους τομείς (οικολογία, βιολογία, ωκεανογραφία, ερπετολογία, ζωολογία, κλπ), αλλά γιατί θέλουμε να σας κάνουμε να μπορείτε να αναρωτιέστε μόνοι σας για ποιον λόγο προτείναμε κάτι αλλά και ποιο θα είναι το αντίκτυπο της πρότασης μας σε αυτά που προτείνουμε στο άμεσο μέλλον.

Οι προτάσεις μας αφορούν στην καλύτερη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος με όσο πιο μικρότερο αντίκτυπο γίνεται της ανθρώπινης παρέμβασης στην άγρια φύση (ουτοσάλως ότι κάνουμε έχει αντίκτυπο στο περιβάλλον) και να ανατρέψουμε όσο μπορούμε την ήδη ζημιά που έχουμε κάνει σαν ανθρώπινο γένος. Κανείς δεν είπε να σταματήσει η ανάπτυξη ή η τεχνολογία, ουτοσάλως και εμείς βασιζόμαστε πάνω στην τεχνολογία και την ανάπτυξη για καλύτερη έρευνα και για να γίνεται η δουλειά μας πιο εύκολη.

Αλλά απλώς θέλουμε να μας ακούσετε. Θέλουμε να κάτσετε να αναρωτηθείτε και εσείς οι ίδιοι. Και φυσικά άμα κάνουμε λάθη να παρέμβετε αλλά όχι με απειλές αλλά με προτάσεις και αντιπροτάσεις. 

Αλλά κάθε ζωή μετράει. Μην μας λέτε ότι δεν πρέπει να προστατέψουμε ένα άγριο ζώο όταν το μόνο που κάνουμε οι άνθρωποι είναι να το εξοντώνουμε αυτό αλλά και τον βιότοπο του.

Τώρα ελπίζουμε να έχετε και εσείς μια καλύτερη εικόνα τι συμβαίνει στα δάση μας στην Ελλάδα. Και πως η άγρια ζωή όχι μόνο μειώνεται και απειλείται αλλά ταυτόχρονα έχετε αρχίσει να παίρνετε μια εικόνα από το μέλλον και το πως θα αρχίσουμε να βλέπουμε όλο και περισσότερα άγρια ζώα όχι μόνο μέσα στα χωριά αλλά και μέσα στις πόλεις μας.

Στην επιστήμη δεν πρέπει να υπάρχουν εμπόδια. Βγαίνουν δεκάδες επιστημονικές δημοσιεύσεις και άρθρα καθημερινά με πολλές φορές αυτά να είναι διαθέσιμα μόνο εφόσον τα αγοράσει κάποιος (και τις περισσότερες φορές είναι πανάκριβα κάνοντας τους επιστήμονες, ερευνητές, φοιτητές αλλά και πολίτες που να ενδιαφέρονται να μην έχουν πρόσβαση στην γνώση και την έρευνα.

Επειδή πιστεύουμε πως η γνώση πρέπει να είναι διαθέσιμη και ανοιχτή (Δωρεάν) για όλους όσους ενδιαφέρονται άσχετα με το επάγγελμα τους, την ιδιότητα τους ή τα πιστεύω τους, σας δίνουμε εδώ τον σύνδεσμο για την ιστοσελίδα Sci-Hub όπου μπορείτε εύκολα να αποκτήσετε δωρεάν πρόσβαση (κατά 99%) των papers ακόμα και αν είναι υπό πληρωμή ή θα έπρεπε να ζητήσετε από τους συγγραφείς να σας το στείλουν.

Για εισιτήρια: https://www.eventbrite.co.uk/e/oceans-2019-festival-tickets.

Όσοι από εσάς που θα διαβάσετε αυτή την δημοσίευση, και θα παρευρίσκεστε στην Αγγλία στις 14 Σεπτεμβρίου, συνιστούμε να περάσετε από το Oceans 2019 Festival, στο Bristol.

Το Oceans 2019 (πέρσι λεγόταν shark fest uk) είναι μίας ημέρας φεστιβάλ όπου φέρνει όλους τους ανθρώπους από όλο τον κόσμο που ασχολούνται με την θάλασσα κοντά.

Conservationists (άτομα που ασχολούνται με την διατήρηση της άγριας ζωής), οργανώσεις, καλλιτέχνες, δύτες, σέρφερς, εκπαιδευτικούς, οικογένειες και επιστήμονες που ενδιαφέρονται για την θαλάσσια βιοποικιλότητα συναντιούνται, συζητάνε, μαθαίνουν για τα προγράμματα που τρέχουν παγκοσμίως, γνωρίζονται με τις οργανώσεις και με άλλους επιστήμονες και προκύπτουν νέες ευκαιρίες για δουλειές, εκπαίδευση, συνεργασίες, εθελοντισμό αλλά και δράσεις.

Πέρα από τις ομιλίες και τα βίντεο με τις δράσεις τι έχουν κάνει τις προηγούμενες χρονιές η κάθε οργάνωση, υπάρχουν πάγκοι με υλικό (αφίσες, βιβλία, 3d υλικά, κλπ) όπου ο κόσμος μπορεί να μάθει περισσότερα πράγματα για την κάθε οργάνωση να συζητήσει με τους υπεύθυνους της κάθε οργάνωσης, να αγοράσει πράγματα και γενικά να περάσει μια υπέροχη μέρα για αυτό που αγαπάει και θέλει να προστατέψει, τον θαλάσσιο κόσμο.
​
Με έμπειρους ομιλητές, εργαστήρια και εμπειρία εικονικής πραγματικότητας (VR), το Oceans 2019 παρέχει μια πλατφόρμα για να ενθαρρύνει τη συνεργασία, τη θετικότητα και την ενεργό συμμετοχή στη διατήρηση των ωκεανών.

​Η γη οδεύει προς την καταστροφή.. 

Οι φυσικοί πόροι αναλώνονται,  ο αέρας μολύνεται, το νερό μολύνεται, το κλίμα αλλάζει.. όλα  αυτά όμως έχουν τη δυνατότητα να αντιστραφούν.. ήδη οι νομοθεσίες  που θεσπίζονται παγκοσμίως υποχρεώνουν τα κράτη να λάβουν σοβαρά τα μέτρα τους.

Υπάρχει όμως κάτι που δεν μπορούν να το ελέγξουν τα κράτη ούτε οι νομοθέτες. 

Ο ΗΛΙΟΣ. Δίνει ζωή αλλά.. 

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο business insider, η αστροφυσικός Jillian Scudder επισήμανε ότι  ο ήλιος γίνεται  κάθε ένα εκατομμύρια χρόνια 10% πιο φωτεινός, και μπορεί το 10% να μην μας φαίνεται πολύ αλλά μπορεί όντως να είναι καταστροφικό για τον πλανήτη μας. Οι προβλέψεις είναι αβέβαιες, το νερό της θάλασσας θα εξατμίζεται και θα αποθηκεύει ζέστη, ακόμη περισσότερη ζέστη, και κάποια στιγμή θα εξαφανιστεί.

Πως σχετίζεται τώρα η βιοποικιλότητα με όλη την παραπάνω δυστοπία? Ας επικεντρωθούμε στα είδη της χλωρίδας και κυρίως σε όλα αυτά με τα φαρδιά παχιά φύλλα…

Το μόνο που μπορεί  η ανθρωπότητα να κάνει άμεσα, είναι να μεγαλώσει τα δάση και τον πληθυσμό των φυτών της, έτσι ώστε τα γενναία δέντρα να πιάσουν δουλειά, τα φύλλα από τα φυτά θα μπορέσουν να μειώσουν την ηλιακή ακτινοβολία και θα μειώσουν και  την θέρμανση. Τα αναρριχώμενα φυτά θα μειώνουν τη θερμοκρασία των κτιρίων και θα προσφέρουν στέγη στους ιπτάμενους φίλους μας.

Πριν τα πράγματα γίνουν ανησυχητικά ας βάλουμε τα πάνω από 60 χιλίαδες είδη δέντρων που κατοικούν στον πλανήτη μας να μας βοηθήσουν. Μπορεί να καθυστερήσουν αισθητά την καταστροφή και να σώσουμε λίγες χιλιάδες χρόνια ακόμη.

Και γιατί όχι μόνο 2 3 είδη αλλά μια ποικιλία ειδών ?
​
Η απάντηση στο επόμενο άρθρο μου.

Καλή συνέχεια 

Κασσιανή Παπαδοπούλου 
Επιστήμονας περιβάλλοντος. 

https://www.independent.co.uk/news/science/earth-sun-collision-course-apocalypse-asteroids-astronomy-space-a8167506.html
en.wikipedia.org/wiki/Future_of_Earth

Από σήμερα στις 24 Ιουλίου τα ξημερώματα, το πρότζεκτ για την βιοποικιλότητα της Ελλάδας στην πλατφόρμα iNaturalist αναβαθμίστηκε σε "Collection Project". 

Τι σημαίνει όμως αυτό για τους χρήστες;

Για τους απλούς χρήστες στην ουσία απλοποιείται, γιατί έτσι το μόνο που χρειάζεται να κάνουν είναι να ανεβάζουν τις καταγραφές τους κανονικά στο προφίλ τους όπως έκαναν μέχρι τώρα, χωρίς να χρειάζεται να ανησυχούν να βάλουν στα projects το "Biodiversity of Greece". Στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται πια καθόλου να μπαίνει το πρότζεκτ. Γιατί όλες αυτές οι καταγραφές από την Ελλάδα μπαίνουν αυτόματα στο αναβαθμισμένο πρότζεκτ.

Τι σημαίνει για το ΕΠΒ που χρειάζεται όλα αυτά τα στοιχεία;

Το σημαντικότερο είναι ότι εμείς έτσι έχουμε πια καταγραφές από όλους τους οργανισμούς βιοποικιλότητας από την Ελλάδα που ανέβηκαν στην πλατφόρμα iNaturalist. Χωρίς να παρακαλάμε τον καθένα να μας βάζει στα projects του.

​Και εκεί που μας είχαν δηλώσει γύρω στις 400 καταγραφές, ξαφνικά αποκτάμε όλες τις καταγραφές στην Ελλάδα που ξεπερνούν τις 19.700 καταγραφές και τα 3,950 είδη.

Το Καλοκαιρινό Θαλάσσιο Πρόγραμμα Citizen Science τελείωσε με επιτυχία.

Ο καιρός στάθηκε σύμμαχος μας και είχαμε πολλές εκπλήξεις που δεν τις περιμέναμε. Σύντομα θα αναρτήσουμε και διάφορα βίντεο από τις δράσεις μας και τις καταγραφές μας.

Οι συμμετέχοντες επισκέφτηκαν παραλίες και σπηλιές της περιοχής, εξερεύνησαν την τοπική βιοποικιλότητα, γνώρισαν πλατφόρμες αναζήτησης ειδών και παρατήρησαν οργανισμούς σε ψηφιακό μικροσκόπιο και έμαθαν να στέλνουν τις καταγραφές τους σε προγράμματα Επιστήμης των πολιτών.

Επίσης έμαθαν για διάφορα προγράμματα επιστήμης του πολίτη που τρέχουν στην Ελλάδα και πως μπορούν να βοηθήσουν, όπως τα προγράμματα καταγραφής καρχαρίων και σελαχιών στην Ελλάδα, το πρόγραμμα καταγραφής μεδουσών, τι να κάνουν έτσι και βρουν εκβρασμένα είδη χελώνας και δελφινιών αλλά και πως να κάνουν μετρήσεις και να βάζουν τα δεδομένα.

Έμαθαν οι συμμετέχοντες για το μεγάλο πρόβλημα των πλαστικών απορριμάτων και πως καταστρέφει το περιβάλλον και πως αυτά τα πλαστικά διασπάζονται σε μικρόπλαστικά και νανοπλαστικά και περνάνε στα ψάρια και σε εμάς. Όπου και να πηγαίναμε βλέπαμε παντού σε παραλίες και βυθό πλαστικά σκουπίδια.

Επίσης οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν για την κατάσταση στην αλίεια και για ποιοι οργανισμοί απειλούνται περισσότερο.

Καταφέραμε να βάλουμε μια ενημερωτική πινακίδα στον οικισμό "Κατηγιώργη", όπου έχει και τον περισσότερο τουρισμό, ώστε οι κάτοικοι και οι τουρίστες να μπορούν να ενημερωθούν για ποια είδη βλέπουν περισσότερο εκεί που κολυμπάνε!

Και το πιο σημαντικό απ' όλα είναι ότι μάθανε να κάνουν πιο εύκολα θαλάσσιες καταγραφές και να ξέρουν που να ψάχνουν για θαλάσσιους οργανισμούς.

Αποκρουστικό είναι το θέαμα στις παραλίες που υπάρχουν μικρά ψαρολίμανα. Νεκρά ψάρια που πετιούνται από τα αλιευτικά καράβια και βάρκες αλλά και εργαλεία παρατημένα στον βυθό (δίχτυα, πετονιές, κ.α.)

Σαφώς δεν είναι μόνο αποκρουστικό θέαμα, είναι επικίνδυνο όμως και για τους λουόμενους (ειδικά για τα παιδιά). Άνετα κάποιος περίεργος θα μπορούσε να ακουμπήσει κάποια σκορπίνα, ή να πιαστεί σε δίχτυα και να πνιγεί ακόμα και εάν είναι πολύ ρηχά, το πολύ, στα 2 μέτρα βάθος.

Πρέπει οι ψαράδες (ερασιτέχνες και επαγγελματίες) να μάθουν να σέβονται και τους άλλους ειδικά τους τουρίστες που θα έρθουν να απολαύσουν την θάλασσα και να αφήσουν τα χρήματα τους.

Και στην τελική πρόκειται για θέμα μόλυνσης και ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της θαλάσσιας βιοποικιλότητας.

Έχει κάτσει κανείς να σκεφτεί ποτέ πως θα ήταν σήμερα η Ελλάδα εάν δεν υπήρχανε οι φιλοζωικές και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις; Μπορεί κάποιοι να βγάζουν φλύκταινες με το άκουσμα “ΜΚΟ”, “Φιλοζωικές οργανώσεις”, “Περιβαλλοντικές οργανώσεις” ή και “οικολογικές οργανώσεις”, αλλά χωρίς αυτές σήμερα θα ήταν μια διαφορετική Ελλάδα (και κόσμος θα λέγαμε).

Παρακάτω περιγράφουμε πως θα ήταν σήμερα η Ελλάδα εάν δεν είχαν δημιουργηθεί ποτέ αυτές οι οργανώσεις, άρα δεν θα είχαν πράξει και τίποτα απ' όλα αυτά που κάνανε τις προηγούμενες δεκαετίες. Παρ' όλα αυτά όμως συνεχίζουν δυναμικά ακόμα και σήμερα.

Ας ξεκινήσουμε από τα σκυλιά και τις γάτες, όπου θα υπήρχαν εκατομμύρια (ή και δισεκατομμύρια) αδέσποτα, χωρίς να έχουν τσιπ και χωρίς να έχει κανείς δημιουργήσει καταφύγια. Άρα η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και όλες οι πόλεις θα είχαν γεμίσει με αδέσποτα στους δρόμους τα οποία θα ήταν πεινασμένα, διψασμένα και όπου θα υφίσταται δημόσια κακοποίηση και βασανισμούς όπου δεν θα τιμωρούνταν οι υπεύθυνοι. Οι αρχές θα αδιαφορούσαν πλήρως για τις καταγγελίες των πολιτών όταν θα επρόκειτο για κακοποιήσεις των ζώων. Τα σκυλιά θα συνέχιζαν να τα χρησιμοποιούν σχεδόν καθημερινά για κυνομαχίες. Δεν θα υπήρχαν οι απαραίτητες φιλοζωικές νομοθεσίες, με ότι συνεπάγεται αυτό και για την προστασία των ζώων και για την υγιεινή.

Θα συνεχιζόταν η νοοτροπία, όπως και παλιότερα, όπου ενήλικοι και ανήλικοι πυροβολούσαν με αεροβόλο τα ζώα, όπως τις γάτες, τα σκυλιά, τα πουλιά, κλπ.

Δεν θα υπήρχαν έλεγχοι για το κυνήγι. Θα επιτρεπόταν όλο τον χρόνο, χωρίς κανένα όριο στα θηράματα. Θα μπορούσαν να κυνηγούν όλα τα ζώα και όπου θέλανε. Θα μπορούσαν να κυνηγάνε και για να εμπορεύονται. Οι έλεγχοι δεν θα υπήρχανε και εάν θα υπήρχανε θα ήταν ελάχιστοι.

Η πολιτεία ίσως να μην αναγνώριζε τα ζώα ως απειλούμενα είδη στην Ελλάδα. Ούτε θα υπήρχαν προστατευόμενα είδη. Δεν θα υπήρχαν προστατευόμενες περιοχές ή σημαντικές περιοχές για τα πουλιά.

Θα υπήρχαν σκουπίδια παντού. Η ανακύκλωση θα ήταν άγνωστη λέξη.
Δεν θα υπήρχαν οι καθαρισμοί των παραλιών κάθε χρόνο από εθελοντές που νοιάζονται για το περιβάλλον. Τα ποτάμια όπως ο Πηνειός και ο Αλιάκμονας θα ήταν γεμάτα λύματα και οι λίμνες όπως η Κερκίνη, η Κάρλα, η Τριχωνίδα, κλπ θα ήταν σκουπιδότοποι.

Οι τράτες θα αλώνιζαν σε όλο το αιγαίο. Η δυναμίτιδα θα συνέχιζε να ήταν καθημερινό φαινόμενο ακόμα και δίπλα στα λιμάνια. Φώκιες, χελώνες, δελφίνια θα σκοτώνονταν καθημερινά από τους ψαράδες.

Χωρίς τις μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις να υπάρχουν δεν θα υπήρχε το ενδιαφέρον για την θαλάσσια προστασία, για την ανάδειξη των δασών ως προστατευόμενες περιοχές, αλλά ούτε και για την προστασία κάποιων συγκεκριμένων ειδών που πιθανώς θα είχαν ήδη εξαφανιστεί, όπως είναι η χελώνα καρέτα-καρέτα, η αρκούδα, ο λύκος, το τσακάλι, η φώκια μονάχους-μονάχους.

Θα συνεχιζόντουσαν να επιτρέπονται τα τσίρκα με τα ζώα στην Ελλάδα.

Τα σημερινά παιδιά δεν θα είχαν καμία περιβαλλοντική εκπαίδευση. 
Κάποια είδη θα τα έβλεπαν μόνο στα βιβλία αφού ήδη θα είχαν εξαφανιστεί.
Δεν θα γνώριζε κανείς όλα τα είδη ζώων που έχουμε στην Ελλάδα. Θα υπήρχανε ελάχιστες ως και μηδενικές επιστημονικές έρευνες για τα ζώα (χερσαία ή θαλάσσια) και για το περιβάλλον.

Θα συνεχίζαν να σκοτώνουν οι άνθρωποι τα ζώα (π.χ. φίδια), επειδή φοβόντουσαν και είχαν άγνοια. Και σαφώς δεν θα υπήρχε περίθαλψη άγριων ζώων.

Ελάχιστοι θα νοιαζόντουσαν για τα δάση, αλλά κανείς δεν θα μπορούσε να αποτρέψει την αποψίλωση τους και την καταστροφή τους.

Δεν θα υπήρχε καν Υπουργείο Περιβάλλοντος.
​
Τα παραπάνω είναι μερικά από τα πράγματα που αλλάξανε προς το καλύτερο οι περιβαλλοντικές και οι φιλοζωικές οργανώσεις τις τρεις τελευταίες δεκαετίες με τις προτάσεις τους και τα έργα τους. Πριν μιλήσετε άλλη φορά τι κάνουν και τι όχι όλες αυτές οι οργανώσεις, καθίστε να σκεφτείτε πόσο αλλάξανε τα πράγματα προς το καλύτερο, πως θα ήταν η Ελλάδα σήμερα και εάν θα σας άρεσε πραγματικά να μένετε σε αυτή την διαφορετική Ελλάδα...

Μεγαλύτερη παρά ποτέ ξεκινάει σήμερα 24 Σεπτεμβρίου η Παγκόσμια Διάσκεψη Άγριας Ζωής (CITE) στο Γιοχάνεσμπουργκ η οποία θα κρατήσει μέχρι και τις 5 Οκτωβρίου και καλείται να κάνει αλλαγές για την καλύτερη προστασία περίπου 500 ειδών άγριας ζωής και φυτών.

Το CITES #COP17, η μεγαλύτερη παρά ποτέ συνάντηση του είδους της, θα εξετάσει 62 προτάσεις για την αλλαγή των ελέγχων εμπορίου CITES που επηρεάζει περίπου 500 είδη, που πρότειναν 64 χώρες από  κάθε περιοχή του κόσμου. Πάνω από 2.500 σύνεδροι, συμπεριλαμβανομένων αυτών που εκπροσωπούν περισσότερες από 180 χώρες, πρόκειται να παραστούν. Κυβερνήσεις, διακυβερνητικοί οργανισμοί, μη κυβερνητικές οργανώσεις, φιλανθρωπιστές, επιχειρηματίες, θα συμμετάσχουν. Ο γενικός γραμματέας CITES, John E. Scanlon, χαρακτήρισε το συνέδριο ως «μία από τις πιο κρίσιμες συναντήσεις στα 43-χρόνια της ιστορίας της».

Αλλαγές στους ελέγχους για το εμπόριο για τον αφρικανικό ελέφαντα, το λευκό ρινόκερο, λιοντάρι, πούμα, πανγκολίνους, καρχαρίες, σαλάχια και άλλα είδη ζώων και φυτών αναμένονται να αποφασιστούν.

Υψηλή προτεραιότητα στην διάσκεψη θα είναι οι καρχαρίες και οι ελέφαντες!

Οι προτάσεις που θα εξεταστούν στο #COP17 έχουν ως εξής:

Ζώα: 49 προτάσεις που αφορούν 119 είδη και πέντε υποείδη
Φυτά: 13 προτάσεις που αφορούν 372 είδη (πάνω από 250 είδη ξυλείας)
Μεταφορά από το Παράρτημα Ι στο Παράρτημα ΙΙ: 8 προτάσεις
Μεταφορά από το Παράρτημα ΙΙ στο Παράρτημα Ι: 10 προτάσεις
Ένταξη στο Παράρτημα Ι: 7 προτάσεις
Ένταξη στο Παράρτημα ΙΙ: 15 προτάσεις
Διαγραφή από το Παράρτημα ΙΙ: 2 από τα οποία 0 είναι εξαφανισμένα είδη ζώων
Αλλαγές στις υπάρχουσες σχολιασμούς των προσαρτημάτων: 10 προτάσεις

Διαβάστε περισσότερα στο: cites.org

Μόνο μέδουσες και μικρόβια θα ζουν στη Μεσόγειο, ενώ τεράστιες νεκρές ζώνες εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο. 

Στο Παγκόσμιο Συνέδριο για τη Διατήρηση της Φύσης 180 κυβερνήσεις έχουν συναντήσεις για την ψηφοφορία-ορόσημο, όπου θα μπορούσε να αποφασιστεί η προστασία του 30% των θαλασσών μας ως το 2030. Η ψηφοφορία δεν είναι δεσμευτική νομικά, αλλά αποτελεί απαραίτητο θεμέλιο για μία παγκόσμια συμφωνία, με τους επιστήμονες να τονίζουν πως αυτό θα ήταν αρκετό για να δώσει ξανά ζωή στις θάλασσές μας. 

Υπάρχουν όμως χώρες με πανίσχυρα αλιευτικά λόμπι, όπως η Ιαπωνία, που προσπαθούν να μπλοκάρουν το ζωτικό σχέδιο.

Η αναλογία πλαστικών-ψαριών, σε τόνους, ήταν ένας προς πέντε το 2014, θα είναι ένας προς τρεις το 2025 και θα ξεπεράσει τον έναν προς έναν το 2050.

Πηγή: zougla.gr

Από εχθές 11 Ιουλίου 2016 ενεργοποιήσαμε άλλη μια υπηρεσία. Αυτή η υπηρεσία είναι τα newsletters. Όχι όμως για να βάζουμε τα νέα μας, τις ειδήσεις για την βιοποικιλότητα (όπως π.χ. τα νεκρά ζώα, κλπ), αλλά για να βάζουμε σημαντικά άρθρα, και γεγονότα για την βιοποικιλότητα, ώστε να σταματήσει να υπάρχει αυτή η άγνοια. Να αρχίσουν να μαθαίνουν οι πολίτες έστω 2-3 πράγματα κάθε μήνα. 

Όποιος θέλει να εγγραφεί σε αυτή την λίστα, ώστε να του έρχονται αυτόματα στο email του αρχές κάθε μήνα, δεν έχει παρά να δηλώσει το email του στο τέλος της ιστοσελίδας (εδώ του ΕΠΒ) ή να εγγραφεί στον σύνδεσμο ​http://madmimi.com/signups/221328/join.

Αυτό το newsletter "Μαθαίνοντας για την βιοποικιλότητα" θα είναι μόνο για εκπαιδευτικό σκοπό και δεν θα παρέχει μικροπολιτικά παιχνίδια αλλά ούτε και ειδήσεις που απλώς δεν σας μαθαίνουν κάτι για την βιοποικιλότητα. Τα περισσότερα θέματα θα είναι για την άγρια ζωή, εκεί που υπάρχει πλήρη άγνοια από τους περισσότερους πολίτες.

Υ.Γ. Δείτε παρακάτω ή στον σύνδεσμο (https://madmimi.com/p/f44648) το τεύχος #001.

Ένας μύθος επικίνδυνος για τη φύση και τον άνθρωπο.

Κάθε χρόνο γεμίζουν σελίδες, ιστοσελίδες, blogs και κοινωνικά δίκτυα με «ειδήσεις» για φίδια, αρκούδες, λύκους και τσακάλια που έχουν κατακλύσει, λέει, την ελληνική ύπαιθρο σκοτώνοντας ζώα και τρομοκρατώντας ανθρώπους. Ακούμε μέχρι και για ψύλλους και μεσογειακές φώκιες, που έχουν «απελευθερωθεί» κρυφά και ανεξέλεγκτα από «οικολόγους», απροσδιόριστες οργανώσεις και άγνωστα άτομα που κινούνται ύποπτα σε δασικούς δρόμους… Το καλοκαίρι του 2014 ακούσαμε μέχρι και για… «διεθνές σχέδιο οικο-τρομοκρατίας» με στόχο την Ελλάδα, τον τουρισμό και την πρωτογενή παραγωγή! Οι συναρπαστικές αυτές ιστορίες δεν είναι μοναδικό προνόμιο της χώρας μας, αφού παρόμοιες φήμες διακινούνται σε όλη την Ευρώπη, από τις μεσογειακές χώρες μέχρι και τον «αναπτυγμένο» Βορρά. 

Όμως, δυστυχώς το «αστείο» έχει πολύ σοβαρές και επικίνδυνες προεκτάσεις, αφού θέτει σε κίνδυνο την άγρια ζωή αλλά, τελικά και τους ανθρώπους. Ορισμένοι θεωρούν πως αφού οι «οικολόγοι» παρεμβαίνουν έτσι αυθαίρετα στις φυσικές ισορροπίες, είναι δικό τους «χρέος» να επαναφέρουν την ισορροπία, παίρνοντας τα όπλα και κυνηγώντας παράνομα. Άλλοι πάλι βρίσκουν δικαιολογία να πετούν δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες), μια εξολοκλήρου παράνομη πρακτική που μπορεί να θανατώσει πολλά περισσότερα ζώα από αυτά που στοχεύει, εξοντώνοντας άδικα και αδιακρίτως όποιο ζώο φάει είτε τα ίδια τα δολώματα ή τα δηλητηριασμένα θύματα. 

Τα δηλητηριασμένα δολώματα ειδικά έχουν τεράστιο κόστος για ολόκληρη την αλυσίδα της φύσης. Συχνά πεθαίνουν μικρά και μεγάλα σαρκοφάγα θηλαστικά, κατοικίδια ζώα και στη συνέχεια αρπακτικά πουλιά όπως γύπες και μεγάλοι αετοί που θα καταναλώσουν με τη σειρά τους τα κουφάρια των ζώων που δηλητηριάστηκαν (δευτερογενής δηλητηρίαση). Στις περισσότερες περιπτώσεις τα πτώματα των θυμάτων λειτουργούν για πολύ καιρό ως θανατηφόρες παγίδες για πολλά ακόμη ζώα. Η ένταση στις ανθρώπινες σχέσεις είναι μια ακόμη σημαντική επίπτωση καθώς όταν πλήττει ζώα προσφιλή στον άνθρωπο, ζώα που τον συντροφεύουν ή και τον στηρίζουν στις δραστηριότητές του, γεννά αισθήματα μίσους και ενίοτε και την τάση αυτοδικίας. Έχουν αναφερθεί μέχρι και ανθρωποκτονίες που ξεκίνησαν από μια βεντέτα «δηλητηρίασης».

Στο κείμενο αυτό: 

1. Εξηγούμε τους βασικούς λόγους που μπορεί να οδηγήσουν λαθεμένα στο συμπέρασμα ότι «έχει παρέμβει ανθρώπινο χέρι στη φύση», δηλαδή ότι έχει γίνει «απελευθέρωση άγριων ζώων». 

2. Περιγράφουμε τις ελάχιστες εξαιρέσεις στις οποίες γίνονται επίσημες και φανερές απελευθερώσεις ζώων. 

3.Αναλύουμε τους λόγους γιατί η «απελευθέρωση άγριων ζώων» είναι πρακτικά αδύνατη, κι ότι ακόμα κι αν ήταν εφικτή, δε θα την επιθυμούσε κανένας πραγματικός οικολόγος, γιατί θα είχε πολύ σοβαρούς κινδύνους για τη φύση. 

4. Τέλος, κοιτάμε τις αιτίες του πραγματικού προβλήματος και ζητάμε τη δική σας βοήθεια για να γκρεμιστεί ο επικίνδυνος μύθος.

Οι 4 παρανοήσεις

Υπάρχουν κάποια «συμπτώματα» στην ύπαιθρο που λαθεμένα οδηγούν αρκετούς στο συμπέρασμα ότι, «μόνη εξήγηση είναι ότι μεσολάβησε ανθρώπινο χέρι». Ας τα δούμε αναλυτικά:

Παρανόηση 1:
«Αυξήθηκε ο πληθυσμός των άγριων ζώων; Άρα μεσολάβησε ανθρώπινο χέρι!»

Παροδικές αυξομειώσεις 

Οι πληθυσμοί των ζώων παρουσιάζουν φυσιολογικές αυξήσεις ή μειώσεις στον πληθυσμό τους από χρονιά σε χρονιά, όπως γνωρίζουν καλά και οι γεωργοί καθώς το ίδιο ισχύει για τις καλλιέργειες. Αυτό είναι μέρος του φυσικού κύκλου της ζωής. Υπάρχουν ακόμα και περιπτώσεις «πληθυσμιακής έκρηξης», όταν για παράδειγμα αυξάνονται υπερβολικά τα ποντίκια μια περιοχής, γεγονός που οδηγεί την Πολιτεία να τη χαρακτηρίσει ως «αρουραιόπληκτη» και να δώσει διαταγή για την απαγόρευση του κυνηγιού της αλεπούς ως βασικό καταναλωτή των ποντικών. Τέτοιες διακυμάνσεις συνήθως είναι παροδικές και εξισορροπούνται τα επόμενα χρόνια. Μόνο μακροχρόνια προγράμματα παρακολούθησης μπορούν να δείξουν ότι πράγματι ένα είδος έχει σταθερή αύξηση στον πληθυσμό του. 

Φυσική διαδικασία 

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου πληθυσμοί άγριων ζώων δείχνουν μια τοπική αύξηση, λόγω ανατροπής στις φυσικές ή ανθρωπογενείς συνθήκες που αντιμετωπίζουν. Για παράδειγμα, τα φίδια σε ορισμένες περιοχές μπορεί να έχουν αυξηθεί επειδή με τα φυτοφάρμακα και τη λαθροθηρία έχουν εξολοθρευτεί οι θηρευτές τους, όπως τα αρπακτικά πουλιά. Ακόμα, η εγκατάλειψη ανθρώπινων δραστηριοτήτων (π.χ. εγκαταλελειμμένα χωράφια, κλειστά σπίτια σε χωριά) μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των ερπετών αφού πια δεν υπάρχουν άνθρωποι των οποίων η παρουσία και μόνο να τα φοβίζει και να τα απωθεί. Αντίθετα με τις διαδόσεις για «απελευθέρωση» ειδών, σε αρκετές περιπτώσεις η αύξηση του αριθμού ζώων που είναι προστατευόμενα (π.χ. λύκος, αρκούδα) ή θηρεύσιμα είδη (π.χ. αγριογούρουνο) αποτελεί φυσική διαδικασία. Οφείλεται κυρίως στη σταδιακή δημιουργία κατάλληλων βιοτόπων, λόγω της εγκατάλειψης των παραδοσιακών δραστηριοτήτων του πρωτογενή τομέα (κτηνοτροφία, γεωργία) αλλά και της εφαρμογής του νομικού καθεστώτος προστασίας ή διαχείρισης των εν λόγω ειδών. 

Παρανόηση 2:
«Άγρια ζώα τώρα ζουν κοντά στον άνθρωπο; Άρα τα εκθρέψανε άνθρωποι!»

Ας πάρουμε το παράδειγμα του λύκου. Το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια αυτό το άγριο ζώο έχει θεαθεί κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς, κάποιοι το ερμηνεύουν ως ένδειξη ότι έχει εκτραφεί και απελευθερωθεί από ανθρώπους. Κι όμως, στην πραγματικότητα στην Ελλάδα ο λύκος δεν ήταν ποτέ το «μοναχικό ζώο στο μακρινό δάσος». Πάντα ζούσε κοντά στην ανθρώπινη δραστηριότητα, εκεί όπου έβρισκε την τροφή του: κυρίως κτηνοτροφικά ζώα ελεύθερης βοσκής, πτώματα ζώων από σταυλισμένες εγκαταστάσεις, άλλα μικρότερα θηλαστικά και, όχι σπάνια, κυνηγετικούς ή αδέσποτους σκύλους. Γι’ αυτό και πάντα υπήρχαν και οι σκύλοι φύλαξης, όπως ο Ελληνικός Ποιμενικός, για να προστατεύουν τους αγρότες. Επομένως, το ότι άγρια ζώα βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο δεν είναι ένδειξη κάποιας «απελευθέρωσης», αλλά ότι πλησιάζουν στις περιοχές όπου η διαθεσιμότητα τροφής είναι υψηλή και συνεχής σε ετήσια βάση.

Παρανόηση 3:
«Ζώα που βλέπουμε για πρώτη φορά; Άρα, πρόκειται για εξωτικά είδη που απελευθερώθηκαν!»

Αν πάρουμε για παράδειγμα τα φίδια, 23 διαφορετικά είδη εξαπλώνονται στην Ελλάδα, οπότε υπάρχει πάντα η πιθανότητα να αντικρίσουμε ένα ζώο που μας φαίνεται νέο και διαφορετικό. Παρόλα αυτά, είναι αλήθεια ότι σε λίγες περιπτώσεις κάποια «εξωτικά είδη» εμφανίζονται όντως για πρώτη φορά. Πρόκειται για εξωτικά κατοικίδια, μια νέα και καταστροφική μόδα, που έχει ως αποτέλεσμα φίδια, ιγκουάνα ή άλλα ζώα να το σκάνε από τους ιδιοκτήτες τους ή να εγκαταλείπονται στη φύση, τρομάζοντας τον περίγυρο. Πρόσφατο και ενδεικτικό το παράδειγμα του κροκόδειλου Σήφη στην Κρήτη! 

Τα εγκαταλειμμένα αυτά κατοικίδια δεν είναι πάντα επικίνδυνα για τον άνθρωπο και συνήθως δεν καταφέρνουν να επιζήσουν στη φύση, όμως ο κίνδυνος για ανατροπή των φυσικών ισορροπιών είναι σημαντικός. Παράδειγμα τέτοιας ανατροπής είναι οι αμερικάνικες νεροχελώνες που επιζούν εις βάρος των ιθαγενών ειδών, μειώνοντας τους πληθυσμούς τους. Η εγκατάλειψη εξωτικών ζώων είναι μια ανεύθυνη και παράνομη πράξη. Τόσο η μόδα των εξωτικών κατοικιδίων, όσο και η συλλογή ζώων με στόχο το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων (ορισμένα τέτοια περιστατικά έχουν αναφερθεί και στη χώρα μας), βρίσκει κάθετα αντίθετες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, που κινητοποιούνται διεθνώς για να σταματήσουν τέτοια περιστατικά!

Παρανόηση 4:
«Μα τους είδαν, υπάρχουν μαρτυρίες!» «Ο φίλος/ κτηνοτρόφος/ συγγενής/ κάτοικος, κ.ο.κ είδε ένα όχημα που κινιόταν περίεργα σε μια απομονωμένη περιοχή και μετά εμφανίστηκαν λύκοι στην περιοχή.»

Όσες φορές έχουμε ακούσει τέτοιες αναφορές, έχουμε προσπαθήσει να διερευνήσουμε το θέμα, γιατί πρόκειται για μια πρακτική παράνομη και επικίνδυνη για τις φυσικές ισορροπίες. Όμως, ποτέ οι έρευνές μας δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα: όταν ρωτάμε, μαθαίνουμε ότι ο «μάρτυρας» ενημερώθηκε από κάποιον άλλο που με τη σειρά του το άκουσε από κάποιον τρίτο… Ως τώρα δεν έχουμε ποτέ διαβάσει απευθείας μαρτυρία τέτοιου γεγονότος. Πάντα προσπαθούμε να διαλευκάνουμε τέτοιες κατηγορίες, ακριβώς για να μη μένει μετέωρη η υποψία. 


Πραγματικές απελευθερώσεις

Επιστροφή πληγωμένων ζώων στη φύση

Υπάρχουν και συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου ένα πληγωμένο ζώο επιστρέφει στη φύση μετά από την επιτυχή περίθαλψή του. Πρόκειται για περιστατικά που όχι μόνο δεν γίνονται κρυφά αλλά αντίθετα διαφημίζονται για να ενημερωθεί ο κόσμος για συγκεκριμένους κινδύνους για την άγρια ζωή, όπως η λαθροθηρία, τα μη μονωμένα καλώδια μεταφοράς ρεύματος ή τα τροχαία, όσο και για την ανάγκη διατήρησης σπάνιων και απειλούμενων ειδών. Οργανώνονται μετά από ενημέρωση και άδεια από το εκάστοτε τοπικό δασαρχείο και συνήθως υλοποιούνται από τα Κέντρα Περίθαλψης Άγριων Ζώων με συμμετοχή πολιτών, σχολείων κλπ.

Κυνηγοί

Είναι επίσης γνωστό ότι απελευθερώσεις ζώων κάνουν και οι κυνηγοί εμπλουτίζοντας περιοχές με θηρεύσιμα είδη (π.χ. φασιανοί, πέρδικες, αγριόχοιροι).

Eπίσημα προγράμματα επανεισαγωγής

Επίσημα προγράμματα επανεισαγωγής εγκρίνονται αποκλειστικά και μόνο σε χώρες, περιοχές και περιπτώσεις που κάποια είδη έχουν ήδη εξαφανισθεί ή βρίσκονται στα όρια της εξαφάνισης. Τέτοια προγράμματα δεν έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα. Υπάρχουν όμως παραδείγματα στην Ευρώπη που αφορούν διάφορα είδη γυπών και μεγάλων αρπακτικών πουλιών, μεγάλα θηλαστικά όπως λύγκες κλπ, τα οποία στηρίχθηκαν σε μακρόχρονες προσπάθειες και επίσημη συνεργασία κρατικών, πανεπιστημιακών και περιβαλλοντικών φορέων. Όταν βάσει μελετών αποδειχθεί ότι για να μην εξαφανιστούν κάποια είδη χρειάζεται να απελευθερωθούν άτομα στη φύση για να επανέλθει κάποιος πληθυσμός, τότε θεωρητικά υπάρχει η δυνατότητα, με επίσημη κρατική άδεια και εποπτεία από το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, να οργανωθούν προγράμματα επανεισαγωγής. Φυσικά, τέτοια προγράμματα δε θα γίνονταν κρυφά, αλλά απαιτούν τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας και την αποτελεσματική και ουσιαστική συνέργεια των τοπικών φορέων. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι τέτοιες κινήσεις απαιτούν να μελετηθούν πρώτα αναλυτικά όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι για τις τοπικές ισορροπίες από την πιθανή ανατροπή που μπορεί να φέρει η εισαγωγή ενός νέου είδους. Η επιστήμη της οικολογίας γνωρίζει καλά ότι μια τέτοια κίνηση, όταν δεν γίνει μελετημένα, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ζημιά παρά όφελος στην αλυσίδα της ζωής. 

Και να θέλαμε... δε θα μπορούσαμε!

Ακόμα και να ήθελε κάποιος να απελευθερώσει ανεξέλεγκτα άγρια ζώα, θέτοντας σε κίνδυνο τις φυσικές ισορροπίες της υπαίθρου, θα ήταν εφικτό κάτι τέτοιο; Ας σκεφτούμε τα πρακτικά προβλήματα:

Η συλλογή είναι παράνομη: 
Τα ζώα που συνήθως υποτίθεται ότι απελευθερώνονται είναι προστατευόμενα είδη των οποίων η σύλληψη, συλλογή κι αιχμαλωσία είναι παράνομη! Πέρα από παράνομη, είναι και πολύ δύσκολη. Τα είδη αυτά είναι σπάνια και δεν είναι καθόλου εύκολο να βρει κανείς και να αιχμαλωτίσει με επιτυχία τα απαραίτητα ενήλικα ζευγάρια … 

Η αιχμαλωσία δεν είναι «παίξε-γέλασε»: 
Ας υποθέσουμε ότι παρόλα αυτά ο «οικολόγος» έχει καταφέρει να βρει και να συλλέξει τα ζώα που θέλει. Κάπου θα πρέπει να τα φυλάξει μέχρι να αναπαραχθούν και να δώσουν απογόνους. Αυτό σημαίνει ότι εξασφαλίζει ικανοποιητική τροφή κι έχει κατασκευάσει κατάλληλες εγκαταστάσεις, που θα προσομοιάζουν στο φυσικό περιβάλλον, προκειμένου τα ζώα να μπορούν να ζευγαρώσουν, αλλά και θα τα προστατεύουν από ασθένειες, φυσικούς θηρευτές, και από τα… αδιάκριτα μάτια (αφού μιλάμε για μια κρυφή επιχείρηση). Όμως το μέγεθος αλλά και το κόστος συντήρησης αυτών των εγκαταστάσεων είναι απαγορευτικό ακόμη και για οργανωμένους ζωολογικούς κήπους, οι οποίοι συχνά αποτυγχάνουν να αυξήσουν τους πληθυσμούς των ζώων τους! 

Απελευθέρωση: 
Ο λόγος που έχουν μειωθεί τα άγρια ζώα σε μια περιοχή είναι ότι το περιβάλλον εκεί δεν είναι πια ευνοϊκό, π.χ. λόγω έλλειψης τροφής. Τότε, η τύχη των ζώων που θα απελευθερωθούν εκεί θα είναι μάλλον και πάλι η εξαφάνιση, αφού ο αυξημένος ανταγωνισμός για περιορισμένους πόρους το πιθανότερο να οδηγήσει σε μεγαλύτερη θνησιμότητα. Για αυτό το λόγο άλλωστε πρωταρχικό μέλημα οποιασδήποτε σοβαρής προσπάθειας αποκατάστασης των πληθυσμών ενός είδους είναι οι δράσεις διατήρησης ή βελτίωσης των φυσικών του βιοτόπων.

Το αληθινό πρόβλημα

Οι ζημιές των κτηνοτρόφων δεν είναι φανταστικές

Καμιά βιομηχανία αναπαραγωγής και απελευθέρωσης ζημιογόνων ή επικίνδυνων ζώων δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Αν κάποια ζώα μας προκαλούν ζημιές ή αν φοβόμαστε κάποια άλλα, ας δούμε τα πραγματικά αίτια. 

Τα μεγάλα σαρκοφάγα θηλαστικά της Ελλάδας βασίζονται τροφικά στα κτηνοτροφικά ζώα, στους σκουπιδότοπους, στα υπολείμματα σφαγείων κ.λπ., με αποτέλεσμα οι ζημιές σε αιγοπρόβατα, βοοειδή ή και μελίσσια (από αρκούδες) να είναι αναπόφευκτες. Επίσης, τα άγρια ζώα αλλάζουν συμπεριφορές στην προσπάθειά τους να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν, σε ένα φυσικό περιβάλλον το οποίο οι άνθρωποι αλλάζουμε με τις δραστηριότητές μας. Φυσικά θα βασίζονταν και σε άλλες τροφικές πηγές αν υπήρχαν άφθονες, πχ. ζαρκάδια. Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι σε μικρές χώρες όπως η Ελλάδα δεν υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις χωρίς ανθρώπινες δραστηριότητες. 

Αξίζει να σημειώσουμε ότι πολλές επιθέσεις σε κοπάδια κτηνοτρόφων σε όλη την Ελλάδα έχει αποδειχτεί ότι γίνονται όχι μόνον από λύκους, αλλά και από άγρια αδέσποτα σκυλιά. Πρόκειται για παρατημένα και εξαγριωμένα πλέον ζώα που οργανώνονται σε αγέλες αναζητώντας τροφή. Τα συναντάμε δυστυχώς σε όλη την Ελλάδα και βέβαια και σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν λύκοι ή τσακάλια, πυροδοτώντας τις φήμες για απελευθερώσεις. 

Ζημιές γίνονται, όμως η διαιώνιση του μύθου των «απελευθερώσεων» δε μας βοηθά να λύσουμε το πρόβλημα. Αντίθετα, δίνει δικαιολογία στο παράνομο κυνήγι και στις φόλες, δραστηριότητες που κινδυνεύουν να φέρουν πολλαπλάσιο κόστος στη φύση και στον άνθρωπο.

Η σωστή αντιμετώπιση: αναζητώντας τη συνύπαρξη

Πολλές αγροτικές κοινωνίες στην Ελλάδα έχουν καταφέρει να συνυπάρξουν με την άγρια ζωή. Οι κτηνοτρόφοι που γνωρίζουν καλά τις περιοχές τους και μαθαίνουν τις συνήθειες των άγριων ζώων, αναπτύσσουν απλές αλλά αποτελεσματικές μεθόδους προφύλαξης, όπως τη χρήση των ποιμενικών σκύλων. Έτσι, πολλές τοπικές κοινωνίες έχουν δείξει ανοχή σε είδη όπως ο λύκος και η αρκούδα, γεγονός που τις τιμά. Αντίθετα, σε άλλες περισσότερο ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, τα είδη αυτά εξαφανίστηκαν εξαιτίας του ανθρώπου. Βέβαια, όπου η προφύλαξη δεν είναι αρκετή, υπάρχει η δυνατότητα αποζημιώσεων για επιθέσεις από λύκους και αρκούδες από τον ΕΛΓΑ. 

Για μας είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορεί να υπάρξει προστασία ζώων και φυτών χωρίς τη συναίνεση και ενεργή συμμετοχή των κατοίκων μιας περιοχής. Στόχος μας είναι οι πολίτες να γίνονται συμμέτοχοι στην προστασία του φυσικού πλούτου της υπαίθρου. Απελευθερώσεις που θα προκαλούσαν τεχνητά μεγάλη τοπική αύξηση του πληθυσμού ειδών της άγριας πανίδας όχι μόνο θα προκαλούσαν ζημιά στη φύση, ανατρέποντας τις φυσικές ισορροπίες, αλλά και θα αύξαναν άμεσα και σημαντικά τις ζημιές στη παραγωγή, με αποτέλεσμα να ενοχοποιείται η άγρια ζωή και έτσι τελικά να υπονομεύεται η προσπάθεια διατήρησής της. Μια οικολογική οργάνωση δε θα υιοθετούσε ποτέ μια τόσο ανεύθυνη πρακτική που θα έβλαπτε τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, τους πιο απαραίτητους συμμάχους για την προστασία της άγριας ζωής.

Γίνετε συμμέτοχοι στη λύση!

Βοηθήστε μας να γκρεμίσουμε τον επικίνδυνο μύθο των απελευθερώσεων! Την επόμενη φορά που θα ακούσετε μια τέτοια φήμη, παροτρύνετε αυτόν που τη διακινεί να φέρει αποδείξεις, φωτογραφίες, ή οποιοδήποτε στοιχείο που να μπορεί να ελεγχθεί και να διερευνηθεί από την αστυνομία και το δασαρχείο. Ενθαρρύνετε τον κόσμο που πιστεύει στη φήμη αυτή να κάνει μια σοβαρή καταγγελία, ώστε να διαλευκανθεί και να δουν όλοι τελικά αν ήταν αληθινή ή όχι. Όλοι θα ωφεληθούμε όταν απαλλαγούμε από αυτόν τον επικίνδυνο μύθο.

​Αυστηρή νομοθεσία και ειδικές άδειες 

Η πλούσια πανίδα και χλωρίδα της Ελλάδας προστατεύεται από ένα ευρύ θεσμικό πλαίσιο σε εθνικό, ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο. Βασικό εργαλείο προστασίας σε αυτά τα νομικά κείμενα αποτελεί η απαγόρευση της σύλληψης, της θανάτωσης, της παρενόχλησης, της συλλογής, της εκρίζωσης, της κοπής, της αρπαγής αυγών και βέβαια και του εμπορίου αυτών των ειδών. Για το λόγο αυτό προβλέπεται η έκδοση αδειών, οι οποίες είναι υποχρεωτικές για οποιαδήποτε δράση αφορά σε προστατευόμενα ή απειλούμενα είδη, όπως είναι τα μεγάλα θηλαστικά, η πλειονότητα των ερπετών της Ελλάδας, πολλά είδη πτηνών και πολλά φυτά, ιδιαίτερα αν περιλαμβάνει σύλληψη άγριων ζώων για ερευνητικούς σκοπούς και στη συνέχεια την απελευθέρωση τους στη φύση. Οι άδειες αυτές εκδίδονται από τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΑΠΕΝ) μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου και δημοσιεύονται με ανάρτηση στο Δι@υγεια. Είναι έγγραφα συγκεκριμένα και προσωπικά καθώς αναφέρουν μεταξύ άλλων το ονοματεπώνυμο του ερευνητή, το σκοπό της έρευνας, την περιοχή και το χρονικό διάστημα διεξαγωγής της έρευνας και βέβαια το είδος ή τα είδη που θα μελετηθούν, το αν απαιτείται ή όχι η συλλογή ή σύλληψη και κατοχή φυτικού ή ζωικού είδους και αν ναι τον αριθμό και το είδος των απαιτούμενων δειγμάτων από κάθε ζωικό ή φυτικό είδος.

Οι ερευνητές επιστήμονες που μελετούν και δρουν για να προστατεύουν τα είδη άγριας πανίδας διαθέτουν υποχρεωτικά τέτοιες άδειες. Οι δημόσιες φωτογραφίες ή βίντεο επιστημόνων να δακτυλιώνουν, να τοποθετούν πομπούς, να περιθάλπουν τραυματισμένα άγρια ζώα και, αν θεραπευτούν, να τα απελευθερώνουν ξανά στη φύση, αποσκοπούν στο να ευαισθητοποιήσουν και να ενημερώσουν το κοινό για την προστασία των άγριων ζώων. Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι οι άνθρωποι αυτοί διαχειρίζονται τα ζώα με ανεξέλεγκτο τρόπο. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: τα άγρια ζώα που «πιάνουν» στα χέρια τους είναι ένας μικρός αριθμός (δείγμα) από τα είδη που μελετούν, προκειμένου να εξάγουν σημαντικά συμπεράσματα για την προστασία τους, ή είναι ζώα που βρίσκονται σε ανθρώπινα χέρια λόγω τραυματισμού τους.

Πηγή: http://www.wwf.gr/images/pdfs/SnakesNo.pdf​

Παρά την πρόοδο σε πολλούς τομείς, τα κράτη μέλη χρειάζεται να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια ώστε να ανακοπεί η απώλεια βιοποικιλότητας έως το 2020.

Η ενδιάμεση επανεξέταση της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα αξιολογεί κατά πόσον η ΕΕ βρίσκεται στον σωστό δρόμο για την επίτευξη του στόχου της ανάσχεσης της απώλειας βιοποικιλότητας έως το 2020. Τα αποτελέσματα δείχνουν πρόοδο σε πολλούς τομείς, αλλά υπογραμμίζουν και την ανάγκη πολύ μεγαλύτερης προσπάθειας για να εφαρμοστούν οι δεσμεύσεις των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή. Η ικανότητα της φύσης για τον καθαρισμό του αέρα και των υδάτων, την επικονίαση των καλλιεργειών και τον περιορισμό των επιπτώσεων καταστροφών, όπως οι πλημμύρες, βρίσκεται σε κίνδυνο, με δυνητικά σοβαρό απρόβλεπτο κόστος για την κοινωνία και την οικονομία μας. Μια πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε επίσης σήμερα δείχνει ότι η πλειονότητα των Ευρωπαίων προβληματίζεται σχετικά με τις επιπτώσεις της απώλειας βιοποικιλότητας και αναγνωρίζει τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν για την ανθρώπινη υγεία και ευεξία και, κατ’ επέκταση, για τη μακροπρόθεσμη οικονομική μας ανάπτυξη.

Η ΕΕ έχει εγκρίνει στρατηγική για να σταματήσει αυτή η απώλεια βιοποικιλότητας έως το 2020. Η σημερινή αξιολόγηση, στα μέσα της εφαρμογής της στρατηγικής, επισημαίνει ότι πρέπει να καταβληθούν πολύ περισσότερες προσπάθειες επιτόπου προκειμένου οι πολιτικές της ΕΕ να μετουσιωθούν σε δράση. Πρώτον, η σχετική με τη φύση νομοθεσία της ΕΕ πρέπει να εφαρμοστεί καλύτερα από τα κράτη μέλη. Πάνω από τα τρία τέταρτα των σημαντικών φυσικών οικοτόπων στην ΕΕ βρίσκονται πλέον σε δυσμενή κατάσταση, ενώ πολλά είδη απειλούνται με εξαφάνιση. Η ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας θα εξαρτηθεί, επίσης, από το πόσο αποτελεσματική θα είναι η ενσωμάτωση των προβληματισμών για τη βιοποικιλότητα στις πολιτικές για τη γεωργία, τη δασοκομία, την αλιεία, την περιφερειακή ανάπτυξη και το εμπόριο. Η μεταρρυθμισμένη κοινή γεωργική πολιτική παρέχει ευκαιρίες για αυξημένη ενσωμάτωση των προβληματισμών για τη βιοποικιλότητα· εντούτοις, η επιτυχία της ΚΓΠ θα εξαρτηθεί από τον βαθμό στο οποίο τα κράτη μέλη θα θεσπίσουν μέτρα σε εθνικό επίπεδο. Εν τέλει, το φυσικό μας κεφάλαιο δεν πρέπει να αναγνωρίζεται και να εκτιμάται μόνο στις περιορισμένες προστατευόμενες περιοχές μας, αλλά και ευρύτερα, σε ξηρά και θάλασσα. Η Επιτροπή προβαίνει επί του παρόντος σε έλεγχο καταλληλότητας των οδηγιών της ΕΕ για τα πτηνά και τους οικοτόπους προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσον οι πολύτιμοι στόχοι της επιτυγχάνονται κατά τον αποδοτικότερο τρόπο.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για το Περιβάλλον, τις Θαλάσσιες Υποθέσεις και την Αλιεία κ. Karmenu Vella δήλωσε: «Πολλά είναι τα διδάγματα που αποκομίζουμε από την έκθεση αυτή – κάποια θετικά στοιχεία προόδου και καλά παραδείγματα προς μίμηση, πρέπει όμως να γίνουν πολύ περισσότερα για να καλυφθούν τα κενά και να επιτύχουμε τους στόχους μας για τη βιοποικιλότητα έως το 2020. Δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού – η απώλεια βιοποικιλότητας σηματοδοτεί την απώλεια ζωτικών συστατικών στοιχείων της ύπαρξής μας. Δεν μπορούμε να αφήσουμε να συμβεί κάτι τέτοιο, ούτε εμείς, ούτε η οικονομία μας.»

Η αποκατάσταση των φυσικών ενδιαιτημάτων και η δημιουργία πράσινης υποδομής εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση για την Ευρώπη. Η ενωσιακή στρατηγική για τις πράσινες υποδομές – μόλις εφαρμοστεί – θα αποφέρει πολλαπλά οφέλη σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας, της δασοκομίας και της αλιείας. Τα χωροκατακτητικά ξένα είδη αποτελούν μία από τις ταχύτερα αυξανόμενες απειλές για τη βιοποικιλότητα στην Ευρώπη και προκαλούν σοβαρές ζημιές στη γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία, το κόστος των οποίων ανέρχεται σε τουλάχιστον 12 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την ΕΕ. Ένας νέος κανονισμός της ΕΕ έχει τεθεί σε ισχύ για την καταπολέμηση της εξάπλωσης των χωροκατακτητικών ξένων ειδών, ενώ έχουν αρχίσει εργασίες για την κατάρτιση καταλόγου χωροκατακτητικών ειδών ενωσιακού ενδιαφέροντος έως τις αρχές του 2016.

Σε παγκόσμια κλίμακα, η ΕΕ συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας. Η ΕΕ, μαζί με τα κράτη μέλη της, είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η ΕΕ έχει πραγματοποιήσει τα πρώτα βήματα για τη μείωση των έμμεσων αιτίων της απώλειας βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένων του εμπορίου ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας, της παράνομης αλιείας, και για την ενσωμάτωση της βιοποικιλότητας στις εμπορικές της συμφωνίες. Το νέο παγκόσμιο «θεματολόγιο 2030» για τη βιώσιμη ανάπτυξη επαναλαμβάνει την ανάγκη να ανταποκριθούμε στις παγκόσμιες δεσμεύσεις μας στον τομέα αυτόν.

Η δημοσίευση της ενδιάμεσης επανεξέτασης συμπίπτει χρονικά με μια έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που δείχνει τις ανησυχίες των Ευρωπαίων όσον αφορά τις γενικές τάσεις σχετικά με τη βιοποικιλότητα. Τουλάχιστον τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων πιστεύουν ότι υπάρχουν σοβαρές απειλές για την υγεία των ζώων, των φυτών και των οικοσυστημάτων σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, ενώ πάνω από τους μισούς πιστεύουν ότι θα επηρεαστούν προσωπικά από την απώλεια της βιοποικιλότητας.

Ιστορικό

Η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα έως το 2020 αποσκοπεί στην ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των υπηρεσιών οικοσυστήματος, στην αποκατάστασή τους κατά το δυνατόν έως το 2020 και στη συμβολή στην αποτροπή της παγκόσμιας απώλειας βιοποικιλότητας. Θέτει στόχους σε έξι βασικούς τομείς: την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τη φύση· τη διατήρηση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους· πιο βιώσιμη γεωργία, δασοκομία και αλιεία· εντατικότερους ελέγχους για χωροκατακτητικά ξένα είδη και μεγαλύτερη συμβολή της ΕΕ στην αποτροπή της απώλειας βιοποικιλότητας παγκοσμίως. Η στρατηγική της ΕΕ υπογραμμίζει την ανάγκη να ληφθούν πλήρως υπόψη τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη που προέρχονται από τη συμβολή της φύσης και να ενσωματωθούν τα εν λόγω οφέλη στα συστήματα κατάρτισης εκθέσεων και λογιστικής καταγραφής. Η στρατηγική αποσκοπεί επίσης στην εκπλήρωση των διεθνών δεσμεύσεων για τη βιοποικιλότητα στο πλαίσιο της σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα και συμβάλλει στο νέο παγκόσμιο θεματολόγιο 2030 για την αειφόρο ανάπτυξη.

Για περισσότερες πληροφορίες:

Ενδιάμεση επανεξέταση της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα έως το 2020 — Έκθεση της Επιτροπής

Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020

Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020: φυλλάδιο

Έκθεση για την κατάσταση της φύσης το 2015

Ευρωβαρόμετρο για τη βιοποικιλότητα

Το Δελτίο Τύπου στον ιστότοπο της ΕΕ

Στο χείλος της έκτης μαζικής εξαφάνισης ειδών βρίσκεται ο πλανήτης, καθώς τα ζώα εξαφανίζονται 100 φορές γρηγορότερα απ’ ό,τι προηγουμένως, προειδοποιεί νέα επιστημονική έκθεση – αυτή τη φορά, μάλιστα, η ανθρωπότητα μπορεί να είναι από τα πρώτα θύματα! Σύμφωνα με ερευνητές των πανεπιστημίων Πρίνστον, Στάνφορντ και Μπέρκλεϊ Καλιφόρνιας, τέτοιοι δείκτες είχαν να εμφανιστούν από την τελευταία εποχή των δεινοσαύρων, περίπου 66 εκατ. χρόνια πριν. 

Τα δεδομένα δείχνουν «σχεδόν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι τώρα μπαίνουμε στη διαδικασία της έκτης μαζικής εξαφάνισης», σύμφωνα με τον Paul Ehlrich του Στάνφορντ, ο οποίος μελετά από το 1980 την εξαφάνιση των ειδών. 

Η έκθεση έρχεται να διαψεύσει όσους θεωρούν τις σχετικές ανησυχίες υπερβολικές. Χρησιμοποιώντας συντηρητικές εκτιμήσεις, ο Ehlrich και οι άλλοι συντάκτες επιχειρούν να αποδείξουν ότι η νέα φάση ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς τα σημερινά επίπεδα του ρυθμού εξαφάνισης των ειδών ξεπερνούν κατά πολύ τα φυσιολογικά επίπεδα που επικρατούσαν μεταξύ των προηγούμενων πέντε μαζικών εξαφανίσεων.

«Αν επιτραπεί σε αυτή την κατάσταση να συνεχιστεί, η ζωή θα χρειαζόταν πολλά εκατομμύρια χρόνια για να επανακάμψει, και το ίδιο το είδος μας πιθανώς θα εξαφανιζόταν από νωρίς» προειδοποιεί ο Gerardo Ceballos από το Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού.

Το φυσιολογικό επίπεδο (του ρυθμού εξαφάνισης) όμως είναι δύσκολο να υπολογιστεί, εξού και οι επιστήμονες χρειάστηκε να αυτοσχεδιάσουν μεθοδολογικά – η ανθρωπότητα έχει κενά γνώσης ως προς το τι συνέβη στα 4,5 δισ. χρόνια ύπαρξης της Γης. Η ομάδα χρησιμοποίησε έναν ρυθμό περασμένων εξαφανίσεων διπλάσιο από εκείνον προηγούμενων μελετών και σύγκρινε αυτόν τον ρυθμό με τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις για την περίοδο που διανύουμε. Με αυτόν τον τρόπο έφεραν τους δύο κατά προσέγγιση δείκτες –τον σημερινό και τον ιστορικό– όσο το δυνατόν πιο κοντά.

Διαπίστωσαν λοιπόν ότι, αν ο προηγούμενος ρυθμός ήταν 2 εξαφανίσεις θηλαστικών στα 10.000 είδη μέσα σε 100 χρόνια, «ο μέσος ρυθμός εξαφάνισης σπονδυλωτών τον τελευταίο αιώνα είναι έως 114 φορές υψηλότερος απ’ ό,τι θα ήταν χωρίς την ανθρώπινη δραστηριότητα, ακόμα και με βάση τις πλεόν συντηρητικές εκτιμήσεις για την εξαφάνιση των ειδών». 

Οι επιστήμονες προσθέτουν μάλιστα ότι οι υπολογισμοί τους «ενδεχομένως υποτιμούν τη σοβαρότητα της κρίσης», αφού σκοπός τους ήταν να θέσουν «ένα ρεαλιστικό κατώτατο όριο για την επίδραση της ανθρωπότητας στη βιοποικιλότητα». Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) συμφωνεί με τα ανησυχητικά συμπεράσματα της νέας έκθεσης, δίνοντας μάλιστα επίπεδο απειλής 26% για τα θηλαστικά και 41% για τα αμφίβια, ενώ ο Ehlrich αποκαλεί όσα είδη κατάφεραν να αποτελέσουν στατιστικό δείγμα «ζωντανούς νεκρούς».

«Η αποτροπή ενός δραματικού μαρασμού της βιοποικιλότητας και η επακόλουθη απώλεια λειτουργιών του οικοσυστήματος είναι ακόμα δυνατή μέσω εντατικών προσπαθειών προστασίας, αλλά το παράθυρο αυτής της ευκαιρίας κλείνει με γοργό ρυθμό» προσθέτουν οι επιστήμονες.

Υπάρχει μια ανθρωπογενής αλυσίδα επιπτώσεων που οδηγεί σε αυτή τη μείωση της βιοποικιλότητας, στην απώλεια ενδιαιτημάτων, στην αποψίλωση των δασών, στην υπερεκματάλλευση πόρων και σε άλλα δεινά. Καθώς τα είδη εξαφανίζονται, μαζί τους χάνονται και βασικές λειτουργίες του οικοσυστήματος, όπως η επικονίαση από τις μέλισσες και ο καθαρισμός του νερού από τους υγρότοπους. 

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι κινδυνεύουμε να χάσουμε πολλά από τα οφέλη της βιοποικιλότητας μέσα σε μόλις τρεις γενιές. «Σκάβουμε μόνοι μας τον λάκκο μας» λέει χαρακτηριστικά ο Ehlrich.
Οι συντάκτες της έκθεσης, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Science Advances», ελπίζουν ότι αυτή θα επηρεάσει πολιτικές και θα εντείνει τις προσπάθειες προστασίας των ειδών προτού οι αλλαγές γίνουν απόλυτα μη αναστρέψιμες… 

Πηγή: zougla.gr

​Βασικές συμβουλές για τη συγκομιδή και την αποθήκευση σπόρων
​

1. Αφήστε τους καρπούς να ωριμάσουν τέλεια και μαζέψτε τους πρώτους που θα ωριμάσουν, γιατί παίρνουν τους περισσότερους χυμούς του φυτού, έχουν τα καλύτερα χαρακτηριστικά της ποικιλίας και δεν κινδυνεύετε να τους χάσετε από το κρύο ή από μετέπειτα αρρώστιες.
   
   
2. Μη μαζεύεται τους σπόρους μετά από την πρωινή υγρασία η μετά από βροχή. Προτιμήστε να τους μαζέψετε το απόγευμα.
   
   
3. Μην αφήνεται τους σπόρους για μεγάλη διάρκεια πάνω στο φυτό από τότε που έχουν ωριμάσει και ξεραθεί, γιατί κινδυνεύουν από αρρώστιες και έντομα.
   
   
4. Μη ξεραίνεται τους σπόρους κατευθείαν στον ήλιο και γενικότερα σε θερμοκρασίες πάνω από 25-30 βαθμούς κελσίου, αλλά καλύτερα σε ζεστό και ξηρό μέρος με καλό αερισμό για μια εβδομάδα. Όταν ο σπόρος μας έχει ξεραθεί σωστά πρέπει να σπάζει και όχι να λυγίζει.
   
   
5. Φυλάξτε τους σπόρους αμέσως μετά την διαδικασία ξήρανσης, σε γυάλινα ή πλαστικά δοχεία που κλείνουν αεροστεγώς για να αποφύγετε την υγρασία. Μπορείτε να προσθέσετε μέσα στα δοχεία και ειδικά μπαλάκια σιλικόνης που απορροφούν την υγρασία (τα βρίσκετε στο εμπόριο), αλλιώς κομμάτια από ξεραμένο ασβέστη που κάνει την ιδία δουλειά.
   
   
6. Αποθηκεύστε τους σπόρους σας σε δροσερό και σκοτεινό μέρος που δεν έχει μεγάλες διακυμάνσεις θερμοκρασίας. Οι σπόροι που θα αποθηκευτούν σωστά και με αυτές τις διαδικασίες θα έχουν ως και πενταπλάσιο χρόνο ζωής.

"Μαγνήτης" βιοποικιλότητας αποδεικνύεται η καλλιέργεια αγριαγκινάρας (ή άλλως γαϊδουράγκαθο) στη χώρα μας, αφού στο χώρο όπου αναπτύσσεται "φιλοξενεί" ακόμη και πεταλούδες Αφρικής, που αναπαράγονται την άνοιξη πάνω στα φύλλα της!

Αυτό το γεγονός, μάλιστα, τράβηξε την προσοχή της ομάδας του National Geographic, που εντυπωσιάστηκαν από το θέαμα, όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επικεφαλής του γνωστού περιοδικού στη χώρα μας Νίκος Μάργαρης.

Όπως μας εξηγεί, επειδή η αγριαγκινάρα είναι η ίδια ζιζάνιο, όχι μόνο επιβιώνει χωρίς λιπάνσεις και αρδεύσεις, αλλά συγχρόνως, δείχνει να έχει δημιουργήσει στις καλλιέργειές της ιδιαίτερα μεγάλη βιοποικιλότητα. "Έμεινα άναυδος από το θέαμα των μεταναστευτικών πουλιών που αντίκρισα σε έκταση, όπου καλλιεργείται αγριαγκινάρα στην περιοχή της Λάρισας", μας λέει ο κ. Μάργαρης. 

Μπορεί να είναι γνωστό ότι τα μεταναστευτικά πουλιά είναι εντομοφάγα και συνήθως έρχονται σε ελληνικό έδαφος στις αρχές της άνοιξης, όταν κατά κύριο λόγο εμφανίζονται τα έντομα, αλλά μέχρι σήμερα δεν είχε επισημανθεί ότι το εντυπωσιακό, όπως το χαρακτηρίζει ο κ. Μάργαρης, λουλούδι της αγριαγκινάρας, προσελκύει μεγάλο αριθμό εντόμων, τα οποία το γονιμοποιούν, τρεφόμενα από το νέκταρ του. Αυτά τα έντομα με τη σειρά τους, όπως μας εξηγεί, είναι η επιθυμητή τροφή για μεγάλο αριθμό μεταναστευτικών πουλιών, τα οποία εγκαθίστανται στις καλλιέργειες, όπου και κατασκευάζουν τις φωλιές τους. 

"Αν επισκεφθεί κάποιος αυτές τις καλλιέργειες τον Ιούνιο και τον Ιούλιο διαπιστώνει, όχι μόνον την εντυπωσιακή παρουσία των πουλιών, αλλά και των αυγών που επωάζουν και των νεοσσών τους, που με τη σειρά τους στηρίζουν, με τροφή, σειρά άλλων οργανισμών, όπως τα φίδια", αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μάργαρης. 

Πηγή: real.gr