Επιστήμη του πολίτη από το σπίτι (#citizensciencefromhome)

Λόγω του Κορονοϊού και η κατάσταση του πρέπει να "μείνουμε σπίτι" μπορεί να διαρκέσει αρκετό καιρό, αλλά και επειδή ο Απρίλιος 2020 είναι ο μήνας της Επιστήμης των Πολιτών (Citizen Science) από αυτό το άρθρο και για τις επόμενες ημέρες θα γράφουμε διάφορα μικρά άρθρα όπου θα σας δίνουμε ιδέες τι να κάνετε και πως μπορείτε να μάθετε αλλά και να συμβάλλετε στην έρευνα και την καταγραφή της βιοποικιλότητας άσχετα με το που βρίσκεστε (σε διαμέρισμα ή σε σπίτι με κήπο) με την μέθοδο της επιστήμης του πολίτη.

1. Βάλτε τις καταγραφές σας στο inaturalist.

Δεν έχει σημασία αν είναι μια αράχνη, ένα μυρμήγκι, μια σαρανταποδαρούσα, ένα χελιδόνι, ή κάποιο άλλο άγριο ζώο ή φυτό. Εμείς αλλά και άλλοι ερευνητές απ' όλο τον κόσμο ενδιαφερόμαστε για όλα τα είδη.

Το μόνο που χρειάζεστε είναι ένα κινητό ή μια κάμερα. 

Ψάξτε τις φωτογραφίες σας και ανεβάστε τες στο inaturalist, βάζοντας φωτογραφία (Δεν έχει σημασία αν δεν είναι και πολύ καθαρή), ημερομηνία που τραβήξατε αυτή την φωτογραφία, τοποθεσία (όσο πιο συγκεκριμένη είναι η τοποθεσία τόσο καλύτερα), και όνομα είδους (Δεν έχει σημασία αν δεν ξέρετε τι είδος είναι. Απλώς μην το αφήσετε κενό. Σίγουρα μπορείτε να βάλετε "Plant" ή "Animal" για άμα είναι φυτό ή ζώο και οι γνώστες θα σας το αναγνωρίσουν.)

Άμα την μία ημέρα τραβήξατε το ίδιο είδος με την προηγούμενη ημέρα στο ίδιο σημείο, βάλτε το σαν διαφορετική καταγραφή. Όπως και άμα είναι σε διαφορετικό σημείο.

Αν δεν ξέρετε πως να χρησιμοποιείται το inaturalist, δίνονται αναλυτικές οδηγίες στα Ελληνικά: https://youtu.be/W9rCZ6xiKJM

Στο επόμενο άρθρο μας, θα σας γράψουμε τα πιο γνωστά και εύκολα είδη που μπορείτε να καταγράψετε στο σπίτι σας, στην βεράντα σας ή και στον κήπο σας.

2. Αναγνωρίσεις ειδών

Άμα γνωρίζετε κάποια είδη μπορείτε να βοηθήσετε στην αναγνώριση ειδών από άλλους χρήστες . Αυτή την στιγμή στο πρότζεκτ για την καταγραφή της βιοποικιλότητας της Ελλάδας έχουμε πάνω από 20.000 καταγραφές που χρειάζονται ακόμα αναγνώριση.

Εδώ μπορείτε να δείτε τι θέλει αναγνώριση: www.inaturalist.org/observations/identify?project_id=biodiversity-of-greece

π.χ. αν μπορείτε να αναγνωρίζετε κάποια είδη, χρειαζόμαστε βοήθεια. Στο πρότζεκτ μας για την καταγραφή της βιοποικιλότητας της Ελλάδας έχουμε πάνω από 20.000 καταγραφές που χρειάζονται ακόμα αναγνώριση.

Δεν χρειάζεται να είστε καλοί στην αναγνώριση για όλα τα είδη. Μπορεί να είστε καλοί στις αναγνωρίσεις λουλουδιών, ή στα φίδια, ή στα πουλιά της Ελλάδας (και του Κόσμου).

Στο inaturalist υπάρχουν εκατομμύρια καταγραφές ζώων και λουλουδιών απ' όλο τον κόσμο. Η αναγνώριση ειδών (ταξινομία) δεν είναι πάντα εύκολη. Η πλειοψηφία των αναγνωρίσεων μπορεί και γίνεται με βάση των μορφολογικών χαρακτηριστικών τους (δηλαδή την εξωτερική εμφάνιση τους) και σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να μπουν κάτω από το μικροσκόπιο ή και να γίνει γενετική εξέταση.

​Η αναγνώριση ειδών με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους, είναι σαν το παιχνίδι "Βρες τις διαφορές" που υπήρχαν στα σταυρόλεξα. Δηλαδή συγκρίνεις 2 ή περισσότερες εικόνες που μοιάζουν και βλέπεις τις διαφορές (είτε είναι στίγματα, χρώμα, γραμμές, ενώσεις στο σώμα, σχήματα, κλπ) στα ζώα. Σε επόμενο άρθρο μας θα σας έχουμε και διάφορα παραδείγματα ζώων και συγκρίσεις.

Για τώρα μια καλή αρχή για να μάθετε έστω και φωτογραφικά κάποια είδη και να συγκρίνετε με αυτά που θέλουν αναγνώριση στο inaturalist, είναι το http://www.naturagraeca.com/ws/46,67,1,1,Κατάλογος-ειδών.

3. Παρακολουθήστε κάποιο ηλεκτρονικό μάθημα

Ιστοσελίδες όπως το edX, Coursera, udemy, κλπ αλλά και πολλά πανεπιστήμια μέσω της ιστοσελίδας τους προσφέρουν πολλά μαθήματα (είτε δωρεάν ή είτε με πληρωμή για το πιστοποιητικό) για την άγρια ζωή, την βιοποικιλότητα, το περιβάλλον ή για να αποκτήσετε κάποια νέα δεξιότητα ή γνώσεις πάνω σε κάτι που σας ενδιαφέρει (π.χ. φωτογραφία, συγκεκριμένο λογισμικό, ή συγκεκριμένο θέμα, κλπ) και όλα μπορείτε να τα κάνετε από τον υπολογιστή ή το κινητό σας όπου και αν βρίσκεστε (π.χ. σπίτι, παραλία, γραφείο, κλπ).

Τα περισσότερα μαθήματα είναι κατασκευασμένα από πανεπιστήμια ή μεγάλους φορείς και έχουν διάρκεια κάποιων εβδομάδων (είτε βγάζοντας 1 κεφάλαιο ανά εβδομάδα, ή είτε σας δίνουν όλα τα κεφάλαια μαζεμένα για να τα τελειώσετε όποτε θέλετε εσείς). 

Κάποια από τα μαθήματα είναι σχεδιασμένα σαν σεμινάρια και άλλα είναι ολοκληρωμένα προγράμματα που σας προσφέρουν πτυχίο (αυτά συνήθως είναι μαθήματα που κρατάνε από 1 μέχρι 3 χρόνια).

Αυξάνοντας τις δεξιότητες και τις γνώσεις σας θα μπορείτε να βοηθήσετε σε πιο εξειδικευμένα πρότζεκτ. π.χ. μαθαίνοντας για project management θα μπορούσατε να δημιουργήσετε εσείς ή να συμμετέχετε ενεργά σε ένα project για την προστασία ή και μελέτη ενός προγράμματος για κάποιο είδος, ή π.χ. μαθαίνοντας για συμπεριφορά των ζώων θα σας έδινε μια σημαντική βοήθεια στο να έρχεστε σε επαφή με άγρια ζώα και να μην φοβάστε ή να βοηθάτε στην σωστή καταγραφή της συμπεριφοράς των ζώων σε κάποιο πρότζεκτ.